Theater aan de Schie

Huis te Riviere (ook wel genoemd Huis Mathenesse of Slot Mathenesse) is het oudste bekende rechthoekige kasteel in het graafschap Holland. Het kasteel is gebouwd door Aleid van Holland in 1262 en stond in Schiedam (Zuid-Holland); restanten zijn te vinden aan de Broersvest in Schiedam. De naam "Huis Mathenesse" verwijst naar de naam van de ambachtsheerlijkheid, Mathenesse, die Aleid van Holland in 1260 van Dirk van Bokel kocht. Restanten van de donjon, die deel uitmaakte van dit kasteel, zijn te zien in het centrum van Schiedam naast het Schiedamse stadskantoor aan de Broersvest. De ruïne is niet te bezichtigen, maar kan vanaf de openbare weg bekeken worden. Naast de ruïne is in 1997 een kunstwerk met de beeltenis van Aleid van Holland geplaatst ('Vrouwe Aleida'). Het kasteel werd gesticht door gravin Aleid van Holland, dochter van Floris IV en zuster van Graaf Willem II die sneuvelde op 28 januari 1256 te Hoogwoud. Gravin Aleida huwde met Jan van Avesnes. Zij bouwde als tol voor de Maas een donjon. Deze werd verder uitgebouwd met een ringmuur en een licht schuin overhoekse toren. Van deze toren naar de donjon liep een, mogelijk overdekte, loopbrug. De donjon maakt aan de voet een enigszins verzakte indruk. Tijdens de bouw ging de donjon verzakken door een kreekje dat daar onder de grond liep. De bodem, weliswaar verland doch drassig door de veenachtige grondstructuur, kon de zware fundering niet dragen. De toren werd deels afgebroken en herbouwd. Na de verwoesting door de legers van Willem Nagel in 1426 werd het kasteel in een meer bewoonbare staat hersteld. De voorburcht vertoonde overeenkomsten met de voorburcht van de Doornenburg te Bemmel in de Betuwe. Na het herstel werd er een hof geplaatst. De toegang tussen hoofdburcht en hof werd gevormd door een loopbrug zoals landmeter Potter weergaf in een kaart die behoorde bij het Heilige Geestgasthuis. Deze kaart bevindt zich nu in het gemeentearchief van Schiedam. Jarenlang heeft de ruïne vrij gestaan in het centrum van de stad. Na archeologische opgravingen door het BOOR werd het stadskantoor uitgebreid op het terrein naast de ruïne. Het stadskantoor benadert de ruïne aan twee kanten tot slechts enkele meters.

Het Proveniershuis is een rijksmonument in het centrum van Schiedam, gelegen aan de Overschiesestraat 1-3. De bewoners van een proveniershuis heetten proveniers of kostkopers. Proveniers kochten zich in in een proveniershuis en kregen vervolgens levenslang kost en inwoning. Provenier betekent 'hij die van preuves leeft', waarbij preuve gift betekent. Het Proveniershuis in Schiedam ligt aan de Schiedamse Schie en is gebouwd tussen 1756 en 1761 naar een ontwerp van stadsarchitect Arij van Bol'es. De Delftse beeldhouwer-stucadoor Joseph Bollina was verantwoordelijk voor de gevel. Voordat het Proveniershuis er stond, was hier het 'leprooshuis' gevestigd. In 1770 woonden er 58 proveniers in het huis, het hoogste aantal ooit gehaald. In 1827 telde het huis nog drie bewoners, in 1834 overleed de laatste provenier. Het huis stond enige tijd leeg, totdat het beheer in 1846 werd overgedragen aan de Magistraatsarmenkamer en het Proveniershuis armenhuis werd. In het armenhuis woonden vooral ouderen. Na 1834 was het onduidelijk wie nu eigenlijk eigenaar van het gebouw was. Aan deze onduidelijkheid kwam een einde toen op 17 april 1863 het gemeentebestuur besloot dat de gemeente eigenaar was. Het gebouw bleef wel in beheer van het Burgerlijk Armenbestuur. Dit bleef zo tot 1965. Op 1 januari 1965 werd de Bijstandswet van kracht waarmee het wel en wee van de 'armen' onder de gemeente kwamen te vallen, op 22 februari van hetzelfde jaar ging naast het eigendom ook het beheer van het pand over naar de gemeente. Lang heeft het beheer met betrekking tot armen en bejaarden niet geduurd; in 1969 vertrok de laatste bejaarde bewoner. Echter de gemeente verhuurde verschillende kleine panden aan zowel individuen als organisaties als woon- en/of werkruimte. Zo waren onder meer een Wereldwinkel, de ANVJ, wat beeldende kunstenaars en verscheidene jongeren gevestigd in de vleugels, het poortgebouw huisvestte de plaatselijke VVV. Alleen het achtergebouw met zalen stond vaak gedeeltelijk leeg of was in gebruik als opslagruimte. Enige tijd was er een restaurant gevestigd. In 1981 brandde de rechtervleugel van het Proveniershuis uit, waarna het pand gerestaureerd werd en bestemd voor huisvesting. Het pand was vanaf de restauratie in eigendom van woningcorporatie Woonplus, die vanaf 2002 het pand wilde verbouwen tot een bedrijvenpand. De bewoners van het pand voerden actie tegen deze plannen. In februari 2004 sprak de gemeente Schiedam zich uit voor de woonbestemming van het pand. Sinds 2005 is het Proveniershuis eigendom van Vereniging 'Hendrick de Keyser', een vereniging die zich inzet voor het behoud van architectonisch of historisch waardevolle huizen in Nederland.

Het Heilig Hartbeeld is een standbeeld in de Nederlandse stad Schiedam, in de provincie Zuid-Holland.

De Basiliek van de H. Liduina en Onze Lieve Vrouw van de Rozenkrans is een neogotische rooms-katholieke kerk in Schiedam, gebouwd in de periode 1878-1881. De kerk is lokaal bekend onder de namen Singelkerk en St. Liduinabasiliek. Het is een ontwerp van Evert Margry, een leerling van P.J.H. Cuypers. De kerk is gewijd aan de Heilige Liduina van Schiedam

De Broersvest is winkelstraat in het centrum van de Nederlandse stad Schiedam. De straat is een belangrijke verkeersroute en verbindt de Koemarkt met de Proveniersbrug. Op de Broersvest liggen twee tramhaltes van de Rotterdamse tramlijnen 21 en 24.

De Kameel is een in 2011 herbouwde stellingmolen aan het Doeleplein in Schiedam, die onderdeel is van de Schiedamse molens.

De Boterstraat is een van de oudste straten in het centrum van de Nederlandse stad Schiedam. Grenzend ten noorden aan de Schie loopt de straat in het verlengde van de Hoogstraat / Grote Markt tot het Overschieseplein, na het Broersvest gaat de straat over in de Overschiesestraat.

DSW (statutair Onderlinge Waarborgmaatschappij DSW Zorgverzekeraar U.A.) is een Nederlandse verzekeraar. Net als veel andere zorgverzekeraars is DSW een onderlinge waarborgmaatschappij zonder winstoogmerk. Met ruim 580.000 verzekerden is DSW een middelgrote Nederlandse zorgverzekeraar met een marktaandeel van circa 4 procent. Het hoofdkantoor bevindt zich in Schiedam. DSW Zorgverzekeraar is een landelijk werkende zorgverzekeraar. Van oorsprong concentreert de verzekerdenpopulatie zich in de regio Delfland Westland Oostland (DWO) en Nieuwe Waterweg Noord (NWN). Deze regionale oorsprong is nog terug te vinden in de naam: DSW staat voor Delft, Schieland, Westland. Van 1987 tot 1 juni 2019 was Chris Oomen bestuursvoorzitter. Per die datum is Aad de Groot de nieuwe bestuursvoorzitter.

De Passage in Schiedam is een overdekte winkelgalerij tussen de Broersvest en het Broersveld. De Passage, een ontwerp van architect Pieter Sanders, werd op 29 juli 1932 in gebruik genomen. In de Passage was een bioscoop annex theater, dat heeft bestaan tot 1994. Het Passage Theater werd in 1998 vervangen door het Theater aan de Schie. Het Pronkstuk van het Passage Theater was een heel groot Standaart Theaterorgel. Organist Joop Walvis had een vast engagement en speelde voor, tussen en na de filmvoorstelling. Vaak gaf hij concerten die ook door radio Hilversum werden uitgezonden. Ook Cor Steijn heeft op dit orgel gespeeld. Dit orgel staat nu in het Theater aan de Schie. Als een van de eersten opende de bekende persfotograaf Adriaan Maltha op Passage nummer 12 zijn fotozaak. Een andere Schiedammer die zich in de Passage vestigde, was de kunstschilder Theo (Doop) Wiegman. Hij was befaamd om zijn schilderijen van de rivier de Maas met schepen. Oorspronkelijk had Antonio Belfi zijn ijssalon La Venezia niet op de hoek van de Passage, maar midden in de Passage. Na Antonio nam zijn zoon Rico Belfi de ijssalon over en vervolgens de derde generatie. Sinds half januari 2010 is La Venezia gesloten en in juni 2010 heropend op het Rubensplein in Schiedam-West. Op de oude plaats werd weer een ijssalon gevestigd die alweer gesloten is. De oorspronkelijke Passage was 37 meter lang en 7 meter breed. De Passage was voorzien van een dubbele glazen kap, waarbij de onderste kap met opaline glas was uitgevoerd. Het daglicht kwam hierdoor enigszins diffuus door. Ook in de vloer waren glazen tegels aanwezig waardoor licht uit de kelderruimtes werd doorgelaten. Aan de westkant van de Passage was een trap naar het lager gelegen Broersveld, waar echter weinig winkels te vinden waren. In 1995 is de Passage aan de kant van het Broersveld uitgebreid met de Nieuwe Passage, een in twee lagen overdekt winkelcentrum in Schiedam dat werd geopend in 1995. De oorspronkelijke gevel aan de Broersvest bestaat nog en ook is de oude passage in oude luister hersteld. Het winkelcentrum heet Passage Schiedam en heeft een oppervlakte van 15.000 m².

De Koemarkt is een belangrijk plein midden in het centrum van de Zuid-Hollandse stad Schiedam. Het plein bevindt zich ten zuidoosten van de binnenstad waar de Rotterdamsedijk vanuit het oosten, het Broersvest vanuit het noorden en de Lange Haven met Koemarktbrug vanuit het westen op uitkomen. De Koemarkt is de entree naar de binnenstad en vormt het ruimtelijke scharnierpunt van de stad tussen de oude binnenstad en Nieuw Mathenesse nabij de Schie. In vroeger tijd werd op het plein op marktdagen door de boeren het vee verhandeld met handjeklap waar de naam naar verwijst. Rond het plein bevindt zich voornamelijk lagere bebouwing en middelhoogbouw met winkels met aan de oostzijde een hoogbouwpand, genaamd Singelwijck. Dit rijksmonument van architect Heinrich Leppla heeft acht verdiepingen en werd gebouwd in 1933-1934. Sinds de jaren dertig werd het karakter sterk veranderd, de veehandel verdween en er kwam andere bedrijvigheid. Het plein met een rotonde voor het verkeer werd ook een doorgaande route voor het autoverkeer. Sinds de herinrichting na 1985 werd de Koemarkt vooral een winkel en uitgaansgebied en verdween de rotonde. Ook verschenen er losstaande winkelpaviljoens. Momenteel worden de mogelijkheden voor een nieuwe herontwikkeling van de Koemarkt en het voormalige VROM-terrein onderzocht. Sinds 2019 staat van oktober t/m december de oliebollenkraam van de Schiedamse oliebollenbakker Nico Sterrenberg op de Koemarkt, naast Bram Ladage. Voor 2019 stond deze kraam op de Nieuwe Haven ter hoogte van de Burgemeester Knappertlaan. In 2019, 2020 en 2021 werd Nico tijdens de Oliebollentest van Oliebollentestonline uitgeroepen tot beste oliebollenbakker van Nederland.

De Sint-Janskerk, ook wel de Grote Kerk, is een driebeukige hallenkerk in Schiedam, die werd gebouwd op de plaats waar in de 13e eeuw al een kerk had gestaan.

Het Oude stadhuis van Schiedam is gelegen op de Grote Markt. Het in 1538 opgetrokken gebouw werd na brand (1604) in 1606 herbouwd, en in 1637 van de huidige topgevels voorzien. De dubbele trap dateert uit 1717-1718. In 1782 werd het door toenmalig stadsarchitect Rutger van Bol'es gemoderniseerd . De laatste vergadering van de gemeenteraad werd hier in januari 1973 gehouden. In een gedeelte van het stadhuis is een restaurant gevestigd, het andere deel wordt weer gebruikt voor trouwerijen, vergaderingen en representatieve doeleinden. Prof. Mr. Pieter van Vollenhoven opende op 22 oktober 2004 het gerestaureerde Stadhuis, een restauratie die anderhalf jaar geduurd heeft en mogelijk gemaakt werd door een Kanjersubsidie van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg. Bij de restauratie van het oude stadhuis zijn zowel het interieur als het exterieur aan bod gekomen. Het schilderwerk, de plafonds en de inrichting van diverse kamers zijn onder handen genomen. Ook is de buitengevel hersteld en het torentje gerestaureerd.