Fochteloërveen

De uitkijktoren bij het Fochteloërveen is een door Natuurmonumenten geplaatste toren ten noordoosten van de plaats Ravenswoud. De constructie is 18 meter hoog en bestaat uit douglashout met het FSC keurmerk en staal. Hij is ontworpen door architect Dick de Haan. De toren ziet eruit als een gedraaide zeven. De toren is zo ontworpen dat je geen last hebt van de zon tijdens het observeren van de natuur. Ook is hij net iets lager dan de boomtoppen waardoor de hoogbouw in Assen niet zichtbaar is. De uitkijktoren is een geliefde plaats voor vogelaars.

De Lycklamavaart (Stellingwerfs en officieel: Lycklemevaort) is een kanaal in de Nederlandse provincie Friesland. Het kanaal loopt langs de zuidelijke grens van het Fochteloërveen. De Lycklamavaart is aangelegd door leden van het Friese vervenersgeslacht Lycklama à Nijeholt, eigenaren van de Opsterlandse Veencompagnie. Het kanaal diende voor de ontwatering van het Fochteloërveen en de afvoer van turf. De vaart was verbonden via de Nieuwe Vaart met de Opsterlandse Compagnonsvaart en daardoor ook met de Drentsche Hoofdvaart. Het kanaal heeft zijn oorspronkelijk functie verloren en behoort nu tot het natuurgebied Fochteloërveen. Ten noorden van de vaart is een deel van de oorspronkelijke wijkenstructuur nog goed te zien (zie: afbeelding). Ook de veenputten zijn duidelijk in het landschap te onderscheiden. Ten zuiden van de Lyckamavaart is het laatste veen nog in 1961 ontgonnen. De veengebieden aan de Friese zijde waren in het bezit van de familie Lycklama a Nijenholt, aan de Drentse zijde was het veengebied van de Maatschappij van Weldadigheid. Voor het eerst in 250 jaar broeden er weer Europese kraanvogels in Fochteloërveen. Ook aan de Lycklamavaart heeft een kraanvogelpaartje twee jongen grootgebracht.

Gezicht Ravenswoud is een van rijkswege beschermd dorpsgezicht in Ravenswoud in de Nederlandse provincie Friesland. De procedure voor aanwijzing werd gestart op 28 januari 2005. Het gebied werd op 5 december 2007 definitief aangewezen. Het beschermd gezicht beslaat een oppervlakte van 621,3 hectare. Panden die binnen een beschermd gezicht vallen krijgen niet automatisch de status van beschermd monument. Wel zal de gemeente het bestemmingsplan aanpassen om nieuwe ontwikkelingen in het gebied te reguleren. De gezichtsbescherming richt zich op de stedenbouwkundige en cultuurhistorische waardering van een gebied en wil het toekomstig functioneren daarvan veiligstellen.

Het munitiecomplex in Veenhuizen (officieel 'Munitiedepot Norg') is het grootste munitiecomplex van Defensie. Het is sinds enige jaren een paarse organisatie, wat betekent dat er zowel landmacht-, luchtmacht- en marinepersoneel werkzaam is. Op het terrein staan 191 bunkers voor opslag van munitie. Ten tijde van de Koude Oorlog waren alle bunkers bezet. Sinds 1998 is op het terrein ook een munitiewerkplaats. Hier wordt munitie getest en omgebouwd. Op het complex is een eigen bedrijfsbrandweerkorps aanwezig, dat indien nodig assistentie van korpsen uit de regio krijgt.

Ravenswoud (Stellingwerfs: Raevenswoold; Fries: Ravenswâld) is een dorp in de gemeente Ooststellingwerf, in de Nederlandse provincie Friesland. Het ligt ten oosten van Oosterwolde en ten noordoosten van Appelscha. Op 1 januari 2023 telde het dorp 405 inwoners. De plaats is ontstaan nadat vanaf het einde van de 19e eeuw het Appelscha-Veen werd ontgonnen. Er ontstond een kleine kern van bewoning en deze werd Appelscha Derde Wijk genoemd. In 1939 werd er een wedstrijd uitgeschreven door de gemeente via de krant voor een nieuwe originele naam. Daarop kwamen veel reacties. Uit de inzendingen koos de gemeente voor Ravenswoud, een verwijzing naar het Ravensmeer dat er ooit was gelegen en naar de bosrijke omgeving. Officieel werd de plaatsnaam daarna Appelscha-Ravenswoud, het werd dan nog altijd als buurtschap beschouwd. In 1952 verkreeg het de dorpsstatus en verdween Appelscha uit de plaatsnaam. Het veenontginningsgebied van Ravenswoud werd in 2007 aangewezen als beschermd dorpsgezicht, een van de beschermde stads- en dorpsgezichten in Friesland. In Ravenswoud staat een uitkijktoren van Natuurmonumenten

Het Esmeer is een meertje in de Nederlandse provincie Drenthe dat tussen Bovensmilde en Veenhuizen ligt. Dit meertje is het overblijfsel van een pingo, ook wel pingoruïne of vorstheuvel genoemd. Deze is ontstaan in de laatste ijstijd in Nederland, het Weichselien. Het Esmeer is nagenoeg rond van vorm met een diameter van 500 meter en is daarmee de grootste pingoruïne van Drenthe. Het meer ligt te midden van bossen die werden aangeplant als werkverschaffingsproject door gevangenen uit Veenhuizen en worden beheerd door Staatsbosbeheer. Aan de zuidzijde van het meertje ligt nog wat heide, dat nooit ontgonnen is. Op de kaart van 1851-1855 ligt het Esmeer te midden van 'woeste grond' van het Kolonie Veld. Dit is een kleine waterloop die vanaf het meer in noordwestelijke richting stroomt om uit te komen in de Kolonievaart. Het is dan al een groot open water en niet zoals bij veel pingoruïnes een depressie die dichtgegroeid is met veen. Op de Franse kaart van 1811-1813 heet het water nog het Esch Meer. De geomorfologische kaart laat zien dat de pingoruïne op een ondergrond van keileem ligt (grondmorenevlakte) en dat hij omzoomd wordt door dekzandwelvingen aan noord- en oostzijde, terwijl de zuidzijde uit een hoogveenvlakte bestaat. Dit hoogveen valt binnen het natuurgebied. De hoogtekaart laat zien dat rondom het Esmeer een wal aanwezig is. Deze is in het zuidoostelijk deel het meest reliëfrijk en het hoogst. Het meer is te bereiken via een parallelweg aan de 'stille zijde' van de Kolonievaart langs de N 919 vlak bij Huis ter Heide. Er is een wandelroute van 3,1 kilometer die deels langs noordelijke zijde van het meer gaat.

Damsluis is een sluis in de Opsterlandse Compagnonsvaart tussen Appelscha en Smilde. De stenen sluis dateert van 1894. Het verval is 1,40 meter. De sluis wordt nog volledig met de hand bediend. De sluis is een bajonetsluis. Bij dit type liggen de sluisdeuren niet recht maar schuin tegenover elkaar. Het eerst invarende schip wordt als eerste doorgeschut. De sluis is genoemd naar de dam, die vroeger de Drentse en de Friese wateren scheidde. De sluis is ook de scheiding tussen de Opsterlandse Compagnonsvaart en de Witte Wijk. De sluis is voorzien van een brug die met de hand bediend wordt. De sluis is de waterscheiding tussen de Friese boezem en het Drentse water. Bij lage waterstanden in de Opsterlandse Compagnonsvaart laat de sluiswachter van Damsluis extra water in om het het water op peil te brengen. Bij de sluis staat een lattenkast, waarin de stokken worden opgeborgen, die nodig zijn om de sluis open te trekken en dicht te duwen. Naast de sluis staat een sluiswachterswoning. Tegenover de sluis ligt een naar de sluis genoemde hoeve uit 1938. Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de sluis in 1994, is er een herdenkingsmonument neergezet, in de vorm van een zwerfsteen. Hierop is een koperen plaat met een gedicht geplaatst. De oudheid zocht in scheiding kracht Deez' tijd eischt vrij verkeer Dies werd de sluis tot stand gebracht Die Friesland strekt tot eer Waar eeuwen na de Drentsche scheid En doorvaart werd gemist Was Frieslands wil en haar beleid Die 't lot des dams beslist De Staat en Drenthe werkten mee Door ruiming van den wijk Zoo is de oude scheidingsree Verdwenen uit het rijk

De Witte Wijk is het verbindingskanaal tussen de Drentse Hoofdvaart en de Opsterlandse Compagnonsvaart. De lengte is 2 km. De Damsluis is de scheiding tussen de Friese boezem en de Drentse wateren. Om in de Drentse Hoofdvaart te komen moeten schepen onder de Wittewijksbrug van de N371.

Kamp Ybenheer is een voormalig werkkamp gelegen aan de Veenweg te Fochteloo, in de Friese gemeente Ooststellingwerf.

Smilde is een voormalig waterschap in de Nederlandse provincie Drenthe. Het kleine schap lag rond het dorp Smilde, aan weerszijden van de Drentse Hoofdvaart. Het noordelijke deel van het gebied (de Zeven Blokken) wordt tegenwoordig beheerd door het waterschap Noorderzijlvest, het resterende gebied door Drents Overijsselse Delta.

Huis ter Heide (Drents: Hoes ter Heide) is een gehucht in de gemeente Noordenveld, in de Nederlandse provincie Drenthe. Het ligt tussen Assen en Norg in.

De Koepelkerk van Smilde is een Nederlands Hervormd kerkgebouw uit de 18e eeuw in de Drentse plaats Smilde, gemeente Midden-Drenthe. Men begon met het metselwerk op 5 juli 1780. De eerste steen werd gelegd door jonkheer Sigismundus Grave van Heiden. De kerk werd ontworpen door Abraham Martinus Sorg uit Assen. Bijzonder aan deze kerk is dat het een achtkantig gebouw is, met een houten koepelgewelf uit 1780-'88 en meubilair uit de bouwtijd.