Haarlemmerstraat 77 (Amsterdam)

Haarlemmerstraat 83, Amsterdam is een gebouw aan de Haarlemmerstraat te Amsterdam-Centrum. In november 2004 kreeg het de beschermde status van gemeentelijk monument (nr. 204019). De Haarlemmerstraat is een eeuwenoude straat net ten noorden van de grachtengordel. De originele gebouwen zijn in de loop der eeuwen grotendeels vervangen door nieuwbouw, dan wel nieuwbouw op nieuwbouw.

Haarlemmerstraat 87, Amsterdam is een gebouw aan de Haarlemmerstraat te Amsterdam-Centrum. In november 2004 kreeg het de beschermde status van gemeentelijk monument (nr. 204020). De Haarlemmerstraat is een eeuwenoude straat net ten noorden van de grachtengordel. De originele gebouwen zijn in de loop der eeuwen grotendeels vervangen door nieuwbouw, dan wel nieuwbouw op nieuwbouw.

Het West-Indisch Huis is het voormalige hoofdkwartier van de West-Indische Compagnie (WIC) in Amsterdam. In dit pand gaven de bestuurders van de WIC in 1625 opdracht tot de bouw van een fort op het eiland Manhattan, de eerste aanzet tot wat de wereldstad New York zou worden. Het West-Indisch Huis is gelegen aan de Herenmarkt, een pleintje tussen de Haarlemmerstraat en Brouwersgracht in het centrum van Amsterdam. Het gebouw heeft status als rijksmonument en wordt gebruikt als kantoorruimte en locatie voor congressen, huwelijken en andere evenementen. Het John Adams Institute, dat culturele uitwisseling tussen Nederland en de Verenigde Staten bevordert, is in dit gebouw gevestigd. De West-Indische huisbrug over de Brouwersgracht is vernoemd naar het gebouw.

De Haarlemmerstraat is een straat in het centrum van Amsterdam. De straat loopt in het verlengde van de Nieuwendijk in westelijke richting van het Singel tot aan de Korte Prinsengracht. In het verlengde hiervan heet de straat Haarlemmerdijk, tot aan het Haarlemmerplein, waar de straat verdergaat als de Haarlemmerweg. Voor de stadsuitbreiding van 1593 stond de Haarlemmerpoort ter hoogte van het Singel. Na verplaatsing naar het westen kwam de Spaarndammerdijk binnen de omwalling te liggen en werd het eerste deel de Haarlemmerstraat. De Haarlemmerdijk werd aangelegd tijdens de aanleg van het eerste deel van de Grachtengordel vanaf 1612. De Haarlemmerstraat is een drukke winkelstraat. Bekende gebouwen aan de Haarlemmerstraat zijn het West-Indisch Huis en de Posthoornkerk. In 2012 werd de combinatie Haarlemmerstraat / Haarlemmedijk verkozen tot 'leukste winkelstraat van Nederland'. Tussen 1902 en 1955 reed door deze straat een tram van het Centraal Station naar het Haarlemmerplein en verder naar de Spaarndammerbuurt. Het traject was enkelsporig met wisselplaatsen op de bruggen. Tot 1944 was dit lijn 5, vanaf 1945 lijn 12. In 1955 werd de tram vervangen door een bus die in 1974 echter vanuit de Haarlemmerstraat en Haarlemmerdijk werd verlegd naar de Haarlemmer Houttuinen. In 1975 werd bus 12 opgenomen in bus 22.

De Herenmarkt in Amsterdam-Centrum is een straat die een rechthoekige uitsparing vormt tussen de Brouwersgracht en de Haarlemmerstraat. Op dit plein staat een van de historische monumenten van de stad, het West-Indisch Huis, dat in 1617 werd gebouwd als vleeshal en wachtruimte voor de schutterij. In 1623 werd het pand gehuurd door de West-Indische Compagnie en tot 1647 gebruikt door de bestuurders van de WIC. In 1660 werd het een hotel, in 1825 een bejaardenhuis en tegenwoordig fungeert het West-Indisch Huis als kantoorruimte en worden er congressen gehouden en huwelijken gesloten. In het gebouw is ook het John Adams Institute gevestigd, dat culturele uitwisseling tussen Nederland en de Verenigde Staten nastreeft. Aan beide kanten van het West-Indisch Huis zijn woonhuizen gebouwd.

Haarlemmerstraat 60 te Amsterdam is een gebouw aan de Haarlemmerstraat in Amsterdam-Centrum. Die Haarlemmerstraat is een eeuwenoude straat net ten noorden van de grachtengordel. De originele bebouwing is in de loop der eeuwen (grotendeels) vervangen door nieuwbouw of nieuwbouw op nieuwbouw. In april 1898 werd een openbare aanbesteding uitgeschreven voor de bouw van een woon-winkelhuis naar ontwerp van architecten Adriaan Willem Weissman en Piet Hein Niftrik. Het werd gebouwd voor een kruideniersbedrijf hetgeen terug te vinden is in drie rijen tegeltableaus die te zien zijn. Het gebouw in de stijl van traditioneel bouwen en art nouveau bestaat uit een winkelverdieping met aan de rechterzijde een gesplitste ingang voor winkel en bovenverdiepingen. Deze begane grond is tussen zuilen in groen en zwart uitgevoerd. Daarboven bevinden zich drie woonverdiepingen; het wordt afgesloten met een zolderetage. Er zijn vier opvallende kenmerken bij dit gebouw: per etage zijn boven de drie raampartijen tegeltableaus aangebracht; de laagste daarvan vermeldt Koffie, Thee, Cacao; de tweede rij laat vruchtmotieven (links appels, midden druiven, rechts peren) zien; de derde rij laten een afbeelding zien van haan, kip op nest en andersoortige vogel. De twee onderste rijen zijn rechthoekig, de derde rij bevindt zich onder ontlastingsbogen; de gevel wordt afgesloten met een stenen dakkapel met daarin verwerkt de hijsbalk en –haak; deze bevindt zich bovendien onder een soort afdak dat uitmondt in een torentje; Weissman en Nifterik schreven (voor de voorgevel) twee kleuren baksteen voor; voor het overgrote deel werd gekozen voor een lichte kleur baksteen, hier en daar onderbroken door donkerkleurige banden, rondom de tegeltableaus en in vensterdorpels zijn kleine natuurstenen sluitstenen te vinden. Boven de bovenste ramenrij is in afwijkend metselverband een strook donker baksteen toegepast. een etalage met een segment met gebogen glas. In het gebouw zat dus eerst een kruideniersbedrijf. In de jaren zeventig een sauna met massage (Sauna Atlantic); er volgde nog een kledingzaak. In 2022 is op de begane grond een handel in Italiaanse eet- en drinkwaren en kookbenodigdheden (Fratellini) gevestigd. Haarlemmerstraat 60 werd op 23 november 2004 tot gemeentelijk monument verklaard. Het maakt deel uit van een gevelwand, die op de aansluitende hogere nummering vijf rijksmonumenten telt. De grootste blikvanger bevindt zich aan de overzijde van de straat; het West-Indisch Huis. De Haarlemmerstraat 60 te Leiden is eveneens een monument; het staat te boek als Vrouwenkerksteeg 2 en is rijksmonument.

Brouwersgracht 76 te Amsterdam is een grachtenpand aan de Brouwersgracht te Amsterdam-Centrum. Het gebouw is sinds 14 april 1970 rijksmonument.

De West-Indische huisbrug (brug 17) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum.

Haarlemmerstraat 65-67, Binnen Wieringerstraat 2 te Amsterdam is een gebouw aan de Haarlemmerstraat te Amsterdam-Centrum. De Haarlemmerstraat is een eeuwenoude straat net ten noorden van de grachtengordel. De originele gebouwen zijn in de loop der eeuwen grotendeels vervangen door nieuwbouw, dan wel nieuwbouw op nieuwbouw. In het hoekpand was gevestigd Magazijn Willem III, een handel in textiel in de ruimste zin des woords (van kleding tot vitrage) van winkelier Th. Berger. In 1869 had er al aan Haarlemmerstraat 65 een verbouwing plaatsgevonden. Op 25 september 1880 werd er een grote verbouwing aanbesteed door architect IJme Gerardus Bijvoets. In 1880/1881 werd het winkelpand groots verbouwd, zodat op 16 april 1881 een heropening kon plaatsvinden. De zaak was populair want in 1890 waarschuwde ze nog voor oplichters. Genoemd magazijn ging in 1935 failliet, maar Berger was toen al niet meer de bedrijfsvoerder. In het bedrijfsgedeelte was later een deftige kapperszaak gevestigd (Salon Coiffures de Paris); het zijn dan de jaren vijftig; bovenetage waren in gebruik bij Al No Tex (Confectie). Vanaf de jaren zestig was er Hotel Arrivé (later Quentin Arrive Hotel) gevestigd (de gevelreclame werd in 1961 geplaatst). De verbouwing van 1880-1881 werd uitgevoerd in de stijl neo-Lodewijk XVI-stijl waarbij Haarlemmerstraat 65 en 67 werden samengevoegd. Deze wordt gekenmerkt door symmetrie, dat dan alleen geldt voor de gevel aan de Haarlemmerstraat. Aan de zijde van de Binnen Wieringerstraat werd dat niet toegepast, vermoedelijk in verband met de glasbelasting (glasbelasting werd berekend voor het vensteroppervlak). Na die verbouwing hebben er nog een tiental verbouwingen plaatsgevonden. Het gebouw bestaat uit vier bouwlagen met zolderetage achter een dakkapel. Ook in 2022 is Willem III nog in de gevel leesbaar. De begane grond is dan in gebruik bij een restaurant. Sinds 23 november 2004 is het gebouw een gemeentelijk monument. Haarlemmerstraat 65 te Leiden is eveneens een gemeentelijk monument.

De Melkmeisjesbrug (brug 16) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. Deze voetgangersbrug is gelegen in de oostelijke kade van de Herengracht en overspant de Brouwersgracht. De westelijke kade heeft in brug 17 een overspanning over de Brouwersgracht. Aan beide grachten staan hier gemeentelijke en rijksmonumenten. Er ligt hier al eeuwenlang een brug. Balthasar Florisz. van Berckenrode (1625), Joan Blaeu (1649) en Daniël Stalpaert (1662) tekenden haar in op hun kaarten. De moderne geschiedenis van de brug begint in 1883. Een voetgangersophaalbrug werd toen vervangen door een vaste brug. Dat kon omdat de scheepvaart hier grotendeels was beëindigd. Toch bleek de doorvaart te smal. De landhoofden en brug werden in 1903 vernieuwd door de aanleg van een zogenaamde paraboolliggerbrug met ijzeren sikkelliggers. De brug oogde rank en paste goed in het straatbeeld. Ook de nieuwe versie van de brug, dit maal van staal, uit 1966 vertoont die eigenschappen. De brug is vernoemd naar de melkmarkt die hier ooit werd gehouden. Later kwam hier een horeca-gelegenheid die als uithangbord een beeltenis had van een melkmeisje. De brug is vermoedelijk de plaats waar het eerste (type) Amsterdammertje geplaatst is.

Brouwersgracht 51 te Amsterdam is een woonhuis aan de Brouwersgracht in Amsterdam-Centrum. De Brouwersgracht is een eeuwenoude gracht in Amsterdam. Veel van de originele bebouwing aan die gracht is al verdwenen, zo ook het gebouw dat op huisnummer 51 stond. Dat gebouw werd op verzoek van J.J.F. de Ruiter rond 1900 afgebroken en op die plaats kwam een gebouw ontworpen door architect Jos Hegener; de architect woonde om de hoek aan Droogbak 16. Daar waar de omringende gebouwen Brouwersgracht 29-59 toch vooral het uiterlijk hebben van grachtenpanden (souterrain, woningen en opslag) ziet dit gebouw er afwijkend uit. Allereerst valt het gebruikte bouwmateriaal op; Hegener gebruikte vaak geel baksteen, hier gele verblendsteen afgewisseld met banden van groene glazuurstenen. Een tweede dat opvalt is de asymmetrische compositie, links in rechte lijn aan de gevel, rechts erker en balkon. Het geheel is opgetrokken op een natuurstenen plint/sokkel met een bewerkte vensteropening voor het souterrain. De deuropeningen bevinden zich op enigszins verhoogd niveau. De toegangspartij wordt afgesloten met bovenramen waarboven een stenen versiering in boogvorm is geplaatst. De hoekstenen hebben een bloemenfiguratie gekregen, de sluitstenen ringen. In het kozijn is een driehoek uitgespaard. Daarboven bevinden zich vensters van de eerste en tweede verdieping, waartussen een reliëf met vrouwengezicht is afgebeeld. Boven het venster van het souterrain bevindt zich de ramenpartij van de bel-etage. Aan de bovenzijde daarvan zijn de consoles geplaatst die een rechthoekige erker draagt. In het pleisterwerk van de grond van de erker is een bloemmotief te zien. De basis van de erker gaat over in een trapeziumvormige erker van glas. Het dak van dat geheel dient tevens tot ondergrond van een balkonnetje op de tweede verdieping. Het balkonnetje heeft een houten balustrade met houtsnijwerk. Het geheel wordt daar afgerond door middel van een stenen sierstrip in de vorm van de strip boven de toegangsdeur. Wat volgt is een daklijst waarboven de symmetrie ineens toeslaat. Onder een flinke kroonlijst met consoles en overstek zijn nog twee ramen zichtbaar; voor één daarvan is de sierlijke hijsbalk (boven erker en balkon) geplaatst. De ramenrij wordt aan beide kanten afgesloten door middel van abstract houtsnijwerk. Van ramenrij tot afdak is hout tegen de gevel geklampt. Het gebouw heeft door haar versieringen, onder andere wat sierijzerwerk, tekenen van de art nouveaustijl; een bouwstijl die destijds populair was. Het gebouw werd rond 1 april 1902 opgeleverd; het werd toen door de gemeente gekeurd. Het gebouw is sinds 23 november 2004 een gemeentelijk monument.

Haarlemmerstraat 51 te Amsterdam is een gebouw aan de Haarlemmerstraat in Amsterdam-Centrum. Die Haarlemmerstraat is een eeuwenoude straat net ten noorden van de grachtengordel. De originele bebouwing is in de loop der eeuwen (grotendeels) vervangen door nieuwbouw, dan wel nieuwbouw op nieuwbouw. Alhoewel in de gevel “anno 1736” wordt vermeld, dateert het gebouw uit 1896. Toen werd op deze plek een creatie gebouwd van architect François Marie Joseph Caron, bekend van zijn werk voor Willem Vroom en Anton Dreesman (Vroom & Dreesman). Hier in de binnenstad van Amsterdam was geen plek voor een groot gebouw; het gebouw dat op een hoek staat van de Rodekoegang (Roode Koegang; Haarlemmerstraat 57-59 ligt nog steeds teruggetrokken) is zelfs smal te noemen. Op de begane grond bevindt zich een winkelruimte met aan de linker zijde de winkelingang en een aparte ingang voor de bovenwoningen. Daarboven bevinden zich twee woonverdiepingen en een zolderruimte. Caron kwam voor die laatste met een niet alledaags ontwerp. Vanaf buitenaf te zien lijkt die zich te bevinden onder een puntdak. Echt vlak daarachter is te zien dat het gebouw ene plat dak heeft. De bouwstijl van het pand is eclectisch te noemen, maar dan richting “verleden” en “toekomst”. Zo zijn er elementen van het traditioneel bouwen, maar er zijn ook kenmerken van de art nouveau. Met name het houtsnijwerk, de kleurstelling en details van de horizontale metalen ondersteuningsbalk, gevelversieringen, tegelwerk van het portaal en hijsbalk wijzen op die kunststroming. Ook de kleurstelling en bladmotieven van de jaarstenen "Anno 1736" duiden daarop. Overigens valt het gebouw niet alleen voor wat betreft bouwstijl op. Tussen alle bruine en rode baksteen ter plekke is dit pand opvallend opgetrokken in de kleuren wit en groengrijs. Het groen is voorts nog terug te vinden in de naam van de eerste gebruiker van het gebouw: J.J.F. Möllmann (Josephus Johannes Franciscus Möllmann, die een handel in boter, kaas, eieren, kruideniers-, grutterswaren en comestibles dreef. Hij had de winkel overgenomen van zijn vader. De groene letters zijn gezet tegenover een gele achtergrond; detailversieringen sluiten de naambalk aan beide kanten af. Hij opende hier op 8 augustus 1896 zijn handel. Krant De Tijd omschreef het destijds als “een aardig huisje rijker” en in vrijen gothieken stijl opgetorkken, daarbij zorgend zoowel voor een doelmatige inrichting als voor een fraai, teekenachtig geveltje. Hoelang dit bedrijf er gevestigd was is niet bekend. Een van de opvolgers was de rijwielhandel Presto met een stalling in de gang, die ook Haarlemmerstraat 49 in gebruik nam. Het bedrijf zou er tot in de jaren tachtig daar gevestigd zijn; het had de voorgevel ontsierd door middel van een groot reclamebord. In de jaren negentig was er Warmteservice gevestigd (handel in cv-bouwpakketten). In 2022 is er een souvenirwinkel gevestigd (Haarlemmer Buddha). Op 4 oktober 2005 werd het gebouw tot gemeentelijk monument verklaard. Ook de Haarlemmerstraat 51 te Leiden is een gemeentelijk monument en ook een woon/winkelhuis.