De Holland (Dordrecht)

Het Nationaal Onderwijsmuseum (voorheen Nationaal Schoolmuseum) is een cultuurhistorisch museum over de ontwikkeling van het onderwijs in Nederland. Het is sinds 2012 gevestigd in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht.

De Botgenspoort was een doorgang in de stadsmuur in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht. Het poortje bevond zich aan het eind van de Botgensstraat, ten westen van de Spuipoort. De Botgenspoort kwam uit op een steiger in de Spuihaven, de Botgenssteiger of het Bossche Hoofd, waar in de middeleeuwen de veerschepen op Oudenbosch aanlegden. De poort en steiger wonnen waarschijnlijk aan belang na de Sint-Elisabethsvloed van 1421, toen de Spuipoort werd afgesneden van het verdronken achterland van Dordrecht en noodgedwongen een waterpoort was geworden. Het veer naar Oudenbosch werd in de 16e eeuw verplaatst naar buiten de Vuilpoort.De poort en de steiger zijn vernoemd naar de Botgensstraat die in 1393 voor het eerst in de bronnen voorkomt als "butkensstraet". De poort wordt in 15e eeuw vermeld als "die poerte van butken straete" (1429) en "butgens poort" (1446). De oorsprong van de naam is onzeker, maar wordt meestal in verband gebracht met ene Hugo Bott, die in een stadsrekening uit 1385 voorkomt. Aan het begin van de 17e eeuw, toen de Spuipoort na de inpolderingen zijn functie als landpoort weer begon te vervullen, verrees ten westen van de Botgenspoort een blokvormig gebouw dat deels over de steiger was gebouwd. Het gebouw met twee topgevels bevond zich aan de buitenzijde van de stadsmuur, met de nok evenwijdig aan de Vest. Blijkens de gevelsteen met het jaartal 1603 dat aan de stadszijde boven de poort werd aangebracht, is toen ook de doorgang vernieuwd. De Botgenspoort werd rond 1800 een populair motief bij Dordtse schilders als Jacob van Strij en Johannes van Lexmond, later gevolgd door onder anderen Johannes Rutten en P. Schmidt. Het poortgebouw, dat in de periode 1864-1880 werd verbouwd, en het bijbehorende deel van de stadsmuur werden in 1967 afgebroken in het kader van de sanering van de binnenstad.

De Spuipoort was een stadspoort in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht aan het eind van de Grote Spuistraat, op het huidige Spuiplein. De oudste vermelding van de poort stamt waarschijnlijk uit 1312, toen de poort "de nieuwe poerte" werd genoemd. De benaming Spuipoort is sinds 1439 (als "spoypoert") bekend. De naam verwijst naar een nabijgelegen, 14e-eeuwse spuisluis in de stadsmuur, die al in 1377 werd afgedamd. In 1609 werd een nieuwe poort gebouwd, die in 1870 is gesloopt. Deze poort was voorzien van drie gedenkstenen. Een daarvan is tijdens de renovatie van de Groothoofdspoort in de jaren 1970 in de nieuwe voorpoort aldaar gemetseld. Deze steen herdacht het onsuccesvolle beleg van 1418 door Jan IV van Brabant en Jacoba van Beieren. De andere stenen verwezen naar de Sint-Elisabethsvloed en de wapenfeiten van graaf Dirk IV die in 1049 werd vermoord in de omgeving van de plek waar later Dordrecht ontstond.

De Sluispoort was een stadspoort in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht. De poort stond aan het eind van de Prinsenstraat, bij de Sluisbrug over de stadsgracht of Spuihaven. De poort werd ook Zuidersluispoort of Grote sluispoort genoemd ter onderscheiding van de Noordersluispoort of Kleine sluispoort aan het andere einde van de Spuihaven bij de Noordendijk. Toen rond 1574 het gebied rond de Sint-Adriaanskerk (de huidige Prinsenstraat) bij de stad werd getrokken, werd de stadsgracht verlengd en een brug aangelegd. Kort voor 1618 werd op deze plek de Sluispoort gebouwd, die in 1632 voor het eerst in de bronnen voorkomt als "Sluijspoorte". Zowel poort als brug waren genoemd naar de spuisluis die zich hier bevond. De poort is in 1833 afgebroken.

De Suikerstraat is een straat in de stad Dordrecht, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Aan de ene kant grenst het aan de Bomkade dan wel Voorstraat, aan de andere kant aan de Boogjes. De straat loopt deels parallel aan de Prinsenstraat.

De Prinsenstraat is een straat in het westen van het centrum van de stad Dordrecht, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. De straat is een belangrijke verkeersader voor verkeer richting het centrum. In 2005 bedroeg het aantal motorvoertuigen per etmaal circa 6400, waarvan meer dan 250 vrachtwagens gedurende een werkdag. Veel monumentale panden langs de straat hadden te lijden onder het (zware) verkeer. Daarom besloot het Dordtse college in 2010, (touringcar)bussen en vrachtwagens langer dan 7,5 meter uit de Prinsenstraat (en de rest van de binnenstad) te weren.

De Vuilpoort of Gevangenpoort was een laatmiddeleeuwse stadspoort in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht aan het westelijke einde van de Voorstraat, naast de Leuvebrug, bij het begin van de Suikerstraat. De poort stond schuin tegenover de Grote Kerk, aan de overzijde van Voorstraatshaven. Oorspronkelijk was het een waterpoort, die uitkeek over de rivier ter hoogte van de huidige Bomhaven. Toen in de jaren 1570 de buurt rond Sint-Adriaan (de huidige Prinsenstraat) bij de stad werd getrokken, werd direct voor de Vuilpoort een nieuwe stadspoort gebouwd, die bekend kwam te staan als Kleine of Nieuwe Vuilpoort, ter onderscheiding van Grote of Oude Vuilpoort. De Oude Vuilpoort werd in de 19e eeuw afgebroken.

Het gedenkraam voor Catharina van Santen of Krafftraam is een gedenkteken in de stad Dordrecht, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, ter nagedachtenis aan Catharina van Santen, weduwe van Gerardus Krafft.

De Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk te Dordrecht, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland, is de grootste kerk van deze stad. Het is een kruisbasiliek in Brabants-gotische stijl met een onvoltooide toren en de op een na oudste kerk van de stad (de oudste heet paradoxaal genoeg de Nieuwkerk). In 1572 kwam de kerk in handen van de protestanten. De kerk staat in de 'Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg' uit 1990.

De Nieuwe Vuilpoort was een stadspoort in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht. De poort stond aan de Bomkade, direct voor de (Oude) Vuilpoort of Gevangenpoort. Oorspronkelijk vormde de Oude Vuilpoort de toegang tot de westzijde van de stad, in het verlengde van de Voorstraat, maar toen in de jaren 1570 de buiten de Vuilpoort gelegen buurt rond de Sint-Andrieskerk (de latere Prinsenstraat) bij de stad werd getrokken, werd hieromheen een nieuw stuk stadsmuur met doorgang gebouwd. Deze nieuwe poort was aanvankelijk waarschijnlijk eenvoudig van uitvoering, maar werd in 1598 vervangen door een meer representatief gebouw met een portierswoning op de verdieping. In de twee decennia erna werden ook de meeste andere stadspoorten verbouwd of vervangen. In het begin werd de poort "Cleyne Vuylpoort" genoemd, zoals in 1598 en 1627, of "de buyten poorte vanden vuylpoorte" (1605). De naam Nieuwe Vuilpoort wordt vermeld op de kaart bij Balens beschrijving van Dordrecht uit 1677. Daarnaast werd het gebruikelijk om de nieuwe poort kortweg Vuilpoort te noemen, terwijl de Oude Vuilpoort de naam Gevangenpoort kreeg, zoals op de stadsplattegrond van Blaeu uit 1649. Toen in 1864 het besluit werd genomen de poort af te breken, heette hij ook kortweg Vuilpoort. Aan de stadszijde was de rijke baksteenfaçade van de verdieping toen al enige tijd eerder vervangen door een sobere 19e-eeuwse gevel. Voor de Vuilpoort bevond zich vanaf de 16e eeuw een bolwerk dat in 1578 het Groene Bolwerk werd genoemd: "buyten de vuylpoorte deser stede binnen tgroen bolwerck."

De Bomkade is een kade en straat in de stad Dordrecht, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland.

Het voormalige Stadhuis van Dordrecht in de Zuid-Hollandse stad Dordrecht stamt uit 1383–1388. Het was oorspronkelijk een markthal die in 1544 werd verbouwd tot stadhuis. Het heeft als zodaning gefunctioneerd tot 1975. Het huidige neoclassicistische uiterlijk is het resultaat van een verbouwing uit de 19e eeuw naar ontwerp van stadsarchitect George Nicolaas Itz. Het gebouw is een rijksmonument.