Kadijken (Amsterdam)

Het Entrepotdok is een gracht met een complex pakhuizen met dezelfde naam in Amsterdam, tussen het Kadijksplein en de Sarphatistraat, evenwijdig aan de Hoogte en Laagte Kadijk en de Plantagekade en dierentuin Artis. Het is het grootste bewoonde pakhuizencomplex van Amsterdam. Halverwege wordt het Entrepotdok doorsneden door de Entrepotdoksluis. Iets verder naar het oosten ligt de "Geschutswerf". De Nijlpaardenbrug (brug nr. 1907; ophaalbrug voor fiets- en voetverkeer uit 1987) verbindt het Entrepotdok in zuidelijke richting met de Plantage Kerklaan en de Plantage Doklaan. Vanuit het westen is het voor fietsers en voetgangers toegankelijk via de poort in het voormalige hoofdgebouw op het Kadijkseiland.Vanuit noordelijke richting vanaf de Wittenburgergracht bereikbaar met de Pelikaanbrug. In 2018/2019 werd op een dukdalf in het water het beeldje Het duikstertje van Street Art Frankey gezet.

De Nijlpaardenbrug (brug 1907) is een ophaalbrug voor voetgangers en fietsers uit 1987 in Amsterdam-Centrum. De brug ligt over het Entrepotdok en werd aangelegd in de periode dat de pakhuizen van het dok werden omgebouwd tot woningen. Er kwam toen ook een wandel- en fietsroute tussen de Plantage en Oostelijke Eilanden. De bruggen in deze omgeving hebben dierennamen, zo is er de Ezelsbrug, de Witte Katbrug, de Pelikaanbrug en de Zebrabrug. Ontwerper van de Nijlpaardenbrug is Dirk Sterenberg, die na een periode bij de Dienst der Publieke Werken als zelfstandig (brug-)architect was gaan werken. Er werd bezuinigd, daarom moest Sterenberg een bovenbouw van elders hergebruiken. (Duivendrechtsevaart en Haarlemmertrekvaart). De naamgeving is bijzonder. Een bewoner uit de omgeving wist te vertellen dat hier ooit nijlpaarden hadden gelopen van een schip bij het Entrepotdok naar Artis aan de Plantage Kerklaan. Hij opperde de naam en wilde die aanschouwelijk maken door nabij de brug een nijlpaardengroep van graniet te plaatsen. De naam is er gekomen, de beeldengroep niet. Voor de naamborden van de dierenbruggen ontwierp graficus Piet Schreuders het lettertype. Voor voetgangers en fietsers is de brug vrij steil vanaf de kade van het Entrepotdok. Sterenberg diende rekening te houden met de waterbus waarmee in die jaren korte tijd geëxperimenteerd is; de doorvaarthoogte werd gesteld op 2,89 meter. Die hoogte bleek later onnodig; de waterbus werd lager uitgevoerd dan voorzien. De brug is geschilderd in de kleuren geel, rood, blauw en zwart; het ondersteunde beton is lichtgrijs. De brug aan het andere eind van de Plantage Kerklaan, de Lau Mazirelbrug, is eveneens versierd met beelden van nijlpaarden uitgevoerd door Adrianus Remiëns. In IJburg werd in de 21e eeuw de Nijlpaardenschutsluis gebouwd; deze kreeg wel het beeld van een nijlpaard als blikvanger.

Het Kattenburgerplein is een plein in Amsterdam-Centrum gelegen op Kattenburg.

The sailing man is een kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Schepper van het werk is Alphons Freijmuth/Freymuth). Het beeld werd ontworpen op verzoek van de gemeente Amsterdam, dat een kunstwerk bestelde voor het Kattenburgerplein, dat verwees naar de scheepvaarthistorie van Kattenburg. Freijmuth kwam met een bijna tweedimensionaal beeld van een groetende schipper, een zeilboot en een golf in silhouetvorm. Het geheel is geplaatst op stang van hetzelfde materiaal, waarbij het het gevoel opwekt van een windvaan, maar hij staat vast gemonteerd. De zeeman lijkt een saluut te brengen aan het Nederlands Scheepvaartmuseum. Op de paal is een tekst van Marco Polo uit 1989 te lezen; hij zou naar eigen zeggen van oorsprong Amerikaans dichter en wereldreiziger zijn. Deze Marco Polo heeft het op de plaquette continue over "Mann" in plaats van "Man".

De Kattenburgerbrug (brug 274) is een basculebrug in Amsterdam-Centrum. De brede verkeersbrug vormt de verbinding tussen aan de ene kant de Prins Hendrikkade en het Kadijksplein (beide zuidwest) en aan de andere kant de Kattenburgerstraat, Kattenburgerplein en de Kattenburgergracht (noordoost). Onder de brug loopt de scheidslijn tussen het Oosterdok en de Nieuwe Vaart. Direct ten noorden van de brug ligt het Scheepvaartmuseum, direct ten zuiden het Zeemanshuis (voormalige Kweekschool voor de Zeevaart).

's Lands Zeemagazijn, ook Admiraliteits Magazijn genaamd, is een 17e-eeuws gebouw aan het Kattenburgerplein in Amsterdam. Het Hollands-classicistisch gebouw werd in 1655-1656 gebouwd onder leiding van Daniël Stalpaert als magazijn van de Admiraliteit van Amsterdam. 's Lands Zeemagazijn is het grootste nog bestaande pakhuis uit de 17e eeuw en is aangewezen als rijksmonument. Het is sinds 1973 in gebruik als het Scheepvaartmuseum.

Het Artis Planetarium is een planetarium op het terrein van de Amsterdamse dierentuin Artis. Het planetarium ligt in de noordwestelijke hoek van Artis, bij de Plantage Kerklaan, in de Plantagebuurt in Amsterdam-Centrum. Het is voor bezoekers alleen toegankelijk via de ingang van de dierentuin. Het planetarium heeft een bolvormige geodetische koepel, van de (Oost-)Duitse fabriek Zeiss uit Jena, met een grondoppervlak van 628 m². De koepel is zichtbaar vanaf de Plantage Kerklaan en vanaf het Entrepotdok. Het binnenwerk van het planetarium is in 1988 overgenomen van het Planetarium Amsterdam bij de Gaasperplas dat was gebouwd voor de Floriade van 1982. De journalist en ruimtevaart-deskundige Piet Smolders was van 1987 tot 2001 de directeur van het Planetarium. Het werd op 2 mei 1988, de dag dat het 150-jarig bestaan van de diergaarde werd gevierd, geopend door de Nederlandse minister van onderwijs en wetenschappen Wim Deetman, met als eregasten de Nederlands astronaut Wubbo Ockels en de Russische kosmonaut Valeri Koebasov. In 2007 is het planetarium vernieuwd. Het planetarium heeft een eigen mascotte, het groene buitenaardse knuffelwezen Artis de Marsis, als collega van de Artis-mascotte Artis de Partis. De Nederlandse astronaut André Kuipers heeft Artis de Marsis meegenomen op zijn reis naar het internationaal ruimtestation ISS in 2012.

Het Scheepvaartmuseum (voorheen Nederlands Scheepvaartmuseum Amsterdam) is een Nederlands museum aan het Kattenburgerplein 1 in Amsterdam over de scheepvaart en de maritieme geschiedenis. Het is gevestigd in het gebouw van het voormalige 's Lands Zeemagazijn en bevat de op een na grootste maritieme collectie ter wereld. Het is gespecialiseerd in de maritieme geschiedenis van Nederland.

Het Zeemanshuis (Zeemans-huis) te Amsterdam was gevestigd aan het Kadijksplein 17-18 in Amsterdam-Centrum. Het rechthoekige gebouw heeft zijgevels aan de Nieuwevaart/Prins Hendrikkade en Hoogte Kadijk. Het idee van het Zeemanshuis ontstond in het midden van de 19e eeuw. Men wilde toen zeemannen in havens niet meer over straat laten dolen alwaar ze met allerlei obscure zaken te maken kregen. Het eerste zeemanshuis zou staan in Londen, Wallstreet London Docks op welk terrein net het Brunswick Theater was afgebrand. Het was er tevens de bedoeling de vaak niet geschoolde zeelui (matrozen en dekknechten) op te stuwen in de vaart der volkeren, zo waren er een bibliotheek, een verenigingsruimte en werden er godsdienstoefeningen gehouden. Na Londen volgden andere havensteden zoals Portsmouth, Bristol en het nog Britse Cork. Een van de grootste stond in Liverpool, een gebouw waaraan vijf jaar was gewerkt (1846-1851). De positieve berichten omtrent de instelling zeemanshuis leidde in Nederland tot de oprichting van een vereniging om tot een soortgelijke instelling in Amsterdam te komen. Het Bestuur van het Zeemanshuis (W.C. van Vollenhoven van brouwerij De Gekroonde Valk om de hoek gevestigd en D.L.W. Hooglandt) besteedde in maart 1854 de eerste bouwwerken aan bestaande uit paalfundering en grondwerken in gelegenheid Het Wapen van Amsterdam aan de Kloveniersburgwal, hoek Rusland. Het adres was toen nog niet geheel uitgekristalliseerd: hoek van de Hoogte van den Kadijk en het Plein; de naam Kadijksplein was echter al eeuwen in gebruik. De aanbesteding gebeurde nog op basis van het ontwerp van architect Albert Jan Sevenhuijsen (1827-1876; bekend van het weeshuis in Den Helder). Die vertrok uit Amsterdam en de aannemer ging vervolgens failliet. Uitwerking duurde dus relatief lang, want pas twee jaar later volgde de aanbesteding van de “bouw op bestaande fundering” met een “eerstesteenlegging” op 18 maart 1856. Het ontwerp (bovenbouw) en de bouwbegeleiding was toen in handen van Abraham Nicolaas Godefroy. Dat gebeurde rond het tijdstip dat het Zeemanshuis in Rotterdam geopend werd. Rond 18 maart 1858 werd het gebouw geopend. Het gebouw was rond een centrale binnenplaats opgetrokken. In de 19e eeuw was het een dusdanig succes dat er in de loop der jaren steeds bijgebouwd werd, in 1915 nog onder leiding van architectenbureau Baanders met een extra verdieping kwam. Dat bureau gaf ook leiding aan grootscheepse verbouwingen in 1921 en 1935. Het bood toen ook onderdak aan de Zeevaartschool en de Electro Technische School. In de 20e eeuw liep het aantal bezoekers sterk terug, hetgeen deels werd opgevangen door ook vluchtelingen en drugsverslaafden in het pand onder te brengen. Een fusie met de Hogere Zeevaartschool Amsterdam (om de hoek) mocht niet baten. Men wilde dit tevens uitbreiden met een hotelgelegenheid voor de kleine beurs, maar werd slachtoffer van hokjesgeest. De ene instantie gaf er subsidie voor, maar er kwam niemand omdat de plaatselijke VVV het geen hotel vond. Dit leidde er toe dat de subsidie aan "Stichting Zeemans Welzijn Nederland" op 1 januari 1985 door het Ministerie van Sociale Zaken werd stopgezet. Bij de sluiting bleek dat er in de loop der jaren vaste bewoners in het gebouw waren getrokken, sommigen “woonden” er al acht jaar. Sluiting werd ook aangewakkerd doordat Amsterdam de haven verplaatste van het Oostelijk Havengebied naar het Westelijk Havengebied en de verplaatsing van de schippersbeurs naar Rotterdam. Tijdelijke krachten konden alleen daar nog een contract verkrijgen en aldaar was nog een functionerend zeemanshuis. In 1984 werd er nog gehoopt dat het een derde Jeugdherberg zou kunnen worden, maar dat ketste af. Het gebouw kreeg al vroeg een andere bestemming; er kwamen zendelingen wonen die vanuit Christian Urban Mission (Youth with a mission/Jeugd met een Opdracht) probeerden buurtbewoners waar nodig te bekeren. Alhoewel het geen Zeemanshuis meer is, staat het als gemeentelijk monument (202016) wel als zodanig op papier. Het betreft voor wat betreft de architectuur een sober gebouw in eclectische stijl. Die sobere stijl wordt nog benadrukt doordat het kasteelachtige uiterlijk met torens op de hoeken verloren ging toen tijdens de verbouwingen onder Baanders die torens verdwenen. Vlak voor de definitieve sluiting werd op het pleintje voor de deur het beeld Zeeman van Joost Barbiers neergezet. Van 1965 tot 1975 was Gerardus Jacobus Cornelis Hoff (1908 - 2000) directeur van het Zeemanshuis.

De Plantage Doklaan is een straat in de Plantagebuurt van Amsterdam. De straat loopt langs het in 1857 aangelegde Entrepotdok en is daarnaar genoemd. Oorspronkelijk liep de straat van de Plantage Parklaan naar de Plantage Muidergracht en werd hij halverwege gekruist door de Plantage Kerklaan. Tussen de Plantage Kerklaan en de Plantage Muidergracht is de straat verdwenen nadat het terrein en de straat in gebruik genomen werd voor woningbouw en als uitbreiding van Artis. Langs de Plantage Doklaan lag van 1904 tot de jaren tachtig van de 20e eeuw een goederenemplacement van de Nederlandse Spoorwegen (voorheen HSM). In 1972-1973, 1974-1975 en in 1979-1981 werden de nieuwe middenbakken en nieuwe Amsterdamse trams hier per spoor afgeleverd.

Het Verzetsmuseum Amsterdam is een museum in Amsterdam over het verzet in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Gebouw Plancius is een voormalige joodse repetitieruimte en sociëteit aan de Plantage Kerklaan 61 te Amsterdam, tegenover Artis. In het rijksmonument uit 1876 is sinds 1999 het Verzetsmuseum Amsterdam gevestigd. De naam verwijst naar de Amsterdamse dominee en geograaf Petrus Plancius (1550-1622). Het werd tussen 1874 en 1876 gebouwd op initiatief van de joodse mannenzangvereniging Oefening Baart Kunst, naar een ontwerp van Nicolaas Vos. Voor de bouw moest een huis worden afgebroken dat Plancius heette, waarna werd besloten het nieuwe gebouw eveneens Plancius te noemen. Gebouw Plancius ging op 24 mei 1876 open en was tot 1894 in gebruik bij Oefening Baart Kunst. In 1881 werd er een wintertuin bij gebouwd, en in 1883 volgde een verbouwing door architect Dolf van Gendt. Na het vertrek van de zangvereniging was Plancius nog in gebruik als zalencentrum. Vanaf 1900 werd het gebouw minder rendabel en in 1913 werd het verkocht aan de Taxi-Auto-Maatschappij (TAM) die er een taxicentrale begon. Door architect Harry Elte werd achter het pand een garage met overkapping gebouwd. In 1919 werd de TAM overgenomen door de Amsterdamsche Rijtuig Maatschappij (ARM), die het taxibedrijf voortzette. Toen tijdens de Tweede Wereldoorlog weer paardentractie werd gebruikt was Plancius een tijdje een paardenstal. In 1944-1945 werden er Duitse voertuigen neergezet. De ARM verhuurde vanaf 1955 een deel van het gebouw aan een lingeriefabriek. In 1970 vertrokken beide bedrijven uit het gebouw dat vervolgens werd gebruikt door de Ongevallendienst van de Amsterdamse verkeerspolitie. In 1998 verhuisde het Verzetsmuseum naar gebouw Plancius. Het museum ging op 1 mei 1999 open. In 2001 werd gebouw Plancius aangewezen als rijksmonument.