place

Gedenkteken voormalig Nederlands-Israëlisch jongensweeshuis

Beeld in Amsterdam-CentrumHolocaustmonumentTweede Wereldoorlog-monument in Amsterdam
Gedenkteken voormalig Joods weeshuis (1)
Gedenkteken voormalig Joods weeshuis (1)

Het Gedenkteken voormalig Nederlands-Israëlisch jongensweeshuis is een kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Het weeshuis stond bekend als Joods Jongenshuis. Dat deed tot 1977 dienst, al had het in de laatste jaren diverse andere bestemmingen zoals een sociale werkplaats. Het ging tegen de vlakte om de bouw van de Stopera mogelijk te maken. Het kunstwerk geeft een deel van de rooilijnen weer van het weeshuis. Het werk is ontworpen door Otto Treumann die een tekst van Cor Jongens zette op granieten klinkers. De tekst luidt: 'DEZE WOORDEN OMLIJNEN DE PLAATS WAAR HET IN 1738 ELDERS IN AMSTERDAM OPGERICHTE JOODS JONGENSWEESHUIS MEGADLE JETHOMIEM SEDERT 1865 ZIJN ZEGENRIJK WERK DEED, TOTDAT IN MAART 1943 DE DUITSE BEZETTER HET HUIS BINNENDRONG EN DE JONGENS WEGVOERDE. DRIE VERZORGERS BLEVEN VRIJWILLIG BIJ DE BIJNA HONDERD KINDEREN OP WEG NAAR HET VERNIETIGINGSKAMP SOBIBOR. NIEMAND KEERDE WEER. HUN NAGEDACHTENIS ZIJ TOT ZEGEN.' Op 7 december 1989 werd het monument onthuld door burgemeester Ed van Thijn. Het gedenkteken kwam er op initiatief van oud-leerlingen. Het monument ligt bij de buitenkant van het muziektheatergedeelte.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Gedenkteken voormalig Nederlands-Israëlisch jongensweeshuis (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Gedenkteken voormalig Nederlands-Israëlisch jongensweeshuis
Amstel, Amsterdam Centrum

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Gedenkteken voormalig Nederlands-Israëlisch jongensweeshuisLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.366966666667 ° E 4.9009833333333 °
placeToon op kaart

Adres

Amstel 27
1011 PT Amsterdam, Centrum
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

Gedenkteken voormalig Joods weeshuis (1)
Gedenkteken voormalig Joods weeshuis (1)
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Gedenksteen Vlooienburg
Gedenksteen Vlooienburg

De Gedenksteen Vlooienburg is een oorlogsmonument in Amsterdam-Centrum. De subtitel is: Ter herinnering aan de laatste bewoners van Vlooienburg 1940-1945. De gedenksteen werd op 15 november 2022 “onthuld” door. Van een echte onthulling kon geen sprake zijn; het monument is uitgevoerd in de vorm van een roestvast stalen trottoirtegel. Ze werd dan ook symbolisch onthuld door een hoopje zand van de tegel weg te schuiven. Symbolisch om te voorkomen dat de geschiedenis van Vlooienburg onder het zand verdwijnt. Vlooienburg was een in de 16e eeuws aangeplempt eiland in de Amstel. Amsterdam had grond nodig voor (nieuwe) inwoners. Er kwamen bewoners uit alle windstreken wonen, afgaande uit bodemonderzoek uit de 21e eeuw. Door de vestiging van synagoges kwam er in de loop der eeuwen een steeds grotere concentratie Joodse bewoners te wonen, maar ook in steeds slechter wordende woningen. Een grote slag voor die bewoners kwam door het leeghalen van de wijk onder het bewind van Nazi-Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog. Alles werd afgebroken, er werd nog druk gegraven naar archeologisch materiaal met het verdween geheel in de bouwput voor de Stopera. Al die jaren waren er wel ideeën om tot een soort gedenkteken te komen, maar het kwam er niet van. Toen de Stopera haar 35-jarig jubileum zag naderen kwamen twee Amsterdamse politici met een nieuw voorstel. Twee wijkraadsleden Gonny van Oudenallen en Anita Mizrahi namen het voortouw en in november 2022 volgde dus plaatsing van de tegel. De plaquette ligt voor het oorlogsmonument Gedenkteken voormalig Nederlands-Israëlisch jongensweeshuis.

Arena (André Volten)
Arena (André Volten)

Arena is een alternatieve benaming van Andre Volten zelf voor wat uiteindelijk een kunstwerk zonder titel zou worden. Het kunstwerk is te vinden op de kade tussen de Stopera en de Amstel in Amsterdam-Centrum. Er werd een commissie ingesteld ter begeleiding van de inrichting van het toen nieuwe stadhuis van Amsterdam. Ze kreeg daartoe een budget van 1,7 miljoen gulden voor de aanschaf van kunst in en om de gebouwen. De commissie plaatste een advertentie, waarop kunstenaars konden reageren met hun voorstellen. Volten reageerde met meer dan 200 anderen, waaronder Wim T. Schippers (maakte een draaischijf voor aanstaande echtparen), Pieter Engels, Woody van Amen, Peter Struycken (de lichtkunstenaar kwam met een zwerm vogels in het theater) en Jeroen Henneman (richtte een trouwzaal in). De meesten kwam met ontwerpen voor binnen het gebouw, Volten met een voor buiten. Binnen het gebouwencomplex is hier een uitsparing gemaakt tussen de hoogbouw van de theaterzaal enerzijds en kantoren anderzijds. Volten ontwierp voor die plek een grote ring van 48 blokken roze graniet uit Portugal, die door de rooilijn heenbreekt. Die ring is (verticaal) scheef in het straatbeeld gelegd. Aan de kant van de Amstel komt ze een halve beter boven de grond, aan de kant van het gebouw zinkt ze een halve meter de grond in. Zo ontstaan vanzelf aan beide einden zitgelegenheden. Volten wilde hiermee een arena scheppen voor debat of destijds nog een veilige plek voor verkeer. Volten legde de ring neer, zodat het plein een open karakter houdt. Destijds kwam hier nog verkeer bestaande uit bijvoorbeeld trouwauto’s en touringcars voor het theater. Hij zag ook een veilige mogelijkheid voor gesprekken tussen burgers en bestuurders, er konden naar zijn visie voldoende mensen binnen de ring staan. Het werk mocht volgens de kunstenaar geen blokkade opwerpen: "Er overheen klimmen is niet nodig, je kunt er in afdalen", aldus de kunstenaar in Het Parool van 9 september 1986.

Amsterdam van A tot Z

Amsterdam
Amsterdam

Amsterdam is de hoofdstad van Nederland. De stad ligt aan het IJ, het Noordzeekanaal en de monding van de Amstel in de gelijknamige gemeente Amsterdam in de provincie Noord-Holland. Amsterdam is in Nederland de stad met de meeste inwoners (918.117 op 1 januari 2023). De Metropoolregio Amsterdam telt 2,5 miljoen inwoners. Amsterdam dankt zijn naam aan de ligging bij een in de 13e eeuw aangelegde dam in de Amstel. De stad wordt in het Amsterdams ook Mokum genoemd, een bijnaam afkomstig uit het Jiddisch. Amsterdam staat daarnaast al sinds enkele eeuwen bekend als het 'Venetië van het Noorden', een vergelijking die te danken is aan de vele grachten en historische panden die het straatbeeld bepalen van het oude centrum. De plaats kreeg kort na 1300 stadsrechten, werd in 1345 door het Mirakel van Amsterdam een pelgrimsoord en groeide in de Gouden Eeuw uit tot een van de belangrijkste haven- en handelssteden ter wereld. Een toestroom van buitenlanders uit vooral de Zuidelijke Nederlanden, Duitsland en de Scandinavische landen leidde vanaf het eind van de 16e eeuw tot stadsuitbreidingen, waaronder de laatste grachten van de fortificatie die bekendstaat als de grachtengordel en in 2010 is toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst. Belangrijke bezienswaardigheden in Amsterdam zijn het Rijksmuseum – bekend om de rijke collectie aan werken uit de Gouden Eeuw – het modernere Stedelijk Museum, het Van Gogh Museum en Het Scheepvaartmuseum, en het Anne Frank Huis. Cultureel beroemd zijn daarnaast het Concertgebouw, Muziekgebouw aan 't IJ en EYE Filmmuseum, evenals dierentuin Artis. Ook de Wallen, de coffeeshops en de Johan Cruijff ArenA zijn typisch Amsterdamse trekpleisters. Jaarlijks trekken deze attracties miljoenen toeristen en bezoekers naar de stad. Amsterdam telt twee universiteiten en meerdere hogescholen.

Metropoolregio Amsterdam
Metropoolregio Amsterdam

De Metropoolregio Amsterdam, ook bekend als MRA, is een bestuurlijk samenwerkingsverband van de provincies Noord-Holland en Flevoland, 30 gemeenten en de Vervoerregio Amsterdam, en is ook de naam van het grondgebied waarop de samenwerking betrekking heeft. Dit is het grondgebied van de 30 gemeenten, die samen een deel van het grondgebied van de twee provincies vormen: het zuiden van Noord-Holland en de gemeenten Almere en Lelystad in Flevoland. De regio heeft zo’n 2,5 miljoen inwoners. De Metropoolregio Amsterdam strekt zich uit van IJmuiden tot Lelystad en van Purmerend tot de Haarlemmermeer. Het bereik van de Randstad is niet nauwkeurig gedefinieerd, maar de Metropoolregio Amsterdam kan worden omschreven als een ruime opvatting van de noordvleugel van de Randstad zonder de regio Alkmaar, inclusief Almere en Lelystad, maar exclusief de stad Utrecht en eventuele andere delen van de provincie Utrecht die tot de Randstad gerekend worden. De regio beschikt onder meer over twee luchthavens (Amsterdam Airport Schiphol en Lelystad Airport), zeehavens, het financiële centrum van Nederland, de bloemenveiling van Aalsmeer, het Media Park en clusters van creatieve bedrijven. Daarnaast kenmerkt de regio zich door meerdere historische steden en landschappelijke variëteit. De Metropoolregio bestaat sinds eind 2007, als opvolger van het Noordvleugeloverleg. De regio presenteert zich in het buitenland als Metropolitan Region Amsterdam.