Engelenburcht

De Engelenbrug (Italiaans: Ponte Sant'Angelo) is een van oorsprong Romeinse brug in Rome. De brug verbindt de Engelenburcht (Castel Sant' Angelo) met de andere zijde van de Tiber. De brug is gebouwd in 134 en in opdracht van keizer Hadrianus, die een directe verbinding van de stad naar zijn pas gebouwde mausoleum, de huidige Engelenburcht, wilde. De brug kreeg ook zijn naam Pons Aelius of Pons Hadrianus, Aelius was de familienaam van Hadrianus. De brug is gebouwd uit travertijn en de bogen met peperino. Oorspronkelijk had de Pons Aelius 8 bogen; de drie centrale bogen met een doorsnee van 18,39 meter, drie kleinere bogen van 3, 3,5 en 7.59 aan de linkerzijde en twee van 3,75 en 7.59 aan de rechterzijde. De brug is 10,95 meter breed. Op de oostelijke oever van de brug stond de Boog van Gratianus, Valentinianus II en Theodosius, gebouwd rond 380. Vanaf de zesde eeuw kregen zowel de brug als het mausoleum van Hadrianus de naam Sant'Angelo. Volgens de legende kondigde namelijk de aartsengel Michaël in 590 boven op de burcht het einde van een pestepidemie aan. Later werd de brug ook pons Sancti Petri (brug van Sint Pieter) genoemd aangezien veel pelgrims hier de Tiber overstaken op weg naar de Sint-Pietersbasiliek. Op 19 september in het Heilig Jaar 1450 liepen grote groepen pelgrims over de brug naar de Sint-Pieter. Toen de massa te groot werd begaven de balustrades het en vielen velen in de rivier waarbij 178 mensen verdronken. Hierop werd de oude triomfboog en een aantal huizen bij het bruggenhoofd afgebroken om de straat breder te maken. Bij het bruggenhoofd op de oostelijke oever werden eeuwenlang executies uitgevoerd. De lijken van de veroordeelden werden vervolgens ter afschrikking op de brug tentoongesteld. In 1527 werden de standbeelden van Petrus en Paulus op de brug geplaatst in opdracht van Paus Clemens VII. Later volgden meer beelden van de aartsvaders, de evangelisten en Adam, Noach, Abraham en Mozes. Deze beelden waren in 1669 al zo vervallen dat Paus Clemens IX opdracht gaf aan de beroemde beeldhouwer Bernini 10 nieuwe beelden van engelen te vervaardigen. Bernini maakte zelf maar twee beelden en deze werden zo mooi gevonden door Paus Clemens IX dat hij ze zelf hield in plaats van ze op de brug te plaatsen. De beide beelden staan tegenwoordig in kerk Sant'Andrea delle Fratte, eveneens in Rome. De overige beelden die nu op de brug staan werden door de leerlingen van Bernini gemaakt, onder meer door Antonio Giorgetti. Deze engelen lijken zojuist uit de hemel te zijn neergedaald en houden de gelovigen de onweerlegbare waarheid van het evangelie voor. Deze waarheid wordt uitgebeeld doordat de engelen alle werktuigen tonen van het martelaarschap van Christus. In de iconografie noemt men deze voorwerpen de Arma Christi. In 1892 besloot het bestuur van Rome eindelijk iets te doen aan de voortdurende overstromingen van de rivier die de stad al meer dan 2000 jaar teisterden. Er werden metershoge kades gebouwd om het wassende water buiten te houden. Hierdoor moesten toen aan beide oevers van de Engelenbrug het bruggenhoofd worden gereconstrueerd. Nu resteren alleen de drie centrale pijlers nog.

De Porta Cornelia was een stadspoort in de verdedigingswerken van het oude Rome. De Porta Cornelia was een toegangspoort die direct ten westen van het bruggenhoofd van de Pons Aelius stond, de huidige Engelenbrug. Hier begon de Via Cornelia, waaraan de poort zijn naam ontleende. In de eerste eeuwen na Christus was dit geen belangrijke weg, maar dat veranderde met de opkomst van het christendom. In de 4e eeuw liet Constantijn de Grote de Sint-Pietersbasiliek bouwen, over de Romeinse en christelijke necropolis aan de Via Cornelia. Rome had in deze tijd al sterk aan macht moeten inboeten en tussen 270 en 280 was de grote Aureliaanse Muur om Rome gebouwd. De Vaticaanse heuvel was slechts dunbevolkt en werd buiten de ommuring gehouden. De basiliek en deze noordelijke toegang tot Rome moesten echter wel verdedigd kunnen worden en Keizer Honorius liet daarom tussen 401 en 403 het Mausoleum van Hadrianus ombouwen tot de Engelenburcht. De Porta Cornelia werd in de verdedigingsmuren van de burcht gebouwd en gaf toegang tot het Vaticaan van uit de stad. Na de middeleeuwen is de poort afgebroken. Het is niet meer bekend hoe deze er exact uitzag. De poort stond ook bekend als Porta Aurelia Sancti Petri. Dit omdat men via deze poort en de Via Cornelia ook de belangrijke Via Aurelia kon bereiken. Er bestond echter al een Porta Aurelia op de Janiculum en de toevoeging Sancti Petri (bij Sint-Pieter) is daarom bedoeld om onderscheid te maken tussen beide poorten.

De Ponte Vittorio Emanuele II is een brug over de Tiber in Rome. Op deze plaats stond in de oudheid de Pons Neronianus, waarvan bij laag water de restanten van een pijler nog te zien zijn. In 1886 ontwierp architect Ennio De Rossi een nieuwe brug. Deze moest het Vaticaan met de andere zijde van de Tiber verbinden. De bouw werd meermalen uitgesteld waardoor de brug pas in 1911 werd voltooid. De brug werd vernoemd naar koning Victor Emanuel II en is in 110 meter lang. Op beide oevers staan grote sokkels met daarop bronzen beelden van de godin Victoria.

De Pons Neronianus (Nederlands:Brug van Nero) was een brug over de Tiber in het Oude Rome. De brug werd in opdracht van keizer Nero over de Tiber gebouwd, om het westelijke deel van de Campus Martius met de Campus Vaticanus te verbinden. Hier lagen de tuinen van de keizerlijke familie en stond het Circus van Nero aan de Via Cornelia. Ten noorden van de Pons Neronianus begon de Via Triumphalis en de brug werd daarom ook wel Pons Triumphalis genoemd. In 402 werd bij de brug de Boog van Arcadius, Honorius en Theodosius gebouwd. In de 15e eeuw stond de Pons Neronianus nog gedeeltelijk overeind en wilde Paus Julius II hem laten restaureren, maar in de eeuwen daarna is de brug geheel verdwenen. In 1886 werd op vrijwel dezelfde plaats de huidige Ponte Vittorio Emanuele II gebouwd. Bij laag water zijn in de rivier de restanten van een pijler van de oude brug nog te zien.

De Basiliek San Giovanni dei Fiorentini is een kerk in Rome. De barokkerk is gewijd aan de heilige Johannes de Doper. De kerk is gelegen aan het begin van de Via Giulia in de wijk Ponte. Het is de kerk van de Florentijnse gemeenschap van Rome, Johannes de Doper is dan ook de patroonheilige van de stad Florence. De kerk werd tussen 1523 en 1734 gebouwd. Het initieel ontwerp van de kerk uit 1523 is van de hand van Jacopo Sansovino. Zijn project leverde evenwel heel wat technische problemen op, niet in het minst omdat de kerk werd gebouwd in de onstabiele bodem van de bedding van de Tiber. Sansovino werd om deze reden, en twijfels rond financiële haalbaarheid op zij geschoven en vervangen door Antonio da Sangallo il Giovane, die ook door militaire bouwwerken een reputatie had opgebouwd van goede technisch bouwkundige oplossingen en stabiele structuren. De bouw zelf werd in 1583 aangevat onder de leiding van Giacomo della Porta, hij werd in 1602 opgevolgd door Carlo Maderno die onder meer de koepel afwerkte in 1620. De kerkfaçade zou pas in 1734 voltooid worden, naar ontwerp van Alessandro Galilei. De schilderijen in de kapel van Sacchetti zijn van de hand van Giovanni Lanfranco en dateren uit 1623 en 1624. Verder beeldhouwwerk in de kerk is van Ercole Ferrata en Gian Lorenzo Bernini. Een beeldhouwwerk van de jonge Johannes de Doper werd eerst toegeschreven aan Donatello maar later aan Michelangelo. Het ontwerp voor het hoogaltaar werd toevertrouwd aan Pietro da Cortona in opdracht van de Florentijnse edelman Orazio Falconieri maar die plannen werden nooit uitgevoerd. Twintig jaar later gaf Falconieri de opdracht door aan Francesco Borromini die de plannen aanpaste. Bij de uitvoering overleed Borromini in 1667 en werd de afwerking uitgevoerd door Pietro da Cortona die de plannen terug licht aanpaste. Bij diens dood in 1669 nam zijn leerling en vennoot Ciro Ferri de opdracht over en voltooide het altaar.

De San Salvatore in Lauro is een kerk in Rome, gelegen in de rione Ponte, aan de oever van de Tiber, tegenover de Engelenburcht. De eerste kerk op deze plaats dateert uit de elfde eeuw. Het huidige gebouw stamt uit de zestiende eeuw en werd ontworpen door de Bolognese architect Ottaviano Nonni. In de kerk zijn kunstwerken te zien van Pietro da Cortona, Antoniazzo Romano, François Duquesnoy en Alessandro Turchi. In de kerk bevindt zich ook het graf van paus Eugenius IV.

De Santa Maria in Transpontina (ook wel: Traspontina) is een kerk van de karmelieten aan de Via della Conciliazione in Rome, in de nabijheid van het Sint-Pietersplein. De oorspronkelijke kerk op deze plaats werd in de tweede helft van de vijftiende eeuw gebouwd op last van paus Alexander VI. Tijdens het pontificaat van Pius IV (1559-1565) werd de kerk weer afgebroken, omdat deze in de vuurlinie lag van de kanonnen van de Engelenburcht. Al spoedig daarna werd opdracht gegeven voor een herbouw van de kerk, aan de architect Giovanni Sallustio Peruzzi, die evenwel bij het bepalen van de hoogte van het gebouw, uitdrukkelijk rekening moest houden met de eerdere problemen. De kerk werd daardoor relatief laag. De kerk heeft aan weerszijden van het schip vier kapellen. In een van die kapellen worden de zuilen bewaard, waaraan Petrus en Paulus zouden zijn vastgeketend in het Circus van Nero.

Palazzo Sacchetti is een bouwwerk gelegen aan de Via Giulia 66 te Rome en kijkt achteraan uit op de Tiber.

De Via della Conciliazione is een straat in Rome. De straat loopt van de Tiber nabij de Engelenburcht naar het Piazza Pio XII, dat aansluit op het Sint-Pietersplein. Daarmee is de Via della Conciliazione de belangrijkste toegangsweg tot Vaticaanstad.

De Ponte Principe Amedeo Savoia Aosta is een brug over de Tiber in Rome. De brug verbindt de wijk Ponte op de linkeroever met de wijk Borgo op de rechteroever. De met wit marmer beklede brug werd in 1942 voltooid na een bouwtijd van 34 maanden. De brug is ongeveer 110 meter lang, heeft drie grote bogen, die rusten op twee pijlers, waarin zich kleinere boog bevinden, die bij hoogwater de waterdruk kunnen verminderen. Het geheel is opgetrokken in een strakke, vereenvoudigde neoclassicistische stijl die tijdens het fascisme gebruikelijk was. De brug is vernoemd naar prins Amadeus van Savoye, Hertog van Aosta en vicekoning van Ethiopië.

De Passetto di Borgo is een versterkte ontsnappingsroute die over een afstand van ongeveer 800 meter het Apostolisch Paleis in Vaticaanstad verbindt met de Engelenburcht. In vroegere eeuwen kon de paus in geval van een belegering via deze verhoogde gang naar de burcht vluchten.

De Ponte Umberto I is een brug over de Tiber in Rome. De brug verbindt de wijk Ponte op de linkeroever met het Paleis van Justitie in de wijk Prati op de rechteroever. De 105,65 meter lange brug is gebouwd tussen 1885 en 1895. Het ontwerp is afkomstig van architect Angelo Vescovali die een klassieke brug tekende met drie bogen. De met travertijn beklede brug is vernoemd naar koning Umberto I, die samen met zijn vrouw Margaretha bij de opening aanwezig was. In tegenstelling tot de rest van Italië wordt op de brug door het autoverkeer links gereden. Om botsingen te voorkomen staat er een barrière op het midden van de weg.