place

Lijnwerkplaats Amsterdam Zaanstraat

Bouwwerk in Amsterdam-WestEconomie in AmsterdamNS Werkplaats
Luchtfoto Spaarndammerplantsoen Amsterdam 20410372 RCE
Luchtfoto Spaarndammerplantsoen Amsterdam 20410372 RCE

De Lijnwerkplaats Amsterdam Zaanstraat is een onderhoudswerkplaats van de Nederlandse Spoorwegen voor onderhoud aan elektrisch reizigersmaterieel in Amsterdam-West. Met de komst van het elektrisch buffermaterieel 'Materieel '24' eind jaren twintig / begin jaren dertig is er behoefte aan uitbreiding van de werkplaatscapaciteit. Vanuit Amsterdam werden in 1927 de spoorlijn naar Haarlem en in 1931 de spoorlijn naar Alkmaar geëlektrificeerd. Hiertoe werd aan de noordwestkant van de stad langs de spoorlijn naar Zaandam ter hoogte van de Zaanstraat in de Spaarndammerbuurt in 1932 een onderhoudswerkplaats geopend voor onderhoud aan het elektrische reizigersmaterieel. In 2007 werd het 75-jarige bestaan gevierd met een open dag. Het werkplaatscomplex bleef in gebruik tot 2009. Door streng winterweer in de jaren daarna werd de werkplaats weer in gebruik genomen voor herstel van defect materieel. Het was nu geen zelfstandige werkplaats meer, maar een filiaal van het revisiebedrijf Haarlem. Vooral dubbeldeksrijtuigen (DDM-1) worden in de jaren daarna nog opgeknapt voordat zij weer in dienst worden gesteld. De werkplaats zal tot medio 2027 open blijven. De gemeente Amsterdam heeft plannen voor woningbouw op dit terrein in het kader van het plan 'Haven-Stad'.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Lijnwerkplaats Amsterdam Zaanstraat (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Lijnwerkplaats Amsterdam Zaanstraat
Zaanstraat, Amsterdam West

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Lijnwerkplaats Amsterdam ZaanstraatLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.390880555556 ° E 4.8697666666667 °
placeToon op kaart

Adres

Amsterdam Lijnwerkplaats Midden

Zaanstraat
1013 SB Amsterdam, West
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

Luchtfoto Spaarndammerplantsoen Amsterdam 20410372 RCE
Luchtfoto Spaarndammerplantsoen Amsterdam 20410372 RCE
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Woezel
Woezel

Woezel is een kunstwerk in Amsterdam-West. De creatie van Marijke van Lis staande in het Zaanhof vormt samen met een woezelfamilie in Amsterdam-Noord een (gespleten) eenheid. Naar aanleiding van een grotere woezel (Woezelflat) in 1972 op de Floriade 1972 lichtte kunstenares het toe. Die woezel was gebaseerd uit een zin waarbij Winnie door een bos liep en constateerde dat er "Hier lopen wilde woezels rond". De Tijd van 9 september 1972 over Woezels: De woezels van nu zijn speelse wonderbeesten van polyester waar kinderen op kunnen klimmen, zitten, schommelen en glijden en die op een ontwapende manier een grauwe vervelingswijk nieuw leven geven. Het felkleurige beeld in vorm van twee vogels werd geplaatst tijdens de grote saneringsbeurt die de Spaarndammerbuurt eindjaren negentig onderging. Woningen werden gerenoveerd of gesloopt en herbouwd. Het wordt gezien als toegepaste kunst. Het is een kunstobject, klimobject en fonteintje (waterinstallatie) in een. Een echte fontein vond de gemeente te duur. Het geheel is gefabriceerd van met glasvezel versterkte polyester. Net als de buurt moest het beeld regelmatig onderhouden worden; zo is het twintig jaar na plaatsing gerenoveerd; tegelijkertijd werd de ondergrond kindveilig gemaakt, eerst met(rubber stoeptegels, later met een plateau). Marijke van Lis had sociale psychologie gestudeerd, trouwde met Rob Ouëndag, met wie ze drie kinderen kreeg. Het gezin vestigde zich in een van de wijken die niet op kinderen berekend was, zeker niet op contacten tussen kinderen onderling. Zij stichtte daarop een "peuterzaal nieuwe stijl" met speelgelegenheden. Een eerste versie van een woezel bleek niet stevig genoeg, waarop Van Lis zich liet bijscholen in/door een kunststofverwerkende fabriek.

Otterdam
Otterdam

Otterdam is een ecologisch kunstwerk in het Westerpark in Amsterdam. De naam verwijst naar de otter die in het verre verleden leefde in het gebied waarin het Westerpark is aangelegd. Het gebied bestond eeuwenlang als moeras, langzaam omgewerkt tot agrarisch gebied. De laatste grote ontwikkeling was dat het opgeslokt werd door Amsterdam met haar uitbreidende bebouwing. Die oprukkende stad met bijbehorend verkeer verdreef de otter uit deze streek; hij kwam er voorlopig niet terug. Door verregaande ecologische maatregelen in de 21e eeuw kwam de otter gewild (uitzetten) en ongewild (immigratie uit ander gebied) terug naar Amsterdam en werd wel gesignaleerd in IJburg, dat wel aan de andere kant van de stad ligt. Om het gebied rond Westerpark toch klaar te maken voor de terugkomst van de otter werd een kunstmatige infrastructuur aangelegd. Het kreeg de naam Otterdam, een samentrekking van otter en dam, en werd vergezeld door officieuze verkeersborden waaronder "Tot ziens in Otterdam". Initiatiefnemers waren galerie Transnaturel en kunstenaar Theun Karelse, die juist gevestigd zijn aan straten die in Amsterdam bekend staan als juist weinig natuurvriendelijk. De galerie en kunstenaar zijn respectievelijk gevestigd aan verkeersaders Jan van Galenstraat en Witte de Withstraat. Het kunstwerk bestaat uit een drijvende raamconstructie van bamboestengels. Deze stengels verbinden negen eilandjes die op de knooppunten liggen. Deze constructie werd gekozen vanwege het minimaal ingrijpen in de natuur, de open constructie blijft licht en lucht verzorgen voor de onderliggende waterwereld met flora en fauna. Er was direct een tweede versie nodig, want Storm Poly blies de eerste versie weg. De kunstenaar kon het werk opnieuw inrichten zonder verregaande maatregelen; de sloot is slechts heupdiep. Het project bestaat uit een eilandje, een oversteekplek, een brug (bordje bij brug 2356), een meertje en een “otterduct”.

Gebroken Cirkel (Amsterdam)
Gebroken Cirkel (Amsterdam)

Gebroken Cirkel is een betonnen sculptuur ontworpen door de beeldhouwer Ad Dekkers, het werd in 1976 geplaatst in Amsterdam, de kunstenaar was toen al overleden. Met een omvang van 12 meter is het Dekkers grootste beeld. Het maakt deel uit van zijn late oeuvre, hij hield zich toen bezig met vierkanten, driehoeken, cirkels en lijnen. Het kunstwerk werd opgebouwd naast het Kohnstammhuis aan de Mauritskade. Het kreeg vrijwel direct de bijnamen De Ring en Het Gat van Duisenberg. Dat laatste verwees naar een begrotingstekort in 1976, destijds was Wim Duisenberg minister van Financiën in het Kabinet-Den Uyl. Men had het ook wel over een grote veerring of opgerolde rails, een verwijzing naar het voormalige spoorstation Station Amsterdam Weesperpoort. Het werk kon gemaakt worden dankzij de zogenoemde eenprocentregeling; 1% van de bouwkosten van gebouwen werd uitgegeven aan verfraaiing van de open ruimte door een kunstenaar. In het originele ontwerp was er sprake van een perfecte cirkel, maar dat bleek technisch en financieel niet haalbaar. Zowel binnen- als buitenring zijn opgebouwd uit rechte lijnen, die dan ook nog eens verwrongen zijn om begin en eind van de cirkel onderaan niet op elkaar te laten aansluiten. Het beeld moest na vijfentwintig jaar weg van de Mauritskade wegens de bouw van een rioolgemaal en nieuwbouw voor de Hogeschool van Amsterdam (Amstelcampus). De Gebroken Cirkel, met een massa van 165 ton, werd in 2003 zijn geheel verplaatst naar een nieuwe locatie aan de Transformatorweg in Amsterdam-West. Het beeld is daar geplaatst op een verhoging bij de driesprong van de Spaarndammerdijk, Transformatorweg en Nieuwe Hemweg. Van Gebroken Cirkel is ook een kleinere versie gemaakt; deze staat bij Kasteel Wijlre in Limburg.

Spaarndammerhart
Spaarndammerhart

Het Spaarndammerhart (ook wel De Verbinding) is een tweedelig appartementencomplex in de Krommeniestraat, Spaarndammerbuurt in Amsterdam-West (Oud-West). De Krommeniestraat wijzigde gedurende haar bestaan tweemaal extreem van uiterlijk. In de jaren zeventig werd de straat grotendeels gesloopt en vervangen door een schoolgebouw. Dat schoolgebouw werd rond 2014 gesloopt. Na de sloop van de school gaf de gemeente Amsterdam een tender uit om het terrein weer te bebouwen. Ze had het bestemmingsplan echter zonder publicatie gewijzigd; er volgde nog een kort geding om de buurt wel bij de nieuwbouw te betrekken. Het leverde in ieder geval op dat er niet boven de elf meter gebouwd mocht worden. Opmerkelijk daarbij was dat de buurtbewoners handhaving wensten van het oorspronkelijke stratenplan, dat door de school juist verdwenen was. Heijmans Vastgoed won samen met Korth Tielens Architecten en Marcel Lok_Architect de prijsvraag voortkomend uit de tender. De architecten noemde de plek een litteken in de stad. Doordat beide gevelwanden weer gesloten werden ontstond er een tweedeling. De tachtig woningen (26 sociale huur, 18 vrije sector en 36 koop) werden aan weerszijden van de straat geprojecteerd, zodat weer een “normale straat” ontstond. Het ene deel is een lichtgeel woonblok rondom een publieke toegankelijk groen geglazuurde hof, de andere (koopwoningen) bestaat uit donkerrode klassieke strokenbouw. ARCAM omschreef het blok als Amsterdamse School nieuwe stijl. De stijl is terug te vinden in bijvoorbeeld de typografie van de huisnummers, de toepassing van poorten en golfmotieven in de gevel. Ook de wisselende metselverbanden, de diverse kleuren baksteen en detaillering voeren terug op genoemde stijl. De Amsterdamse School is verder te vinden in een ingemetseld artistiek kunstwerk van Martijn Sandberg. Hij kwam met een tekst als baksteen reliëf. Dit reliëf is niet alleen in de poorten te zien, maar ook deels in de bestrating van de hof waarin de geschiedenis van de plek wordt aangehaald: De oude weg naar de nieuwe tijd; De nieuwe weg naar de oude tijd. Het openbaar toegankelijke hof is ingericht door DS Landschapsarchitecten (de koopwoningen hebben privétuinen). Zij moesten rekening houden met de ecologie van de stad, via en in het hof kunnen dieren zich in de stad verplaatsen. Bovendien voorkomt het groen hittestress en kan het hemelwater opvangen en vasthouden. Op hoge delen zijn zonnepanelen geplaatst. Volgens de architecten is er sprake van integraal ontwerp, zoals dat ook tijdens de periode van de Amsterdamse School het geval was (denk bijvoorbeeld aan beeldhouwwerken in gevels). Een van de poorten geeft een verbinding met Museum Het Schip, via het deel dat rondom het hof is gebouwd bleef de Oostzaanstraat bereikbaar. Dat hof stond origineel niet in de tenderuitvraag, maar kwam er door voorstellen van de architecten. Het project is meermaals onderscheiden. Het won de prestigieuze Abe Bonnema architectuurprijs 2021 en tevens de Amsterdamse Zuiderkerkprijs. Het project won de Amsterdamse Nieuwbouwprijs, dé publieksprijs voor nieuwbouw in Amsterdam en de Arie Keppler Prijs 2022 in de categorie Samen Wonen. Het Spaarndammerhart is genomineerd voor de Dutch Design Award 2021. Het complex werd in 2022 genomineerd voor BNA Beste Gebouw van het Jaar van de Branchevereniging Nederlandse Architectenbureaus (BNA) in de categorie "Leefbaarheid en sociale cohesie" maar won die ondanks de omschrijving ‘prestatie van formaat’ niet. De prijs ging naar Little C in Rotterdam. Het complex werd in 2022 met negen andere projecten genomineerd voor de Amsterdamse Architectuur Prijs (AAP). Het complex is opgenomen in (en sierde de cover) van het Jaarboek Architectuur in Nederland 2021/22, hét jaaroverzicht van de meest opmerkelijke Nederlandse architectuur. In 2023 is bij The Architecture Observer onder redactie van Hans Ibelings een boek verschenen over het complex: ‘Spaarndammerhart - Een verhaal van de stad’.