Montelbaanstoren

Brug 280 of Montelbaanbrug is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug is gelegen in de noordwestelijke kade van de Oudeschans, die in het noorden overigens Kalkmarkt heet. Ze overspant de Waalseilandsgracht. Op een enkel gebouw na zijn alle gebouwen hier uitgeroepen tot gemeentelijk dan wel rijksmonument. Het opvallendste gebouw in de laatste groep is de Montelbaanstoren, naamgever van de brug. Er ligt hier al eeuwen een brug. Joan Blaeu tekende hier al een brug vlak naast de Monkelbaens Toor; het is dan 1649. Een kaart eerder (1625) van Balthasar Florisz. van Berckenrode liet hier nog een afgepaalde haven zijn, de Oude Wael, de Montelbaenstooren stond er toen wel al. Een herdruk uit 1657 laat wel een brug zien. Gerrit de Broen noemt de brug op zijn kaart van 1717 Toren Brug. De moderne geschiedenis van de brug begint in 1856. De voorloper van de Dienst der Publieke Werken liet hier toen een houten ophaalbrug vervangen door een ijzeren ophaalbrug. Deze eerste ijzeren ophaalbrug kwam uit de pen van stadsarchitect Bastiaan de Greef. Zijn stijl is onder meer herkenbaar in de dopjes op de pijlers. Deze brug hield het langer dan 50 jaar vol, maar was toen aan vervanging toe. De Greefs assistent Willem Springer, die de dopjes overnam, ontwierp daartoe een ijzeren liggerbrug. Dit soort type brug was goedkoper te bouwen en in het onderhoud; bovendien voeren er te weinig hoge schepen alhier; de brug moest per jaar circa 20 geopend worden. Er is daarna nog aan de brug gewerkt, totdat ze in 2000 geheel uit elkaar werd gehaald. Men probeerde daarbij de brug weer volgens het origineel uit 1909 terug op de bouwen. De brug heeft dan in wezen vijf doorvaarten, waarvan de buitenste twee tot opslag dienen en zijn afgetimmerd. De brugpijlers zijn grotendeels van baksteen, afgetopt met natuurstenen versieringen. Tussen de pijlers zijn de buitenste liggers zichtbaar waarop een steenachtige afsluitlaag ligt. De balustrades bestaan uit siersmeedwerk met vakwerk en kruisverbanden dat refereert aan de 19e eeuw. Tot april 2016 werd de brug officieus aangeduid als Montelbaansbrug. In die maand schrapte de gemeente alle officieuze vernoemingen voor bruggen. Sindsdien dient de brug officieel aangeduid te worden met haar nummer.

Oudeschans 17A-23B te Amsterdam is een bouwwerk aan de Oudeschans in Amsterdam-Centrum.

Oudeschans 3 te Amsterdam is een bouwwerk aan de straat en gracht Oudeschans in Amsterdam-Centrum. Het gebouw staat aan de overkant van de Montelbaanstoren.

De Toegangspoort Speeltuin De Waag is een toegangshek in Amsterdam-Centrum ontworpen door kunstenaar Su Tomesen. Speeltuin De Waag is een speelplaats voor kinderen aan de Oudeschans in Amsterdam. Ze ligt op een binnenterrein van een bijna volledig omsloten woonblok, die alleen twee in/uitgangen heeft tot de kade van de Amsterdamse gracht. Die speeltuin werd tijdenlang afgeschermd door een versleten hekwerk. Er werd aan kunstenares en buurtbewoonster Su Tomesen, gevraagd een hekwerk te ontwerpen. Zij liet zich mede door de naam van de speeltuin inspireren door de buitenlijnen van het gebouw de Waag, die hier om de hoek op de Nieuwmarkt staat. Tomesen liet vervolgens buurtkinderen er hun eigen ideeën op loslaten met eigen toevoegingen. Uiteindelijk werd het een toegangspoort in roestbruin staal, dat de silhouet van de Waag heeft. Het werd in 2009 geplaatst. Het werk werd gefinancierd door het Amsterdamse Fonds voor de Kunst, Stadsdeel Centrum en werd door een aantal bedrijven uit de buurt geproduceerd.

De Oudeschans of Oude Schans, oorspronkelijk Nieuwe Gracht, is een brede gracht in het oostelijk deel van de binnenstad van Amsterdam. De gracht loopt in het verlengde van de Zwanenburgwal via de Sint Antoniessluishoogwaterkering en Sint Anthoniesluis (tussen Sint Antoniesbreestraat en Jodenbreestraat) naar het Oosterdok, dat met het IJ verbonden is. Aan de gracht, die men soms de Montelbaansgracht noemt, staat de 16e-eeuwse Montelbaanstoren. De gracht vormt de westelijke oever van het stadseiland Uilenburg op de grens van de Lastagebuurt. De kades ter weerszijden van de gracht heten Oudeschans, met uitzondering van het deel tussen de Waalseilandgracht en het Oosterdok, bij de Prins Hendrikkade. Daar heet de noordoostelijke kade de Kalkmarkt en de tegenoverliggende kade het 's-Gravenhekje. Naast huisnummer 10 bevindt zich een "gang" naar een achterliggend terrein, waarop de Speeltuin De Waag is gevestigd; kunstenaar Su Tomesen ontwierp daarvoor de toegangspoort. De Rechtboomssloot en de Waalseilandgracht monden uit in de Oudeschans. De oneven zijde van de Oudeschans ligt op het eiland Uilenburg, dat slechts bereikbaar is via drie bruggen: Vanuit de richting Nieuwmarkt via de Keizersbrug (brug nr. 286) bij de Korte Koningsstraat. Vanuit de richting Jodenbreestraat via Steenvoetsluis (brug 291) bij de Nieuwe Uilenburgerstraat/Houtkopersburgwal, Vanuit de richting Prins Hendrikkade /Rapenburg via de Peperbrug (brug 281) bij de Nieuwe Uilenburgerstraat/Peperstraat. De Montelbaansbrug (brug nr. 280) ligt in het verlengde van de even zijde van de Oudeschans over de Waalseilandsgracht bij de Oude Waal en de Binnenkant. De Kikkerbilssluis (brug nr. 279) overspant het water van de Oudeschans bij de Prins Hendrikkade.

Brug 288 is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De verkeersbrug is gelegen in de oostelijke kade van de Oudeschans en voert over de Rechtboomssloot. Rondom de brug staat een aantal gemeentelijke en rijksmonumenten, maar er heeft hier ook relatieve nieuwbouw plaatsgevonden. Er ligt hier al eeuwen een brug. Op de plattegrond van Amsterdam uit 1599 van Pieter Bast is al een (wellicht dubbele) ophaalbrug te zien. De kaart uit 1625 van Balthasar Florisz. van Berckenrode laat een enkele ophaalbrug zien over de Boom Sloot (de toevoeging Recht volgde later), die hier uitmondt in de Montelbaens Burchwal. Gerrit de Broen tekende in 1737 hier ook een ophaalbrug. Stadsarchitect Abraham van der Hart heeft in zijn tijd een ontwerp getekend voor nieuwe stenen landhoofden met val, maar toen Jacob Olie in 1863 langskwam, lag er nog een houten ophaalbrug. Die brug hield het waarschijnlijk tot 1924 vol, toen schreef de gemeente Amsterdam een aanbesteding uit voor een nieuwe brug. Vanaf 12 mei 1924 was de brug voor 18 weken gestremd. De brug die er in 2017 ligt is neergelegd in 2004, waarbij ze een betonnen fundering en vermoedelijk ook betonnen overspanning kreeg. De brug behield haar laat-19e-eeuwse balustrades, opvallend daarin zijn twee natuurstenen pylonen aan de kant van de Oudeschans. De brug stond tot april 2016 enigszins bekend als Lastagebrug. Per die maand trok de gemeente Amsterdam alle officieuze benamingen van bruggen in en ging de brug alleen met haar nummer door het leven.

De kroonlantaarn en ritterlantaarn zijn twee gevelstenen in Amsterdam-Centrum, op een transformatorhuis aan de Nieuwe Uilenburgerstraat 29a. Gevelstenen werden in Amsterdam aangebracht om in tijden van straten zonder huisnummers een plek beter dan gemiddeld aan te duiden. Soms verwees de gevelsteen naar naam of beroep van de bewoner dan wel uitbater van het gebouw.

Oudeschans 35 te Amsterdam is een bouwwerk aan de Oudeschans te Amsterdam-Centrum.

De Rapenburgwal is een gracht in de Nederlandse stad Amsterdam. De gracht behoort tot de Lastage in het oostelijke gedeelte van het stadsdeel Centrum. De gracht verbindt de Oudeschans met de Uilenburgergracht. In het verlengde van de gracht ligt in westelijke richting de Waalseilandsgracht, in oostelijke richting ligt het gedempte Nieuwegrachtje. Aan de zuidzijde van de gracht ligt de Oostersekade direct aan het water. Aan de noordzijde van de gracht ligt de zuidelijke bebouwing van de straat Rapenburg. Over de gracht ligt de in 1929 gebouwde Peperbrug. Deze brug verbindt de Nieuwe Uilenburgerstraat op Uilenburg met de Peperstraat op het schiereiland Rapenburg.

Nieuwe Uilenburgerstraat 57-59 te Amsterdam is een gebouw aan de Nieuwe Uilenburgerstraat op Uilenburg, Amsterdam-Centrum.

Nieuwe Uilenburgerstraat 59-achter te Amsterdam is een relatief klein gebouwtje op het terrein van Nieuwe Uilenburgerstraat 57-59 te Amsterdam-Centrum, beide zijn gemeentelijk monument.

Oudeschans 39 te Amsterdam is een gebouw aan de Oudeschans in Amsterdam-Centrum.