Bergermeer

De Eendracht is een in 1771 gebouwde poldermolen in de Noord-Hollandse stad Alkmaar. Het is een ronde stenen molen van het type grondzeiler met een Oudhollands wiekenkruis. De Eendracht is de laatst overgebleven stenen poldermolen in Noord-Holland. Hij bemaalde tot 1931 de polder; daarna werd deze taak overgenomen door het elektrisch gemaal naast de molen. De Eendrachtsmolen is nooit bewoond geweest. De molenaarswoning, die kort na de buitengebruiksstelling van de molen afbrandde, bevond zich naast de molen. In de loop der jaren is de polder grotendeels bebouwd, en de molen bevindt zich nu aan de rand van de woonwijk Bergerhof. Na jarenlange stilstand is de Eendrachtsmolen in de jaren zeventig van de 20e eeuw draaivaardig gemaakt. In 2000 is hij maalvaardig gerestaureerd. Daartoe zijn de waterlopen weer hersteld en is een houten scheprad in de molen geplaatst. De molen is te bezoeken wanneer hij draait.

De watertoren in Alkmaar is ontworpen door de architecten J.C. Franken en A. Holmberg-de Beckfelt en werd gebouwd in 1900. De toren is een gemeentelijk monument. De watertoren heeft een hoogte van 31,40 meter en had een waterreservoir van 800 m³. Het water werd omhoog gepompt vanuit de duinen bij Bergen. Deze watervoorraad zorgde voor een constante druk op het waterleidingnet en was een buffervoorraad bij calamiteiten. Oorspronkelijk had de watertoren kantelen; daardoor deed het gebouw sterk denken aan de burcht in het stadswapen. Deze kantelen zijn echter in 1955 bij een restauratie van de bovenbouw weggehaald. De Alkmaarse watertoren is niet meer operationeel, maar is in 2002 de huisvesting geworden van een architectenbureau. In 2014 is het aangekocht door Ingenieursbureau CLAFIS Ingenieus dat er zelf kantoor houdt. Naast hen houden Sprekersbureau deSpreker.nl en Empower Loopbaanontwikkeling er kantoor.

De Viaan is een in 1579 gebouwde poldermolen met een eikenhouten achtkant op lage voet. De molen is een zogenaamde grondzeiler. De molen staat aan de rand van Alkmaar, aan de Havinghastraat. Samen met een elektrisch gemaal bemaalt hij thans nog een 464 ha groot gedeelte van de polder De Bergermeer. Het gevlucht van De Viaan is Oudhollands. De molen werd in 1876 voorzien van een vijzel. In tegenstelling tot veel andere poldermolens van deze omvang is De Viaan nooit bewoond geweest; naast de molen staat de molenaarswoning. De Viaan is eigendom van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. De molen is op afspraak te bezichtigen.

Bergerhof of Bergerhof en Blaeustraatkwartier is een buurt in Alkmaar, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Bergerhof is precies gelegen tussen Bergermeer en het treinstation van Alkmaar. De buurt ontstond tijdens de Tweede Wereldoorlog in 1941/42 aan wat toen de rand van de stad was. De buurt, die van oorsprong 254 woningen groot was, werd gebouwd om vluchtelingen uit Den Helder te huisvesten. Bergerhof wordt ook wel als buurtschap geduid omdat het destijds los van de stad lag als een eigen buurtje. Nu nog is dat zichtbaar. Maar ook dat het gebouwd is op het grondgebied van een voormalige buurtschap, de Wognumse Buurt speelt een rol in deze duiding.

Station Alkmaar, geopend op 20 december 1865, is een station in de Nederlandse stad Alkmaar in de provincie Noord-Holland. Het station is een Waterstaatstation van de derde klasse en is een van de negen stations die ooit in deze klasse is gebouwd.

Het Murmellius Gymnasium is een Nederlands categoriaal gymnasium te Alkmaar.

Het kantongerecht Alkmaar was van 1838 tot 2002 een van de kantongerechten in Nederland. Alkmaar was bij de oprichting het eerste kanton van het gelijknamige arrondissement Alkmaar. Het gerecht was lang gevestigd in het stadhuis. Pas in 1893 kreeg het een eigen gebouw samen met de rechtbank. Sinds 1993 zit het gerecht, nu als sector kanton, in het huidige gebouw.

Het Conservatorium Haarlem is een van de negen conservatoria in Nederland en is onderdeel van Hogeschool Inholland.

Het bij de Bergerbrug gelegen provenhuis van Paling en Van Foreest is het oudste hofje van Alkmaar dat nog steeds als zodanig functioneert. Al honderden jaren wordt het hofje bestuurd door een regentencollege waarin leden van de familie Van Foreest zitting hebben. Het provenhuis moet zijn ontstaan in of kort na 1522. De stichters waren het echtpaar Pieter Claesz. Paling en Josina van Foreest. In de Grote of Sint-Laurenskerk in Alkmaar is hun koperen grafplaat nog aanwezig. Paling, lange jaren burgemeester en rentmeester van de abdij Egmond, was in zijn tijd de rijkste Alkmaarder. Het provenhuis bestond al tijdens hun leven en bevond zich naast hun woning buiten de Geestpoort. Na hun dood werd ook hun ‘groote huys’ onderdeel van het hofje. Het provenhuis kreeg later nog belangrijke legaten uit de erfenis van de enige dochter van het echtpaar, Wilhelmina, en haar man Andries Willemsz. van Sonnevelt. Na de aanleg van de nieuwe vestingwerken rond 1573 kwam het hofje binnen de stadswallen te liggen, naast de nieuwe Geester- of Bergerpoort. Rond 1600 bestond het complex uit het al eerder genoemde ‘groote huys’, twee aangrenzende woningen aan de Geest en een vijftal huisjes om de hoek, aan de Kanisstraat, waaronder ook het pand op nummer 1. Alle woningen hadden hun voordeur aan de straat. Het provenhuis werd vanouds bewoond door oude vrouwen. Het oudst overgeleverde reglement van het hofje stamt uit de late 16de eeuw. De bewoonsters dienden te leven in ‘die heilige vreese Gods’, en in ‘goede vreede, liefde ende eendrachticheit’. Op zondag moesten ze in hun huisjes bidden en het evangelie lezen. Ze mochten geen honden hebben en hun goederen niet naar de lommerd brengen. Al sinds de jaren tachtig van de 16de eeuw woonden er zowel katholieke en gereformeerde (hervormde) vrouwen. Het hofje van Paling en Van Foreest is daarmee het oudste voorbeeld in Alkmaar van een hofje met een religieus gemengde bevolking, een voorbeeld dat door andere provenhuizen zou worden gevolgd. Het verschil in religie veroorzaakte wel problemen. In 1634 werd daarom in de tuin een schutting neergezet om het bleekveld van de gereformeerde vrouwen te scheiden van dat van de katholieke. Pas in 1715 verdween de schutting weer. De bewoonsters van het hofje woonden gratis en kregen bovendien eens per kwartaal, later eens per week, een geldbedrag. Daar kwamen nog allerlei extra uitkeringen bij, deels in natura. Het bestuur van het hofje bestond uit een college van regenten, bestaande uit familieleden van de stichters. Vanaf het midden van de 18de eeuw hadden bijna alleen vertegenwoordigers van de familie Van Foreest zitting in het college.

Het pand aan de Kanisstraat 1 is een 16e-eeuws pand in de Nederlandse stad Alkmaar. Het pand is tegelijkertijd gebouwd met het huis Geest 10-12 en was vroeger ook een geheel. Dat pand behoorde toen nog tot het hofje Paling en Van Foreest. Het huidige pand Kanisstraat 1 deed toen dienst als winkel, het huidige pand Geest 10-12 deed functie als de achterliggende woning. Het pand is in de huidige vorm op 10 december 1969 in het rijksmonumentenregister ingeschreven.

Nassuakwartier en Hout is een buurt in Alkmaar, onderdeel van de wijk Zuid. De buurt bestaat uit de Alkmaarderhout en de woonbuurt Nassaukwartier. Deze woonbuurt is grotendeels aangelegd in de Geesterhout, dat onderdeel uitmaakte van de Alkmaarderhout. Een groot deel van deze buurt valt onder het rijksbeschermd gezicht Westerhoutkwartier.

Het PEN-dorp is een kantorencomplex in Alkmaar, ontworpen in 1982 door architect Abe Bonnema, met tuinontwerp van onder andere Mien Ruys. In mei 1982 opende een nieuw bedrijfskantoor van het Provinciaal Elektriciteitsbedrijf Noord-Holland (PEN), op een terrein van 70.000 m² in de Bergermeerpolder. Het complex bevond zich op een nieuw bedrijventerrein, Viaanse Molen, en bood plaats aan ruim 500 medewerkers. Hiermee werd het het grootste kantoor van Alkmaar. Hoewel de naam, PEN-dorp, anders doet vermoeden, had het complex geen woonfunctie.