Herberg Zeeburg

Leeuwen van Zeeburg is een beeldengroep aan weerszijden van het Amsterdam-Rijnkanaal. Het kunstwerk is "gemaakt" door Marieke van Diemen. De groep bestaat uit vier identieke leeuwen, die bij de ingang van genoemd kanaal staan. Deze leeuwen stammen uit 2015 maar kennen een historie die terugvoert tot eind 19e eeuw. Bart van Hove maakte voor de monding van het Amsterdam-Rijnkanaal toen nog Merwedekanaal geheten, vier leeuwen voor plaatsing bij de schutsluis bij Zeeburg bij de sifon. Een gipsmodel van het origineel uit circa 1888 is in het bezit van het Amsterdam Museum. Een halve eeuw later rond 1942 verdwenen ze weer; het Amsterdam-Rijnkanaal werd verbreed. Ze verdwenen in opslag. Ze vonden later een nieuwe plaats in Emmeloord, waar ze ook geen rust kregen. In de jaren tien van de 21e eeuw werden de restanten van het sluizencomplex gesloopt en wilde Rijkswaterstaat de leeuwen terug. De Noordoostpolder was echter gehecht aan hun exemplaren, maar men wilde wel een op voorstel van Marieke van Diemen gemaakt afgietsel uit 2010 ter beschikking stellen. Van dat ene afgietsel werden vier identieke leeuwen gegoten. Daar waar Van Hove twee varianten maakte (2x linker over rechter voorpoot en 2x rechter over linker voorpoot) kent Amsterdam nu dus vier identieke met de rechter over de linker voorpoot (zoals ook op het oorspronkelijke gipsmodel). De leeuwen staan op sokkels even ten noorden van de Amsterdamsebrug. De leeuw vertoont gelijkenis met de leeuw die Van Hove verwerkte in zijn monument Gerardus Frederik Westerman dat in Artis staat en uit 1890/1891 stamt (ook rechter over linker poot).

De Amsterdamsebrug (brug 54P) is een vaste boogbrug voor het verkeer over het Amsterdam-Rijnkanaal in de Zuiderzeeweg tussen de Zeeburgerdijk in Amsterdam-Oost en het Zeeburgereiland. In het verlengde van de Amsterdamsebrug ligt de weg op een betonnen vaste brug die met een bocht naar links naar het Zeeburgereiland loopt. Na het Zeeburgereiland ligt de Schellingwouderbrug over het Buiten-IJ die het Zeeburgereiland en Amsterdam-Noord met elkaar verbindt. De Amsterdamsebrug is geopend in 1957 en is onderdeel van de eerste vaste oeververbinding tussen Amsterdam-Noord en de rest van de stad. De brug is uitgevoerd met twee rijstroken en fiets- en voetpaden. In 2012 is de Amsterdamsebrug gerenoveerd, waarbij onder andere de doorvaarthoogte is verhoogd voor vierlaagse containervaart. De werkzaamheden maakten deel uit van een grootscheepse onderhoudsbeurt genaamd KARGO (Kunstwerken Amsterdam-Rijnkanaal Groot Onderhoud, 2011-2015) voor alle boogbruggen over het Amsterdam-Rijnkanaal. Een vijftal bruggen werd vernieuwd, drie andere waaronder de Amsterdamsebrug kregen alleen een onderhoudsbeurt. In het kader van dat project werden ook de toegangen voor voetgangers, oorspronkelijk in het midden geplaatst, verplaatst naar de zijkanten. De brugpijlers zijn officieel vrijgegeven voor het zetten van graffiti; de brug staat daarom in die kringen bekend als de Graffiti Hall of Fame. Zo werd in december 2019 een portret gezet van de Rotterdamse dichter Jules Deelder, die toen net was overleden.

De Brandslangstraat is een straat in de buurt Cruquiuswerf in het Oostelijk Havengebied in Amsterdam-Oost.

Het Gemaal Zeeburg is een gemaal dat water uit het Lozingskanaal, deel van de stadsboezem in Amsterdam, omhoog pompt naar een Voorboezem, vanwaar het naar het IJmeer wordt gespuid, via een onderleider, de zogenaamde Syphonsluis, onder het Amsterdam-Rijnkanaal door. Het Gemaal Zeeburg ligt naast de Zeeburgerdijk in Amsterdam-Oost. Het is gebouwd om de grachten door te spoelen. Doorspoelen was vroeger nodig om het water schoon te houden. Dit gebeurde tot 2010 een paar keer per week; sindsdien wordt alleen gepompt als het grachtenwater te hoog staat of als het te weinig zuurstof bevat. In perioden van droogte kan via dit gemaal water worden ingelaten vanuit het IJmeer.

Het Noodziekenhuis Zeeburg was een tijdelijk Amsterdams ziekenhuis. Het was in een aantal barakken gevestigd aan de Zeeburgerdijk in Amsterdam-Oost, ten noorden van het Flevopark en het viaduct van de Zuiderzeeweg naar de Amsterdamsebrug. Het ziekenhuis bestond uit een aantal genummerde paviljoens. Het noodziekenhuis werd in 1975 vervangen door het gemeentelijke Slotervaartziekenhuis samen met enkele andere verouderde ziekenhuizen in Amsterdam zoals het Weesperpleinziekenhuis, het Binnengasthuis (niet-academisch deel) en de Pieter van Foreestkliniek.

Cruquiusweg 83D is een gebouw aan de Cruquiusweg in het Oostelijk Havengebied in Amsterdam-Oost. Het staat bekend onder de naam "Insulindegebouwtje".

Het Nieuwe Diep is een meer in Amsterdam-Oost, tussen het IJ en de Watergraafsmeer. Door het Amsterdam-Rijnkanaal, wordt het meer in twee stukken gedeeld: het westelijke Benedendiep ligt tegen het Flevopark aan, het oostelijke Bovendiep ligt tegen de Diemerzeedijk aan.

Het Zeeburgerdorp was een straat in Amsterdam-Oost. Het dorp uit 1926 bestond uit een vijftigtal woningen aan het oostelijke eind van het Zeeburgerpad, met uitzicht op het Gemaal Zeeburg. De gemeente Amsterdam liet daar een dorp bouwen voor ontwrichte gezinnen, een zogenaamde woonschool. Deze gezinnen waren afkomstig uit (nog) armere delen van de stad, waarbij de mensen soms in kelderwoningen woonden. Die woningen en haar bewoners werden/waren aangetast door het vocht. Verbetering zat er niet in; veel van die woninkjes waren in handen van huisjesmelkers. Niet zelden was er sprake van een groot gezin, dat al dan niet werkend in armoede leefde. Als dan ook de kostwinner werkloos raakte werd de situatie niet meer te houden. De gemeente wilde daaraan wat doen en wilde sommige van die bewoners onderbrengen in nieuwbouw. Men vond echter dat de overgang te groot zou kunnen zijn, leidend tot nog meer ontwrichting. Daartoe bouwde ze Zeeburgerdorp. Gezinnen konden onder leiding van een opzichter op adem komen, voordat ze in een verbeterde woning of nieuwbouw gingen wonen. Bewoners werden onder het motto “Tijdelijk verblijf van gezinnen” ondergebracht. Ongeveer gelijktijdig werd Asterdorp geopend, eenzelfde project in Amsterdam-Noord. De woningen werden opgetrokken uit beton en bestonden uit één bouwlaag. Er was een behangen huiskamer, een keuken en twee of drie slaapkamers met cement op het beton. Voor een douche moest men gebruik maken van badcellen, die waren geplaatst in het kantoor; ook voor de was doen moesten de bewoners hun deur uit. Een aantal mensen had het idee "buiten de stad" geplaatst te zijn in woningen die net zo vochtig waren als de plek waar ze vandaan kwamen. Toch wilde het merendeel niet terug. Na het bombardement van Rotterdam werden in leeggekomen huisjes wel Rotterdamse gezinnen ondergebracht, maar ook toen was de vocht een probleem (bij het stoken van kachels sloeg de vocht op de muren). Rond 1933 bestudeerde de Amsterdamse psychiater dr. Arie Querido de woonschool. Hij zag in zijn ogen de bewoners in drie groepen uiteenvallen: de voorwaardelijk maatschappelijken: bijvoorbeeld een door armoede in de problemen gekomen gezin, dat wel proper is en de kinderen goed te eten geeft. de voorwaardelijk onmaatschappelijken: een groep waarbij dronkenschap, geestesziekte of debiliteit bij één of beide ouders vaak voorkomt. Verbetering is nog mogelijk. De problemen kunnen met steun, hulp en toezicht van anderen aangepakt worden. de onvoorwaardelijk onmaatschappelijken: de groep van de hopelozen, de onverbeterlijken: ze hebben geen enkel verantwoordelijkheidsgevoel en hun kinderen gaan niet naar school. In zijn studie naar de maatschappelijke omstandigheden en geestelijke gesteldheid van de bewoners kwam Querido tot de conclusie dat erfelijke factoren geen rol hoefden te spelen bij de onmaatschappelijkheid van bewoners. Zijn mening stond lijnrecht tegen die van de toentertijd populaire eugenisten die als reden voor onmaatschappelijkheid erfelijke factoren aanwezen. Op de grens van 1943 en 1944 werd het dorp door de bezetter ontruimd. De gezinnen werden ondergracht in Nieuwe Uilenburgerstraat en een school aan de Nieuwe Batavierstraat. Zij konden woningen betrekken die deels door het wegvoeren van Joden vrij waren gekomen. In 1944 werd het afgebroken. Tot in de jaren tachtig waren de meningen verdeeld over het verblijf in het dorp; de een vond het verschrikkelijk, de ander had er een goede jeugd. Zeeburgerdorp werd rond 1990 nog een geuzennaam. De gemeente wilde de Panamalaan doortrekken middels twee bruggen; daartegen werd onder de naam Zeeburgerdorp geprotesteerd; de bruggen kwam er toch; dit dorp lag juist aan het westelijk eind van het Zeeburgerpad. Een plaquette op de John Rädeckerbrug, ook aangelegd in 1991 herinnert nog aan het straatje.

Outersdorp, ook wel Houtersdorp of Ottersdorp, was een buurtschap langs de Sint Anthonisdijk, de zeedijk aan het IJ die van de Amstelmonding naar Muiden liep, en lag ongeveer op de huidige plek van het Flevopark. De buurtschap werd al in een acte van Graaf Willem III in 1328 genoemd. Tot 1896 hoorde de buurtschap bij de gemeente Diemen maar werd dat jaar door Amsterdam geannexeerd. Voor de bouw van de Indische Buurt verdween de buurtschap. In 1578 kwam de buurtschap in het nieuws toen protestantse nieuwlichters, die niet in het toen nog rooms-katholieke Amsterdam mochten komen, aldaar een korte periode godsdienstige bijeenkomsten hielden. Sinds 1631 werd de waterstand van de polder rond Outersdorp gereguleerd door de Oetewaler watermolen. In het Flevopark is nog een restant van de polderweg van Outersdorp aan te treffen. Ook ligt er nog de Joodse begraafplaats aan de Zeeburgerdijk.

Flevopark 11 en 12, Amsterdam zijn een aantal gebouwtjes in het Flevopark, Amsterdam-Oost. In dat park staan zeven benummerde gebouwen, waaronder Flevopark 13, het gebouw van het voormalige gemaal. Daar waar van het gebouw nummer 13 vrijwel alles bekend is, geldt dat niet voor de drie houten huisjes, die onder nummer 11 en 12 door het leven gaan. De huisjes staan aan de steeds breder wordende ontwateringssloot van het gemaal richting het Nieuwe Diep. De huisjes zouden vanaf 1885 bestemd zijn geweest voor tuinders en/of vissers. Ze zijn gebouwd in een landelijke stijl met chaletachtige gevels. Stadsherstel verkreeg in 2007 de gebouwtjes en restaureerde ze in 2011 op. Zij zien de gebouwtjes in 2020 als onderdeel van het in 1880/1881 gebouwde complex rondom het gemaal van architecten J.C. de Leeuw en Willem Frederik Adolph Beijerinck. In juni 1992 werden ze tot gemeentelijk monument verklaard.

Flevopark 13 te Amsterdam is een gebouw in het Flevopark, Amsterdam-Oost. Het is een van de zeven gebouwen in het park met een adres. Hier stond sinds ongeveer 1631 de Oetewalermolen, die als wind- en watermolen met een schepradmolen werkte. Deze molen werd rond 1880 mede door mankementen afgebroken en vervangen door een stoomgemaal onder de naam Overamstelschen Poldergemaal. Molen en gemaal ontwaterden richting het Nieuwe Diep. Ontwikkelingen op energie gingen snel want al in 1916 kreeg het een elektrische aandrijving. Het gebouw werd opgetrokken onder leiding van Willem Frederik Adolph Beijerinck, een waterstaatkundige die eerder als hoofdopzichter betrokken was geweest bij de bouw van Gemaal Cruquius aan de Haarlemmermeer. In 1944 werd er over de ontwateringssloot brug 342 neergelegd. In 1984 werd het gemaal buiten bedrijf gesteld; er kwam een elektrisch gemaaltje aan de Valentijnkade. In 1992 werd het gebouw tot gemeentelijk monument verklaard. Het stond een periode leeg en raakte vervallen. Het gebouw kwam in handen van Stadsherstel, dat het gebouw in 2009 liet restaureren en aanpassen aan een nieuwe bestemming. Daarbij kwam aan het licht dat de "nieuwbouw" is neergezet op de fundering van de oude molen, ook de maalgang en de schepradgang werden teruggevonden. Er werd een beperkte horecavergunning afgegeven voor het bestemmingsplan en er werd een distilleerderij en proeflokaal in gevestigd, daartoe mochten ook enkele fruitbomen op het terrein geplaatst worden.

Man en schaap is een beeld in Amsterdam-Oost. Het staat in een vijver omringd door de Flevoparkweg, de Zeeburgerdijk en de Zuiderzeeweg. De basis voor het kunstwerk was Merijn Bolinks idee ooit eens een fontein te ontwerpen. Hij wilde dat laten figureren in een beeld van een man en een vrouw. Voor inspiratie toog hij naar een feestwinkel. Hij kwam met een masker van een mannenkop, dat aan Alfred Hitchcock deed denken, en een schapenkop. Bolink vond dat spannender, want hij werd al vaker geïnspireerd tussen de onmogelijkheid van werkelijk contact tussen mens en dier. Frappant is dat de twee hoofden elkaar aankijken en er eigenlijk geen communicatie over en weer (mogelijk) is. Uiteindelijk kwam de Hitchcock-figuur slechts ten dele in het kunstobject tevoorschijn; hij vond binnen zijn kennissenkring een markantere kop, bovendien hoorde die toe aan iemand met de achternaam Schaap (Otto Schaap, kunsthandelaar). Van beide objecten steken dus alleen de hoofden boven het water uit; van het basisidee van een fontein bleef alleen een waterstraal(tje) over van de man naar het schaap. In 2011 was het beeld de winnaar in de slechts een keer uitgereikte Amsterdamse Straatkunstprijs.