place

Brug 480

Bouwwerk van Dirk SterenbergBrug in Amsterdam-Oost
2021 Brug 480, Fahrenheitsingel, Asd (1)
2021 Brug 480, Fahrenheitsingel, Asd (1)

Brug 480 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Oost. De brug is gelegen in de Gooiseweg en stamt uit 1956/1957. Die Gooiseweg werd gebouwd als snelweg tussen Amsterdam en Het Gooi. Ze werd aangelegd op een verhoogd dijklichaam en kruist andere straten middels viaducten. Voor het waterbeheerssysteem in Amsterdam was er echter een verbinding noodzakelijk tussen de ene zijde van de weg (De Wetbuurt) en de andere (Tuindorp Frankendael met het Darwinplantsoen). Deze beide wijken liggen in voormalige polders, dus de hoogte waarop de Gooiseweg ligt is hier opvallend. Tussen duiker en wegdek ligt een behoorlijke laag grond, zodat niemand rijdend op de Gooiseweg een vermoeden heeft dat hier een duiker ligt. Voor het watersysteem werd een betonnen duiker geplaatst met een breedte van 3 meter en een lengte van 68,30 meter. Beide uiteinden hebben de vorm van een inham. De zichtbaarheid op de duiker is eigenlijk alleen vanaf het water goed, maar scheepvaart is hier nauwelijks mogelijk; beide aan- en afvoeren zijn of ondiepe afwateringstochten van het dijklichaam of ondiepe ringsloten om de genoemde wijken. Bovendien is het talud van de Gooiseweg hier voorzien van dichte begroeiing die geluidsoverlast moet tegengaan als ook een belemmering vormt voor illegale voetgangers die zo de Gooiseweg willen oversteken. Het ontwerp van de duiker is afkomstig van Dirk Sterenberg van de Dienst der Publieke Werken, die in Amsterdam talloze zichtbare bruggen heeft ontworpen, daar waar deze bijna geheel aan het zicht onttrokken is. Ongeveer tegelijkertijd werden de bruggen brug 168, brug 443, brug 478 en brug 479 gebouwd binnen hetzelfde watersysteem.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Brug 480 (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Brug 480
Gooiseweg, Amsterdam Oost

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Brug 480Lees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.344391666667 ° E 4.9300083333333 °
placeToon op kaart

Adres

Gooiseweg

Gooiseweg
1097 SH Amsterdam, Oost
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

2021 Brug 480, Fahrenheitsingel, Asd (1)
2021 Brug 480, Fahrenheitsingel, Asd (1)
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Brug 479
Brug 479

Brug 479 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Oost. In het buurtje De Wetbuurt liggen meerdere ringsloten. Een van die ringsloten omringt het woongedeelte van de buurt. De zuidelijk gelegen sportvelden (onder andere Sportpark Drieburg) en tuinderijen hebben elk hun eigen ringsloot. Tussen woonwijk en het recreatiegebied ligt tussen beide watersystemen een landstrook waarop een voet- annex fietspad ligt. Middels brug 479 kunnen voetgangers tussen beide gebieden heen en weer trekken zonder gebruikt te hoeven maken van de verkeersbrug 254 in de Fizeaustraat, de hoofdverkeersroute ter plaatse. De bruggen 254 en 479 liggen amper 100 meter uit elkaar, toch stammen ze uit twee architectonische tijdperken. Beide bruggen zijn ontworpen door de Dienst der Publieke Werken, maar komen uit verschillende tijdvakken. Brug 254 (1950) is ontworpen door Piet Kramer en vertoont nog duidelijk sporen van de Amsterdamse School met de combinatie bak- en natuursteen. Brug 479 (1956) komt uit het tijdperk na Kramer, met als esthetische architecten Dick Slebos en Dirk Sterenberg of zoals in dit geval Cornelis Johannes Henke. In dat tijdperk is beton het belangrijkste bouwmateriaal voor de bruggen. Henke, met circa 35 ontworpen bruggen in Amsterdam, kwam dan ook met een betonnen brug. De brug is uitgevoerd met ranke balustrades en leuningen. De brug “ligt in” de Zwaardemakerstraat, maar die straat heeft al haar eind voordat de brug begint. De brug is een kopie van brug 478, die ongeveer gelijktijdig werd aangelegd, toen de De Wetbuurt hier ingesloten raakte door de aanleg van de Gooiseweg. De brug leidde in de eerste jaren van haar bestaan naar open terrein, dat tot de aanleg van de Gooiseweg bij het Darwinplantsoen werd gerekend.

Vanitasborden
Vanitasborden

De Vanitasborden (1994) is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Oost. Kunstenaar Peter Baren liet zich voor dit werk inspireren door het schilderij Vanitas van Adriaen van Nieulandt dat zich in de collectie bevindt van het Frans Halsmuseum te Haarlem. Van Nieulandt gaf de zinloosheid van ijdelheid aan binnen het leven van de mens. Baren splitste op acht borden aangebrachte kernwoorden in een deel verleden (groen) en toekomst (paars). Alhoewel alle borden zijn verbonden door een hemelwaterafvoersysteem moeten de schrijven in een bepaalde volgorde bekeken worden; eerst de linker kolom van boven naar beneden en daarna de rechter kolom van beneden naar boven. De acht karakteristieken van wieg naar graf: Extase, gebaseerd op een Noord-Amerikaanse pueblo Prenatal, een foto van een echo tijdens zwangerschap Handen van Jezus, waarbij geciteerd wordt uit Handen van Jezus van Albrecht Dürer Echt paar, een kindertekening van een echtpaar Stil leven, een vaag silhouet Menselijke conditie, een spookmens Hiernamaals, weergave van een Australische grottekening Astrale mens, een abstract pueblomotief, dat zich heeft losgemaakt van de rest Bijkomen effect wordt bereikt doordat de ogen van de mens er opgericht zijn van links naar rechts te lezen, in dit geval dus afwisseling tussen verleden en toekomst. De tekst leest dan als volgt: "Ecquis sunt aliud quam brevi gaudium?" (Zijn er wel andere dingen behalve een kort moment van vreugde?). Het geheel geeft door de verbinding van deels zinloze regenpijpen de indruk van een levensboom. De vorm van borden verwijst weer naar het schilderij "Bellenblazers" van Esaias Boursse (de mens is een luchtbel). De verzameling bevindt zich op de toerit van Open Hof. Het kunstwerk bevindt zich op een gevel van het verzorgingscentrum Open Hof aan de Fahrenheitstraat, De Wetbuurt, Amsterdam. Tegenover deze moderne kunst staat het beeld Dikke vrindjes, een klassiek beeldhouwwerk van Taeke Friso de Jong, slechts negen jaar ouder. Het kunstwerk is een vervolgopdracht; een jaar eerder kreeg Baren een opdracht voor een kunstwerk in het Slotervaartziekenhuis, waarvan na het faillissement onduidelijk is of het kunstwerk nog bestaat.

Kruislaanbrug
Kruislaanbrug

De Kruislaanbrug (brug 458) is een kunstwerk in Amsterdam-Oost. Alhoewel genummerd als brug, is het een viaduct of tunnel afhankelijk van het gezichtspunt. Het bouwwerk overspant de Kruislaan en is gelegen in de Gooiseweg. De Gooiseweg deelt de Kruislaan in tweeën, aan beide kanten is de Kruislaan geschikt voor al het verkeer, maar ter plaatse van het viaduct is ze alleen toegankelijk voor langzaam verkeer. De wens voor een weg tussen Amsterdam en Het Gooi dateert al vanaf de jaren dertig van de 20e eeuw, een definitief besluit volgde 30 maart 1938. Door de Tweede Wereldoorlog werd alles op de lange baan geschoven. Pas in de jaren vijftig werd er vervolgactie ondernomen. Daartoe moest het originele ontwerp in verband met het toename van autogebruik geheel op de schop. In 1956/1957 werd een begin gemaakt met de aanleg van een dijklichaam, die deze (toekomstige) snelweg moest dragen. In april 1957 was er tot aan de Hugo de Vrieslaan al zoveel zand geplaatst dat het mogelijk was daar aan Hugo de Vriesbrug te kunnen beginnen. Echter het Rijk had een bestedingsstop afgekondigd, zodat nog wel zand kon worden bijgestort, maar van bouwwerkzaamheden kon geen sprake zijn. De gemeente Amsterdam kreeg de financiering door die bestedingsstop niet rond. Een totaalpakket van circa 40 miljoen voor bouwwerken was te veel van het goede. In september 1958 vond de Dienst der Publieke Werken wel de mogelijkheid om voor een bedrag van 10 miljoen gulden aan een elftal bruggen te kunnen bouwen/herstellen waarvan vier in de Gooiseweg (Kamerlingh Onnesbrug, Hugo de Vriesbrug, brug 460 en Kruislaanbrug), maar ook het enorme viaduct (toen grootste brug van de stad) brug 705. De kosten waren inmiddels wel opgelopen tot 350.000 gulden. De breedte van de tunnel zou 6,50 meter bedragen. In december 1959 was het bouwwerk grotendeels voltooid zodat geschat werd dat in de zomer van 1960 het traject Gooiseweg geopend kon worden. Op 2 mei 1960 werd de noordelijk rijbaan van die weg opengesteld voor verkeer (zij diende een aantal maanden als tweerichtingenweg). Er lag een drie kilometer lange nieuwe weg tussen het Prins Bernhardplein (toen nog Mr. Treubplein) en de Harteveldsebrug. De opening werd verricht door wethouder Publieke Werken Goos van 't Tull. Het ontwerp zou zijn van de Amsterdamse Publieke Werken, de specifieke ontwerper is vooralsnog onbekend. De ontwerper liet een voor de tunnel strak rechthoekig model bouwen. De “landhoofden” zijn echter glooiend en betegeld uitgevoerd. De weg maakte een onderdeel uit van een geplande doorgaande route (de Ringweg Amsterdam was er nog niet) tussen Het Gooi en Noord-Holland boven het IJ via de dan nog te bouwen IJtunnel. De opening van de gehele Gooiseweg leverde de jaren daarop direct verkeersproblemen op. Door werkzaamheden aan de Wibautstraat en Weesperstraat moest bijna alle verkeer naar en van de Gooiseweg over de Berlagebrug, die daarop niet berekend was. Het kunstwerk ging vanaf de opening naamloos door het leven. Op 8 december 2017 publiceerde de gemeente Amsterdam een lijst met vernoemingen van bouwwerken voor opname in de Basisregistraties Adressen en Gebouwen. Het ging toen om objecten in en over snelwegen in en om Amsterdam. De brug werd toen direct vernoemd naar de weg die ze overspant de Kruislaan en die werd zo genoemd omdat zij de Watergraafsmeer doorkruiste en dwars stond op de belangrijkste weg (toen en nu), de Middenweg.

Hugo de Vriesbrug
Hugo de Vriesbrug

De Hugo de Vriesbrug (brug 457) is een kunstwerk in Amsterdam-Oost. Alhoewel genummerd als brug, is het een viaduct of tunnel afhankelijk van het gezichtspunt. Het bouwwerk overspant de Hugo de Vrieslaan en is gelegen in de Gooiseweg. De wens voor een weg tussen Amsterdam en Het Gooi dateert al vanaf de jaren dertig van de 20e eeuw, een definitief besluit volgde 30 maart 1938. Door de Tweede Wereldoorlog werd alles op de lange baan geschoven. Pas in de jaren vijftig werd er vervolgactie ondernomen. Daartoe moest het originele ontwerp in verband met het toename van autogebruik geheel op de schop. In 1956/1957 werd een begin gemaakt met de aanleg van een dijklichaam, die deze (toekomstige) snelweg moest dragen. In april 1957 was er tot aan de Hugo de Vrieslaan al zoveel zand geplaatst dat het mogelijk was daar aan de brug te kunnen beginnen. Echter het Rijk had een bestedingsstop afgekondigd, zodat nog wel zand kon worden bijgestort, maar van bouwwerkzaamheden kon geen sprake zijn. Voor de Hugo de Vriesbrug was een miljoen gulden nodig, maar de gemeente Amsterdam kreeg de financiering door die bestedingsstop niet rond. Een totaalpakket van circa 40 miljoen voor bouwwerken was te veel van het goede. In september 1958 vond de Dienst der Publieke Werken wel de mogelijkheid om voor een bedrag van 10 miljoen gulden aan een elftal bruggen te kunnen bouwen/herstellen waarvan vier in de Gooiseweg (Kamerlingh Onnesbrug, Hugo de Vriesbrug, brug 460 en Kruislaanbrug), maar ook het enorme viaduct (toen grootste brug van de stad) brug 705. De kosten waren inmiddels vermoedelijk wel opgelopen (zie de andere drie overspanningen). In december 1959 was het bouwwerk grotendeels voltooid zodat geschat werd dat in de zomer van 1960 het traject Gooiseweg geopend kon worden. Op 2 mei 1960 werd de noordelijk rijbaan van die weg opengesteld voor verkeer (zij diende een aantal maanden als tweerichtingenweg). Er lag een drie kilometer lange nieuwe weg tussen het Prins Bernhardplein (toen nog Mr. Treubplein) en de Hartveldsebrug. De opening werd verricht door wethouder Publieke Werken Goos van 't Tull. Het ontwerp zou zijn van de Amsterdamse Publieke Werken, de specifieke ontwerper is vooralsnog onbekend. Er zijn echter voor wat betreft dit kunstwerk overeenkomsten met de brug 386 (Cornelis Lelylaan/Westlandgracht), waarvan de ontwerper Dirk Sterenberg is. Die overeenkomsten bestaan uit bijvoorbeeld de wanden van het brugdek en de grafische vormgeving van de balustrades. Het viaduct werd samengesteld uit meer dan 8500 geprefabriceerde onderdelen die ter plekke in elkaar gemonteerd worden. Deze manier van bouwen was sneller (de aanleg van dit grote viaduct duurde met tien maanden even lang als de bouw van de veel kleinere voet/fietstunnel 460). Bovendien kon de Hugo de Vrieslaan tijdens de bouw gewoon door het verkeer gebruikt worden. De totale overspanning over de laan en bijbehorend water werd circa 100 meter. De weg maakte een onderdeel uit van een geplande doorgaande route (de Ringweg Amsterdam was er nog niet) tussen Het Gooi en Noord-Holland boven het IJ via de dan nog te bouwen IJtunnel. De opening van de gehele Gooiseweg leverde de jaren daarop direct verkeersproblemen op. Door werkzaamheden aan de Wibautstraat en Weesperstraat moest bijna alle verkeer naar en van de Gooiseweg over de Berlagebrug, die daarop niet berekend was. Het kunstwerk ging vanaf de opening naamloos door het leven. Op 8 december 2017 publiceerde de gemeente Amsterdam een lijst met vernoemingen van bouwwerken voor opname in de Basisregistraties Adressen en Gebouwen. Het ging toen om objecten in en over snelwegen in en om Amsterdam. De brug werd toen direct vernoemd naar de Hugo de Vrieslaan en daarmee indirect naar bioloog Hugo de Vries.