Koepoortsbrug

De Koepoort is een voormalige stadspoort in Leiden. De poort bevond zich aan de zuidkant van de stad, aan het eind van de huidige Doezastraat. Voor de poort lag een brug over de Witte Singel. De naam van de huidige brug op die plek, de Koepoortsbrug, herinnert nog aan deze stadspoort. Het bouwwerk was een ontwerp van Willem van der Helm en werd opgetrokken in 1671-72. De poort ontleent zijn naam aan het feit dat via deze poort het vee de stad in en uit gebracht werd. De Koepoort werd in 1864 gesloopt.

Barend van Namenhof is een hofje aan de Hoefstraat 12 in de Nederlandse stad Leiden. Het hofje werd opgericht in 1730 door koopman Barend van Namen voor gereformeerde kinderloze echtparen boven de vijftig. Het hofje bestaat uit 12 woningen. Drie hofjeswoningen zijn ontworpen door W.C. Mulder. Het hof werd verbouwd in 1788. In 1915 werd het op kosten van regent C.W.J.W. Pape volledig vernieuwd. Hiermee kreeg het zijn rijke, voorname indruk waardoor het ook "villahof" werd genoemd. Het hofje heeft een regentenkamer en bezit de status rijksmonument.

Samuel de Zee's hof is een hofje in de Nederlandse stad Leiden. Het hofje is gesticht in 1723 voor armlastige familieleden. Het complex bestaat uit 21 woningen en ligt aan de Samuel de Zee's hof. De ingang van het hofje bevindt zich aan de Doezastraat tussen huisnummers 14 en 18 en bevat de tekst: "Geeft god alleen de eer voor goede dognie rijke neeven ende nigten deed Samuel de Zee dit bij sijn leeven stigten, 1723". Na de ingang bevindt zich een poort met de tekst: "Dus was mijn sin: Een yder praat na syn begrip ~ maer soo t niet staat tot uw genoegen blyft dan buyten k kan met myn poort uw mond niet sluyten 1723 ~". In 1743 vond een uitbreiding plaats waardoor er twee binnenpleintjes ontstonden met in het midden een regentenkamer. Deze regentenkamer is later als school gebruikt en werd in 1883 verbouwd tot woningen. In 1982 is het hofje gerestaureerd. Het heeft de status rijksmonument en is inschreven onder nummer 24665 in het monumentenregister.

Het Sint Jacobshof is een hofje in de Nederlandse stad Leiden, provincie Zuid-Holland. Het hofje is gelegen aan de Doezastraat. Het Sint Jacobshof werd gesticht in 1672, in opdracht van de Leidse koopman Gomarus van Craeyenbosch. In 1681 werd begonnen met de bouw van 6 huisjes. In 1863 werden er 5 huisjes bijgebouwd, en in 1879 een 12e huisje. (Een overzicht uit 1905 van de bewoners van deze 12 huisjes sinds de oprichting is bewaard gebleven.) Het complex bevat verder een regentenkamer en een poortgebouw. Verdere uitbreidingen volgden in 1883 en 1922. Sinds de laatste renovatie in 1976/77 zijn er 17 woningen. Volgens het reglement kwamen voor het St. Jacobshofje in aanmerking "hetzij gehuwde paren, weduwnaars, weduwen of ongehuwde persoonen, mits van gevorderde leeftijd, van goed gedrag en de R.C. Godsdienst belijdende". Bij intrek werd een inleggeld betaald (in 1905 bedroeg dat 300 gulden), en dan bleef het tot de dood vrij van huur. Elke drie maanden kregen de inwoners een toelage. Van Gomarus van Craeyenbosch is zijn ‘Stuck Boeck’ bewaard gebleven. Hierin hield hij tussen 1661 en 1671 zijn lakenhandel bij, samen met lakenmonsters in allerlei kleuren. Gomarus handelde door heel Europa en werd schatrijk. Na zijn dood liet hij geld na voor de stichting van het St. Jacobshof te Leiden voor armlastige echtparen. Gomarus wilde een hofje voor katholieke stadsgenoten, maar dit kon hij niet bij testament vastleggen vanwege het calvinistische regiem in Leiden ten tijde van de stichtings- en bouwperiode. Hij loste dit op door trouwe roomse stadsgenoten te benoemen als regenten. Het ‘Stuck Boeck’ is nu onderdeel van het archief van dit hofje, alsmede een brievenboek.

De Doezastraat is een winkelstraat in de Nederlandse stad Leiden. De straat is gelegen in de Academiewijk in de zuidelijke binnenstad tussen het Rapenburg/Steenschuur en de Witte Singel/Zoeterwoudsesingel. De Doezastraat dankt het brede profiel aan het feit dat de straat tot de demping van 1861 een gracht was: de Koepoortsgracht. Deze verwees naar de voormalige Koepoort, de stadspoort aan de singel en de belangrijkste toegang tot de stad vanuit de richting van Zoeterwoude. De huidige Herenstraat, Zoeterwoudseweg en Vrouwenweg buiten het centrum zijn overblijfselen van de historische route naar de stad, die na de Doezastraat via de Nieuwsteeg uitkomt bij de Pieterskerk. Na de demping werd de gracht vernoemd naar Janus Dousa, een historische figuur uit het Beleg van Leiden in de Tachtigjarige Oorlog. De Leidse buskruitramp van 1807 is zeer bepalend geweest voor het huidige aanzicht van de straat. Veel panden aan de kant van het Rapenburg en het Steenschuur werden door de explosie of de daaropvolgende brand verwoest, waarna er grote, statige, neorenaissance panden voor in de plaats kwamen. Ook werd het Van der Werfpark aangelegd, met een ingang aan de Doezastraat.

De Neksluisbrug ('Naaktesluisbrug') ligt over de Vliet in de Nederlandse stad Leiden, op het punt waar de Vliet aan de zijde van de Vreewijk de Witte Singel raakt. Voor de Neksluisbrug zijn sluisdeuren bevestigd, zoals bij een 'keersluis'. Deze brug en de Stadsmolensluis (in de Zoeterwoudsesingel nabij de Van Disselbrug) en de Haagbrug (over de Trekvliet) zijn de enige keersluisbruggen in de singels van Leiden. De deuren, en ook de keerdeuren onder alle andere bruggen en doorgangen in de Hoge Rijndijk van Katwijk tot Bodegraven (in totaal bevinden zich op dit traject zo'n 50 bruggen met sluisdeuren), zijn bedoeld om de doorstroming van het water naar het zuidelijk deel van Rijnland tegen te gaan als het water in de Oude Rijn te hoog komt te staan.

Vlietbrug is een stenen boogbrug in de binnenstad van de Nederlandse stad Leiden. De brug overspant de Vliet en over de brug loopt de Boisotkade. De brug bestaat uit zandstenen en blokken. Bovenaan weerskanten van de brug bevindt zicht een sluitsteen met een leeuwenmasker. Ze verschillen van elkaar.

Het Van der Werfpark is een park of plantsoen in het centrum van de Nederlandse stad Leiden. Het in 1886 aangelegde park langs het water van het Steenschuur is vernoemd naar Pieter Adriaansz. van der Werff, burgemeester van Leiden ten tijde van het Beleg van Leiden in de Tachtigjarige Oorlog. Zijn standbeeld staat midden in het park. Het park heeft twee ingangen: aan de Garenmarkt en aan de Doezastraat. Naast de ingang aan de Doezastraat bevindt zich een theehuis met een buitenterras.

Het Steenschuur is een gracht en straat in de Nederlandse stad Leiden, gelegen in het verlengde van het Rapenburg. Na de kruising met de Breestraat/Hogewoerd is het water overkluisd en gaat het verder als het Gangetje richting de Nieuwe Rijn.

Het Heilige(n) Geesthofje (of: Cornelis Spronghofje) is een gesloten hofje in de Nederlandse stad Leiden. Het hofje bevindt zich op de hoek van de Doezastraat met het Rapenburg en heeft als adres Doezastraat 1a. Het Heilige Geesthofje is een rijksmonument en maakt deel uit van het beschermde stadsgezicht.

Het Regionaal Archief Leiden (RAL) (voorheen Gemeentearchief Leiden) aan de Boisotkade 2a in de Nederlandse stad Leiden, beheert archieven van en over de stad Leiden en haar inwoners, maar ook van Hillegom, Kaag en Braassem, Lisse Leiderdorp, Nieuwkoop, Noordwijk, Noordwijkerhout, Oegstgeest, Katwijk, Teylingen en Zoeterwoude. Met ingang van 1 juni 2013 is het Regionaal Archief Leiden onderdeel van Erfgoed Leiden en Omstreken.

Erfgoed Leiden en Omstreken is een regionaal kennis- en adviescentrum voor Leiden en omstreken op het gebied van archief, monumenten, archeologie en bouwhistorie. Dit Nederlandse centrum is medio 2013 ontstaan door de bundeling van het Regionaal Archief Leiden en de gemeentelijke afdeling Monumenten & Archeologie. Ook Molenmuseum De Valk maakt deel uit van de combinatie.