Remonstrants Hofje

De Groenmarktkerk is de gebruikelijke aanduiding voor de Sint-Antoniuskerk aan de Nieuwe Groenmarkt te Haarlem. Het was tot 2022 de op een na oudste nog rooms-katholieke kerk van Haarlem. De kerk werd gebouwd in 1843 en 1844. Patroon van de kerk is de heilige Antonius van Padua. Per 2023 werd de kerk verkocht aan de evangelische gemeente met de naam Re:Connect.

De Nassaulaan en Nassauplein, voor de demping Kraaienhorstergracht, zijn een straat en plein in de Binnenstad van Haarlem die beide in het verlengde van de Gedempte Oude Gracht liggen en die tot aan de Nieuwe Gracht lopen. Over deze wegen rijden veel bussen vanaf het station richting centrum en vice versa. Dit maakt de Nassaulaan een belangrijke doorgangsweg in het centrum van Haarlem.

De Nieuwe Groenmarkt is een straat en plein in de Binnenstad van Haarlem. De straat is een korte, maar brede straat en loopt van de Zijlstraat tot aan het Krocht. Haarlem kent twee straatnamen met Groenmarkt, de Oude Groenmarkt is gelegen achter de Grote of St.-Bavokerk. Aan de Nieuwe Groenmarkt staat de tussen 1843 en 1844 gebouwde Groenmarktkerk, een van de vier in deze straat te vinden rijksmonumenten. Tot aan de uitbreiding van de autoluwe binnenstad in juli 2019 was de straat deels ingericht als parkeerplaats voor auto's. Sinds de uitbreiding zijn de voormalige parkeervakken, als tijdelijke inrichting, bestemd voor fietsers. Tevens zijn er een aantal bloembakken geplaatst. De Groenmarkt is in afwachting van definitieve herinrichting. Zo wordt onder andere onderzocht of er onder de straat een fietsenkelder gerealiseerd kan worden en of deze duurzaam is. Verder zal de straat als uitvalsbasis voor de weekmarkt dienen en moet de straat kleinschalige evenementen kunnen herbergen.

De Krocht is een straat in het centrum van Haarlem. De korte straat en kleine vernauwing vormt een verbinding tussen de Kruis- en Smedestraat, onderdeel van de Rode Loper, en de Nieuwe Groenmarkt. Tevens komen de Lange Margarethastraat, Zoetestraat, Ursulastraat en de Barteljorisstraat uit op de Krocht. Het straatje - dat ook gezien kan worden als een smal plein - is onderdeel van het regionaal fietsnetwerk dat van het Station Haarlem via de Zijlstraat naar de Gedempte Oude Gracht loopt. De naam van de straat is afkomstig van het woord croft, dat zoiets betekent als; klein stuk wei- of bouwland of akker. Op de hoek met de Lange Margarethastraat werd in 1876 de hogereburgerschool voor meisjes gebouwd. Aan deze HBS studeerde ook de Nederlandse archivaresse Gerda Hendrika Kurtz. Op de hoek met de Kruisstraat staat het Hofje van Oorschot. Op de plek van dit hofje stond tot en met 1768 het Heilige Geesthuis.

Uitgeverij en Drukkerij De Spaarnestad was een Nederlandse katholieke uitgeverij en drukkerij in Haarlem, opgericht in 1906 met als een van de voornaamste uitgaven het tijdschrift Katholieke Illustratie (KI). De drukkerij was in het centrum van Haarlem gelegen in het Spaarnestadcomplex; dit complex lag tussen de huidige straten Nassaulaan en Kraaienhorst in en is in 1976 gesloopt.

Op 23 juni 1944 werd een mislukte overval gepleegd op het distributiekantoor aan de Zijlstraat 70 in Haarlem. De kraak werd gepleegd in opdracht van Johannes Post. De kassier van de distributiedienst, J.J. Barthel, zorgde ervoor dat de overvallers een sleutel kregen. Barthel zou zich op de dag van de overval ’s avonds in de kluis laten insluiten om de bonkaarten alvast in zes zakken in te pakken. Toen de overvallers na zessen in het gebouw binnendrongen bleken daar schoonmaaksters aan het werk te zijn. Die slaagden erin de politie te waarschuwen. Met slechts een kleine buit maakten de overvallers zich uit de voeten. Toch is een van hen, Jan Wildschut, gepakt. Dit gebeurde door toedoen van een NSB’er, die zijn fiets voor Wildschut gooide waardoor hij viel. Wildschut werd naar het Huis van Bewaring aan de Weteringschans in Amsterdam gebracht. Een poging om hem te bevrijden mislukte (zie: Overval op het Huis van Bewaring) en leidde onder meer tot de arrestatie en executie van zijn goede vriend Johannes Post.

Het Hofje van Oorschot is een Haarlems hofje, dat dateert uit 1769 en zich in het centrum van Haarlem bevindt, aan de Kruisstraat nr. 44, op de hoek met Krocht. Het Hofje van Oorschot is gebouwd in 1769 uit de nalatenschap van de Amsterdamse koopman Wouterus van Oorschot (1704-1768). Hij liet een bedrag na van 20.000 gulden, dit bleek onvoldoende om het hofje te realiseren. Uiteindelijk hebben de Staten van Holland 20.000 gulden bijgelegd en kon het hofje gebouwd worden. De bouw van het hofje had nogal wat voeten in de aarde. Aan de overzijde van het te bouwen hofje woonden twee rijke stadsbestuurders die zich bemoeiden met de bouw. De bestuurders eisten dat er een mooie tuin aangelegd zou worden die afgesloten moest worden met een hek in rococostijl. De keus viel op rococostijl omdat ook de huizen van de bestuurders in die stijl waren gebouwd. Door de eisen van de bestuurders was de nalatenschap van Wouterus van Oorschot onvoldoende om het hofje te bouwen en zag het ernaar uit dat het hofje er niet zou komen, wat ook precies de bedoeling van de bestuurders was. Ondanks de bezwaren van de bestuurders, ging het stadsbestuur akkoord met de bouw van het Hofje van Oorschot. De Staten van Holland legden 20.000 gulden bij om een hofje te laten bouwen dat 'een sieraad voor de stad zou zijn'. De bouw startte in 1769. Het hofje van Oorschot was bedoeld voor arme vrouwen van 50 jaar en ouder die lid waren van de hervormde gemeente. Het hofje is gebouwd rond een binnentuin, sinds 1973 staat in de tuin van het hofje een bronzen beeld van Eva (van Adam en Eva). Eva is ontworpen door beeldhouwer Johan Limpers. Het beeld stond van 1947 tot 1967 in het Kenaupark te Haarlem, vanwege vernielingen verhuisde Eva naar het Frans Halsmuseum. In 1973 kreeg het beeld, na restauratie, een plek in het Hofje van Oorschot tot het beeld in 1987 gestolen werd. De weduwe van Johan Limpers was nog in bezit van een model van Eva en er werd een replica gemaakt. De replica werd teruggeplaatst in het hof. Het Hofje van Oorschot is anno 2024 gesloten voor publiek.

Het Stedelijk Gymnasium Haarlem is een zelfstandig gymnasium in Haarlem. De school is opgericht in 1389 en daarmee een van de oudste scholen van Nederland. Het Stedelijk Gymnasium Haarlem is midden in de binnenstad gevestigd in twee gebouwen achter het stadhuis van Haarlem. Het hoofdgebouw is gevestigd op Prinsenhof 3, met daar tegenover een dependance aan de Jacobijnestraat 24. Beide gebouwen zijn een rijksmonument. Tussen de gebouwen ligt de Hortus Medicus. De school telde in het schooljaar 2019-20 862 leerlingen, 72 docenten en 21 onderwijsondersteunende medewerkers. De leerlingen komen uit de hele regio Zuid-Kennemerland, het overgrote deel komt echter uit de gemeentes Haarlem, Bloemendaal en Heemstede.

De Hortus Medicus is een stadstuin en voormalige medische kruidentuin in Haarlem aan de Prinsenhof en de Jacobijnestraat.

De Nassaubrug is een vaste brug in de Nederlandse stad Haarlem. De brug overspant de Nieuwe Gracht en verbindt het Nassauplein en de Nassaulaan met Zijhuizen. De brug is vernoemd naar Huis Oranje-Nassau. De brug betreft sinds 23 november 1999 een rijksmonument. Over de brug rijden de R-netlijn 300 en de stadslijnen 2, 3 en 73.

Het Frans Loenenhofje is een Haarlems hofje, het hofje is te vinden aan de Witte Herenstraat nummer 24. Het hofje werd gesticht in 1607 uit de nalatenschap van de op 24 oktober 1605 overleden garentwijnder en koopman in lijnwaden Frans Klaeszoon Loenen. Loenen was een verwoede gokker en had - naast zijn gewone verdiensten - zoveel gewonnen met gokken dat hij zeer vermogend was. Voor de stichting van het hofje werd aan de Witte Herenstraat een stuk grond aangekocht dat vroeger toebehoorde aan Norbertijnenklooster. Dit klooster was in 1581 in beslag genomen door de stad Haarlem. De kloosterlingen van het Norbertijnenklooster gingen altijd gekleed in het wit, vandaar de 'Witte Herenstraat'. Het hofje werd gebouwd in de voormalige boomgaard van het klooster. Deze Sint Anthonieboomgaard stamde uit 1414 en was in die tijd beroemd. Bij de bouw van het hofje werd de oude boomgaard zo veel mogelijk intact gelaten en omgevormd tot hoftuin. In de loop der eeuwen is de tuin wel veranderd, maar nog steeds heeft het Frans Loenen een opvallende tuin met fruitbomen. Het Frans Loenenhofje bestond in 1607 uit elf kamers voor elf arme alleenstaande vrouwen. Het hofje werd al vrij snel (in 1609) met nog eens vijf kamers uitgebreid door de proost Jacobus Zaffius. Door samenvoeging van huisjes bestaat het hofje sinds 1986 uit tien woningen die rond de ruime tuin liggen. Het hofje wordt bewoond door wat oudere dames, alleen het poorthuis is geschikt voor bewoning door meer mensen. Het Frans Loenenhofje heeft een bijzondere gevelsteen, er staat een onthoofde leeuw op. Het hofje heeft de status rijksmonument in is ingeschreven onder 19835 in het monumentenregister.

Het Luthers Hofje is een Haarlems hofje, het hofje is gelegen aan de Witte Herenstraat 16, vlak bij de Lutherse kerk uit 1581 (herbouwd in 1780). Het hofje werd gesticht in 1615 bij de Lutherse Kerk. Het Luthers hofje is gesticht door de Lutherse gemeente en was nauw verbonden met de Lutherse kerk. Kerk en hofje zijn gebouwd op de grond van de Sint Antoniusboomgaard die hoorde bij het klooster van de Norbertijnen. Deze kloosterlingen droegen altijd witte kleding en werden daarom ook wel de Witte Heren genoemd, vandaar de naam van de straat. Het hofje bestond in aanvang uit vier huisjes die tegen de kerk aan waren gebouwd. In 1648 is het hof uitgebreid met vijf huisjes. Tot 1894 lag de ingang van het hofje aan de Magdalenastraat 16. De negen huisjes zijn gerestaureerd in 1982, hierbij zijn acht van de huisjes samengevoegd tot vier grotere woningen, één huisje bleef van de oorspronkelijke grootte. Het Luthers hofje omvat dus nu vijf woningen. Bijzonder aan dit hofje is dat er een buitenpreekstoel staat, deze stoel is vastgebouwd aan de Regentenkamer. Vanaf de preekstoel kon de predikant de bewoonsters toespreken. Het hofje was vroeger bedoeld voor alleenstaande vrouwen van boven de 50 jaar. Tegenwoordig zijn er geen beperkingen meer qua leeftijd of geslacht. Het hofje is geopend voor bezichtiging van 10.00 tot 17.00, op zondag is het hof gesloten. Het hofje heeft een mooie tuin en een opvallende waterpomp.