Brouwersgracht (Amsterdam)

De Oranjebrug (brug 146) is een ophaalbrug in Amsterdam-Centrum. De straat ligt in het verlengde van de Buiten en Binnen Oranjestraat, voert vervolgens over de Brouwersgracht en sluit dan net niet goed aan op de Willemsstraat. Dat laatste heeft te maken met dat die straat bij de aanleg van de brug en vernieuwingen een gracht was (Goudsbloemgracht). Balthasar Florisz. van Berckenrode tekende daarom in zijn kaart van 1625 twee bruggen in: een klein bruggetje over de Goutbloems Graft (die uiteraard na de demping daarvan verdween) en een lange brug over de Brouwers Graft. De brug leidde toen naar het noorden nog nergens naartoe; het gebied tussen Brouwersgracht en de huidige Haarlemmerstraat was nog onbebouwd op een enkel kavel na. Beeldbank Amsterdam is in het bezit van een bouwtekening van een brug van rond 1711, toen hier een brug met drie doorvaarten onder gewelven werd gezet. De moderne geschiedenis van de brug begint in 1810. Een "nieuwe brug" werd ter bouw aangeboden met het "maken van twee nieuwe balans-gebinten, wippen, klappen of vallen". Die brug lag er niet lang. In februari 1832 werd er door de gemeente Amsterdam opnieuw aanbesteed: "Al de leverancien en arbeidsloonen, behoorende tot het vernieuwen van de Brug no.146". Men kon bieden na inzage van de papieren in het Noord-Hollandsch Koffiehuis, Het Vosje of bij de Stads Publieke Werken. De aannemer van die brug moest de opdracht uitvoeren onder leiding van stadsarchitect Jan de Greef, maar Jan Galman was de ontwerper, ook voor de verderop gelegen brug 148. Hij tekende een houten ophaalbrug, die het lang volhield, alhoewel zij in 1881 grondig gerepareerd moest worden, voertuigen mochten er een dag niet overheen. In 1898 was de brug opnieuw aan vervangen toe; houten ophaalbruggen waren toen uit de mode; er moest een ijzeren ophaalbrug komen. Tijdens de werkzaamheden kon de brug voor scheepvaartverkeer nog gebruikt worden; in januari 1899 raakte een schipper nog met zijn lijf bekneld tussen schip en brug. In maart 1899 hield ook dat verkeer op; de val werd geplaatst. Op 13 april 1899 was de brug in zoverre klaar dat koningin Wilhelmina der Nederlanden met haar stoet over de brug kon trekken tijdens een uur durende rondrit in de stad. Het ontwerp voor deze brug is waarschijnlijk van de hand van Wichert Arend de Graaf, die een hele reeks ophaalbruggen kon plaatsen. De brug bestond/bestaat uit twee ijzeren aanbruggen en een beweegbaar middengedeelte. De brug ligt daarbij op twee opgemetselde pijlers die afgedekte zijn met natuursteen; hetzelfde geldt voor de landhoofden. De brug is voorzien van typisch 19e-eeuwse balustrades en leuningen. Opvallend daarin zijn de natuurstenen balusters op de pijler die alleen het brugdek draagt. Men vermoedt dat het enkel een versiering betreft, het nut heeft men er in een eeuw tijd niet bij gevonden. Het idee dat het een richtpunt voor schippers zou kunnen zijn, werd terzijde gelegd. Rond 1997 werd de brug met haar buurvrouw en zusje brug 148 gerenoveerd, nadat ze in 1995 tot gemeentelijk monument waren verklaard. Toenmalige wethouder Guusje ter Horst mocht de nieuwe brug openen. Het ijzer van ijzergieterij Penn & Bauduin uit Dordrecht bleef er onverschillig bij.

Theo Thijssen is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Beeldhouwer Hans Bayens portretteerde de schoolmeester Theo Thijssen en zijn eeuwige leerling Kees de jongen. Theo zit daarbij nonchalant zittend op de lessenaar, de Kees ploeterend zittend achter de lessenaar. Het tafereel is uit brons gegoten en geplaatst op een granieten sokkel. In het graniet is de tekst uitgespaard:Theo Thijssen 1879-1943, schrijver en schoolmeester. Het beeld zou 70.000 gulden hebben gekost, opgebracht door particulieren, vakbondsleden (onder andere onderwijspersoneel) en politieke partijen. Er was een comité bestaande uit onder meer Geert van Oorschot (de uitgever), Remco Campert, Simon Carmiggelt, Rob Grootendorst en Gerben Hellinga. Ook was er een bijdrage van periodiek De Engelbewaarder. Bayens heeft het werk gesigneerd. Het beeld werd neergezet op een open ruimte van de Lindengracht (dan allang geen gracht meer) en de Brouwersgracht (nog altijd een gracht). Het beeld werd er op 16 juni 1979 onthuld door burgemeester Wim Polak ter gelegenheid van de 100ste geboortedag van de meester en schrijver. De onthulling werd aangegrepen om te protesteren tegen gemeentelijk dat wel landelijk onderwijsbeleid ("geen onderwijs de Pijp uit"). Tegelijkertijd werd De liefde van Kees de jongen uitgebracht met litho’s van Bayens. Een replica van het beeld kwam later terug als “bijlage” van de Theo Thijssenprijs. Of Bayens bij de onthulling aanwezig was is niet bekend, op de morgen van dezelfde dag werd zijn De man met de schuiftrompet naar C.C.S. Crone in Utrecht onthuld door Simon Carmiggelt. Het beeld op zich werd naamgever van Café Thijssen, dat in 1994 haar naam kreeg.

Haarlemmerdijk 63 in Amsterdam is een gebouw aan de Haarlemmerdijk te Amsterdam-Centrum. Het gebouw loopt uit in de Binnen Oranjestraat. De Haarlemmerdijk is al eeuwenoud. Veel van de oorspronkelijke bebouwing is dan ook vervangen en soms ook opnieuw vervangen. Op de genoemde hoek vond de grootste verandering plaats rond 1937. Omstreeks april 1937 vroeg de "NV P. De Gruyter en Zoon" toestemming aan de Gemeente Amsterdam de bestaande percelen te slopen en op het vrijgekomen terrein nieuwbouw te plegen. Het ging daarbij om de “oprichting” van een winkel (in kruideniers- en grutterswaren) en twee afzonderlijke woonverdiepingen. De Gruyter leverde daarbij een ontwerp aan van hun vaste architect Teunis Wilschut, die ook de bouwkundige gemachtigde was. Volgens de stukken was in een van de oude panden een slagerij gevestigd. Toen het gebouw opgeleverd was verhuisde De Gruyter van Haarlemmerdijk 137 naar hier toen. Wilschut kwam met een gebouw in de traditionele architectuur. De constructie van de ingang verwijst naar veel hoekwinkelgebouwen, waarbij de ingang op de hoek is gesitueerd, waarbij die hoek een opvallende aparte vorm meekreeg. Veelal is dat een houten constructie, hier een betonnen maar betegeld met blauw geglazuurde tegels; destijds de “handtekening” binnen De Gruyter-filialen en afkomstig uit de Porceleyne Fles in Delft. Opvallend aan het gebouw is verder een nogal stijl puntdak aan de zijde van de Haarlemmerdijk en het doorlopen van de blauwe tegels in de plint in het deel dat toegang verschaft aan de woningen. Wat meegewogen heeft in de benoeming tot gemeentelijk monument (2007) zijn twee tegeltableaus in het winkelgedeelte, ze verwijzen naar thee en cacao; zij zijn gemaakt bij de Plateelbakkerij Zuid-Holland in Gouda.

Duizend zonnen is een muurschildering in Amsterdam-Centrum. De kunstenaar Roland Schimmel is begin 21e eeuw bekend vanwege kleine en grote schilderijen, die voornamelijk uit een mistig wit vlak bestaan, waarin hij cirkels intekent in de kleuren van de regenboog, die scherp afsteken tegen de achtergrond. Voor dit huizenhoge schilderwerk koos de kunstenaar voor een vijftal zeer donker gekleurde cirkels van verschillende grootte in omringende pasteltinten. Die donkere cirkels zijn de blikvangers van het schilderij, maar lijken daarbij diepte te hebben in het omringende grijsblauwe vlak. Doordat er ook lichtere cirkels te zien zijn dwalen de ogen af, waardoor het nabeeldeffect ontstaat, wat door de wijze van kleurschakering nog verstrekt wordt. Door de randen meer blauwtinten mee te geven, lijkt het schilderij bij bepaalde weertypen op te gaan in de Hollandse luchten. De muurschildering is te zien op de linker zijgevel van Vinkenstraat 102, waarnaast door sloop een gat in de bebouwing is ontstaan, de nummering start pas weer bij 110, dat nieuwbouw is. Tussen beide gebouwen is een open terrein ontstaan waar twee kinderspeelplaatsen zijn aangelegd. De opdrachtgever is woningstichting De Key, die hier in de buurt grootscheeps renovatiewerk verrichtte.

Brug 134 was een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug overspande de Lindengracht en lag in de zuidelijke kade van de Brouwersgracht. Balthasar Florisz. van Berckenrode tekende daar in zijn stadsplattegrond van 1625 een brug in (Brouwers Graft en Linde Graft). Het was een van de vijf bruggen over de Lindengracht. Die vijf bruggen lagen: brug 134; zuidelijke kade Brouwersgracht een brug tussen Eerste Goudsbloemdwarsstraat en Noorderkerkstraat een brug tussen Tweede Goudsbloemdwarsstraat en Eerste Lindendwarsstraat een brug tussen Derde Goudsbloemdwarsstraat en Tweede Lindendwarsstraat (nabij Karthuizers begraafplaats] een brug in de oostelijke kade van de Lijnbaansgracht. De brug werd rond 1760 net als twee andere bruggen over de Brouwersgracht vervangen. Op foto’s van het einde 19e eeuw is er alleen maar één doorvaart te zien. In 1895 werd de Lindengracht gedempt en verdwenen de vijf bruggen over de Lindengracht uit het straatbeeld.

De Haarlemmerdijk is een Amsterdamse winkelstraat in het verlengde van de Haarlemmerstraat, evenwijdig tussen de Haarlemmer Houttuinen en de Brouwersgracht, tussen de Korte Prinsengracht en de Singelgracht. De dijk is een bij de stadsuitbreiding van 1612 aangelegde waterkering. De dijk verving het meest oostelijke deel van de Spaarndammerdijk, dat iets zuidelijker lag. De Haarlemmerdijk is de kern van de Haarlemmerbuurt. De ten noorden hiervan gelegen Haarlemmer Houttuinen, waren vroeger houtopslagplaatsen. Ten westen van de Haarlemmerdijk, voorbij het Haarlemmerplein, wordt via de Haarlemmerweg de route naar Haarlem voortgezet. Bioscoop The Movies is gevestigd aan de Haarlemmerdijk, bij het Haarlemmerplein. De Haarlemmerdijk is een drukke winkelstraat. In 2012 werd de combinatie Haarlemmerstraat / Haarlemmerdijk verkozen tot 'leukste winkelstraat van Nederland'. Tussen 1902 en 1955 reed door deze straat een tram van het Centraal Station naar het Haarlemmerplein en verder naar de Spaarndammerbuurt. Tot 1944 was dit lijn 5, vanaf 1945 lijn 12. In 1955 werd de lijn omgezet in een buslijn die in 1974 werd verlegd naar de nieuw aangelegde straat door de Haarlemmer Houttuinen. Sinds 1975 is deze lijn onderdeel van buslijn 22. Er staan minstens vier gebouwen ontworpen door François Marie Joseph Caron aan de dijk: Haarlemmerdijk 37, Haarlemmerdijk 39, Haarlemmerdijk 43 en Haarlemmerdijk 99-101. Dat laatste gebouw werd in 1916/1917 gereed gemaakt voor het onderbrengen van een post- en telegraafkantoor. Curieus is het gebouw Haarlemmerdijk 140 in de stijl van de art nouveau maar komend uit circa 2010; art-nouveau-achtig is Haarlemmerdijk 128 uit 1913.

Haarlemmerdijk 43, Amsterdam is een gebouw aan de Haarlemmerdijk in Amsterdam-Centrum. In november 2004 werd het gebouw tot gemeentelijk monument verklaard. De Haarlemmerdijk, in het verlengde van de Haarlemmerstraat, is een eeuwenoude straat net ten noorden van de grachtengordel. De originele gebouwen zijn in de loop der eeuwen grotendeels vervangen door nieuwbouw, dan wel nieuwbouw op nieuwbouw.

Daalder is een restaurant in Amsterdam van horecaondernemer Frans van Dam en chef-kok & mede-eigenaar Dennis Huwaë. Onder culinaire leiding van Huwaë ontving het restaurant op 29 maart 2021 een Michelinster.

Evergreen is een grafisch artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Het is een tweedelig kunstwerk in onderdoorgangen tussen de Haarlemmerdijk en de Nieuwe Houttuinen. Op die plek vond in de jaren tachtig een grote sanering plaats waarbij reeksen van gebouwen tegen de vlakte gingen om vervangen te worden door nieuwbouw of zoals bij nummer 80-86 en 164-168 onderdoorgangen naar de achterliggende woningen. In de daaropvolgende jaren werden deze onderdoorgangen plaatsen voor kleine criminaliteit, zoals wildplassen en dumping zwerfafval. Kortom voor de bewoners allerlei onprettigheden. Studio Vollaerszwart kwam voor beide onderdoorgangen met een oplossing die wat vriendelijkheid moest uitstralen. Het is 1996 als de dragende betonnen paalconstructies worden voorzien van plakfolie; een eenvoudige en werkende oplossing. Het plakfolie werd voorzien van een groen-zwart moirépatroon waar ogen maar moeilijk aan kunnen wennen. Bij het passeren lijken de pilaren ineens te golven. Daartegenover staan zwart-witte blokjes die op de vloer (80-86) of aan de muur (164-168) zijn bevestigd; zij hebben dat effect niet. Madje Vollaers en Pascal Zwart noemen deze vorm van kunst citydressing. Bij de onderdoorgang bij nummer 80-86 werd het kunstwerk op de aansluitende terreinafscheiding aangevuld met gekleurde vlakken in de stijl van Piet Mondriaan. Hun kunstwerken werden door het hele land ingezet om straatbeelden te veranderen of aangelegenheden te beïnvloeden. Ook in 2021 was het duo actief in het kader van het Eurovisiesongfestival 2021, waarbij de vlaggen van alle deelnemende landen werden omgezet tot een lang lint met daarop de teksten van winnende liedjes. In Amsterdam is voorts nog een deel van hun kunstwerk Full color (Amsterdam-Zuidoost) te vinden.

Haarlemmerdijk 39, Amsterdam is een gebouw aan de Haarlemmerdijk in Amsterdam-Centrum. Het gebouw werd in november 2004 tot gemeentelijk monument verklaard. De Haarlemmerdijk, in het verlengde van de Haarlemmerstraat is een eeuwenoude straat net ten noorden van de grachtengordel. De originele gebouwen zijn in de loop der eeuwen grotendeels vervangen door nieuwbouw, dan wel nieuwbouw op nieuwbouw.

Haarlemmerdijk 37 is een gebouw aan de Haarlemmerdijk in Amsterdam-Centrum. Het gebouw werd in november 2004 tot gemeentelijk monument verklaard. De Haarlemmerdijk, in het verlengde van de Haarlemmerstraat, is een eeuwenoude straat net ten noorden van de grachtengordel. De originele gebouwen zijn in de loop der eeuwen grotendeels vervangen door nieuwbouw dan wel nieuwbouw op nieuwbouw. In de late 18e eeuw werd het gebouw nog vastgelegd door Caspar Philips.

De Haarlemmerbuurt is een buurt in Amsterdam, in de Nederlandse provincie Noord-Holland, onderdeel van het stadsdeel Centrum. De as van de buurt wordt gevormd door de Haarlemmerdijk en Haarlemmerstraat. De buurt wordt aan de zuidzijde begrensd door de Brouwersgracht, aan de westzijde door de Singelgracht, aan de noordzijde door de spoordijk en aan de oostzijde door het Singel. Het Haarlemmerplein en -poort liggen aan het westelijke einde van de buurt. Aan de noordzijde lagen vroeger houtopslagplaatsen, daarom heette dit deel de Haarlemmer Houttuinen. Met de aanleg van de spoorlijn tussen Singelgracht en Centraal Station in 1878 werd dit de noordelijke begrenzing. In de jaren zeventig is er langs de spoorlijn een brede uitvalsweg aangelegd, waarvoor een groot deel van de Haarlemmer Houttuinen en een deel van de bebouwing aan het Haarlemmerplein werden afgebroken. Hierdoor verloor dit plein zijn samenhang. Inmiddels staat er nieuwe bebouwing.