Oost-Watergraafsmeer

De Mien Ruysbrug (brug 1944) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Oost. De brug werd aangelegd in verband met de renovatie van Park Frankendael. Dat had in de loop der jaren een achterstand in onderhoud opgelopen en werd onder leiding van architectenbureau Sant en Co van Edwin Santhagens gereed gemaakt voor de moderne tijd. Daartoe werd het padenstelsel aangepast en de waterhuishouding verbeterd. Het park dat bijna geheel omsloten is door een ringgracht/sloot had behoefte aan een aantal bruggen. Brug 1944 werd in die periode aangelegd naar ontwerp van Edwin Santhagens. De brug is gebouwd op een betonen paalfundering met daarop houten jukken. Over de jukken lopen houten balken die het houten dek dragen. De leuningen worden gevormd door rechtopstaande houten balken waartussen een metalen leuning en staalkabels. Het hout is grotendeels blank gehouden. De brug geeft een in- en uitgang van het park aan de Hugo de Vrieslaan. Het bijzondere aan de brug is dat ze drie verschillende doorvaarthoogten heeft. Ze begint aan de Hugo de Vrieslaan en heeft daar haar landhoofd op een dijk, waardoor ze daar relatief hoog ligt. Na enige meters heeft de brug een knik, waarna de brug vlak boven het wateroppervlak komt te liggen. Nabij het park stijgt het dek weer. De Mien Ruysbrug is de langste brug in het park. Ze overspant namelijk een “kom” met kunstmatig aangelegde rieteilandjes in de Molenwetering, die al eeuwenlang de Watergraafsmeer doorsnijdt. De balken en planken zouden volgens de Amsterdamkalnder wel eens kunnen verwijzen naar de bielzen, een terugkerend onderdeel in het werk van Ruys. De brug ging vanaf oplevering naamloos door het leven. Amsterdammers kunnen sinds 2016 verzoeken indien om bruggen een naam te geven zodat zij opgenomen kunnen worden in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen. Er werd een verzoek ingediend om een van de bruggen te vernoemen naar landschapsarchitecte Mien Ruys. Het verzoek werd in 2018 door de gemeenteraad ingewilligd. Ruys (groenvoorzieningen) richtte samen met stadsarchitect Ben Merkelbach (woningen) de wijk Jeruzalem, ook wel Tuindorp Frankendael in, liggend ten zuiden van Park Frankendael. Amsterdam kent ook een officieus Mien Ruysplantsoen, dat op het KNSM-eiland, Amsterdam-Oost ligt.

Brug 2294 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Oost. De brug vormt sinds de periode 2000-2008 de verbinding tussen Volktuinpark Klein-Dantzig en Park Frankendael. Het park werd in die periode onder leiding van landschapsarchitectenbureau Sant & Co van Edwin Santhagens gerenoveerd en klaar gemaakt voor de 21e eeuw. Daarbij werd ook de afwatering gewijzigd. Voor nieuwe voet/fietspaden en waterwegen waren nieuwe bruggen nodig. De grote bruggen kregen een gelijk uiterlijk mee, maar deze wijkt af. Daar waar de Mien Ruysbrug (brugnummer 1944), Elgar Vosbrug (2296) en Maria Sibylla Merianbrug (2297) vaste bruggen werden werd hier een ophaalbrug geplaatst, wel naar ontwerp van Edwin Santhagens. De reden daartoe is onduidelijk want er is hier geen commerciële scheepvaart. Ze overspant dan wel een vrij relatief brede waterscheiding, maar dat maakt deel uit van de waterhuishouding van het park; alle omringende bruggen zijn vaste bruggen. De brug moest in 2018 hersteld worden; ze had last van houtrot; een firma gespecialiseerd in het verhelpen van die klachten hoefde geen nieuwe brug te plaatsen; alleen het houtrot vervangen. Van de grote bruggen is deze brug 2994 nog zonder naamstelling (gegevens april 2020). De brug met enkele aanbruggen rust op een betonnen paalfundering met daarop betonnen jukken. Over de jukken lopen houten balken met een houten dek. Leuningen worden gevormd door houten staanders waartussen een metalen balk en staalkabels. De gemeente had deze brug op het oog voor een hernoeming naar buurtbewoner Elgar Vos, echter de brug was toen net in onderhoud. Brug 2296 werd daarop de Elgar Vosbrug.

Brug 448 is een vaste brug in Watergraafsmeer, Amsterdam-Oost. De brug is een overspanning van het zuidelijk deel van de ringgracht van het Prins Bernhardpark en gelegen in de Nobelweg. Die weg werd rond 1955 verlengd van de Kamerlingh Onneslaan tot aan de Hugo de Vrieslaan. Een deel van het park werd aan het verkeer opgeofferd. De brug is van beton. In tegenstelling tot brug 447 is het beton onzichtbaar gemaakt door baksteen. De metalen leuningen kennen een strak rechthoekige indeling, doch zijn aan de uiteinden afgebogen. Ze voert over een grote duiker en valt eigenlijk nauwelijks op in het wegdek. Het ontwerp is afkomstig van de Dienst der Publieke Werken.

Kijker is een kunstvoorwerp ontworpen door Barbara Kletter. Het kunstwerk, inclusief bruggetje dat deel uitmaakt van het werk, is gesitueerd in de molenwetering die parallel loopt aan de Hugo de Vrieslaan in Amsterdam, vernoemd naar bioloog Hugo de Vries. Kletter kreeg het verzoek een kunstvoorwerp te ontwerpen dat een relatie had met wetenschap. De straten en pleinen in de buurt dragen namen van wetenschappers. Zij kwam met een combinatie van een telescoop en microscoop. De persoon die onder de kijker staat is observator van het heelal, maar wordt tegelijkertijd "onder de microscoop" gelegd. Het geheel is gemonteerd op een draaischijf (doorsnee 460 cm), die vanaf het bruggetje met de voet bediend kan worden. Dit heeft tot gevolg dat de positie van het beeld constant wijzigt, niet alleen door de beweging van de Aarde in dat heelal, maar ook op de Aarde zelf.

De Steen van Rosetta is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Oost. Deze versie van de Steen van Rosetta is het werk van kunstenaar Dirk Müller. Het werd in 1979 geplaatst in Park Frankendael. Het werk bestaat uit een grote kei, die aan een zijde glad is gepolijst. Op die vlakke kant is een metalen plaat bevestigd met daarop een inscriptie in gefantaseerde runetekens. De steen staat langs een voetpad in de heemtuin van Park Frankendael en is deels door de flora overwoekerd. Müller ontwierp meerdere steenplastieken waarbij hij een van de zijden glad polijste.

Slag om het Watergraafsmeer is een educatief artistiek kunstwerk in Amsterdam-Oost. Het werk kwam tot stand na samenwerking van een aantal instanties in Watergraafsmeer, onderdeel van Oost. Zij wilden de verloren kennis over deze wijk in beeld brengen, maar ook de kennis van het vlechten van takken. Samen met wilgenkunstenaar Jan van Schaik werd de Slag op de Diemerdijk in beeld gebracht. Door gevlochten wilgentakken werd een aantal schepen uitgebeeld, al dan niet zinkend tijdens de slag die plaatsvond gedurende de Tachtigjarige Oorlog, toen de Watergraafsmeer nog daadwerkelijk een meer was. De eerste versie van het kunstwerk was te zien in de periode 27 maart 2011 tot november 2011. Het was destijds zo populair dat het nog een jaar verlenging kreeg. In 2020 kwam er een meer permanent exemplaar. Plaats van handeling is Park Frankendael in de Watergraafsmeer. De schepen zijn niet alleen educatief, maar kunnen ook gebruikt als speelobject (natuurspeelplaats) gebruikt worden. In 1920 woedde de “Slag om dé Watergraafsmeer”. Op 1 januari 1921 werd de tot dan toe zelfstandige gemeente Watergraafsmeer opgeslokt door gemeente Amsterdam

Darwinplantsoen is een straat en een park in Amsterdam-Oost, Watergraafsmeer.

Tuindorp Frankendael / Jeruzalem is een wijk in de Watergraafsmeer, in Amsterdam-Oost. Het wordt begrensd door de Middenweg, de Kruislaan, het talud van de Gooiseweg en de Hugo de Vrieslaan. De naam van de wijk is ontleend aan het uiterlijk van de huizen, die met hun witte betonnen muren en platte daken enigszins aan Jeruzalem doen denken. De oorspronkelijke naam van deze buurt was Tuindorp Frankendael.

Brug 141 is de aanduiding voor een drietal bouwkundige kunstwerken in Amsterdam. Een van de drie is ook een artistiek kunstwerk.

De Watergraafsmeer is een polder (droogmakerij), voormalig meer en gemeente en stadsdeel van de gemeente Amsterdam, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Sinds 1 mei 2010 maakt het deel uit van het Amsterdamse stadsdeel Oost. De Watergraafsmeer behoort tot de laagstgelegen delen van Amsterdam (circa 5 meter onder NAP).

De Gerrit Molbrug (brug 2171) is een voetgangersbrug in Watergraafsmeer, Amsterdam. De brug dateert uit het begin van de 21e eeuw toen Park Frankendael een opknapbeurt kreeg. Het was in de loop der jaren vervallen, zodat het gebied heringericht werd en ook een nieuw afwateringssysteem kreeg. Om wandelpaden te houden in het park werden diverse bruggen gelegd. Deze brug is ontworpen door Haasnoot Bruggen, die tal van met name houten bruggen in Amsterdam ontwierp en plaatste. De brug in vernoemd naar Gerrit Johannes Mol (Amsterdam, 22 januari 1894 – aldaar, 25 november 1971), een gemeenteambtenaar en heemkenner. Hij kwam in 1913 in dienst bij de gemeente Amsterdam (Gemeenteblad). Hij was er o.a. stenograaf/hoofdcommies bij raadszittingen. De jonge Willem Drees was even collega van hem. Hij had zitting in de Commissie voor Heemkunde Amsterdam, was medeoprichter en bestuurslid van Ons Amsterdam. Voor zijn werkzaamheden werd hij benoemd tot ridder in de Orde van Oranje Nassau. Zijn laatstbekende adres is de Meester P.N. Arntzeniusweg, die eveneens in de Watergraafsmeer ligt. De brug, tot 2016 alleen aangeduid met brug 2307 (omgenummerd tot 2171) maar toen op een verzoek uit de bevolking vernoemd, is gelegen in de heemtuin van Park Frankendael. Zij is gelegen over een binnenwater in dat park. De brug bestaat uit houten liggers op stalen frame met slechts aan een kant leuningen. Het uiterlijk bestaat uit een zigzagvorm.

Sequence V of Horizontaal beeld is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Oost, Watergraafsmeer. Het is een creatie van Henk van Bennekum uit 1987 dat is gelegen in een groenstrook langs de Hugo de Vrieslaan ter hoogte van de Pasteurstraat. Het laat een aantal piramides zien, die steeds minder hoog worden, maar vanwege de gelijke breedte steeds langer (of van de andere kant piramides die steeds hoger worden). Het gevaarte meet 55 bij 2 bij 2 meter (lengte, breedte, hoogte). Het is van thermisch verzinkt staalplaat. Van Bennekum liet zich mede inspireren door de lengtewerking van beeld in verhouding tot de groenstrook en het ritme van de aangeplante bomen.