Nassaubrug (Haarlem)

Uitgeverij en Drukkerij De Spaarnestad was een Nederlandse katholieke uitgeverij en drukkerij in Haarlem, opgericht in 1906 met als een van de voornaamste uitgaven het tijdschrift Katholieke Illustratie (KI). De drukkerij was in het centrum van Haarlem gelegen in het Spaarnestadcomplex; dit complex lag tussen de huidige straten Nassaulaan en Kraaienhorst in en is in 1976 gesloopt.

Artone was de naam van een Nederlandse platenmaatschappij die gezien kan worden als de voorloper van de Nederlandse vestiging van CBS Records (later Sony Music). Het bedrijf was jarenlang gevestigd in de Haarlemse binnenstad.

Het Remonstrants Hofje is een Haarlems hofje, het is te vinden aan de Ursulastraat nummer 16. Het Hofje is 1773 gesticht door Isabella van Leeuwarden op het terrein van het voormalige Ursulaklooster, dit was een klooster van de Orde der Franciscanen. Zoals vrijwel alle kloosters in Haarlem was ook dit klooster tijdens de reformatie gesneuveld. De ingang van het hofje bevindt zich in een overgebleven muur van het klooster, de kloosterkapel doet dienst als voorhuis. Isabella van Leeuwarden (1696–1773) was een koopvrouw en eigenaresse van een weverij. Op haar 41ste trad ze toe tot de remonstrantse gemeente. Ze trouwde op latere leeftijd (1752) met Pieter Merkman jr. (1699-1760), eigenaar van een garenlintfabriek. Na het overlijden van Merkman erfde ze ook zijn bedrijf, daarmee was Van Leeuwarden zeer vermogend. In de laatste jaren van haar leven hield Isabella van Leeuwarden zich bezig met een plan om de armoede binnen de remonstrantse gemeente te verzachten. Dit plan was een idee van haar in 1748 overleden broer Justus. In eerste instantie wilde ze geen eigen hofje, liever wilde ze de kosten dragen van het oudste Haarlemse hofje, het Hofje van Bakenes. Ze stelde wel een voorwaarde: een van de twee regenten moest remonstrants zijn. Deze voorwaarde werd niet ingewilligd. Hierop stelde Van Leeuwarden een deel van haar nalatenschap beschikbaar voor de stichting van een hofje voor zes arme weduwen of ongehuwde vrouwen uit de Haarlemse Remonstrantse gemeente. De eveneens remonstrantse timmerman Nicolaas Tijsterman, eigenaar van het terrein van het oude Ursulaklooster, maakte het ontwerp. In 1774 opende het 'Remonstrantsch Gereformeerd Hofje van Justus en Izabella van Leeuwaerden' zijn deuren voor de eerste bewoonsters.

De Kruispoort was een stadspoort in de Nederlandse stad Haarlem.

Het Hofje van Oorschot is een Haarlems hofje, dat dateert uit 1769 en zich in het centrum van Haarlem bevindt, aan de Kruisstraat nr. 44, op de hoek met Krocht. Het Hofje van Oorschot is gebouwd in 1769 uit de nalatenschap van de Amsterdamse koopman Wouterus van Oorschot (1704-1768). Hij liet een bedrag na van 20.000 gulden, dit bleek onvoldoende om het hofje te realiseren. Uiteindelijk hebben de Staten van Holland 20.000 gulden bijgelegd en kon het hofje gebouwd worden. De bouw van het hofje had nogal wat voeten in de aarde. Aan de overzijde van het te bouwen hofje woonden twee rijke stadsbestuurders die zich bemoeiden met de bouw. De bestuurders eisten dat er een mooie tuin aangelegd zou worden die afgesloten moest worden met een hek in rococostijl. De keus viel op rococostijl omdat ook de huizen van de bestuurders in die stijl waren gebouwd. Door de eisen van de bestuurders was de nalatenschap van Wouterus van Oorschot onvoldoende om het hofje te bouwen en zag het ernaar uit dat het hofje er niet zou komen, wat ook precies de bedoeling van de bestuurders was. Ondanks de bezwaren van de bestuurders, ging het stadsbestuur akkoord met de bouw van het Hofje van Oorschot. De Staten van Holland legden 20.000 gulden bij om een hofje te laten bouwen dat 'een sieraad voor de stad zou zijn'. De bouw startte in 1769. Het hofje van Oorschot was bedoeld voor arme vrouwen van 50 jaar en ouder die lid waren van de hervormde gemeente. Het hofje is gebouwd rond een binnentuin, sinds 1973 staat in de tuin van het hofje een bronzen beeld van Eva (van Adam en Eva). Eva is ontworpen door beeldhouwer Johan Limpers. Het beeld stond van 1947 tot 1967 in het Kenaupark te Haarlem, vanwege vernielingen verhuisde Eva naar het Frans Halsmuseum. In 1973 kreeg het beeld, na restauratie, een plek in het Hofje van Oorschot tot het beeld in 1987 gestolen werd. De weduwe van Johan Limpers was nog in bezit van een model van Eva en er werd een replica gemaakt. De replica werd teruggeplaatst in het hof. Het Hofje van Oorschot is anno 2024 gesloten voor publiek.

De Nassaulaan en Nassauplein, voor de demping Kraaienhorstergracht, zijn een straat en plein in de Binnenstad van Haarlem die beide in het verlengde van de Gedempte Oude Gracht liggen en die tot aan de Nieuwe Gracht lopen. Over deze wegen rijden veel bussen vanaf het station richting centrum en vice versa. Dit maakt de Nassaulaan een belangrijke doorgangsweg in het centrum van Haarlem.

De Krocht is een straat in het centrum van Haarlem. De korte straat en kleine vernauwing vormt een verbinding tussen de Kruis- en Smedestraat, onderdeel van de Rode Loper, en de Nieuwe Groenmarkt. Tevens komen de Lange Margarethastraat, Zoetestraat, Ursulastraat en de Barteljorisstraat uit op de Krocht. Het straatje - dat ook gezien kan worden als een smal plein - is onderdeel van het regionaal fietsnetwerk dat van het Station Haarlem via de Zijlstraat naar de Gedempte Oude Gracht loopt. De naam van de straat is afkomstig van het woord croft, dat zoiets betekent als; klein stuk wei- of bouwland of akker. Op de hoek met de Lange Margarethastraat werd in 1876 de hogereburgerschool voor meisjes gebouwd. Aan deze HBS studeerde ook de Nederlandse archivaresse Gerda Hendrika Kurtz. Op de hoek met de Kruisstraat staat het Hofje van Oorschot. Op de plek van dit hofje stond tot en met 1768 het Heilige Geesthuis.

De Pijntoren is een voormalige toren in de vestingwerken van Haarlem. De toren was ooit gelegen in de Noord-Hollandse stad Haarlem. De toren was gelegen op de hoek met de Nieuwe Gracht en Kinderhuissingel en is bij de sloop van de vestingswerken in 1873 verdwenen. Na het Beleg van Haarlem (1572-1573) werd op de fundering van de Pijntoren de Pinkmolen gebouwd. Deze molen werd echter een jaar voor de sloop van de stadsmuur in 1872 gesloopt.

Het Maria Magdalenaklooster, ook wel simpelweg Magdalenaklooster genoemd, was een klooster in de binnenstad van de Noord-Hollandse stad Haarlem. Het klooster lag in de hoek van de Kinderhuisvest en de Magdalenastraat. Het is niet duidelijk wanneer dit klooster is gesticht. De eerste schriftelijke vermelding van het klooster dateert uit 1474, het werd toen aangeduid als gemeenschap van de derde orde. Het klooster behoorde niet tot het Kapittel van Utrecht en was waarschijnlijk hoorde het klooster tot de orde van de Magdalenazusters. In 1475 kregen de zusters van de pastoor van de Grote of St.-Bavokerk toestemming om hun eigen klooster te bouwen en een eigen biechtvader te hebben. Ook mochten de zusters en andere personen bij het klooster begraven worden. In 1581 is het klooster geseculariseerd en in gebruik genomen als pesthuis. In 1656 is het pesthuis verhuist naar het Dolhuys aan de Schotersingel en werd het klooster in gebruik genomen als weeshuis voor het Armekinderenhuis. Bij opening zaten er 433 ouderloze kinderen, dit aantal groeide tot zo’n 600 wezen. In 1661 werd het voormalig klooster met een vleugel uitgebreid. Dit Armekinderenhuis werd in 1765 samengevoegd met het Heilige Geesthuis. Hieruit ontstond het Gereformeerde- of Burgerweeshuis dat in 1810 verhuisde naar het Oudemannenhuis. Sindsdien deed het dienst als Verenigd Diaconie- en Aalmoezeniersarmenhuis voor kerkelijk maatschappelijk werk. In 1856 werd de infirmerie van het garnizoen van Haarlem in het pand gevestigd, het werd toen ook wel het Garnizoenshospitaal en of Brokkenhuis genoemd. In 1938 heeft de Uitgeverij en Drukkerij De Spaarnestad het laatste restant van het klooster, de Magdelenakapel laten afbreken. In 2019 vestigde er een kunstenaarscollectief in het inmiddels gerestaureerde pand. Zo zijn er ateliers en een publiek toegankelijke tentoonstellingsruimte gerealiseerd.

De Groenmarktkerk is de gebruikelijke aanduiding voor de Sint-Antoniuskerk aan de Nieuwe Groenmarkt te Haarlem. Het was tot 2022 de op een na oudste nog rooms-katholieke kerk van Haarlem. De kerk werd gebouwd in 1843 en 1844. Patroon van de kerk is de heilige Antonius van Padua. Per 2023 werd de kerk verkocht aan de evangelische gemeente met de naam Re:Connect.

De Nieuwe Groenmarkt is een straat en plein in de Binnenstad van Haarlem. De straat is een korte, maar brede straat en loopt van de Zijlstraat tot aan het Krocht. Haarlem kent twee straatnamen met Groenmarkt, de Oude Groenmarkt is gelegen achter de Grote of St.-Bavokerk. Aan de Nieuwe Groenmarkt staat de tussen 1843 en 1844 gebouwde Groenmarktkerk, een van de vier in deze straat te vinden rijksmonumenten. Tot aan de uitbreiding van de autoluwe binnenstad in juli 2019 was de straat deels ingericht als parkeerplaats voor auto's. Sinds de uitbreiding zijn de voormalige parkeervakken, als tijdelijke inrichting, bestemd voor fietsers. Tevens zijn er een aantal bloembakken geplaatst. De Groenmarkt is in afwachting van definitieve herinrichting. Zo wordt onder andere onderzocht of er onder de straat een fietsenkelder gerealiseerd kan worden en of deze duurzaam is. Verder zal de straat als uitvalsbasis voor de weekmarkt dienen en moet de straat kleinschalige evenementen kunnen herbergen.

Het Luthers Hofje is een Haarlems hofje, het hofje is gelegen aan de Witte Herenstraat 16, vlak bij de Lutherse kerk uit 1581 (herbouwd in 1780). Het hofje werd gesticht in 1615 bij de Lutherse Kerk. Het Luthers hofje is gesticht door de Lutherse gemeente en was nauw verbonden met de Lutherse kerk. Kerk en hofje zijn gebouwd op de grond van de Sint Antoniusboomgaard die hoorde bij het klooster van de Norbertijnen. Deze kloosterlingen droegen altijd witte kleding en werden daarom ook wel de Witte Heren genoemd, vandaar de naam van de straat. Het hofje bestond in aanvang uit vier huisjes die tegen de kerk aan waren gebouwd. In 1648 is het hof uitgebreid met vijf huisjes. Tot 1894 lag de ingang van het hofje aan de Magdalenastraat 16. De negen huisjes zijn gerestaureerd in 1982, hierbij zijn acht van de huisjes samengevoegd tot vier grotere woningen, één huisje bleef van de oorspronkelijke grootte. Het Luthers hofje omvat dus nu vijf woningen. Bijzonder aan dit hofje is dat er een buitenpreekstoel staat, deze stoel is vastgebouwd aan de Regentenkamer. Vanaf de preekstoel kon de predikant de bewoonsters toespreken. Het hofje was vroeger bedoeld voor alleenstaande vrouwen van boven de 50 jaar. Tegenwoordig zijn er geen beperkingen meer qua leeftijd of geslacht. Het hofje is geopend voor bezichtiging van 10.00 tot 17.00, op zondag is het hof gesloten. Het hofje heeft een mooie tuin en een opvallende waterpomp.