Daalder (restaurant)

De Lindengracht in Amsterdam is een in 1895 gedempte gracht, die de Brouwersgracht verbindt met de Lijnbaansgracht in de Jordaan. De Lindengracht ligt in stadsdeel Amsterdam-Centrum, iets ten westen van de grachtengordel. De Eerste Lindendwarsstraat en de Tweede Lindendwarsstraat zijn zijstraten. Evenwijdig aan de Lindengracht loopt de Lindenstraat.

Het Monument Jordaanoproer, ook wel Eenheid de sterkste keten, is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Het monument stamt uit 1987, is gemaakt door Sofie Hupkens en staat op de Noordermarkt; het plein behorende bij de Noorderkerk. Het voert terug op het Jordaanoproer dat op 4 juli 1934 begon, naar aanleiding van een verlaging van ongeveer 10 procent van de steunuitkeringen voor werklozen. Er vielen daarbij vijf doden en tientallen gewonden. Hupkens beeldde drie mensen af, die bijeengehouden worden door een brede band. Degene die vooraan in de strijd gaat is een vrouw. Hupkens gaf hiermee de belangrijke rol van de vrouwen weer in de opstand: de man op de barricaden, de vrouw in het huis om voedsel voor de strijders te maken.. Het beeld is van brons, dat gegoten, geschuurd en gezaagd is. De sokkel vermeldt: Eenheid de sterkste keten Jordaanoproer 1934 Het beeld werd 3 juni 1987 onthuld door een van de deelnemers aan het oproer en diens kleinkinderen. Het beeld werd geïnitieerd door het Komitee Herdenking Jordaanoproer 1934-1984. Het totale bedrag van 25.000 gulden werd bijeengebracht door de Beeldende Kunstenaars Regeling (BKR), gemeente Amsterdam en een onder de bevolking gehouden loterij. De winnaar van de loterij kreeg een replica van het beeld.

De Noorderkerk aan de Noordermarkt in Amsterdam is gebouwd naar een ontwerp van Hendrick de Keyser (1565-1621). De kerk wordt gebruikt door de Noorderkerkgemeente van de Protestantse Kerk Amsterdam, onderdeel van de PKN.

De Oranjebrug (brug 146) is een ophaalbrug in Amsterdam-Centrum. De straat ligt in het verlengde van de Buiten en Binnen Oranjestraat, voert vervolgens over de Brouwersgracht en sluit dan net niet goed aan op de Willemsstraat. Dat laatste heeft te maken met dat die straat bij de aanleg van de brug en vernieuwingen een gracht was (Goudsbloemgracht). Balthasar Florisz. van Berckenrode tekende daarom in zijn kaart van 1625 twee bruggen in: een klein bruggetje over de Goutbloems Graft (die uiteraard na de demping daarvan verdween) en een lange brug over de Brouwers Graft. De brug leidde toen naar het noorden nog nergens naartoe; het gebied tussen Brouwersgracht en de huidige Haarlemmerstraat was nog onbebouwd op een enkel kavel na. Beeldbank Amsterdam is in het bezit van een bouwtekening van een brug van rond 1711, toen hier een brug met drie doorvaarten onder gewelven werd gezet. De moderne geschiedenis van de brug begint in 1810. Een "nieuwe brug" werd ter bouw aangeboden met het "maken van twee nieuwe balans-gebinten, wippen, klappen of vallen". Die brug lag er niet lang. In februari 1832 werd er door de gemeente Amsterdam opnieuw aanbesteed: "Al de leverancien en arbeidsloonen, behoorende tot het vernieuwen van de Brug no.146". Men kon bieden na inzage van de papieren in het Noord-Hollandsch Koffiehuis, Het Vosje of bij de Stads Publieke Werken. De aannemer van die brug moest de opdracht uitvoeren onder leiding van stadsarchitect Jan de Greef, maar Jan Galman was de ontwerper, ook voor de verderop gelegen brug 148. Hij tekende een houten ophaalbrug, die het lang volhield, alhoewel zij in 1881 grondig gerepareerd moest worden, voertuigen mochten er een dag niet overheen. In 1898 was de brug opnieuw aan vervangen toe; houten ophaalbruggen waren toen uit de mode; er moest een ijzeren ophaalbrug komen. Tijdens de werkzaamheden kon de brug voor scheepvaartverkeer nog gebruikt worden; in januari 1899 raakte een schipper nog met zijn lijf bekneld tussen schip en brug. In maart 1899 hield ook dat verkeer op; de val werd geplaatst. Op 13 april 1899 was de brug in zoverre klaar dat koningin Wilhelmina der Nederlanden met haar stoet over de brug kon trekken tijdens een uur durende rondrit in de stad. Het ontwerp voor deze brug is waarschijnlijk van de hand van Wichert Arend de Graaf, die een hele reeks ophaalbruggen kon plaatsen. De brug bestond/bestaat uit twee ijzeren aanbruggen en een beweegbaar middengedeelte. De brug ligt daarbij op twee opgemetselde pijlers die afgedekte zijn met natuursteen; hetzelfde geldt voor de landhoofden. De brug is voorzien van typisch 19e-eeuwse balustrades en leuningen. Opvallend daarin zijn de natuurstenen balusters op de pijler die alleen het brugdek draagt. Men vermoedt dat het enkel een versiering betreft, het nut heeft men er in een eeuw tijd niet bij gevonden. Het idee dat het een richtpunt voor schippers zou kunnen zijn, werd terzijde gelegd. Rond 1997 werd de brug met haar buurvrouw en zusje brug 148 gerenoveerd, nadat ze in 1995 tot gemeentelijk monument waren verklaard. Toenmalige wethouder Guusje ter Horst mocht de nieuwe brug openen. Het ijzer van ijzergieterij Penn & Bauduin uit Dordrecht bleef er onverschillig bij.

Het Oorlogsgedenkteken omgekomen Jordaanbewoners is een kunstwerk in Amsterdam-Centrum. De bronzen plaquette annex reliëf aangebracht in de zuidelijke gevel van de Noorderkerk in Amsterdam. Maker/ontwerper is Ezechiël Jacob Hoek. Het refereert aan alle bewoners van de Amsterdamse wijk Jordaan, die omkwamen in de Tweede Wereldoorlog. Hoek maakte 25 jaar later ook de Plaquette Februaristaking. Anders dan die plaquette die alleen tekst bevat, verwerkte Hoek in het gedenkteken ook afbeeldingen. Onder de tekst 1940-1945 zijn afgebeeld onder meer wolken, bliksem en een haan, teken voor waakzaamheid een zandloper, teken voor tijd (geïnspireerd op een zandloper in het Rapenhofje aan de Palmgracht) een korenschoof, teken voor brood/voedsel de zon, teken van levensvreugd Westertoren, teken van de Jordaan. De onderstaande tekst luidt:Blijf altijd waakzaam mensenkind voor brood en mensen vreugd!De vrijheid zij u welgezind, geen dwang maar vree en deugd. (een sierband)Aan alle gevallen buurtgenooten De tekst wordt afgesloten door de naam van de kunstenaar E.J. Hoek 5 mei 1950. De plaquette was het eindresultaat van het Centraal Oprichtings Comité Monument Jordaan. Het werd 3 mei 1950 onthuld door de weduwe van verzetsstrijder Cornelis (Nelis) Marinus (1908-1944), in aanwezigheid van burgemeester Arnold d'Ailly.

De Noordermarkt is een plein in de Jordaan in Amsterdam. Het ligt aan de Prinsengracht ter hoogte van de Westerstraat. De Lindenstraat, Boomstraat en Noorderkerkstraat komen uit op het plein. Op het plein staat de Noorderkerk.

De Brouwersgracht is een Amsterdamse gracht die het Singel met de Singelgracht verbindt. De gracht markeert de noordwestelijke grens van de grachtengordel. Tussen de Prinsengracht en de Singelgracht vormt de Brouwersgracht de noordelijke grens van de Jordaan. De (huis)nummering van de Lijnbaansgracht, de Prinsengracht, de Keizersgracht, de Herengracht en het Singel begint te tellen vanaf de Brouwersgracht. Tussen de Brouwersgracht nr. 62 en nr. 68, bij het West-Indisch Huis, ligt de Herenmarkt. In 2007 werd de Brouwersgracht door lezers van Het Parool uit 150 nominaties verkozen tot de mooiste straat van Amsterdam.

Plaquette Februaristaking is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. De bronzen plaquette werd in 1976 aangebracht in de zuidelijk gevel van de Noorderkerk in Amsterdam. Maker/ontwerper is Ezechiël Jacob Hoek. Het refereert aan een openbare bijeenkomst alhier van de Communistische Partij op 24 februari 1941. Het was de vooravond van de Februaristaking tijdens de Tweede Wereldoorlog waarbij de bezetter die partij al verboden had. Op hetzelfde bijgebouwtje van de kerk bevindt zich het Oorlogsgedenkteken omgekomen Jordaanbewoners van dezelfde kunstenaar, maar 25 jaar ouder. De plaquette, die provisorisch exemplaar verving, werd op 25 februari 1976 onthuld door loco-burgemeester Harry Verheij. De tekst: Maandag 24 februari 1941,’s avonds om 6 uur, spraken leden van de toen verboden Communistische partij van Nederlandhier 250 medeburgers toen. Zij riepen op tot een proteststakingtegen het wegvoeren van 400 JoodseAmsterdammers door de Duitse bezetterDe volgende ochtend brakde Februaristaking uit.

Theo Thijssen is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Beeldhouwer Hans Bayens portretteerde de schoolmeester Theo Thijssen en zijn eeuwige leerling Kees de jongen. Theo zit daarbij nonchalant zittend op de lessenaar, de Kees ploeterend zittend achter de lessenaar. Het tafereel is uit brons gegoten en geplaatst op een granieten sokkel. In het graniet is de tekst uitgespaard:Theo Thijssen 1879-1943, schrijver en schoolmeester. Het beeld zou 70.000 gulden hebben gekost, opgebracht door particulieren, vakbondsleden (onder andere onderwijspersoneel) en politieke partijen. Er was een comité bestaande uit onder meer Geert van Oorschot (de uitgever), Remco Campert, Simon Carmiggelt, Rob Grootendorst en Gerben Hellinga. Ook was er een bijdrage van periodiek De Engelbewaarder. Bayens heeft het werk gesigneerd. Het beeld werd neergezet op een open ruimte van de Lindengracht (dan allang geen gracht meer) en de Brouwersgracht (nog altijd een gracht). Het beeld werd er op 16 juni 1979 onthuld door burgemeester Wim Polak ter gelegenheid van de 100ste geboortedag van de meester en schrijver. De onthulling werd aangegrepen om te protesteren tegen gemeentelijk dat wel landelijk onderwijsbeleid ("geen onderwijs de Pijp uit"). Tegelijkertijd werd De liefde van Kees de jongen uitgebracht met litho’s van Bayens. Een replica van het beeld kwam later terug als “bijlage” van de Theo Thijssenprijs. Of Bayens bij de onthulling aanwezig was is niet bekend, op de morgen van dezelfde dag werd zijn De man met de schuiftrompet naar C.C.S. Crone in Utrecht onthuld door Simon Carmiggelt. Het beeld op zich werd naamgever van Café Thijssen, dat in 1994 haar naam kreeg.

De Westerstraat is een straat (de gedempte Anjeliersgracht), die de verbinding vormt tussen de Noordermarkt en de Marnixstraat in de Amsterdamse wijk de Jordaan. In de Westerstraat vindt men, naast woonhuizen en een gevarieerd winkelaanbod, restaurants, cafés en terrassen. De Anjeliersstraat loopt evenwijdig aan de Westerstraat (de voormalige Anjeliersgracht). De Eerste en Tweede Anjeliersdwarsstraat zijn zijstraten. Op maandagmorgen wordt in de Westerstraat de Lapjesmarkt of Westerstraat-markt gehouden, niet te verwarren met het plein Westermarkt, waar geen markt wordt gehouden.

Woutertje Pieterse en Femke is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Gemeente Amsterdam gaf de al op leeftijd zijnde beeldhouwer Frits Sieger de opdracht een beeld te maken dat terugvoerde op de roman Woutertje Pieterse van Eduard Douwes Dekker. Sieger liet zich inspireren door de omarming van Woutertje door Femke, dochter van een wasvrouw. Woutertje moest iets schrijven over het Oude Testament; dat lukte niet. Hij stond op een brug te huilen, toen Femke hem kwam troosten. Het beeld werd op 13 november 1971 door wethouder Han Lammers onthuld in het bijzijn van de kunstenaar, die het beeldje nog frequent bezocht. Sieger had het boek in zijn jeugd gelezen, maar was de essentie vergeten en moest het herlezen om de nuance te krijgen. Sieger beeldde juist Woutertje Pieterse en Femke af; hij wilde geen tweede Het Lieverdje. Amsterdam kent in Amsterdam-West een Woutertje Pietersestraat.

Brug 134 was een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug overspande de Lindengracht en lag in de zuidelijke kade van de Brouwersgracht. Balthasar Florisz. van Berckenrode tekende daar in zijn stadsplattegrond van 1625 een brug in (Brouwers Graft en Linde Graft). Het was een van de vijf bruggen over de Lindengracht. Die vijf bruggen lagen: brug 134; zuidelijke kade Brouwersgracht een brug tussen Eerste Goudsbloemdwarsstraat en Noorderkerkstraat een brug tussen Tweede Goudsbloemdwarsstraat en Eerste Lindendwarsstraat een brug tussen Derde Goudsbloemdwarsstraat en Tweede Lindendwarsstraat (nabij Karthuizers begraafplaats] een brug in de oostelijke kade van de Lijnbaansgracht. De brug werd rond 1760 net als twee andere bruggen over de Brouwersgracht vervangen. Op foto’s van het einde 19e eeuw is er alleen maar één doorvaart te zien. In 1895 werd de Lindengracht gedempt en verdwenen de vijf bruggen over de Lindengracht uit het straatbeeld.