Geregracht

Het Zuidelijk rioolgemaal, gelegen aan de Geregracht 50 in de Nederlandse stad Leiden, is in 1935 gebouwd als pompgebouw in combinatie met een transformatorstation en urinoir. Het is aangewezen als beschermd gemeentelijk monument. Met de spitse topgevels en hoog opgaande smalle ramen en metselwerk herinnert het pompgebouw aan de Amsterdamse School. Twee van de drie bouwlagen bevinden zich onder de grond. De naastgelegen oorspronkelijke bergkelders voor rioolwater zijn in 1986 vernieuwd en in 2012 uitgebreid. Het urinoir is dichtgemetseld. Ongeveer op de plaats van het Zuidelijk Rioolgemaal stond tot 1904 molen De Oranjeboom op de vestwal.

Levendaal is een wijk in het district Binnenstad zuid van de Nederlandse stad Leiden. Om administratieve redenen is de wijk verdeeld in de CBS-buurten Levendaal-West en Levendaal-Oost. De geschiedenis van de wijk gaat terug op de stadsuitleg van 1386 met een nieuwe voorstad "op de hoge woerd", dat wil zeggen op een hoger gelegen stuk grond ten zuiden van de Rijn, waarvan de naam ook terugkomt in de straatnaam Hogewoerd. De wijknaam is vermoedelijk een verenging van "in Levendael", dat wil zeggen de naam die toen voor dit gebied gebruikt werd. Het Levendaal is ook de straatnaam van een uitvalsweg die in oostelijke richting vanaf het centrum door de wijk loopt.

De Oranjeboom was een korenmolen in de Nederlandse stad Leiden, gebouwd in 1733 en afgebroken in 1904. Vlak bij de standplaats staat sinds 1935 het Zuidelijk rioolgemaal aan de Geregracht. Een voorloper, korenmolen 't Kalf, werd tijdens de Tachtigjarige Oorlog in 1575 gebouwd en vernieuwd in 1649. In 1733 werd de houten molen vervangen door een stenen Walmolen en omgedoopt in De Oranjeboom. De molen was voorzien van een gedenksteen, die "onder een akelig groenen met prachtige vruchten versierden oranjeboom" de volgende tekst vertoonde: DE ORANJEBOOM GESTIGT DOOR HENDRIK VAN DER HEIDE EN ARY OPSTAL, DEERSTE STEEN GELEIT DOOR WILLEM VAN DER KLUYT DEN 3 MAART, DE LAATSTE DOOR JAN KOOK 10 JUNI 1734 In 1941 meldde het bestuur van de Historische vereniging Oud Leiden dat die gevelsteen, die na de sloop van de molen was opgesteld in Museum De Lakenhal, aangebracht zou worden in de gevel van het gebouw van het Zuidelijk Rioolgemaal. Uiteindelijk werd de gevelsteen echter ingemetseld in de gevel van de Meelfabriek van de firma De Koster aan de Oosterkerkstraat. De reden was, dat deze firma nog gebruik had gemaakt van De Oranjeboom. De naam De Oranjeboom was bedoeld als eerbetoon aan het Huis van Oranje en als symbool voor de gewonnen vrijheid na de Tachtigjarige Oorlog. De naam komt in Nederland ook voor als familienaam, biermerk, als naam van horecagelegenheden, enz. In de versierselen, behorende bij de Huisorde van Oranje, bevinden zich aan weerszijden takjes van een oranjeboom.

De Jan van Houtbrug is een vaste brug uit 1923 in de Nederlandse stad Leiden. De brug verbindt de Korevaarstraat met de Lammenschansweg en overbrugt de Zoeterwoudsesingel. De brug is genoemd naar Jan van Hout, die onder meer als stadssecretaris op velerlei gebieden een belangrijke rol heeft gespeeld ten voordele van zijn vaderstad Leiden.

De Gansoordbrug is een brug over de Nieuwe Rijn bij de Watersteeg in de Nederlandse stad Leiden. De brug ontleent zijn naam aan Gansoord, de naam van de straat aan de Nieuwe Rijn tussen de Hooigracht en de Herengracht. Eerder stond de brug echter bekend als de Watersteegbrug. Al rond 1300 werd op deze plaats een brug gebouwd, die in latere eeuwen werd vervangen. In 1681 werd een nieuwe brug gebouwd, waarbij gebruik werd gemaakt van de houten valbrug van een afgebroken brug die buiten de Hogewoerdspoort lag. Rond 1960 bleek de oude ophaalbrug niet meer geschikt voor het toegenomen verkeersaanbod. De brug werd afgebroken, als onderdeel van een plan van de gemeente Leiden om het verkeer via een nieuwe stadsring rond de oude binnenstad te leiden. De nieuwe brug is een vaste plaatbrug. Twee sierstenen, een met een afbeelding van een gans en de ander met een korf, zijn in 1960 op initiatief van de vereniging Oud Leiden van de oude brug verwijderd en vervolgens op de nieuwe brug weer aangebracht. De Gansoordbrug werd in 1961 heropend, waarbij de wethouder met twee aangelijnde ganzen over de brug liep.

Bethlehemshof is een hofje aan het Levendaal in de Nederlandse stad Leiden. Het is gesticht in 1630 door de Leidse koopman Gerrit Frankens van Hoogmade, die ook de naam van het hofje koos. In 1701 sloten de doopsgezinden van dit hofje zich aan met het hofje De Houcksteen gelegen aan de Levendaal, maar het bestuur bleef nog gescheiden. In 1811 werd uit financiële redenen beide hofjes samengevoegd onder de naam Bethlehem. In 1897 werd het gedeelte aan de Levendaal voorzien van een eigentijdse gevel met een bovenverdieping. In 1978 werd het hofje gerestaureerd. Het hofje heeft de status rijksmonument.

Het Sint Annahofje, ook wel Sint Anna Aalmoeshuis, is een hofje in de binnenstad van de Nederlandse stad Leiden, in de provincie Zuid-Holland. Het behoort tot de Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg.

De Nieuwe Rijn is een 2,3 kilometer lange aftakking van de Oude Rijn in de Nederlandse stad Leiden. De Oude en de Nieuwe Rijn scheiden ten westen van Leiderdorp bij het Leidse Waardeiland en komen midden in het centrum van Leiden in gekanaliseerde vorm weer bij elkaar. Op de landpunt aan deze zijde is de stad Leiden ontstaan; de heuvel met de daarop gebouwde Burcht is nog altijd vanaf de Nieuwe én de Oude Rijn te bereiken. In de Leidse binnenstad stroomt het water ook onder de bekende Koornbrug door en vloeit het na de Visbrug weer samen met de Oude Rijn.

Het Levendaal is een weg en voormalige gracht in de binnenstad van de Nederlandse stad Leiden. De ongeveer 700 meter lange weg loopt van de Garenmarkt oostelijk tot aan het Plantsoen/Plantage waar de Plantagelaan de weg met de Hoge Rijndijk verbindt. Het Levendaal is in de periode 1386 - 1389 gegraven als vestgracht voor een nieuwe voorstad "op de hoge woerd", dat wil zeggen op een hoger gelegen stuk grond ten zuiden van de Rijn, waarvan de naam ook terugkomt in de straatnaam Hogewoerd. Waarschijnlijk volgde de nieuwe gracht het beloop van een reeds bestaande afwateringssloot. De naam Levendaal is pas ontstaan toen de vestgracht woongracht was geworden. Het is vermoedelijk een verenging van "in Levendael", dat wil zeggen de naam die toen voor dit gebied gebruikt werd. Het langste deel van de gracht werd tussen 1934 en 1936 gedempt. De Spekkenbrug werd hierbij afgebroken. Het Kort Levendaal, het stuk tussen de Garenmarkt/Steenschuur en de Korevaarstraat, werd uiteindelijk in 1962 gedempt. Aan het Levendaal waren enkele flinke fabrieken gevestigd: N.V. Koninklijke Zeep-, Eau de cologne-, en parfumeriënfabriek v/h Sanders & Co., aan de noordelijke zijde tussen Korevaarstraat en Sint Jorissteeg, en Leidsche Textielfabrieken Van Wijk, in het blok tussen Hogewoerd, Bolwerkstraat, Levendaal en Rijnstraat. In de huidige situatie is het Levendaal met uitzondering van het Kort Levendaal ingericht als doorgaande tweebaansweg met vrijliggende fietspaden.

De synagoge in de Nederlandse stad Leiden staat aan het Levendaal 16. Het is een actieve synagoge; de Joodse Gemeente Leiden houdt regelmatig haar diensten in deze sjoel.

Het Beschermd stadsgezicht Zuidelijke Schil is een deel van de stad Leiden, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Het stadsdeel werd bij besluit van 13 april 2011 door de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de Minister van Infrastructuur en Milieu aangewezen als beschermd stadsgezicht. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 28 oktober 2005. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 141,2 hectare.

De Hogewoerdsbinnenpoort is een voormalige stadspoort in de Nederlandse stad Leiden. Deze stadspoort bevond zich ten westen van de Hogewoerdsbuitenpoort. De poort werd in 1669 gebouwd op de plaats van de tijdelijke oplossing, twee kolommen met deuren ertussen, uit 1659. In 1876 werd de poort afgebroken.