Brug 1048

Brug 1110 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Deze verkeersbrug werd gelegd over een afwateringstocht die in de Bijlmermeer de D-buurt van de F-buurt scheidt. Over diezelfde afwateringstocht liggen ook bruggen 1107, 1108 en 1109; die drie zijn voor langzaam verkeer (fietsers en voetgangers). Dirk Sterenberg werkend voor de Dienst der Publieke Werken ontwierp een brug die een verbinding legde tussen het Strandvlietpad en die F-buurt. De brug was alleen bedoeld voor voetgangers en fietsers, want ten zuiden van de brug was alleen een groenstrook. Bij de sanering van dit stuk Bijlmermeer werd de groenstrook rond 2003 opgeofferd voor de nieuwbouw van eengezinswoningen aan de nieuwe Raphael Lemkinstraat. Sterenberg schreef een betonnen brug voor op een betonnen fundering; de brug heeft iele metalen leuningen. Opvallend zijn de “gaten” in de borstweringen, gelijk aan bruggen 1107, 1108 en 1109. Tevens is er gelijkenis in de plaats van het brugnummerplaatje; niet op de overspanning maar aan de leuning.

Fleerde is een flatgebouw in de wijk Bijlmermeer in stadsdeel Amsterdam-Zuidoost. De naam is ontleend aan een herenhuis in Bergharen (Gelderland).

Het Humberto Delgadoplein is een plein in Amsterdam-Zuidoost. Dit plein stond niet op de originele plattegronden van de te bouwen wijk Bijlmermeer in de jaren zestig van de 20e eeuw. Toen lag hier groengebied ten westen van de honingraatflat Florijn. Die flat werd omstreeks 2000 behoorlijk ingekort; er bleven maar twee segmenten staan, de segmenten zijn in een knik met elkaar verbonden. In die jaren ging de hele buurt op de schop en werd er op plek van de honingraatflats grotendeels laagbouw neergezet. In de holte van de knik werd een groene ruimte uitgespaard, het later Humberto Delgadoplein. Het plein kreeg op 8 mei 2001 haar naam, een vernoeming naar Humberto Delgado. In de groenvoorziening van het plein staan twee vormen van “kunst in de openbare ruimte” waarvan geen historie terug te vinden is. Eén daarvan is een hekwerk, waarin het woord Future (het heet hier de F-buurt) te lezen is; de objecten doen denken aan de duikelrekken van Aldo van Eyck. De andere kunstvorm bestaat uit twee delen, het zijn twee gecombineerde spreek- en luisterobjecten, die vermoedelijk met elkaar in verbinding staan, zodat je op het plein kan praten zonder dat iedereen hoeft mee te luisteren.

Florijn is een flatgebouw in Amsterdam-Zuidoost. De naam is ontleend aan een buurtschap in Berkelland.

De Egoli-toren (werktitel Nieuw-Echtenstein) is een appartementencomplex in Amsterdam-Zuidoost. Het gebouw is in werkstadium vernoemd naar de honingraatflat Echtenstein, dat direct naast Nieuw-Echtenstein staat. Bij oplevering werd het vernoemd naar Egoli, een straat die voor het gebouw langs loopt en verwijst naar de Zoeloe-aanduiding voor Johannesburg, Egoli betekent Stad van goud. Bij de herinrichting van de terreinen rondom het restant van Echtenstein bleek plaats voor een kleiner appartementencomplex. LEVS architecten ontwierp daarvoor een bescheiden torenflat. Opdrachtgever voor deze woontoren kwam van Rochadale, ook eigenaar van grote broer Echtenstein. De Egoli-toren is gebouwd voor beschermd wonen (sociale woningbouw voor kwetsbare groepen) en heeft in de plint gemeenschappelijke ontmoetingsruimten. Het gebouw markeert de vermenging in de buurt van de originele hoogbouw en de omringende laagbouw. Vanuit een zuidelijk gelegen (naamloos) parkje stijgen de klommen en balkons vanuit de grond. Binnen het tien verdiepingen hoge gebouw heeft elke woning een eigen balkon, dat ingepast is in een strikt rasterwerk (ARCAM omschreef het als dambord). Wat vooral opvalt aan het gebouw zijn de afgeronde hoeken, terwijl het oude Echtenstein juist hoekig was. Er werd duurzaam gebouwd, overgebleven bakstenen uit andere projecten werd gebruikt voor het optrekken van dit gebouw. De meeste eerste bewoners waren afkomstig uit de flats Geldershoofd en Gravestein, die op het punt stonden (opnieuw) gerenoveerd te worden. De bouwtijd bleef beperkt door het gebruik van prefabelementen. Het gebouw, opgeleverd in december 2023, is in maart 2024 genomineerd voor de Amsterdamse Architectuur Prijs.

Rode poes is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De poes is ontworpen als speeltoestel op een speelplaats tussen de flatgebouwen Fleerde en Frissenstein. De ontwerper en jaar van maak zijn onbekend, maar het beeld zou er al voor de (gedeeltelijke) afbraak van de flats in 1997/1998 hebben gestaan. De kat liep toen gevaar en werd door het stadsdeel Zuidoost verplaatst naar eenzelfde plek, maar dan bij Florijn. Wanneer ook dat flatgebouw rigoureus wordt gerenoveerd, verhuist het speeltoestel naar Gein. Een actieve buurtbewoonster en andere bewoners waren het daarmee niet eens en zonden een bezwaarschrift naar de stadsdeelraad. Zij vonden dat het beeld thuishoorde in de F-buurt. De stadsdeelraad ging overstag en zocht naar een geschikte plek, ook werd het speeltoestel gerestaureerd, maar niet meer als zodanig ingezet. Een nieuwe plek werd gevonden nabij de kruising tussen de Gooiseweg en Bijlmerdreef. Bij die kruising is ook een straat die de F-buurt in gaat. De rode poes wordt gezien als waker van de toegang. De bewoners van Gein zaten niet lang zonder poes; zij kregen een blauwe poes, staande op het Jan Nautahof, wel op een speelplaatsje.

Echtenstein is een straat en een flatgebouw daaraan in Amsterdam-Zuidoost. Straat en flat kregen op 21 januari 1971 hun naam, een vernoeming naar het herenhuis Echtenstein en indirect dus naar het dorp Echten.

Putterbrug (brug 1014) is een bouwkundig en artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

Monument voor de liefde is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het monument is opgericht ter viering van de liefde tussen dichter Osip Mandelstam en zijn vrouw Nadjezjda Mandelstam. Hij was verguisd dichter in de Sovjet-Unie onder Jozef Stalin en kreeg zijn werk niet gepubliceerd. Zij bewaarde de schrijfsels van haar man in haar hoofd om ze later alsnog te kunnen publiceren. In 2015 werd door kunstenares Hanneke de Munck een beeld gemaakt dat terugvoert op het werk van haar man Sietse Hielke Bakker (graficus), waarbij een beeld wordt gecombineerd met een gedicht. Er kwamen twee beelden waarvoor de Russische kunstenaar Chatsjatoer Bjely de sokkel maakte. De drie kunstenaars hadden zich verenigd in Stichting De Gespreksgenoot. Het eerste van twee beelden werd al in 2010 geplaatst in/nabij de Staatsbibliotheek te Sint-Petersburg (zusterstad van Amsterdam), de ander in de Nadezjda Mandelstamstraat (straatnaam sinds 2001) in Amsterdam-Zuidoost. De sokkel bevat een gedicht van een op de vlucht zijnde Osip van 27 maart 1937 dat geplaatst is als eerbetoon aan zijn vrouw. Het beeld in Zuidoost werd 25 september 2015 onthuld. Naar aanleiding van de onthulling van het gedenkbeeld in september 2015 verscheen tevens een gelegenheidsuitgave, Monument voor de liefde - Osip en Nadezjda Mandelstam, met zeven gedichten van Osip Mandelstam, in een vertaling door Nina Targan Mouravi. Kees Keijer van de kunstredactie van Het Parool bekeek het beeld opnieuw in 2024. Hij vond dat in de sokkel onder meer een granaatappel terug te vinden is, een nationaal symbool uit Armenië, thuisland van Bjely. De vleugels van de hoofdfiguur hebben een tweeledige betekenis. Ze moeten de persoon beschermen (zoals bij engelen), maar zijn ook een teken van dreiging en daarop vluchten.

De Bijlmerdreef is de eerst aangelegde en tevens belangrijkste dreef in de Bijlmermeer in Amsterdam-Zuidoost. De verhoogde dreef, oorspronkelijk uitsluitend voor snelverkeer, waarvan het eerste gedeelte werd geopend in 1968, verbindt de Foppingadreef nabij station Amsterdam Bijlmer ArenA met de 's-Gravendijkdreef in het Oosten van de Bijlmermeer. Verder kruist de dreef de Dolingadreef, de Flierbosdreef, de Gooiseweg, de Groesbeekdreef en de Elsrijkdreef. Vanaf de dreef waren rechtstreekse aansluitingen op de parkeergarages van de flats langs de dreef. In 1971 bij de opening van het eerste station Bijlmer werd de dreef op maaiveldniveau doorgetrokken tot de Hoogoorddreef. Later werd dit gewijzigd in halfhoog maar bij de bouw van het derde station Bijlmer rond 2000 moest de Bijlmerdreef hier verdwijnen in verband met de uitbreiding van het station. In de begintijd lag aan de dreef op het maaiveld op de plaats van de huidige wijk Vogeltjeswei het Aanloopcentrum dat met een afrit vanaf de dreef bereikbaar was. In 1975 werd het vervangen door de winkelcentra Fazantenhof en Ganzenhoef (gelegen onder Brug 1017 en parkeergarages) en in 1976 gesloopt waarna het terrein lange tijd braak lag. In 1986 werd het Fazantenhof vervangen door het nieuwe winkelcentrum de Amsterdamse Poort waar tijdens de latere stadsvernieuwing ook het Anton de Komplein werd aangelegd. In de tweede helft van de jaren negentig werd de Bijlmerdreef in het kader van de vernieuwing van de Bijlmermeer tussen de Gooiseweg en de 's-Gravendijkdreef verlaagd en veranderd in een stadsstraat met een middenberm. Ook verschenen er fiets en voetpaden en gelijkvloerse kruisingen. Het onder de dreef en parkeergarage gelegen winkelcentrum Ganzenhoef werd vervangen door het nieuwe winkelcentrum Ganzenpoort. Het gedeelte tussen de Foppingadreef en de Gooiseweg is nog steeds verhoogd gelegen en nog echt een dreef. Oorspronkelijk bevonden zich aan de dreef geen huisnummers, de flatwoningen hadden de naam van de naastgelegen flats. Pas na de vernieuwing en verlaging kwamen er aan de dreef wel huisnummers, het hoogste nummer is 1477. De dreef is vernoemd naar de waterplas het Bijlmermeer.

Brug 1047 was een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Ze maakte vanaf 1968 deel uit van de infrastructuur van deze toen al in bouw zijnde woonwijk. In de woonwijk werd een systeem van gescheiden verkeersstromen geïntegreerd. Snelverkeer werd afgewikkeld via dreven op een dijklichaam, langzaam verkeer werd afgewikkeld op straten en paden op maaiveld niveau. Dit werd nog eens benadrukt doordat de snelweg Gooiseweg nog een niveau hoger lag. Om dit te kunnen realiseren was een groot pakket aan bruggen en viaducten nodig. Deze werden voor het merendeel ontworpen door architect Dirk Sterenberg voor of in samenwerking met de Dienst der Publieke Werken. Sterenberg ontwierp daarbij viaducten en bruggen in allerlei maten. Brug 1047 werd gebouwd toen de Bijlmerdreef met een halfklaverbladaansluiting werd aangesloten op diezelfde Gooiseweg. Voor die aansluiting waren drie kunstwerken nodig over het Ganzenhoefpad (voor voetgangers en fietsers). De grote centrale brug over Bijlmerdreef en fietspad kreeg nummer 1046 (Bijlmerdreefbrug) geflankeerd door twee bruggen onder de afslag door, waarvan brug 1042 de westelijke is en brug 1047 de oostelijke is. De viaducten van Sterenberg zijn te herkennen aan de afgeronde randplaten, de standaard leuningen, de betegeling van de taluds en betonblokken op het wegdek, zo ook hier. Ook standaard is de lengte van de overspanning, meest 17 meter. Bij nieuw inzicht in de jaren negentig zag de Gemeente Amsterdam bij de herinrichting en afwaardering van de Gooiseweg liever een andere kruising. In plaats van twee op- en afritten in twee richtingen koos men rond 2006 voor vier op- en afritten met één richtingsverkeer, een zogenaamde Haarlemmermeeraansluiting. Daarbij werd een grotere hellingshoek gekozen, waardoor de op- en afritten langer op maaiveldniveau kwam te liggen; de twee voetgangers- en fietsviaducten werden daartoe gesloopt.

Bijlmerdreefbrug (brug 1046) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het viaduct uit de periode 1967-1971 met een overspanning van meer dan zestig meter en een breedte van circa 25 meter is gelegen in een bij de opening in 1971 nog geheel los staand gedeeltevan de Gooiseweg in de Bijlmermeer en werd toen niet doorgetrokken richting Het Gooi, maar naar de Karspeldreef nabij het toekomstige hart van Amsterdam-Zuidoost. De Gooiseweg is een belangrijke verkeersader in de wijk, die grofweg noord-zuid loopt. Ze overspant met brug 1046 de Bijlmerdreef, eveneens een belangrijke verkeersader, maar dan grofweg oost-west. De kruising gaf hoofdbrekens, want zowel de Gooiseweg als de Bijlmerdreef liggen in verband met gescheiden verkeersstromen op een dijklichaam. Er werd gekozen om de Bijlmerdreef onder de Gooiseweg door te voeren. Omdat het twee belangrijke verkeersaders zijn werd er kruising in de variant van een halfklaverbladaansluiting neergelegd. Rond 2006 werd bij een herinrichting het verkeersknooppunt vervangen door een van het type Haarlemmermeeraansluiting. Bij die herinrichting bleef het originele viaduct liggen. Dat viaduct is onder brugnummer 3147 ontworpen door architect Dirk Sterenberg van de Dienst der Publieke Werken, die een veelvoud aan bruggen voor dit stadsdeel uitwierp. Hij hoefde voor hier maar een halfbrede brug te ontwerpen; de andere helft zou bij toenemend verkeer geplaatst worden; de brugpijlers met daarop de jukken werden al wel neergezet. Zijn ontwerp is herkenbaar aan de ronde randplaten als ook de “betegeling” met zeshoekige betonzuiltjes van de landhoofden. Hij ontwierp voor de kruisingen in de Gooiseweg viaducten die gedragen worden door brugpijlers met jukken. Daarbij lijken de brugpijlers op abstracte beeldhouwwerken (Sterenberg was ook kunstenaar). De uiteinden van de jukken dragen de lantaarns. De andere helft van de brug werd nooit gebouwd, de alleenstaande brugpijlers en jukken werden afgebroken (vermoedelijk rond 2006). Bij de noordelijker gelegen Daalwijkdreefbrug zijn deze ongebruikte pijlers nog zichtbaar. De brug ging vanaf oplevering anoniem door het leven, alleen met de aanduiding brugnummer. In 2017 gaf de gemeente Amsterdam de brug haar naam, via de onderliggende weg een vernoeming naar het voormalige meer Bijlmermeer.