Erasmusgrachtbrug

De Leeuw van Vlaanderenstraat is een straat in Amsterdam Nieuw-West.

Brug 2121 is een vaste voet- en fietsbrug over de Erasmusgracht te Amsterdam Nieuw-West. Zij ligt in het verlengde van de Jacob van Arteveldestraat en ligt in het zicht van de veel grotere Erasmusgrachtbrug in de Rijksweg 10. Het kunstwerk werd ontworpen door DP6 architecten. Zij kwam met een brug die geïnspireerd lijkt op de Japanse vouwkunst origami. Daar waar bij klassieke bruggen de overspanning grotendeels leunt op de landhoofden, kozen de architecten bij deze brug juist een zwaartepunt op één pijler. Deze pijler staat niet in het midden in het water van de Erasmusgracht, waardoor aan de noordkant een grotere doorvaartbreedte kon worden bereikt. Dit had wel tot gevolg dat de trek- en spankracht van de beide uiteinden verschillende waarden kregen, waarop het rijdek met dragende ondergrond gebouwd moest worden. Vanuit de tegen aanvaring beschermde middenpijler gevormd door stalen buispalen reikt het brugdek als het ware naar de landhoofden, die hier niet op de oevers liggen, maar op de dijklichamen. Die overspanning wordt gedragen door twee hoofdliggers, die tevens de balustrades en de aan elkaar gelaste staalplaten torsen. Deze constructie bleek relatief licht. Door de toegepaste landing op de landhoofden kunnen kleine landdieren die gebruik maakten/maken van de groenstroken langs de gracht ongehinderd de brug passeren. Het brugdek, dat uit een prefab stuk bestaat, werd in mei 2010 via de rijksweg 10 (ringweg) aangevoerd. De brug was bij oplevering grijs. Het wegdek is voorzien van reflecterende deeltjes zodat bij de oversteek ook daar het beeld steeds wijzigt.

Het GAK-gebouw is een voormalig kantoorgebouw aan het Bos en Lommerplantsoen in Amsterdam-West. Het werd gebouwd voor het Gemeenschappelijk Administratiekantoor (GAK), dat er in 1960 haar intrek nam, en het gebouw in 2005 weer verliet; het heet echter in de volksmond nog steeds naar haar eerste gebruiker. Een andere bijnaam “Het aquarium” kreeg het vanwege het warmteadsorberend groene glas. Overigens werd speciaal voor dit gebouw een deel van het Bos en Lommerplein opgeofferd; het kreeg in 1959 de naam Bos en Lommerplantsoen.

De Fontein Kolenkit is een fontein in Amsterdam Nieuw-West. De fontein werd geplaatst in het teken van de continue wijzigingen in dit deel van Amsterdam in de 21 eeuw. Daarbij werd en wordt er in de Kolenkitbuurt veel bebouwing gerenoveerd dan wel gesloopt en vervangen door nieuwbouw. Met name de omgeving rondom de kruising Bos en Lommerplein/Bos en Lommerweg en Rijksweg 10 (ringweg) onderging een metamorfose. Als gevolg daarvan werd ook de openbare ruimte rondom de Opstandingskerk aangepast. Het was in de ogen van buurtbewoners een rommelige plek, die niet uitnodigde tot gezellig samenzijn. In overleg met die buurtbewoners werd die open ruimte aangepast en overzichtelijker gemaakt. Er kwamen banken en speelgelegenheden en ook een fontein. Op 31 mei 2023 werd het nieuwe naamloze pleintje geopend. Voor het fontein werd ontwerper Drazen Bokan ingeschakeld; hij was in Amsterdam bekend vanwege de Fontein Haarlemmerplein. Die heeft talloze met wisselende intervallen werkende bedriegertjes. De fontein bij de Kolenkit (bijnaam van de kerk) heeft het karakter van stromend water uit spuiters over steen.

De Opstandingskerk is een kerkgebouw in Amsterdam Nieuw-West. De kerk is gelegen aan het (westelijk deel van het) Bos en Lommerplein 325. Ze kreeg al tijdens de bouw de bijnaam Kolenkit vanwege de gelijkenis van de 48 meter hoge klokkentoren met een kolenkit. De naam werd zo doorgewinterd dat de omliggende buurt naar die bijnaam vernoemd werd: Kolenkitbuurt.

2 U's naar buiten, 2 U's naar binnen is een tweedelig artistiek kunstwerk staande in het Bos en Lommerplantsoen, Amsterdam Oud-West. De omgeving van het Bos en Lommerplein onderging in de periode rond 1960 een gedaantewisseling. Dit werd veroorzaakt door de bouw van het GAK-gebouw, ook wel het aquarium. Het gebouw werd in september 1960 officieel geopend, maar de omgeving was er nog niet op aangepast. De reden daarvoor was dat op het voorterrein nog de Adindastraat en Saïdjastraat lagen met daaraan gevestigd een (nood-)school. Voor dat voorterrein hadden architect Enrico Hartsuyker en tuinarchitecte Mien Ruys al een ontwerp klaar liggen met vijver en pergola, maar Amsterdam had de noodschool nog nodig. In 1963 was het dan zover de school kon gesloopt worden en eindelijk kon het voorterrein ingericht worden. Op de grens van 1963/1964 werd op dat voorterrein een beeldengalerij of beeldenterras ingericht. Bedoeling was dat vanaf 20 maart 1964 (het werd juni) er een wisselende tentoonstelling werd gehouden rondom een aantal beelden die permanent stonden opgesteld. Op foto’s uit dat jaar is 2 U's naar buiten, 2 U's naar binnen te zien, net als een watertafel, Leda en de zwaan van Ben Guntenaar (verplaatst naar Emmaplein en een Nereïde van Nic Jonk (verplaatst naar August Allebéplein). Visser bevond zich voor wat betreft stijl toen in het constructivisme en ging hier aan de slag met U-profielen. Bij de montage van de vlakke U-profielen zijn grove lasnaden te zien ten teken dat er aan deze twee werken hard gewerkt is. De twee stapelingen wijken af; de een heeft een gesloten karakter (openingen in de balken tegenover elkaar) en de ander een open (de bodems van de balken van elkaar af). De bewerkte U-balken staan langs de rand van de vijver. In de vijver staat nog een creatie van Visser; het is een watertafel. Die watertafel wordt gevormd door in wezen platte vlakken die omdat ze loodrecht op elkaar gemonteerd zijn een driedimensionaal beeld vormen. De drie beeldhouwwerken met vijver overleefden een vernieuwingsslag in de jaren 2010/2011 naar ontwerp van landschapsarchitect Niek Roozen.

Het Bos en Lommerplein in Amsterdam-West werd aangelegd in de jaren veertig op het grondgebied van de in 1921 geannexeerde gemeente Sloten. Het plein is genoemd naar de in 1940 gesloopte boerenhofstede met die naam langs de Sloterdijkermeerweg die Sloterdijk met de Sloterdijkermeerpolder (thans Sloterplas) verbond. Nabij deze plaats bevindt zich nu het Bos en Lommerplein. In de omgeving van het Bos en Lommerplein zijn straten vernoemd naar historische boeken en toneelstukken. Oorspronkelijk was het Bos en Lommerplein in 1939 ontworpen volgens een symmetrisch patroon op 'Berlagiaanse' wijze. Toen de Multatuliweg tussen het plein en de Haarlemmerweg onderdeel werd van de Ringweg Amsterdam als verhoogde autosnelweg in plaats van de oorspronkelijke stadsstraat werd het ontwerp gewijzigd. Daardoor kreeg het plein een wat onsamenhangend karakter. Ook verschenen deels onder de snelweg een aantal winkel en bedrijfspanden met onder meer een restaurant. De Bos en Lommerweg werd met een viaduct over de snelweg geleid en werd verhoogd waarbij de tramhalte van tram 13 lag op een eiland tussen de rijbanen in. De halte was alleen met trappen vanuit een voetgangerstunnel op het maaiveld bereikbaar. Sinds de jaren vijftig werd het plein gedomineerd door twee opvallende gebouwen: de Opstandingskerk van M.F. Duintjer, beter bekend als 'Kolenkit' en het GAK-gebouw van B. Merkelbach, ook wel bekend als het 'Aquarium'. In de tweede helft van de jaren zestig verscheen aan het plein een witte kantoortoren. Deze bood op de begane grond ruimte aan een supermarkt en in de toren bepaalde tijd aan de Raad voor de Kinderbescherming en de belastingdienst. Tegenwoordig is in de toren blauw en is er een hotel gevestigd. Op het plein tussen de kantoortoren en het verhoogde gedeelte bevond zich tot 2020 een vrijwel dagelijkse markt. Daarna was deze enige tijd langs de Bos en Lommerweg. Omdat de markt steeds slechter functioneerde besloot het stadsdeel de markt op te heffen per 1 november 2023. Tussen 1990 en 2010 lag het Bos en Lommerplein in het stadsdeel Bos en Lommer, sindsdien stadsdeel West. Omstreeks 2000 startten grote verbouwingsplannen voor het plein en omgeving. Over de Ringweg A10 werden twee poortgebouwen gebouwd.

Het Bos en Lommerplantsoen is een plantsoen in Amsterdam-West.

De Erasmusgracht in Amsterdam-West werd aangelegd in de jaren veertig als onderdeel van de nieuwe wijk Bos en Lommer. In het verlengde voorbij de dijk van de Ringspoorbaan ligt de Burgemeester Van Tienhovengracht. De gracht kreeg zijn naam in 1939 en werd genoemd naar Desiderius Erasmus (1467-1536), beroemd Nederlands humanist. De gracht loopt van de Admiralengracht naar het westen en vormt de verbinding naar de Westelijke Tuinsteden en de Sloterplas. Ondergronds staat de gracht in verbinding met de De Rijpgracht en loopt onder de Admiraal de Ruijterweg door. In dat doodlopende stukje gracht ligt een helofytenfilter in de nabijheid van een bemalingsgebouwtje, dat sinds 2021 voorzien is van de muurschildering Zuiver. Evenwijdig aan een deel van de Erasmusgracht ligt het Erasmuspark. Over de gracht liggen zeven bruggen: Wil de Graaffbrug (brug 393, voetgangersbrug Wachterliedplantsoen), Saïdja en Adindabrug (brug 162, in Hoofdweg), Erasmusgrachtbrug (142P, in Einsteinweg), Voet- en fietsbrug Erasmusgracht (nabij Jacob van Arteveldestraat), Camera Obscurabrug (brug 322, fietsbrug in Leeuwendalersweg) en de spoor- en metrobrug in de Ringspoorbaan.

Het Amundsenhofje is een hofje in Amsterdam-West. Architect Johannes Martinus van Hardeveld ontwierp voor de Amundsenweg, vernoemd naar poolreiziger Roald Amundsen, in de Robert Scottbuurt een viertal stroken portiekwoningen die dwars op de straat kwamen te staan. Het is dan 1949. Niet veel later werd er gebouwd aan een Rooms-Katholieke enclave in de stad Amsterdam. Er kwam ten zuiden van die weg bijvoorbeeld de Sint-Josephkerk en de bijbehorende pastorie en klooster aan Robert Scottstraat 7. In 1950 werd er een nieuwe gevelwand geschapen aan de zuidkant van de weg. Op een paalfundering kwam als bouwpakket een Finse school. Vanaf circa 1960 worden die terreinen van elkaar gescheiden door een zuidelijke gevelwand aan de Amundsenweg huisnummer 1, de Finse school was tijdelijk. Er kwam in de trant van de Bossche School een ontwerp van architectenduo Evers en Sarlemijn een gangschool, een kleuterschool met één ingang van waaruit een gang naar de klaslokalen leidde. Het kreeg een dichte noordgevel en een open zuidgevel, leidend tot een speelplaats. De zogenaamde Amundsenschool verliet in de jaren zeventig bij een gewijzigde bevolkingssamenstelling in de wijk de school. De nieuwe gebruiker was de Fatima kleuterschool en later een school voor speciaal onderwijs: de Alphons Laudrychool (Laudry was hoofdredacteur van het katholieke blad De Tijd). In de jaren nul van de 21e eeuw kwam er een dependance van een islamitische school. In 2010 trokken er krakers in, die in 2014 zonder ontruiming weer vertrokken. Het oude gebouw was in 2008 nog opgenomen in de lijst Top 100 jonge monumenten, maar werd uiteindelijk geen monument. Het gebouw werd in de verkoop gezet. Een groep kopers kocht het en wilde het als zelfbouwproject (cpo) renoveren en gebruiksklaar maken voor bewoning. Echter, daarvoor was het bouwblokje te klein. Aan Hulshof Architecten met architect Ineke Hulshof werd vervolgens gevraagd het oude deel te renoveren als een ook een nieuw blokje bij te bouwen. Het oude moest grotendeels in monumentale status bewaard worden (het is geen monument). Voor het nieuwe deel moest voor de adressering een apart adres aangemaakt worden: het Robert Scottplein. Door de beide bouwdelen door terreinafscheidingen in dezelfde bouwstijl te verbinden ontstond een hofje. Hulshof maakte door de nieuwbouw een overgang van vlak (plein) en hoogte (bebouwing). Het waren de jaren van opkomende duurzaamheid, dus werden niet meer gebruikte delen van het oude gebouw verwerkt in de renovatie. Bovendien kreeg het een natuurvriendelijk dak met bijvoorbeeld zonnepanelen etc. De plannen uit 2013 werden het jaar daarop omgezet in daden en begin 2015 kon met de renovatie en bouw begonnen worden, waarbij nog asbest uit de oude school verwijderd moest worden. Er trad nog vertraging op toen de nieuwbouw een aanvang nam; op die plek werden heipalen aangetroffen, die op geen enkele tekening of kaart voorkwamen. Om de nieuwbouw te kunnen neerzetten werd tussen de aanwezig fundering een nieuwe fundering geplaatst. Eind 2015 konden de bewoners in de gebouwen trekken. Opvallend is dat beide bouwonderdelen een gevelsteen meekregen. Een artistieke boven de toegangsdeur en een moderne geplaatst in juli 2015.

De Robert Scottstraat is een straat in Amsterdam-West in de naar hem genoemde Robert Scottbuurt.

De Kolenkitbuurt is een buurt in de wijk Bos en Lommer in het stadsdeel West in Amsterdam. De buurt is genoemd naar de Opstandingskerk, beter bekend als de Kolenkit, aan de Bos en Lommerweg. Deze straat is tevens de belangrijkste weg door de buurt, die ligt tussen de Ringweg Amsterdam (A10) en de Ringspoorbaan. Tussen het Bos en Lommerplein en de Burgemeester De Vlugtlaan rijdt GVB-tramlijn 7 door de buurt. Aan de Ringspoorbaan ligt de metrostation De Vlugtlaan. De buurt werd gebouwd kort na de Tweede Wereldoorlog, eind jaren veertig, en bestaat voor het grootste deel uit portieketageflats in strokenbouw.