Graf van Ed. Hoornik

Het grafmonument van Albert Hahn op begraafplaats De Nieuwe Ooster in de Nederlandse stad Amsterdam is een rijksmonument.

Het grafmonument van Willem Breuker is gesitueerd op de begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam-Oost. Het graf van musicus Willem Breuker wordt begeleid door een beeldhouwwerk van Marinus Boezem. De twee kunstenaars ontmoetten elkaar al in de jaren zeventig wanneer Breuker het festival Nieuwe Muziek Zeeland bezoekt in Zeeland. Beiden bevinden zich in de hoek van kunstenaars, die zich buiten de platgetreden paden bevinden. Ze deden vanaf toen gezamenlijke projecten waarvan Podio del mondo per l’arte er een was. Breukers bijdrage aan de galerie was later het 3:18 durende werk Time is an empty bottle of wine, opgedragen aan Marinus en Maria-Rosa Boezem, dat na gespeeld te zijn opgeborgen werd in een put. Toen Willem Breuker in juli 2010 overleed vroeg zijn levenspartner Olga Zuiderhoek aan Boezem een grafmonument. Boezem kwam met een meteoriet/komeet die op de kop van de grafsteen inslaat, weergegeven als in een 3D-strip. Edo Dijksterhuis van de kunstredactie van Het Parool maakte in augustus 2021 de vergelijking met de “explosieve creativiteit” van Breuker, als ook het effect van Breukers overlijden in de samenleving. De botsing wordt weergegeven in graniet, weerbarstig als Breuker zelf. Boezem ontving voor dit werk een opvallend kledingstuk dat Breuker tijdens concerten weleens droeg; de sterrenhemel was hierop aangebracht.

Het Buchenwaldmonument is een monument geplaatst op begraafplaats De Nieuwe Ooster. Het monument, in de vorm van een grafsteen, werd op 26 oktober 1955 onthuld. Er werd toen een week eerder een urn begraven waarin as van slachtoffers en aarde opgeslagen werden uit Buchenwald, Putten (Razzia van Putten), Lidice (slachting), Dachau, Warschau, Auschwitz en Oradour-sur-Glane (Bloedbad van Oradour-sur-Glane). Mensen hadden de as en aarde verzameld en naar Buchenwald meegebracht ter viering van de tiende verjaardag van de bevrijding van dat kamp. Vervolgens werd alles verzameld in een urn die meegenomen werd naar Amsterdam. Aan de onthulling ging een stille tocht vooraf die begon op het Jonas Daniël Meijerplein. De Zeeuwse kunstenaar Herman Schutte (1908-1964 en overlever van Kamp Vught) ontwierp een beeld bestaande uit twee handen die uit het graf omhoogsteken en een stenen urn vasthouden. Op de legsteen zijn teksten te lezen:Aarde uit alle martelplaatsen van Europa ten tijde van de nazi-overheersing werd bijeengebracht te Buchenwald en hier in een urn begravenMensen weest waakzaam (J. Fuçik) Jaarlijks werden er op 11 april herdenkingsdiensten gehouden; de laatste vond plaats in 2018. Er waren toen nog maar weinig belangstellenden. De dienst er opgenomen in de algemene herdenkingsdienst op 4 mei, al kon men privé de herdenking op 11 april voortzetten.

De Nieuwe Oosterbegraafplaats is een begraafplaats in Amsterdam. Deze is gelegen aan de Kruislaan in de Watergraafsmeer in Amsterdam-Oost en heeft een oppervlakte van 33 hectare. Op 1 mei 1894 ging de begraafplaats open. Hij wordt tegenwoordig De Nieuwe Ooster genoemd, vanwege de bouw van een crematorium in 1994, naar een ontwerp van R. van Liesveld. De Nieuwe Oosterbegraafplaats verving de in 1866 aangelegde (Oude) Oosterbegraafplaats, net buiten de Muiderpoort.

Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover is een museum in Amsterdam dat vertelt over verleden, heden en toekomst van onze omgang met de dood. Het nationaal funerair erfgoed en de moderne uitvaart in het multiculturele Nederland van nu staan hierin centraal. Het museum werd in december 2007 geopend. Het is gevestigd op begraafplaats en crematorium De Nieuwe Ooster. De vaste collectie bestaat uit funeraire kunst en een verzameling objecten die een relatie hebben met de geschiedenis en hedendaagse uitvaartcultuur van Nederland. Het museum organiseert daarnaast exposities op het gebied van (hedendaagse) kunst, fotografie en geschiedenis. Bekende tentoonstellingen zijn o.a. De Laatste Aai (2019-2020), over de rouw om (huis)dieren, Especially for you (2017), over de marketing van doodskisten en Afterlife (2011-2012), waarin verschillende internationale kunstenaars reflecteerden op het leven na de dood.

De Aula van De Nieuwe Ooster is een bouwwerk in Amsterdam-Oost. Het is sinds 12 januari 2004 (deels) een rijksmonument. In 1938/1939 werd gebouwd aan een nieuwe aula, ontworpen door Jan Leupen. Deze moest een verouderde aula van Adriaan Willem Weissman vervangen. Leupen ontwierp met hulp van de Dienst der Publieke Werken in de traditionalistische stijl. Het gebouw staat op de hoofdas van de begraafplaats, vrijwel direct achter de hoofdingang, ook een rijksmonument en nog wel van Weismann. Het gebouw past in die hoofdas vanwege haar symmetrische opzet. Het oorspronkelijke gebouw uit de jaren 30 bestaat uit één bouwlaag, die op zich diverse hoogten kent. Centraal (op de as) staat de aula; in de vleugels huisden administratie en archief. Het zadeldak en de topgevel van het centrale deel hebben de vorm van een fronton. Verder vallen het groene dak van koper en de sierrozen op. Het gebouw werd tot rijksmonument verklaard vanwege de toegepaste stijl, tevens binnen de gebouwen op begraafplaatsen; de toegepaste traditionalistische stijl en ook het belang binnen het totale oeuvre van Leupen. Onder het monumentschap vallen ook de wandschilderingen van Albert Muis. Het gebouw werd 1990 uitgebreid met een crematorium. Achter deze aula kwam in 2014 nieuwbouw van de hand van Bierman Henket, dat verpakt is in metaal, en eveneens symmetrisch gebouwd. Sinds 1955 hangt het beeld Engel des doods van Fred Carasso aan de achtergevel, ook nadat bovengenoemde nieuwbouw gerealiseerd was.

De Engel des doods is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Oost, Watergraafsmeer. Beeldhouwer Fred Carasso maakte zijn bronzen weergave van de Engel des doods, ook wel Geest van de dood genaamd, in 1955. Het werk is door de jaren heen vrij onzichtbaar geweest; het hing namelijk aan de achterzijde van de aula van de begraafplaats De Nieuwe Ooster. Toen die in 2014 een forse uitbreiding kreeg met nieuwbouw in de vorm van een crematorium, werd het beeld ook daarop geplaatst. Het beeld waakt daarbij over de stoffelijke resten die via de De laan naar de hemel naar hun laatste rustplaats worden gebracht. Bezoekers zien het vaak pas als zij van de begraafplaats afkomen.

De rode beuk was de benaming voor een monumentale beuk op de Nederlandse begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam-Oost (vak 20). Hij werd geplant in 1892 en deels gekapt op 22 februari 2024. De zeven meter hoge stam bleef vooralsnog behouden. De boom was bij bezoekers van de begraafplaats zeer geliefd en vooraf aan de kap werd ter ere van de boom een herdenkingsdienst gehouden, waarbij 170 mensen aanwezig waren en een voor de beuk gecomponeerde muzikale ode werd uitgevoerd. De 24 meter hoge boom was in wezen een bruine beuk (Fagus sylvatica Atropunicea), maar rode beuk genoemd, die geplaatst werd tijdens de aanleg van de begraafplaats naar ontwerp van tuinarchitect Leonard Springer. De rode beuk, een van de zes zogenaamde Springerbomen, stond hier sinds 1892, terwijl de officiële opening van de begraafplaats “pas” in 1894 plaatsvond. De boom overleefde alle stormen, alsook de houtroof tijdens de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog. In 1967 bereikte de boom de status van monumentale boom (ouder dan 75 jaar), uitgaande van de datum van plaatsing; geschat wordt echter dat de boom toen al tien of twintig jaar oud was. In de nazomer van 2019 werd duidelijk dat de boom was aangetast door de reuzenzwam. Deze tastte de boom aan, beginnend onder de grond bij een of meer beschadigde wortels. Men zag langere tijd niets aan de boom, maar in genoemd jaar was de aantasting ook boven de grond zichtbaar. De begraafplaats deed er van alles aan om het leven in de boom zolang mogelijk in stand te houden. Een optie om de boom te redden bleek te rigoureus; het zou via een hoogwerker moeten gebeuren (uitgraven, grond afvoeren, nieuwe grond aanvoeren, zwam verwijderen, wortels schoonmaken en de boom terugplaatsen) waarbij de kans groot was dat graven beschadigd zouden raken. De begraafplaats bedacht in 2019 een andere actie. Voorbijgangers werden opgeroepen de boom daar waar mogelijk te ondersteunen middels het sturen van een e-mail naar een voor de boom aangemaakt e-mailadres. Tot de kap ontving de beuk 167 e-mails. De boom kreeg net als noemenswaardige graven ook een eigen infobord met QR-code. De beuk was sinds 18 maart 1994 als monumentale boom geregistreerd onder nummer 1688452 in het Landelijk Register van Monumentale Bomen van de Bomenstichting. Bij de onderhoudsdienst van de gemeente Amsterdam stond hij bekend als boomnummer 604386.

De Directeurswoning De Nieuwe Ooster is een bouwwerk in Amsterdam-Oost. Het gebouw is sinds 12 januari 2004 een rijksmonument. Het gebouw, gesitueerd direct bij de toegangspoort (een monument op zich) bood onderdak aan de directeur van de Nieuwe Oosterbegraafplaats, voorloper van De Nieuwe Ooster geheten. De gebouwen op het terrein werden ontworpen door Adriaan Willem Weissman van de Dienst der Publieke Werken, ook verantwoordelijk voor de toegangspoort. Bouwwerk en poort vertonen dan ook gelijkenis. Anders dan de dienstwoningen aan de overzijde van het pad, is de directeurswoning geheel symmetrisch qua opzet, hetgeen bijvoorbeeld terug te vinden is bij de entree. Ook dit gebouw bestaat uit een bouwlaag met daarboven een zolder onder het zadeldak. Het gebouw is opgetrokken uit rood verblendsteen met banden van natuursteen; ook hier rechte schuiframen met rondboognissen met bloemmotieven. Bloemmotieven zijn ook terug te vinden in de top van de puntgevel; die bloemmotieven zijn tevens terug te vinden in de dienstwoningen als ook de toegangspoort. Beide gebouwen zijn gebouwd in de ecletische stijl met neorenaissance-invloeden. Vanaf 2000 werd het gebouw geschikt gemaakt voor het Nederlands Uitvaart Museum Tot Zover dat het gebouw en de aanbouwen in 2007 betrok. Het gebouw werd tot rijksmonument verklaard vanwege cultuur- en architectuurhistorisch oogpunt alsmede haar typologische kwaliteiten. Overigens is de aan- en nieuwbouw buiten het monument gehouden.

Het Monument voor de verzetsstrijders is een monument staande op begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam-Oost.

De Toegangspoort van begraafplaats De Nieuwe Ooster is sinds 12 januari 2004 een rijksmonument. Op de begraafplaats zijn meerdere onderdelen benoemd tot monument. De toegangspoort geeft vanaf de Kruislaan ter hoogte van het Robert Kochplantsoen toegang tot de begraafplaats, die straatnummer 124 draagt. De landschapsarchitect Leonard Anthony Springer ontwierp de indeling, maar de bouwkundige onderdelen zoals aula etc. werden ontworpen door Adriaan Willem Weissman, werkzaam bij de Dienst der Publieke Werken in Amsterdam. In 1892 ontwierp hij een toegangspoort inclusief brug. Het bouwwerk bevat vier rechthoekige staanders opgebouwd uit rode verblendsteen geplaatst op hardstenen plinten. Het geheel werd afgewerkt met een ezelsrugafdekking en reliëfs met bloemmotieven. Tussen de vier pilaren zijn vier smeedijzeren hekwerken geplaatst. Van links naar rechts vindt men een relatief laag enkel hekwerk, een relatief hoog dubbel hekwerk en weer een relatief laag enkel hekwerk. Naar de Kruislaan toe gaat de poort over in een brug over een duiker. De balustrades van die brug zijn aangebouwd aan de buitenste pilaren en bestaan eveneens uit rode verblendsteen, hier afgedekt met hardsteen. Achter deze poort en het ontvangstterrein stond origineel een aula eveneens ontworpen door Weissman. Deze werd al snel vervangen door een aula naar een ontwerp van Jan Leupen (1938/1939).

Het grafmonument van Everhardus Johannes Potgieter op begraafplaats De Nieuwe Ooster in de Nederlandse stad Amsterdam is een rijksmonument.