Hofje van Hoogelande

De Laan van Nieuw Oost-Indië, vaak afgekort als Laan van NOI, is een hoofdstraat in de Haagse wijk Bezuidenhout, die zich uitstrekt van de Van Alkemadelaan en het Willem Witsenplein (vernoemd naar een schilder van de Haagse School) tot in Voorburg. In Voorburg loopt de laan nog ca. 100 m door en gaat dan verder als Koningin Julianalaan op een T-kruising waar aan de rechterzijde de Laan van Nieuw Oosteinde afsplitst. Volgens de Voorburgse historicus C.H. Voorhoeve is de Laan van Nieuw Oosteinde genoemd naar het Voorburgse "Huis Nieuw Oosteinde" dat vlak bij het huidige station Laan van NOI stond. Dit station stond in de 19e eeuw bekend als "Nieuw Oosteinde". Het niveauverschil is opvallend. Het hoogste punt ligt bij de kruising met de Leidsestraatweg; het laagste punt ligt bij de Schenk en het spoorviaduct. De Laan van Nieuw Oost-Indië is in 1894 genoemd naar een voormalige herberg genaamd Nieuw Oost-Inje. Hiermee werd de naam die al geruime tijd in gebruik was, officieel gemaakt. De historie van deze herberg is nog onbekend. Deze herberg heeft zeer waarschijnlijk de naam ontleend aan het voormalige Nederlands-Indië. Tot in de 18e eeuw sprak men van de Wervelaan, omdat die naar het Huis De Werve in Voorburg voerde.

De Christus Triumfatorkerk aan de Juliana van Stolberglaan 154 (hoek Laan van Nieuw Oost-Indië) in het Bezuidenhout in Den Haag is een protestantse kerk. Hij werd op 21 maart 1962 in gebruik genomen.

De in 1954 gebouwde Wilhelminakerk in Den Haag was de tweede Wilhelminakerk in die stad. De kerk situeerde zich op de hoek van de Juliana van Stolberglaan en de Louise Henriëttestraat. Er kwam in 1956 een 1-klaviersorgel en in 1968 een groter orgel van de fa. H J Vierdag. De kerk werd aangekocht door Bouw- en Aannemingsbedrijf Teerenstra BV, die op de plaats van de kerk 56 woningen en een parkeergarage bouwde, nadat hij in 1998 gesloopt was. Een kleurige glaswand uit de Wilhelminakerk werd behouden en in 1962 in de Christus Triumfatorkerk geplaatst.

Juliana van Stolberg en haar vijf zoons is een monument in Den Haag. Het is in 1927 gemaakt door de beeldhouwer Bon Ingen-Housz en de architect Dirk Roosenburg. De eerste steen werd gelegd op de achttiende verjaardag van prinses Juliana op 30 april 1927 door jhr. P.D.J. (Dirk Jan) de Geer, voorzitter van de ministerraad. Drie jaar later, op 23 april 1930, werd het monument onthuld door de prinses ter gelegenheid van haar 18e verjaardag, in aanwezigheid van koningin Wilhelmina en koningin-moeder Emma. Het monument staat dan op het Louise de Colignyplein in Den Haag.

De Theresiastraat is een winkelstraat gelegen in de Haagse wijk Bezuidenhout. De straat is vernoemd naar koningin-regentes Emma, de tweede vrouw van koning Willem III. Haar voornamen waren Adelheid Emma Wilhelmina Theresia. Haar drie overige voornamen zijn terug te vinden in de vernoeming van enkele zijstraten van de Theresiastraat. De Theresiastraat loopt van de Prins Clauslaan tot aan het De Eerensplein en wordt doorsneden door de Laan van Nieuw Oost-Indië. Het gedeelte van de Prins Clauslaan (de vroegere 1e Van den Boschstraat) tot aan de Adelheidstraat heette aanvankelijk 3e Van den Boschstraat en werd in 1980 aan de Theresiastraat toegevoegd. Aan dit gedeelte bevond zich van 1913 tot 1984 de Eerste Gemeentelijke HBS, na de Tweede Wereldoorlog Thorbecke HBS/Lyceum geheten. Sinds 2002 is op deze plek de Hogeschool Inholland gevestigd. Het gedeelte van de Laan van Nieuw-Oost-Indië tot de Prins Clauslaan bestaat voor een groot deel uit winkels met huizen er boven. Behalve middenstanders zijn hier ook enkele supermarkten gevestigd. Aan de andere zijde van de kruising met de Laan van Nieuw Oost-Indië bestaat de Theresiastraat voor het merendeel uit woningen. De oorspronkelijke bebouwing van de Theresiastraat dateerde uit de eerste decennia van de 20e eeuw, als onderdeel van het uitbreidingsplan voor het Bezuidenhout dat directeur Gemeentewerken ir. I.A. Lindo in 1897 had ontworpen. Tijdens het geallieerde bombardement op het Bezuidenhout op 3 maart 1945 is de straat zwaar getroffen. Slechts enkele huizen zijn na de aanval blijven staan.

De Wilhelminakerk was een kerk aan het Louise de Colignyplein in de wijk Bezuidenhout in Den Haag. De protestantse kerk, welke de achtste was volgens de Haagsche Courant, werd gebouwd als uitbreiding op het bestaande arsenaal aan kerken omdat na de bouw van de Regentessekerk in 1901 bleek dat in het oostelijke deel van de gemeente behoefte was aan nog een kerk. Voor de bouw van de kerk werd er een vereniging opgericht. Men wist een terrein met een oppervlakte van 2500m2 aan te kopen, wat al lange tijd braak lag. In 1906 schreven meerdere aannemers zich in voor de bouw van de kerk. J. H. Paardekooper werd daaruit uitgekozen om de bouw te doen. Daarmee werd in 1907 gestart en in 1908 was het gebouw klaar. Op 3 mei 1908 werd de kerk met een eerste kerkdienst ingewijd. De kerk was naar het ontwerp gebouwd van architect J. Verheul Dzn. Deze had ook de Regentessekerk ontworpen. De Wilhelminakerk kende vijf grote toegangen en beschikte over een ruimte voldoende voor 1067 personen. Daarvan waren er 366 op de gaanderijen. Aan de achterzijde van de kerk werd een consistorie aangebouwd ten behoeven van een vergaderzaal. De kerk had een neoromaanse stijl en had duidelijk stijlinvloeden van Berlage. In 1913 bouwde fa. G. van Leeuwen een nieuwe orgel in de kerk. Het kerkgebouw werd tijdens het Bombardement op het Bezuidenhout op 3 maart 1945 gebombardeerd. Het schip van de kerk werd verwoest en de toren werd zwaar beschadigd. Het gebouw werd in april 1946 gesloopt. Even na het Bombardement werd er een noodkerk gebouwd. Deze kerk deed dienst tot de bouw van een nieuwe kerk op de hoek van de Juliana van Stolberglaan en de Louise Henriëttestraat. Ook deze kerk werd de Wilhelminakerk genoemd.

Zendmast Bezuidenhout werd in 1965 gebouwd in Den Haag als straalverbindingstoren voor het telefoonnetwerk van PTT. Het betonnen bouwwerk had aanvankelijk een hoogte van 100 meter en is later verhoogd tot 133 meter. De zendmast was gedurende 33 jaar het hoogste bouwwerk in Den Haag, totdat in 1998 kantoortoren Castalia werd opgeleverd.

De Onze-Lieve-Vrouw-van-Goede-Raadkerk was een rooms-katholieke kerk aan de Bezuidenhoutseweg in Den Haag. De kerk werd tussen 1896 en 1898 gebouwd voor de nieuw opgerichte parochie in Bezuidenhout. Op 4 juli 1898 werd de kerk geconsacreerd. Architect Nicolaas Molenaar sr. ontwierp een driebeukige kruiskerk in neogotische stijl. Aan de voorzijde stond de hoge toren, bestaande uit drie vierkante geledingen met een naaldspits, achtkantig tussen vier puntgevels. Het schip had vier traveeën, gevolgd door het transept en de travee van het priesterkoor, dat werd afgesloten met een vijfzijdige apsis. Binnen werden het middenschip en de lagere zijbeuken overdekt met kruisribgewelven. De muren het plafond waren door het atelier van Pierre Cuypers voorzien van polychrome schilderingen. In de jaren 1920 maakte kunstenaar Antoon Molkenboer wandschilderingen en een aantal gebrandschilderde ramen. In 1904 kreeg de kerk een orgel, dat was gebouwd door de firma Franssen uit Roermond. In 1927 werd een groter orgel in de kerk geplaatst, dat eveneens door Franssen was gebouwd. De monstrans werd in 1910 vervaardigd door edelsmid Gerard Bartel Brom uit Utrecht. Bij het Bombardement op het Bezuidenhout van 3 maart 1945 werd de kerk verwoest. Alleen de muren stonden nog overeind en de kerk kon niet gered worden. Nadat enkele jaren een noodkerk werd gebruikt, werd op 9 november 1955 de huidige Onze-Lieve-Vrouw-van-Goede-Raadkerk in gebruik genomen.

Het Bezuidenhout is een wijk in het Haagse stadsdeel Haagse Hout. Deze wijk dankt haar naam aan het feit dat zij aan de zuidkant van het Haagse Bos ligt, of liever de onderkant op de kaart. Dit is dus niet precies het zuiden zoals een kompas dat zou aangeven, want een stadsplan van Den Haag wordt meestal met de zee bovenaan getekend; daardoor lijkt de Noordzee het noorden, en Rijswijk het zuiden. En "hout" is een oude benaming voor bos of woud, en slaat dus op het Haagse Bos; vandaar Benoordenhout en Bezuidenhout. Op een juister getekende kaart, met het noorden boven, ligt Bezuidenhout ten zuidoosten van het bos. Tot de jaren vijftig van de twintigste eeuw, toen de wijk Mariahoeve verrees, vormde de wijk mede de noordelijke begrenzing van de bebouwde kom van Den Haag, afgezien van de wijk Marlot die in de jaren twintig werd gebouwd op de grens met Wassenaar. De straatnamen in het Bezuidenhout verwijzen hoofdzakelijk naar gouverneurs-generaal in de gewesten van de voormalige WIC en VOC. Zo zijn er straten vernoemd naar Jacob Mossel en vele andere GG's in Indië, maar ook naar Peter Stuyvesant, die Nieuw Amsterdam stichtte, en Jan van Riebeek, de stichter van de Kaap in Zuid-Afrika. In 1963 was Bezuidenhout het eerste grote testgebied van kabeltelevisie in Nederland. In de eerste vier weken van de proef lieten 1700 huishoudens zich aansluiten op de kabel. Het succes van de proef veroorzaakte een stroomversnelling in de verspreiding van het nieuwe fenomeen.

Het bombardement op het Bezuidenhout was een geallieerd vergissingsbombardement op de woonwijk Bezuidenhout in Den Haag. Het vond plaats aan het einde van de Tweede Wereldoorlog. Op zaterdag 3 maart 1945 in de vroege ochtend vertrokken 61 middelzware Engelse bommenwerpers (49 Mitchells en 12 Bostons) van Melsbroek bij Brussel en van Vitry-en-Artois in Noord-Frankrijk, om enkele V2-gerelateerde doelen in Den Haag te vernietigen. In totaal bereikten 56 bommenwerpers het doelwit; de overige toestellen moesten door kleine technische problemen voortijdig omkeren. Het doel was het Haagse Bos (oudste bos van Nederland), dat de Duitse raketeenheden al enige tijd gebruikten om hun V2-raketten op te slaan en eraan te werken, voordat ze werden gelanceerd. De eerste bommenwerpers arriveerden om acht minuten over negen boven Den Haag. Door een fout in de opdracht die de vliegers hadden meegekregen, gooiden ze hun bommen echter niet boven het Haagse Bos uit. In plaats daarvan vielen de bommen in de woonwijk het Bezuidenhout (ten zuiden van het Haagse Bos), maar ook op bijvoorbeeld het Korte Voorhout. Op de plek waar toen een hotel stond, zou na de oorlog de Amerikaanse ambassade worden gebouwd. De Franse ambassade ernaast werd ook getroffen en is op dezelfde plek weer opgebouwd (en later verhuisd). De grootste concentratie viel echter midden in het Bezuidenhout, hemelsbreed zo'n 1,2 kilometer van de twee richtpunten in het Haagse Bos. De Haagse bevolking werd zwaar getroffen door het bombardement: ruim 550 mensen stierven, onder wie de bekende dichter-zanger J.H. Speenhoff. Ruim 250 mensen werden zwaargewond. Duizenden mensen werden dakloos, veel meer dan eigenlijk nodig was geweest. Doordat er zeer weinig brandblusmiddelen waren (weinig benzine, veel brandweerwagens geroofd door de bezetter, weinig brandweerlieden omdat die de Arbeitseinsatz vreesden) en de hulpdiensten geen ervaring hadden met de bestrijding van dit soort grote branden, gingen er veel meer huizen in vlammen op dan het bombardement had veroorzaakt. In totaal werd 67.000 kilo aan brisantbommen uitgeworpen boven de Haagse wijk.

Het Prinsenhof is een complex van gebouwen, gelegen in het Beatrixkwartier in Den Haag. De hoogste toren van het complex (Toren E, ontworpen door Kraaijvanger Urbis, Rotterdam) is ruim 109 meter hoog. In het complex zijn zowel woon- als kantoorruimten aanwezig. Ook is sinds begin 2012 een World Trade Center in het Prinsenhof gevestigd. Door de hoogte, en de opbouw bovenop, is het hoogste gebouw gemakkelijk te herkennen in de skyline van Den Haag, zelfs in silhouet.

De Schenkkade in de Haagse wijk Bezuidenhout loopt parallel aan de reeds in de 14e eeuw genoemde Schenkwetering. Het water is kort na het aanleggen van het Spui gegraven en diende vooral om veenschuiten met turf vanuit het toen nog kale Bezuidenhout naar het centrum van Den Haag te vervoeren. Waar de Schenk uitmondde op het Spui was een houten schutsluisje of verlaat gemaakt. Daar was tevens het Rijswijkse gehucht 't Sluijsje, dat naar het verlaat was vernoemd. De Schenk of Scheyink (grens of scheiding) vormde de grens tussen Haag- en Voorburgambacht. Toen de spoorlijn Den Haag richting Leiden werd aangelegd, kwam deze spoorwegverbinding op Voorburgs grondgebied te liggen. Deze smalle strook Voorburg tussen spoorrails en Schenk zorgde voor veel ongemak. In 1907 is de grens dan ook een 100-tal meters opgeschoven: van Schenk naar spoorbaan. De Schenkkade loopt vanaf de IJsclubweg tot aan de Weteringkade; de lengte bedraagt circa 1500 meter. De kade is aan een kant bebouwd met vooral woningen. Aan de overzijde was aanvankelijk geen bebouwing, doch vooral volkstuintjes. De Schenkkade is historisch onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van de Haagse voetbalvereniging VUC en het stadion dat gelegen was tussen tussen de 2e Adelheidstraat (de tegenwoordige Prinses Beatrixlaan), de spoordijk, de keerlus van de tram onderaan het Station Laan van Nieuw Oost Indië en het water van de Schenk aan de zuidkant van de Schenkkade. VUC betrok deze nieuwe accommodatie in 1930. In 1935 werd de capaciteit van het stadion na een verbouwing uitgebreid tot 17.000 plaatsen. Tijdens het bombardement van 3 maart 1945 werd de Schenkkade niet gespaard en ook het stadion liep schade op. VUC verhuisde in 1969 naar Het Kleine Loo waarna er een brandweerkazerne verrees. De kazerne maakt later plaats voor steeds meer kantoren en het Ministerie van Sociale Zaken. Ook de volkstuinen moesten steeds meer plaats maken voor kantoren, die rondom de aantrekkelijke grond van het NS-station Laan van Nieuw Oost-Indië werden opgetrokken. De Schenkkade kruist bij de Prinses Beatrixlaan het kantorenpark Beatrixkwartier. In 1885 opent de IJSM een stoomtramlijn over de Schenkkade. Ongeveer waar nu het tankstation is (achterlangs) stak de enkelsporige lijn met een schuin bruggetje de Schenk over en reed verder via de Laan van Nieuw Oost Einde. Bij de ombouw naar elektrische tram (de Blauwe Tram) in 1923/24 werd deze route verlaten. In 1915 krijgt tramlijn 7 zijn eindpunt op de Schenkkade, ter hoogte van de Hendrik Zwaardecroonstraat. In 1929 volgt verlenging naar station Laan van Nieuw Oost Indië. Tot de opheffing van lijn 7 in 1966 zou dat zo blijven. Dit deel werd overgenomen door lijn 3. Het in 2010 gebouwde pand De Haagsche Zwaan dat op de kruising van de Utrechtsebaan gerealiseerd is, riep protest op bij de bewoners van de omliggende woningen.