Standing stone

Eerste Helmersstraat 17-19 te Amsterdam is een gebouw aan de Eerste Helmersstraat te Amsterdam Oud-West. Groeiend Amsterdam had behoefte aan een nieuwe vestiging voor de Geneeskundige en Gezondheidsdienst. Voor de binnenstad voerde de dienst al werkzaamheden uit in een gebouw aan de Nieuwe Achtergracht, maar andere diensten zaten verspreid over kleine ruimten in de stad. Die wilde de gemeente op één plaats hebben. De gemeente had een open plek tussen de Eerste Helmersstraat en de Overtoom, maar kon daar niet zoveel mee, omdat daar nog wat gammele huisjes stonden bekend onder de naam Sophiapark. Toen de gemeente die huisjes had opgekocht en gesloopt kon er gebouwd worden aan een groot gebouw voor de GGD. Aan de Dienst der Publieke Werken werd om een ontwerp gevraagd, architect van dienst werd Jan Leupen. Bij de opening in 1932 vond men vooral de hoeveelheid licht (grote ramen) opvallend, als ook het solarium op de bovenste etage, met een dak dat opgeschoven kon worden. De glaspartijen waren in beton gezet in plaats van in hout. Boven de entree zijn jaarstenen te vinden Anno 1932. Het gebouw was er bijna niet gekomen. De crisis van de jaren dertig zou tot afstel hebben geleid, ware het niet dat de gemeente niet voor die crisis het gebouw had aanbesteed (besluit bouw 1930, aanbesteding 1931). Het kostte circa 280.000 gulden om het te bouwen (excl. inrichting). Men verwachtte 600 (zomer) tot 1000 (winter) patiënten, alhoewel men destijds ook inschatte dat dat aantal zou oplopen, omdat gezondheid privé in de crisis niet op de eerste plek kwam. Het gebouw had bij oplevering een groot bouwvolume ten opzichte van de omringende portiekwoningen uit de 19e eeuw. In de jaren negentig vestigde zich Stichting Aanvullende Dienstverlening zich in het gebouw (Gezondheidszorg en –voorlichting voor homoseksuele mannen), de zogenaamde Weekendpoli. In 2021 hebben de HIV-Vereniging en Gay Amsterdam News er een vestiging. Al eerder vond er de organisatie plaats van Europride.

Overtoom 13-17 te Amsterdam is een gebouw aan de Overtoom in Amsterdam-West. Toen het gebouw in 1890/1891 werd neergezet was er nog volop bedrijvigheid langs de Overtoomse Vaart (Overtoomsche Vaart) met haar Vondelkade. Op nummer 13-17 was sinds midden jaren zeventig (19e eeuw) gevestigd houthandel Firma A. van de Vijsel NV, die hier een bedrijfspand neerzette waarin hij een kantoor, een paardenstal en opslag vestigde. Arie van der Vijsel was naast houthandelaar ook makelaar. Het ontwerp kwam van architect/bouwkundige J.W.F. Hartkamp, die wel vaker bedrijfspanden ontwierp zoals voor Drukkerij Senefelder Admiraal de Ruijterweg 56. Hij ontwierp voor de plek aan de Overtoom een stenen bedrijfsgebouw met daarachter houten bijgebouwen. Een van de nakomelingen Arie van de Vijsel kon lang van zijn gebouw genieten; geboren in 1878 overleed hij in 1981 op 103-jarige leeftijd. Ook na zijn dood zat er een handel in bouwmaterialen in het gebouw. Het gebouw werd op 15 november 2005 aangewezen als gemeentelijk monument, ook toen zat er de houthandel in het gebouw. Vlak daarna kwam het leeg te staan. Een verbouwing tot hotel liet lang op zich wachten door protesten van omwonenden (geluidsoverlast) en liefhebbers van cultureel industrieel erfgoed (gebouw). Tot aan de Raad van State werd geprocedeerd; er volgde in 2012 de goedkeuring, mits een aantal monumentale delen van het gebouw bewaard bleven. In 2017 onderging het gebouw een gedaanteverwisseling; het werd omgebouwd tot Hotel Van de Vijsel.

Overtoom 39-41, Amsterdam is een gebouwencomplex aan de Overtoom in Amsterdam-West.

Eerste Helmersstraat 21 is een gebouw aan de Eerste Helmersstraat te Amsterdam Oud-West. Het gebouw werd op 14 april 2009 tot gemeentelijk monument verklaard. Het gebouw werd in 1924 gebouwd als onderstation voor het Gemeente-Energiebedrijf Amsterdam, dan nog afgekort tot GE. De gemeentelijke gebouwen werden destijds ontworpen door de Dienst der Publieke Werken, dat als collectief werkte, specifieke namen van architecten werden niet vermeld. De architect van dienst kwam met een gebouw in een combinatie van de stijlen expressionisme en nieuwe zakelijkheid. Het gebouw heeft aan de voorzijde een uitermate hoekig uiterlijk dat nog wordt geaccentueerd door de stenen die de gebruiker aangeven (GE). Een toren rijst in het midden naar boven. Achter het front staat een gebouw uit één bouwlaag met daarop een puntdak, dat aan beide zijden een overstek heeft in zowel dak als hemelwaterafvoeren. De hoekige letters GE zijn ook terug te vinden in de hekwerken aan beide zijden van het gebouw. Opvallend is dat het gebouw erop de bestektekening anders uitziet (dwarse gebouw staat in het verlengde van de toren). Het gebouw werd onder druk gebouwd, de stad groeide qua gebruik elektriciteitsnet sneller dan de voorafgaande jaren was voorzien. Aan de andere kant van de stad werd ongeveer gelijktijdig een onderstation gebouwd aan de Amstelkade 13 (in 2002 tot rijksmonument verklaard); in het centrum werd gewerkt aan de Bloedstraat en de capaciteit van een station aan de Jacob Obrechtstraat moest vergroot worden. Er werd totaal 1.131.000 gulden voor vrijgemaakt.

Overtoom 45 , Amsterdam is een gebouw aan de Overtoom in Amsterdam-West. Op deze plaats stonden al eeuwen gebouwen, maar deze moesten steeds afgebroken en vernieuwd worden. Dat gebeurde ook toen de gemeente Amsterdam hier grond opslokte van Nieuwer-Amstel en vol liet bouwen. De Overtoom, lange tijd een vaart, werd gedempt en moest omgebouwd worden van industriegebied tot woonwijk. In dit deel werd pand voor pand neergezet; grote bouwblokken met doorlopende gevelwanden ontbreken. Overtoom 45 werd neergezet naar ontwerp van of in opdracht van Hendrik Lesage (1859-1929), een aannemersbedrijf met timmerwerkzaamheden, maar ook een makelaarstak. Van Lesage is bekend dat hij wel werkte voor architecten als Dolf van Gendt. Op genoemd terrein werd na sloop van de “oudbouw” “nieuwbouw” neergezet in een strak ontworpen gebouw. In de gevel is een afwisseling te zien tussen helderrood baksteen (hier en daar is nog een lichtere variant geplaatst) en grijs natuursteen, waaronder graniet. Voorts zijn er sierlijke smeedijzeren balkon- en loggiabalustrades te zien. Het gebouw ontbeert een symmetrie door de plaatsing van een smal rechterdeel (1 raam met trappenhuis) en een breed (3 ramen) linkerdeel in de gevel met erker. Het pand kent een indeling van een bedrijfsruimte op de begane grond met daarboven vier woonetages (of drie met zolderetage). Het geheel wordt afgesloten door een bijna plat puntdak, waarin de jaarsteen “1914” is verwerkt. Voorts zijn er daar kunstzinnige tegeltableaus te zien op de pilasters. De hijsbalk is te vinden aan de smalle kant van het gebouw. De familie Lesage kon tijdenlang genieten van het gebouw. Het aannemersbedrijf zou er tot in de 21e eeuw bedrijf voeren, bovendien woonden sommige families Lesage op de woonetages en kunstschilder Hendrik Lesage (1884-1975) werkte wel vanuit het tuinhuis. Het gebouw valt mede op als architectonische schakel tussen de stijl van het rijksmonument Overtoom 37-43 dat in de stijl van de Amsterdamse School is opgetrokken en Overtoom 47 dat uit de 19e eeuw stamt. Het gebouw werd op 16 december 2008 tot gemeentelijk monument verklaard.

Stadhouderskade 2-3 en Overtoom 1 is een pand aan de Stadhouderskade, hoek Overtoom in Amsterdam. Het staat bekend als het "Auroragebouw", genoemd naar Levensverzekeringsmaatschappij Aurora die hier was gevestigd (toen nog huisnummer 1A). Geldverzekeraar B. Franco Mendes is hier ook enige tijd in het oude gebouw gevestigd. Het moderne kantoorgebouw is neergezet op de plaats waar begin 20e eeuw het hoofdkantoor van de Gemeentetram Amsterdam was gevestigd (adres: Stadhouderskade 2). Na de bouw van het nieuwe hoofdkantoor in 1923 verhuisde de GTA naar de overzijde (Stadhouderskade 1). Daarna kwam de gemeentelijke woningdienst op dit adres. Ook deze dienst verdween hier en het gehele terrein werd inclusief Overtoom nr. 3 (waar een stoomdiamantfabriek stond) verkocht aan de Aurora Exploitatiemaatschappij. Piet Zanstra ontwierp een gebouw, dat beïnvloed werd door de architectuur van Le Corbusier met een betonnen skelet, en relatief veel glas. De dragende constructie van betonpalen vormt deels op de begane grond een galerij. Het heeft zeven verdiepingen, de zevende verdieping is een terug liggende bovenste bouwlaag onder een plat dak. Het gebouw heeft stijlverwantschap met de Autopon aan het andere einde van de Overtoom uit dezelfde bouwperiode. Het gebouw is opvallend vanwege de gebogen voorgevel die min-of-meer evenwijdig loopt aan de tramrails van lijn 1. Opvallend daarbij was dat de "bocht" reeds stond terwijl er nog gesloopt moest worden aan kant van de Stadhouderskade. De eerste fase werd gebouwd in 1959-1961, de tweede fase in 1966. Anno 2024 is het een bedrijfsverzamelgebouw met winkels, een fitnessruimte en veel kantoorunits. Lange tijd was hier gevestigd de verzekeringsmakelaar Bekouw Mendes (tegenwoordig onderdeel van Aon Nederland en stond los van B. Franco Mendes) en vrijwel de enige gebruiker. In de loop der jaren verschenen er ook andere bedrijven zoals luchtvaartmaatschappijen en verkeersbureaus. In 1985 vestigde Bekouw Mendes zich in een nieuw pand aan de Mr. Treublaan en is in 2023 gevestigd aan de Condensatorweg 54. In 2022 werd het gebouw aangewezen als gemeentelijk monument. Er waren verschillende aanleidingen het gebouw op de monumentenlijst te zetten. Het is een opvallend gebouw voor wat betreft vorm (de ronde gevel). Ook telde mee dat in de voorafgaande jaren gebouwen uit dezelfde stijlperiode door sloop of verbouwingen waarbij de gevel onherkenbaar werden gewijzigd of uit het stadsbeeld zijn verdwenen, zie bijvoorbeeld het Maupoleum van dezelfde architect. Bij gebouw Aurora dreigde een grootscheepse verbouwing, die teveel wijzigingen in de gevel met zich mee zou brengen.

De Palamedesstraat is een doodlopende straat in Amsterdam-West.

Het gebouw Stadhouderskade 1 is een symmetrisch ontworpen kantoorgebouw dat staat tussen de Stadhouderskade en de Singelgracht te Amsterdam-West. Het pand werd in de jaren 1922/1923 in opdracht van de Dienst der Publieke Werken (PW) gebouwd als hoofdkantoor van de Gemeentetram. Architect Pieter Lucas Marnette, werkzaam bij PW, ontwierp het in de Amsterdamse Schoolstijl, die in directe omgeving vaker is toegepast. Beeldhouwer Hildo Krop ontwierp voor het gebouw een aantal kunstwerken. In de beginjaren was er aan de westkant een speciaal opstelspoor voor de geldtram die de opbrengsten van de kaartverkoop van de conducteurs aan het hoofdkantoor op een veilige manier kon afleveren. De Gemeentetram, na 1943 het Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam (GVB), verliet in 1983 het gebouw wegens ruimtegebrek en verhuisde naar het Scheepvaarthuis. Vervolgens trok de Stadsreiniging erin. Dit gemeentelijk bedrijf bleef er tot de opsplitsing in 1990. Daarna werd het een particulier kantoorgebouw. Tegenwoordig is softwarebedrijf Miro de huurder, eerder was Tommy Hilfiger er gevestigd. Het pand is van de bebouwing aan de Stadhouderskade het enige dat direct aan het water ligt, met de ingang op het zuidwesten. Alle andere gebouwen staan aan de andere kant van de straat met de ingang richting binnenstad. Ten zuidoosten van het gebouw ligt een deel van het Leidsebosje. Stadhouderskade 1 belemmert het zicht vanaf de Overtoom op de Singelgracht. Een vergelijking met het Station Amsterdam Centraal en het (geblokkeerde) uitzicht op Het IJ dringt zich op.

Stadhouderskade 5 en 6 is een pand aan de Stadhouderskade in Amsterdam, en wordt ook wel 'Atlanta' genoemd. Het gebouw in steenrode baksteen telt zeven verdiepingen en een toren in de vorm van een speer.

Zevenlandenhuizen is een rij huizen in de Roemer Visscherstraat in de Amsterdamse Vondelparkbuurt.

Stadhouderskade 7 (en soms meegenomen 9) is een pand aan de Stadhouderskade in Amsterdam. Het gebouw is neergezet in een ontwerp van de architect Foeke Kuipers, van Friese komaf. Hij ontwierp het gebouw voor Algemene Maatschappij voor Jongemannen en Hotel Centraal der AMVJ. Nadat de AMVJ vertrokken was kreeg het gehele gebouw een horecabestemming. Onder andere het Golden Tulip en het Mercure-hotel was hier gevestigd. In 2015 exploiteert NH Hotel Group (Amsterdam Centre) nummer 7. Het gebouw, waarvan de eerste heipaal in 1926 onder toeziend oog van de architect de grond in ging, kent een strakke architectuur met veel baksteen, zogenaamde Amsterdamse School. De eerste etage kent een gevelbrede balustrade. Over de volle breedte van de gevel net onder de balustrade vindt men beeldhouwwerken van Louis van der Noordaa.

Willem Fredrik is een vrijmetselaarsloge in Amsterdam die is opgericht in 1814 en deel uitmaakt van de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden. Het is de Nederlandse voortzetting van de Franse loge Saint Napoléon, die in 1810 in Amsterdam werd opgericht. Deze nieuwe Nederlandse loge is in 1813 met instemming van koning Willem I naar hem vernoemd. De leden van Loge Willem Fredrik komen op tweewekelijkse basis samen voor een rituele bijeenkomst of een lezing en wel op de maandag in de tweede week en op de vrijdag in de vierde week van de maand. Driemaal per jaar organiseert de loge openbare lezingen, die toegankelijk zijn voor niet-leden.