Binnenpoort (Den Haag)

Het Nederlandse ministerie van Algemene Zaken (afgekort tot AZ) is het ministerie van de minister-president van Nederland. Het is met ongeveer 400 medewerkers veruit het kleinste Nederlandse ministerie. Sinds zijn aantreden in 2024 is Dick Schoof minister-president en leidt hij dus het ministerie van Algemene Zaken. De ambtelijk leider is sinds 1 september 2020 secretaris-generaal Gert-Jan Buitendijk.

Het Binnenhof (historische naam: Hof van Holland) is een gebouwencomplex in het centrum van Den Haag, dat al eeuwenlang het middelpunt is van de Hollandse en Nederlandse politiek. Hier zetelen en vergaderen de Eerste en Tweede Kamer, de twee colleges die samen de Nederlandse volksvertegenwoordiging vormen, het parlement genoemd. Ook de minister-president, voorzitter van de ministerraad en officiële vertegenwoordiger van de Nederlandse staat, houdt hier kantoor, in het Torentje. Ten slotte is er de Afdeling advisering van de Raad van State (AARvS) gevestigd, die als openbare taak heeft om regering en parlement onafhankelijk te adviseren over wetgeving en bestuur. Het ontstaan van het Binnenhof gaat terug tot de bouw van een kasteel door de graven van Holland, die er sinds de dertiende eeuw hun residentie hielden. Later werden zij in deze keuze opgevolgd door stadhouders, de Staten van Holland en West-Friesland, de Staten-Generaal van de Nederlanden en, sinds 1815, de Staten-Generaal van het Koninkrijk der Nederlanden. Het Binnenhof is het oudste parlementscomplex in Europa dat nog als zodanig dienstdoet, waarbinnen de vergaderzaal van de Eerste Kamer, rond 1655 gebouwd als vergaderzaal van de Staten van Holland en West-Friesland, kan worden gezien als de oudste in gebruik zijnde parlementaire vergaderzaal. Het huidige Binnenhof is het resultaat van tal van verbouwingen door de eeuwen heen, waarbij steeds nieuwe onderdelen zijn toegevoegd en bestaande gewijzigd. De meest recente verbouwing werd voltooid in 1992. Daarbij werd het Tweede Kamercomplex uitgebreid en werd onder meer de vergaderzaal van de Tweede Kamer verplaatst. In 2021 werd gestart met een grootscheepse renovatie van het Binnenhof. De stad Den Haag dankt haar ontstaan aan het Binnenhof, dat in de loop van de eeuwen zorgde voor een aanwas van bestuurders en werklieden, die zich in de nabijheid vestigden. Het wordt gerekend tot de Top 100 van Nederlandse rijksmonumenten. Het woord "Binnenhof" staat in het Nederlandse taalgebruik vaak synoniem voor Nederlandse parlement. Het Buitenhof is een aangrenzend plein, vroeger ook wel ‘Nederhof’ genoemd.

De Trêveszaal is een historische vergaderzaal uit 1697 op het Binnenhof in Den Haag en maakt deel uit van de gebouwen van het ministerie van Algemene Zaken. Sinds 1977 is het de vaste vergaderzaal van de Nederlandse ministerraad. De Trêveszaal en de ernaast gelegen Statenzaal worden ook gebruikt voor officiële ontvangsten van de minister-president en de ministerraad. Trêve is Frans voor 'bestand'; de naam van de zaal verwijst naar de onderhandelingen die hier in 1608 met Spanje plaatsvonden, voorafgaand aan het Twaalfjarig Bestand (1609-1621). De zaal kijkt uit op de Hofvijver. In de galerij boven de Binnenpoort bevindt zich het portaal dat toegang geeft tot de Trêveszaal en de Statenzaal.

Het Grafelijk kasteel is een kasteel in het midden van het Binnenhof in Den Haag. Het functioneerde als paleis der Graven van Holland en is met name bekend om de Ridderzaal, de grootste ruimte van het gebouw dat in gebruik is voor officiële staatsaangelegenheden.

De Ridderzaal is de middeleeuwse ontvangstzaal van het Grafelijk kasteel midden op het Binnenhof in Den Haag. De Ridderzaal is in gebruik voor ceremoniële staatsbijeenkomsten waaronder het uitspreken van de jaarlijkse Troonrede.

De expositieruimte onder de Ridderzaal is een tentoonstellingsruimte over de geschiedenis van het Binnenhof en Prinsjesdag in een kelder van de Ridderzaal op het Binnenhof in Den Haag.

Het Torentje is een gebouw bij het Binnenhof in Den Haag. Het staat in de Hofvijver, naast het Mauritshuis. In het Torentje bevindt zich de werkkamer van de minister-president van Nederland. Het wordt daarom vaak naar de huidige premier genoemd: Torentje van Rutte, Torentje van Balkenende enz. Ook de uitdrukking Torentjesoverleg komt ervandaan. Ten westen van het Torentje is de Maurits- of Grenadierspoort, die toegang geeft tot het Binnenhof. Recht tegenover het Torentje bevinden zich kantoorruimtes van de Tweede Kamer. Op de begane grond bevindt zich in het torentje een kleine vergaderruimte, de Thorbeckezaal. Op de eerste verdieping huist het kantoor van de minister-president.

Het Goudsmids Keurhuis (Ook: t' Goutsmits Keur Huys) is de naam van een zeventiende-eeuws gebouw op het Binnenhof in Den Haag. Het werd gebouwd voor het Haagse goud- en zilversmidsgilde, ofwel Sint-Andriesgilde, die het in gebruik had tot de opheffing van het gilde in 1796.

De Hofkapel is een voormalige kapel op het Binnenhof in Den Haag. Tegenwoordig bevinden zich in het gebouw fractie-, commissie- en werkruimtes van de Eerste Kamer.

De grafkelder van de graven van Holland omvat een negental grafkelders onder de Hofkapel van het Binnenhof in Den Haag.

De Mauritspoort of Grenadierspoort is de oostelijke toegangspoort tot het Binnenhof in Den Haag. De poort is gebouwd in 1634 samen met de nabijgelegen Binnenpoort en had destijds een ophaalbrug over een binnengracht. De katrolgaten zijn nog zichtbaar aan de buitenzijde. Meester steenbeeldhouwer Jan Arentsz kreeg de opdracht voor het beeldhouwwerk. Hij kreeg de opdracht omdat hij enkele jaren daarvoor een nieuwe wapensteen voor de Gevangenpoort had vervaardigd, die bijzonder in de smaak was gevallen. De naam Mauritspoort is afkomstig van het naastgelegen Mauritshuis. De poort verving een eerdere poort die bij het torentje aan de hofvijver gelegen was. Deze poort verbond het Binnenhof met de kooltuin die op het tegenwoordige Plein lag en moest wijken voor de bouw van het Mauritshuis. In 1860 is de hofgracht onder de brug gedempt. Naast de poort zijn in latere jaren twee voetgangersdoorgangen gecreëerd.

De kunstbunker in het Mauritshuis is een versterkte kelder in het Mauritshuis in Den Haag waar tijdens de Tweede Wereldoorlog Nederlandse kunst lag opgeslagen. Een dag nadat op 24 augustus 1939 in Nederland de voormobilisatie werd afgekondigd sloot het Rijksmuseum Amsterdam uit voorzorg. Er werden maatregelen bedacht om het nationaal kunstbezit te beschermen. Besloten werd tot het construeren van vochtvrije en bomvrije bergplaatsen. Er werden daartoe speciale opslagplaatsen gebouwd in het duingebied voor de Nederlandse kunst. In afwachting van de oplevering van deze onderkomens werden verschillende andere onderkomens geschikt gemaakt voor de opslag van de Nederlandse kunst. In het Mauritshuis bevond zich al een ondergrondse kelder. Hiervan werden de muren verzwaard tussen augustus en oktober 1939. Tijdens de bouw werden bijna 200 kisten met schilderijen op veilige plekken in Den Haag verborgen. In de bomvrije kelder van het Mauritshuis werden vooral schatten uit de Hofstad opgeslagen. Veel schilderijen uit de collectie waren toen al in veiligheid gebracht in Kunstbunker Sint-Pietersberg bij Maastricht.