Staatsliedenbuurt (Utrecht)

Tuinwijk is een buurt in de subwijk Votulast in de wijk 'Noordoost' in Utrecht, de hoofdstad van de Nederlandse provincie Utrecht. Tuinwijk ligt ten zuiden van Tuindorp. Administratief bestaat het uit twee buurten: Tuinwijk-West telde in 2008 2440 inwoners en Tuinwijk-Oost 2530. Tuinwijk is na 1900 ontstaan. De buurt heeft een sterk wisselend karakter. In de omgeving van de rooms-katholieke Josephkerk, die net in de aangrenzende Staatsliedenbuurt ligt, is een armer deel, terwijl verderop aan de Van der Mondestraat betere middenstandhuizen zijn gebouwd. Tuinwijk heeft een bijzonder gedeelte: 'De Tuinwijk'. Dit is een karakteristiek in Amsterdamse school opgetrokken gedeelte. Inmiddels kreeg dit de status van rijksmonument. Dit stuk verbindt het armere deel van de Van der Mondestraat met het 'rijkere' deel. De Tuinwijk is vanaf 1921 gebouwd met de stenen die overbleven na de bouw van De Inktpot, het derde hoofdgebouw van de Nederlandse Spoorwegen, afgekort HGB III. In 2008 en 2009 is 'De Tuinwijk' geheel gerenoveerd. Naast de Tuinwijk is er veel meer volgens de Amsterdamse School gebouwd. "Het Badhuis", voorheen het Vijfde Volksbadhuis, is nu hotel en restaurant Badhuis. Het transformatorhuisje in de Burmanstraat, hoek Melis Stokestraat en de De Gerardus Majella School aan de van der Mondestraat vormen enkele belangwekkende uitingen van de Amsterdamse school. Tuinwijk wordt behalve door de Van der Mondestraat nóg tweemaal doorsneden. Allereerst door het 'Zwarte Water', de voormalige vaart waarlangs in vroegere tijden turf werd aangevoerd. Bij de bouw van Tuinwijk kwam het Zwarte Water van pas bij het vervoer van de stenen waarmee de huizen werden opgetrokken. Later was het Zwarte Water een waar paradijs voor ratten; veel aanwonenden waren dan ook blij toen het in 1964 werd gedempt. Ten tweede is er de Willem van Noortstraat, die via het Willem van Noortplein overloopt in de Pieter Nieuwlandstraat. Hier reed ooit de bus tot het eindpunt de Pieter Nieuwlandstraat. Dit is de levensader van de buurt, hier bevond zich ook het postkantoor en een keur aan middenstand. Nu zijn er in de Willem van Noortstraat vooral veel afhaalgelegenheden voor eten en op het Willem van Noortplein is de centrale winkel van de buurt. Het voormalige postkantoor aldaar is omgebouwd tot een Albert Heijn. Tuinwijk is een relatief groene buurt. Het Willem van Noortplein heeft een groen hart. Ook is er het Majoor Bosshardt-plantsoen met de bibliotheek, het grote Griftpark en het kleine 't Lommer verscholen achter de Floris Heermalestraat. Een bekende inwoner van Tuinwijk was Tonny van der Linden, de midvoor van het kampioenselftal van DOS, de voorloper van FC Utrecht. Hij dreef een sigarenzaak aan het Willem van Abcoudeplein. Andere bewoners van Tuinwijk waren of zijn: Ella Vogelaar en Len Munnik

De Josephkerk is een Rooms-Katholieke parochiekerk gelegen aan de Draaiweg in Utrecht. De kerk staat ook wel bekend als de Draaiwegkerk. Deze neogotische kerk is ontworpen door Gerardus Adrianus Ebbers en gebouwd in 1901. In juni 2021 werd bekendgemaakt dat het kerkgebouw is verkocht en aan de eredienst wordt onttrokken per 1 juli 2021.

Olympia is een Nederlandse worstelvereniging gevestigd in Utrecht aan de Willem Arntszkade 5.

Lauwerecht is een buurt in de wijk Noordoost in Utrecht, de hoofdstad van de Nederlandse provincie Utrecht. In de Lauwerecht ligt een straat met dezelfde naam. Voorheen was Lauwerecht (meestal gespeld als Lauwenrecht) een buitengerecht en een zelfstandige plattelandsgemeente. Vandaag de dag maakt Lauwerecht als buurt onderdeel uit van de subwijk Votulast, waarvan de naam een verzameling is van de eerste twee letters van de buurten Vogelenbuurt, Tuinwijk, Lauwerecht en de Staatsliedenbuurt. Lauwerecht is ontstaan door lintbebouwing op de oostoever van de Vecht, vanaf de Utrechtse binnenstad. De buurt wordt in het zuiden begrensd door de Utrechtse binnenstad (Weerdsingel), in het westen door de Vecht, in het noorden door de spoorlijn tussen station Utrecht Centraal en station Overvecht en in het oosten door de Talmalaan en de Hopakker.De buurt is sinds de stadsvernieuwingsprojecten in de jaren 80 fors van uiterlijk veranderd. Tegenwoordig zijn zowel de Staatsliedenbuurt als Lauwerecht, aan weerszijden van de Talmalaan gelegen, wijken die op veel vlakken ondergemiddeld scoren. Lauwerecht, aan de westkant van de Talmalaan, bestaat voornamelijk uit sociale woningbouw, voornamelijk langs de straten Lauwerecht, Verenigingstraat, Verenigingdwarsstraat en de Talmalaan.

Het Tuindorp-West Complex is een complex van studentenwoningen gelegen in de meest westelijke hoek van Tuindorp in de wijk 'Noordoost' in de stad Utrecht. Het complex staat ook wel bekend als 'de flats aan de Van Lieflandlaan' of als de afkorting TWC. Het complex wordt beheerd door SSH Student Housing. Ondanks dat het TWC ook wel bekend staat als 'de flats aan de Van Lieflandlaan', zijn er op het complex nog drie andere straten waar een van de drie hoogbouwflats en de meeste laagbouw aan liggen. Dit zijn de Willem Schuylenburglaan, Gisbert Bromlaan en Frits Coerslaan, alle drie vernoemd naar voormalige studenten uit Utrecht. De Van Lieflandlaan is vernoemd naar de negentiende-eeuwse kunstenaar, die tevens zijn opleiding in Utrecht heeft gedaan.

Rijn en Zon is een korenmolen op de hoek van de Adelaarstraat en Merelstraat in de Utrechtse Vogelenbuurt.

Het Zwarte Water is een eeuwenoude watergang in de Nederlandse stad Utrecht die uitmondt in de rivier de Vecht. De watergang ligt in de buurt Lauwerecht. Ter hoogte van de Vecht overspant de rijksmonumentale Lauwerechtbrug het Zwarte Water als watergang. De straat aan de noordzijde heet Zwartewater en deze loopt door in de Vogelenbuurt. De gracht vormde in vroegere tijden de noordoostelijke begrenzing van de voorstad Bemuurde Weerd. De gracht is tevens de grens tussen de voormalige Utrechtse 'buitengemeenten' Domproosdij en Lauwerecht. Het Zwarte Water is oorspronkelijk een restgeul, vermoedelijk van de Vecht. Deze watergang, die de naam Zwarte Water kreeg vanwege het donkere veenwater, kwam ter hoogte van de Nieuwe Keizersgracht uit op de Oude Vecht. De Oude Vecht was oorspronkelijk de hoofdloop van de rivier de Vecht, die vanaf Vechten oostelijk om Utrecht liep. Tussen 1122, het jaar van de afdamming van de Rijn bij Wijk bij Duurstede, en 1300 is deze waterweg grotendeels verland. Een restgeul is hier echter opengehouden om als vaarweg te kunnen blijven dienen. De straat Nieuwe Keizersgracht kent een gedempt gedeelte van de Oude Vecht die hier vanaf de Stadsbuitengracht via de Minstroom en Biltsche Grift uitkwam. De Oosterstroom is een nog bestaande watergang, die aan zuidzijde richting de Weerdsingel loopt en aan de noordzijde op het Zwarte Water aansluit. Deze watergang vormde de oostelijke begrenzing van de Bemuurde Weerd. De aansluiting Zwarte Water - Oosterstroom was destijds aan de binnenzijde voorzien van het rondeel Simpoel aan de ommuring. Een aanzienlijk deel (van Merelstraat tot Kardinaal de Jongweg) werd in de jaren 1964 tot 1974 gedempt na acties waartoe de Utrechtse Muurkrant felle oproepen deed. In 1964 werd begonnen met het dempen van het deel tussen Draaiweg en Kardinaal de Jongweg, in 1974 werd het proces voltooid met het droogleggen van het stuk tussen Merelstraat en Draaiweg. Nog immer zijn de volgende bruggen in het straatsbeeld duidelijk zichtbaar de Merelbrug, de Draaiwegbrug, De Floris Heermalebrug en de Willem van Noortbrug. Behalve voor het vervoer van turf werd het Zwarte Water er tot 1940 ook voor andere vrachten gebruikt. Het vervoer van stenen en andere bouwmaterialen voor de bouw van Tuinwijk ging grotendeels over het Zwarte Water. Toen de huizen gereed waren werden ook de inboedels vaak via het Zwarte Water vervoerd, waarna ze met kleine lorries naar de huizen werden gebracht.

De Vogelenbuurt (voorheen Vogelenwijk) is een buurt in de wijk Noordoost in Utrecht, de hoofdstad van de Nederlandse provincie Utrecht. De buurt ligt naast het Griftpark. De Vogelenbuurt dankt zijn naam aan het feit dat bijna elke straat er naar een vogel genoemd is. Deze buurt wordt als kindvriendelijk ervaren en is geliefd als woonlocatie.

De Oosterstroom is een eeuwenoude gracht in de Nederlandse stad Utrecht. De watergang ligt direct ten noorden van het stadscentrum op de grens van de buurten Lauwerecht en Vogelenbuurt. Aan de zuidzijde loopt deze circa 400 meter lange gracht richting de Stadsbuitengracht (Weerdsingel). Aan de noordzijde sluit ze aan op de waterweg Zwarte Water met net voor de aansluiting nog een schutsluisje. Het Zwarte Water mondt vervolgens na ruim 100 meter uit in de rivier de Vecht. De Oosterstroom vormde de oostelijke begrenzing van de in de late middeleeuwen ontstane voorstad Bemuurde Weerd. De aansluiting Zwarte Water - Oosterstroom was destijds aan de binnenzijde voorzien van het rondeel Simpoel aan de ommuring. Vandaag de dag staat langs de Oosterstroom onder meer de molen Rijn en Zon.

De Lauwerechtbrug is een rijksmonumentale brug in de Nederlandse stad Utrecht. De bakstenen boogbrug met één overspanning is in de 18e eeuw gebouwd ter vervanging van een eerdere brug. Het bouwwerk is gelegen even ten noorden van de binnenstad aan de weg langs de oostelijke oever van de rivier de Vecht. De brug overspant de waterweg Zwarte Water die naast de brug in de rivier uitmondt. IJzeren balustrades zijn op en langs de Lauwerechtbrug aangebracht, een soortgelijke afzetting als langs de grachten in de binnenstad. Direct naast de brug bevindt zich de Jan van Lingtuin met het kunstwerk Ochtend (1971) van de kunstenaar Pieter d'Hont. De brug is vernoemd naar Lauwerecht, onder meer in vroegere eeuwen een buitengerecht in de stadsvrijheid. Tussen het buitengerecht en de stad lag nog de ommuurde voorstad Bemuurde Weerd. Vanuit de stad via de Weerdpoort liep een weg langs de oostelijke oever van de rivier door de Bemuurde Weerd.

De Benenkluif is de volksnaam voor het bedrijf A.W. de Visser & Comp., (ook: De Visser & Smits) dat van 1827 tot 1965 in de Utrechtse wijk Lauwerecht was gevestigd. Het was gelegen aan de Vecht, aan de Hogelanden ter hoogte van de huidige Troelstralaan.

De Jacobuskerk in Utrecht is een voormalige oud-katholieke kerk, gelegen aan de Bemuurde Weerd. Op deze plek stond eerst een schuilkerk, in de 16e eeuw ingericht voor de voormalige statie buiten de stadsmuren, behorende bij de parochie van de Jacobikerk binnen de stad. Ook twee huizen hoorden bij het complex. Net als die van de Gertrudiskapel en de Maria Minor, sloot de inmiddels zelfstandig geworden parochie zich aan bij de Oud-Katholieken, doordat toenmalig pastoor J.H. Hansen in 1702 de zijde van aartsbisschop Petrus Codde koos, nadat deze laatste was geschorst door paus Clemens XI. Oorzaak van de schorsing was het aloude recht van het kiezen van een eigen aartsbisschop, op welk recht de Nederlandse rooms-katholieken van de 17e en 18e eeuw zich beriepen. Rome was het hier niet mee eens en wilde zelf benoemen. Het huidige gebouw werd gebouwd in 1870, en ingewijd door de oud-katholieke aartsbisschop Henricus Loos. De Jacobuskerk was een ontwerp van architect G. Gerritsen en bezat ook nog een toren. De toren is in 1889 gesloopt nadat deze was gaan verzakken. De kerk is het enige voorbeeld van stucadoorsgotiek, ook wel Waterstaatsgotiek genoemd, in Utrecht. De leden van de parochie van Sint Jacobus oefenden tot ongeveer 1950 vrijwel allen het beroep van hovenier/tuinder uit. Waren zij eerst tegen de stadssingels aan gevestigd (huidige Koekoeksbuurt, Herenweg, Otterstraat) allengs werden zij door stadsuitbreiding "verdreven" naar Pijlsweerd, Lagenoord, Hogen Oord, Lauwerecht, Draaiweg en Zandpad. Nog weer later naar Zuilen, Maarssen, Vleuten, Blauwkapel, Groenekan en Westbroek. Hun kerkelijk centrum bleef echter steeds de Sint Jacobuskerk. In april 1989 moest het kerkgebouw vanwege teruglopend kerkbezoek en hoge onderhouds- en personeelskosten, worden afgestoten. De parochianen gingen deel uitmaken van de Oud-Katholieke Parochie van Utrecht met als kerkgebouw de Sint-Gertrudiskathedraal aan het Willemsplantsoen in Utrecht. Nieuwe gebruiker was een meubelmaker/antiquair. Eind 2009 heeft deze eigenaar de kerk weer verkocht en het gebouw is nu verbouwd tot één woonhuis. Het orgel, gebouwd door de Utrechtse orgelbouwer Johan Frederik Witte in 1879, en betaald uit een schenking door de parochiane Petronella van Oort, staat sinds 1995 in de Rehobothkerk te Doornspijk.