Grafelijke zalen

Het Binnenhof (historische naam: Hof van Holland) is een gebouwencomplex in het centrum van Den Haag, dat al eeuwenlang het middelpunt is van de Hollandse en Nederlandse politiek. Hier zetelen en vergaderen de Eerste en Tweede Kamer, de twee colleges die samen de Nederlandse volksvertegenwoordiging vormen, het parlement genoemd. Ook de minister-president, voorzitter van de ministerraad en officiële vertegenwoordiger van de Nederlandse staat, houdt hier kantoor, in het Torentje. Ten slotte is er de Afdeling advisering van de Raad van State (AARvS) gevestigd, die als openbare taak heeft om regering en parlement onafhankelijk te adviseren over wetgeving en bestuur. Het ontstaan van het Binnenhof gaat terug tot de bouw van een kasteel door de graven van Holland, die er sinds de dertiende eeuw hun residentie hielden. Later werden zij in deze keuze opgevolgd door stadhouders, de Staten van Holland en West-Friesland, de Staten-Generaal van de Nederlanden en, sinds 1815, de Staten-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden. Het Binnenhof is het oudste parlementscomplex in Europa dat nog als zodanig dienstdoet, waarbinnen de vergaderzaal van de Eerste Kamer, rond 1655 gebouwd als vergaderzaal van de Staten van Holland en West-Friesland, kan worden gezien als de oudste in gebruik zijnde parlementaire vergaderzaal. Het huidige Binnenhof is het resultaat van tal van verbouwingen door de eeuwen heen, waarbij steeds nieuwe onderdelen zijn toegevoegd en bestaande gewijzigd. De meest recente verbouwing werd voltooid in 1992. Daarbij werd het Tweede Kamercomplex uitgebreid en werd onder meer de vergaderzaal van de Tweede Kamer verplaatst. In 2021 werd gestart met een grootscheepse renovatie van het Binnenhof. De stad Den Haag dankt haar ontstaan aan het Binnenhof, dat in de loop van de eeuwen zorgde voor een aanwas van bestuurders en werklieden, die zich in de nabijheid vestigden. Het wordt gerekend tot de Top 100 van Nederlandse rijksmonumenten. Het woord "Binnenhof" staat in het Nederlandse taalgebruik vaak synoniem voor Nederlandse parlement. Het Buitenhof is een aangrenzend plein, vroeger ook wel ‘Nederhof’ genoemd.

Het Nederlandse ministerie van Algemene Zaken (afgekort tot AZ) is het ministerie van de minister-president van Nederland. Het is met ongeveer 400 medewerkers veruit het kleinste Nederlandse ministerie. Sinds zijn aantreden in 2024 is Dick Schoof minister-president en leidt hij dus het ministerie van Algemene Zaken. De ambtelijk leider is sinds 1 september 2020 secretaris-generaal Gert-Jan Buitendijk.

Het Goudsmids Keurhuis (Ook: t' Goutsmits Keur Huys) is de naam van een zeventiende-eeuws gebouw op het Binnenhof in Den Haag. Het werd gebouwd voor het Haagse goud- en zilversmidsgilde, ofwel Sint-Andriesgilde, die het in gebruik had tot de opheffing van het gilde in 1796.

De Ridderzaal is de middeleeuwse ontvangstzaal van het Grafelijk kasteel midden op het Binnenhof in Den Haag. De Ridderzaal is in gebruik voor ceremoniële staatsbijeenkomsten waaronder het uitspreken van de jaarlijkse Troonrede.

De Binnenpoort of Middenpoort is een van de vier bewaard gebleven toegangspoorten die toegang geven tot het Binnenhof in Den Haag. De poort vormt de verbinding tussen de bebouwing aan de noordzijde en de Ridderzaal. Ze is samen met de nabijgelegen Mauritspoort gebouwd in 1634 en werd gebruikt om het Binnenhof af te sluiten. De toegangspoort is van baksteen met zandstenen omlijstingen. Boven de poort bevinden zich twee leeuwen. Naast de poort bevinden zich twee voetgangersdoorgangen. Boven de poort bevindt zich een vergaderruimte bereikbaar vanuit de witte galerij. Dit was een vroegere verbindingsgang naar de Grafelijke zalen. Het object staat sinds 1967 als rijksmonument in het rijksmonumentenregister ingeschreven.

De expositieruimte onder de Ridderzaal is een tentoonstellingsruimte over de geschiedenis van het Binnenhof en Prinsjesdag in een kelder van de Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag.

De Trêveszaal is een historische vergaderzaal uit 1697 op het Binnenhof in Den Haag en maakt deel uit van de gebouwen van het ministerie van Algemene Zaken. Sinds 1977 is het de vaste vergaderzaal van de Nederlandse ministerraad. De Trêveszaal en de ernaast gelegen Statenzaal worden ook gebruikt voor officiële ontvangsten van de minister-president en de ministerraad. Trêve is Frans voor 'bestand'; de naam van de zaal verwijst naar de onderhandelingen die hier in 1608 met Spanje plaatsvonden, voorafgaand aan het Twaalfjarig Bestand (1609-1621). De zaal kijkt uit op de Hofvijver. In de galerij boven de Binnenpoort bevindt zich het portaal dat toegang geeft tot de Trêveszaal en de Statenzaal.

De Mauritspoort of Grenadierspoort is de oostelijke toegangspoort tot het Binnenhof in Den Haag. De poort is gebouwd in 1634 samen met de nabijgelegen Binnenpoort en had destijds een ophaalbrug over een binnengracht. De katrolgaten zijn nog zichtbaar aan de buitenzijde. Meester steenbeeldhouwer Jan Arentsz kreeg de opdracht voor het beeldhouwwerk. Hij kreeg de opdracht omdat hij enkele jaren daarvoor een nieuwe wapensteen voor de Gevangenpoort had vervaardigd, die bijzonder in de smaak was gevallen. De naam Mauritspoort is afkomstig van het naastgelegen Mauritshuis. De poort verving een eerdere poort die bij het torentje aan de hofvijver gelegen was. Deze poort verbond het Binnenhof met de kooltuin die op het tegenwoordige Plein lag en moest wijken voor de bouw van het Mauritshuis. In 1860 is de hofgracht onder de brug gedempt. Naast de poort zijn in latere jaren twee voetgangersdoorgangen gecreëerd.

Het Torentje is een gebouw bij het Binnenhof in Den Haag. Het staat in de Hofvijver, naast het Mauritshuis. In het Torentje bevindt zich de werkkamer van de minister-president van Nederland. Het wordt daarom vaak naar de huidige premier genoemd: Torentje van Rutte, Torentje van Balkenende enz. Ook de uitdrukking Torentjesoverleg komt ervandaan. Ten westen van het Torentje is de Maurits- of Grenadierspoort, die toegang geeft tot het Binnenhof. Recht tegenover het Torentje bevinden zich kantoorruimtes van de Tweede Kamer. Op de begane grond bevindt zich in het torentje een kleine vergaderruimte, de Thorbeckezaal. Op de eerste verdieping huist het kantoor van de minister-president.

De uitbreiding van de Tweede Kamer is een gebouwencomplex uit 1992 ontworpen door Pi de Bruijn waarmee de verschillende bestaande monumentale gebouwen van de Tweede Kamer in en rond het Binnenhof in Den Haag aan elkaar verbonden zijn. In de uitbreiding zijn tevens de commissiezalen, de perstoren en de plenaire vergaderzaal gevestigd. De centrale entree is de Statenpassage. De Statenpassage heeft twee aparte ingangen: een publieksingang aan Lange Poten en een ingang aan het Plein voor geregistreerde bezoekers. Via de passage zijn de plenaire vergaderzaal en commissiezalen te bereiken. Op de eerste verdieping liggen de grote plenaire vergaderzaal en diverse kleinere vergaderruimtes voor bijvoorbeeld commissievergaderingen. In de Statenpassage bevinden zich diverse toegangen tot het beveiligde deel van de Kamer, waar zich de fractieruimtes bevinden. De grote commissievergaderzalen zijn vernoemd naar Thorbecke, Groen van Prinsterer en Troelstra, die de verschillende politieke stromingen uit de 19e eeuw vertegenwoordigen. De zalen op de begane grond zijn vernoemd naar vrouwelijke politici, zoals Marga Klompé, Aletta Jacobs en Christine Wttewaall van Stoetwegen. Op de eerste etage bevinden zich diverse vergaderzalen vernoemd naar toonaangevende partijleiders, zoals Marcus Bakker, Pieter Zandt en Herman Schaepman.

The House of Lords (eerder bekend onder De Gouden Leeuw) was een restaurant in Den Haag tegen de voormalige Spuipoort van het Binnenhof aan. Het had een Michelinster in de periode 1960-1975. Chef-kok in de tijd van de Michelinster was Alfons Didde.

De Spuipoort was een van de poorten waardoor men vroeger het Binnenhof in Den Haag kon verlaten. De poort stond op een eiland. Tussen het eiland en het Binnenhof was een vaste brug, aan de andere kant van de poort was een ophaalbrug. De Spuipoort verbond het Spui met een eiland dat op zijn beurt via een brug verbonden werd met de Hofpoort, welke toegang gaf tot het Binnenhof. De Spuipoort werd in de 14e eeuw gebouwd en in 1861 in opdracht van rijksbouwmeester Willem Nicolaas Rose afgebroken. Na enkele eeuwen kwam er een herberg naast de poort, Den Gouden Leeuw. Het uithangbord daarvan is op de afbeelding hiernaast te zien, het is nu in het bezit van het Haags Historisch Museum. Later werden er aan de binnenzijde meer huizen gebouwd en zo ontstond de Hofstraat. Het hele straatje werd afgebroken ten behoeve van de nieuwbouw van de Tweede Kamer. Bij de voorbereidingen hiervoor werd in 1987 de ruïne van de poort door de archeologische dienst blootgelegd. Op de huidige Hofplaats is een grondplan van messing van de voormalige poort in de stoep gemaakt. Op de ronde plaatsen stonden de twee torens links en rechts van de poortingang.