place

Buchenwaldmonument

Beeld in Amsterdam-OostDe Nieuwe OosterTweede Wereldoorlog-monument in Amsterdam
Monument Buchenwald
Monument Buchenwald

Het Buchenwaldmonument is een monument geplaatst op begraafplaats De Nieuwe Ooster. Het monument, in de vorm van een grafsteen, werd op 26 oktober 1955 onthuld. Er werd toen een week eerder een urn begraven waarin as van slachtoffers en aarde opgeslagen werden uit Buchenwald, Putten (Razzia van Putten), Lidice (slachting), Dachau, Warschau, Auschwitz en Oradour-sur-Glane (Bloedbad van Oradour-sur-Glane). Mensen hadden de as en aarde verzameld en naar Buchenwald meegebracht ter viering van de tiende verjaardag van de bevrijding van dat kamp. Vervolgens werd alles verzameld in een urn die meegenomen werd naar Amsterdam. Aan de onthulling ging een stille tocht vooraf die begon op het Jonas Daniël Meijerplein. De Zeeuwse kunstenaar Herman Schutte (1908-1964 en overlever van Kamp Vught) ontwierp een beeld bestaande uit twee handen die uit het graf omhoogsteken en een stenen urn vasthouden. Op de legsteen zijn teksten te lezen:Aarde uit alle martelplaatsen van Europa ten tijde van de nazi-overheersing werd bijeengebracht te Buchenwald en hier in een urn begravenMensen weest waakzaam (J. Fuçik) Jaarlijks werden er op 11 april herdenkingsdiensten gehouden; de laatste vond plaats in 2018. Er waren toen nog maar weinig belangstellenden. De dienst er opgenomen in de algemene herdenkingsdienst op 4 mei, al kon men privé de herdenking op 11 april voortzetten.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Buchenwaldmonument (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Buchenwaldmonument
Amsterdam Oost

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: BuchenwaldmonumentLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.343480555556 ° E 4.9381194444444 °
placeToon op kaart

Adres


1097 GA Amsterdam, Oost
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

Monument Buchenwald
Monument Buchenwald
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

De rode beuk
De rode beuk

De rode beuk was de benaming voor een monumentale beuk op de Nederlandse begraafplaats De Nieuwe Ooster in Amsterdam-Oost (vak 20). Hij werd geplant in 1892 en deels gekapt op 22 februari 2024. De zeven meter hoge stam bleef vooralsnog behouden. De boom was bij bezoekers van de begraafplaats zeer geliefd en vooraf aan de kap werd ter ere van de boom een herdenkingsdienst gehouden, waarbij 170 mensen aanwezig waren en een voor de beuk gecomponeerde muzikale ode werd uitgevoerd. De 24 meter hoge boom was in wezen een bruine beuk (Fagus sylvatica Atropunicea), maar rode beuk genoemd, die geplaatst werd tijdens de aanleg van de begraafplaats naar ontwerp van tuinarchitect Leonard Springer. De rode beuk, een van de zes zogenaamde Springerbomen, stond hier sinds 1892, terwijl de officiële opening van de begraafplaats “pas” in 1894 plaatsvond. De boom overleefde alle stormen, alsook de houtroof tijdens de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog. In 1967 bereikte de boom de status van monumentale boom (ouder dan 75 jaar), uitgaande van de datum van plaatsing; geschat wordt echter dat de boom toen al tien of twintig jaar oud was. In de nazomer van 2019 werd duidelijk dat de boom was aangetast door de reuzenzwam. Deze tastte de boom aan, beginnend onder de grond bij een of meer beschadigde wortels. Men zag langere tijd niets aan de boom, maar in genoemd jaar was de aantasting ook boven de grond zichtbaar. De begraafplaats deed er van alles aan om het leven in de boom zolang mogelijk in stand te houden. Een optie om de boom te redden bleek te rigoureus; het zou via een hoogwerker moeten gebeuren (uitgraven, grond afvoeren, nieuwe grond aanvoeren, zwam verwijderen, wortels schoonmaken en de boom terugplaatsen) waarbij de kans groot was dat graven beschadigd zouden raken. De begraafplaats bedacht in 2019 een andere actie. Voorbijgangers werden opgeroepen de boom daar waar mogelijk te ondersteunen middels het sturen van een e-mail naar een voor de boom aangemaakt e-mailadres. Tot de kap ontving de beuk 167 e-mails. De boom kreeg net als noemenswaardige graven ook een eigen infobord met QR-code. De beuk was sinds 18 maart 1994 als monumentale boom geregistreerd onder nummer 1688452 in het Landelijk Register van Monumentale Bomen van de Bomenstichting. Bij de onderhoudsdienst van de gemeente Amsterdam stond hij bekend als boomnummer 604386.

Grafmonument van Johannes van Bree
Grafmonument van Johannes van Bree

Grafmonument van Johannes van Bree is een monument ter herinnering aan musicus Johannes van Bree. Van Bree werd in februari 1857 begraven op de begraafplaats De Liefde in Amsterdam-West. Van Bree was aan het eind van zijn leven arm, zodat hij in een huurgraf werd gelegd. Tijdens zijn laatste dagen was er een benefietconcert gepland om hem financieel te ondersteunen, maar hij overleed voordat tot uitvoering kon worden overgegaan. Giften zorgden er vervolgens voor dat hij in april van datzelfde jaar een familiegraf kreeg toebedeeld; hij werd overgeplaatst. Na de begrafenis werd de wens uitgesproken tot plaatsing van een monument. De financiering werd verzorgd door Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst en Zelus pro domo Dei. In november 1957 was de legsteen voltooid en kon ze bezichtigd worden. De steen werd ontworpen en vervaardigd door A. Anchelon (beeld- en steenhouwer) aan het Weesperplein. Er was in de vorm van een harp een verwijzing naar de muziek en op de steen was een tekst uit Psalm 84 leesbaar Hoe lieflijk zijn uwe woningen. In de jaren vijftig van de 20e raakte begraafplaats De Liefde buiten gebruik en vervallen Bij de ontruiming sneuvelden al veel graven omdat ze niet meer werden bijgehouden. Het graf van Van Bree werd dat bespaard; maar er moest wel gezocht worden naar een nieuwe katholieke rustplaats gezocht. De maatschappij Caecilia zou de verhuizing voor haar rekening nemen, maar herbegraven leek (opnieuw) op een financieel debacle af te gaan. De gemeente Amsterdam stelde vervolgens een terreintje vrij op De Nieuwe Ooster waar hij met zijn vrouw vanaf juni 1957 kwam te liggen in een veld met andere bekende Amsterdammers. Op 7 juni 1958 werd vervolgens een monument onthuld, bekostigd door diezelfde gemeente. De ontwerper van dit beeld was Atze Haytsma (1929). Tijdens de onthulling speelden leden van het Concertgebouworkest onder leiding van Eduard van Beinum het vooruitstrevende Allegro voor vier strijkkwartetten van Van Bree. Ook werd het Kyrie uit diens Mis in As ten gehore gebracht. Eduard Reeser hield een toespraak. Het beeld bestaat een sokkel met daarop een figuur van grijsblauw steen in opgaande lijn. De ondergrond bestaat uit een schotel, weergave van menselijke activiteit overgaand is de opgaande lijnen die aan orgelpijpen zouden doen denken. Onder op het beeld is de paraaf van de kunstenaar leesbaar A.H.

Kantoor en rouwcentrum De Nieuwe Ooster
Kantoor en rouwcentrum De Nieuwe Ooster

Het Kantoor en rouwcentrum De Nieuwe Ooster is een gebouw in Amsterdam-Oost. Het gebouw werd neergezet in de periode 2010-2012 toen het westelijke deel van begraafplaats De Nieuwe Ooster opnieuw werd ingericht naar inzichten van Karres en Brands Landschapsarchitecten. Er kwam een nieuwe ingang aan de Rozenburglaan 5. Aan Bierman Henket Architecten (Janneke Bierman, Yvonne Segers en Armand Bos) werd gevraagd een nieuw kantoor annex rouwcentrum te ontwerpen. Zij ontwierpen een soort dijkwoning, niet in een dijk maar in een talud. Van de zijde van de Rozenburglaan en de verderop gelegen Gooiseweg ziet men een gebouw met twee bouwlagen. Vanaf het bijbehorend verhoogde parkeerterrein dat op de begraafplaats ligt, lijkt het maar een bouwlaag te hebben. In het gebouw werden ondergebracht een kantoor, ruimten voor onderhoudsdiensten (straatzijde) en vier rouwkamers met bijbehorende ruimten (kant van begraafplaats). Het heeft een specifiek uiterlijk; kijkt men in de lengterichting dan vallen de houten kolommen op, kijkt men in de breedterichting dan is een glaswand te zien. Het gebouw werd klimaatneutraal gebouwd conform richtlinnen van "Industrieel flexibel en demontabel" bouwen (IFD). Het werd grotendeels uit prefabelementen opgetrokken. De plint van het gebouw ligt vanaf de begraafplaats net boven maaiveldniveau; het geeft het gebouw een licht karakter. Dit wordt versterkt door het uitkragende dak, dat in een lichte kleur is uitgevoerd. Ten zuidoosten van het kantoor staat het Islamitisch uitvaartcentrum De Nieuwe Ooster dat ongeveer tegelijkertijd werd gebouwd. Beide gebouwen dongen in 2013 mee met de Amsterdamse Architectuur Prijs (AAP). Het Amsterdam University College ging er met die prijs vandoor. Bierman Henket Architecten zijn trouwens vaker betrokken bij gebouwen op dit terrein. Zo is het crematorium dat achter de Aula De Nieuwe Ooster is gebouwd van hun hand.