Großer Wannsee

De Wannseeconferentie was een op 20 januari 1942 op uitnodiging van nazileider Reinhard Heydrich gehouden bijeenkomst van vijftien hoge naziambtenaren in de aan de Wannsee bij Berlijn gelegen Villa Marlier. Zij kwamen bijeen om te spreken over de uitvoering van een 'definitieve oplossing' voor het 'Jodenvraagstuk' (Endlösung der Judenfrage). De bijeenkomst begon om 12.00 uur en duurde minder dan twee uur. In een later document wordt de bijeenkomst omschreven als een 'overleg van staatssecretarissen'. Dit geeft weer dat op dit niveau over de uitvoering werd gesproken, wat reeds eerder op een hoger niveau als beleid was vastgesteld. In Villa Marlier is sinds 1992 een herinnerings- en studiecentrum gevestigd: het Haus der Wannsee-Konferenz. Het werd geopend op de vijftigste herdenkingsdag van de conferentie.

De Andreaskerk (Duits: Andreaskirche) is een protestants kerkgebouw in het Berlijnse stadsdeel Wannsee. Het gebouw werd door Otto Stahn in neogotische stijl ontworpen.

Kladow is een stadsdeel van Berlijn en behoort tot het district Spandau.

Wannsee is een stadsdeel in het uiterste zuidwesten van Berlijn, gelegen in het district Steglitz-Zehlendorf. Het stadsdeel telt ruim 10.000 inwoners en behoort tot de welvarendste van de Duitse hoofdstad: het beeld wordt bepaald door grote vrijstaande huizen, jachthavens en veel groen. Wannsee ligt hoofdzakelijk op een eiland, dat omsloten wordt door de Havel, de Großer Wannsee (waaraan het zijn naam dankt), het Griebnitzkanal (Kleiner Wannsee - Pohlesee - Stölpchensee) en de Griebnitzsee. Tot het stadsdeel behoren daarnaast een deel van het gebied ten oosten van de Großer Wannsee, de kernen Albrechts Teerofen en Kohlhasenbrück, de voormalige exclave Steinstücken en het Pfaueninsel. De kern Klein Glienicke, gelegen aan de zuidwestrand van het eiland, hoort echter niet bij Wannsee, maar is een wijk van de Brandenburgse hoofdstad Potsdam. Wannsee ontleent bekendheid aan de waterrecreatie rond de Großer Wannsee (hoewel het populaire Strandbad Wannsee eigenlijk in het naburige stadsdeel Nikolassee ligt) en de beruchte Wannseeconferentie die de nazi's er hielden in 1942.

Het Pfaueninsel (Nederlands: Pauweneiland) is een 67 ha groot eiland en landschapspark in Wannsee, zo'n 20 km ten zuidwesten van het centrum van Berlijn, bij de stadsrand aangrenzend aan Potsdam in Brandenburg. In de 17e eeuw werd het eiland Kaninchenwerder (konijneneiland) genoemd naar de konijnenkwekerij die in opdracht van Frederik Willem I van Brandenburg op het eiland was opgericht. In 1685 kreeg Johannes Kunckel, een alchemist, de toelating op het eiland een glasblazerij te bouwen. Kunckel ontdekte o.m. hier een methode voor het vervaardigen van robijnrood glas. Na het overlijden van Frederik Willem in 1688 trok Kunckel naar Stockholm. Het eiland zou een eeuw zo goed als ongebruikt blijven. In 1793 kocht Frederik Willem II het eiland aan. Hij gaf de opdracht voor Schloss Pfaueninsel, een romantisch paleisje dat in 1794 werd gebouwd naar een ontwerp van Johann Gottlieb Brendel. Frederik Willem II liet het bouwen voor zijn maîtresse Wilhelmine Encke (later gravin van Lichtenau). Het paleis is van hout en de gevel werd gebouwd naar het voorbeeld van een middeleeuwse kasteelruïne. Het paleis bevindt zich op de westelijke eilandtip, en is zichtbaar vanuit het Marmerpaleis van de heerser. De gietijzeren brug tussen de torens dateert van later, van 1807. Tot heden is het paleis met het 18de- en 19de-eeuwse meubilair in de zomermaanden voor publiek geopend. Het natuurpark werd aangelegd in 1795 naar een ontwerp van Johaan August Eyserbeck. De zoon van Frederik Willem II, Frederik Willem III van Pruisen, liet op het eiland een modelboerderij aanleggen, en gaf in 1821 landschapsarchitect Peter Joseph Lenné opdracht het park her aan te leggen. Dit is nog de huidige parkaanleg van het eiland. Karl Friedrich Schinkel ontwierp bijkomende gebouwen voor dit doel, met onder meer een menagerie, gemodelleerd naar de Parijse Ménagerie du Jardin des Plantes. De pauwen die in de menagerie gekweekt en tentoongesteld werden, gaven de nieuwe naam aan het eiland. In het noordoosten van het eiland werd de Luisentempel gebouwd, met het uitzicht van een Griekse tempel. De zandstenen portico van dit bouwwerk werd in 1829 van het Schlosspark Charlottenburg naar het eiland verplaatst. Naast het Vogelhuis van de menagerie, waarin kleurrijke papegaaien en fazanten wonen, is er een grote fontein, die in 1824 werd ontworpen door Martin Friedrich Rabe. Het eiland, park en de monumenten worden beheerd door de Stiftung Preußische Schlösser und Gärten Berlin-Brandenburg (SPSG). In 1990 werd het Pfaueninsel door UNESCO als cultureel werelderfgoed erkend en opgenomen op de werelderfgoedlijst als onderdeel van de Paleizen en parken van Potsdam en Berlijn. Het gebied is onderdeel van een natuurgebied krachtens de Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn. Het eiland is sinds 1821 bereikbaar met een vaste veerbootverbinding over de Havel.

De Kerk aan de Stölpchensee (Duits: Kirche am Stölpchensee) is de dorpskerk van het voormalige dorp Stolpe, dat tegenwoordig deel uitmaakt van het Berlijnse stadsdeel Wannsee. De zaalkerk met vieringtoren werd in de jaren 1858-1859 gebouwd door Friedrich August Stüler naar een idee van koning Frederik Willem. De koning zelf ontwierp het roosvenster.

De Sint-Petrus-en-Pauluskerk van Nikolskoë (St. Peter und Paul auf Nikolskoe) is een kerkgebouw ten noorden van het Berlijnse park Klein-Glienicke aan de rand van de Stolper Berg. De geloofsgemeenschap van de kerk maakt deel uit van de Evangelische Kirche Berlin-Brandenburg-schlesische Oberlausitz.

De Sacrower See is een meer in Brandenburg ten zuidwesten van Berlijn. Samen met de 0,7 km noordelijker gelegen Glienicker See en de 1,6 km zuidelijker gelegen Heiliger See in Potsdam vormt het een ketting van meren die in de ijstijd ontstaan zijn.

De Glienicker See is een meer in Brandenburg ten zuidwesten van Berlijn. Samen met de 0,7 km zuidelijker gelegen Sacrower See en de Heiliger See in Potsdam vormt het een ketting van meren die in de ijstijd ontstaan zijn.

Steinstücken is een woonbuurt van Berlijn, die behoort tot het stadsdeel Wannsee, maar aan alle zijden omringd wordt door de Brandenburgse stad Potsdam. Tijdens de deling van Berlijn was Steinstücken de enige permanent bewoonde West-Berlijnse exclave in de DDR, totdat het in 1972 door een corridor met de rest van Berlijn verbonden werd. Steinstücken is ongeveer driehonderd meter lang en een kilometer breed en telt slechts een paar honderd inwoners. De wijk wordt in tweeën gedeeld door een spoorlijn, de Wetzlarer Bahn.

De Verlosserkerk (Duits: Heilandskirche am Port von Sacrow) is een luthers kerkgebouw in Potsdam. De kerk staat ten zuiden van het voormalige dorpje Sacrow, dat tegenwoordig een deel vormt van Potsdam, op een landtong aan de oever van de Havel. Zowel vanwege de ligging als vanwege de Italiaanse bouwstijl is dit een buitengewone kerk. Het bouwwerk met zijn vrijstaande campanile stamt uit 1844 en werd gebouwd naar tekeningen van de Pruisische koning Frederik Willem IV. Deze koning, die bekendstaat als „Der Romantiker auf dem Thron“ (De romanticus op de troon), liet de uitvoering over aan zijn hofarchitect Ludwig Persius. De kerk ligt ongeveer 300 m ten zuiden van het Slot Sacrow en maakt deel uit van het in de jaren 1840 door Peter Joseph Lenné opnieuw ingerichte park dat dit slot omringt. Zowel de kerk als het slot werden in de jaren na de Duitse eenwording gerestaureerd en zijn deel van het Havellandschap. Dit cultuurlandschap vol parken en paleizen strekt zich uit van het Pauweneiland tot aan Werder en staat sinds 1990 als ensemble onder de naam Paleizen en parken van Potsdam en Berlijn onder bescherming van de UNESCO als werelderfgoed. Het pittoresk gelegen dorpje Sacrow ligt ingeklemd tussen de door Theodor Fontane vaak beschreven Havel, die hier uitmondt in het Jungfernmeer, het meer van Sacrow en uitgestrekte bossen. Sinds 1939 hoort het dorp bij het zuidwestelijk gelegen Potsdam. Door de Fuchsberge wordt het dorp gescheiden van het drie kilometer noordoostelijker liggende Kladow, dat een deel is van het Berlijnse district Spandau.

De in 1911 opgerichte Filmstudio Babelsberg in Babelsberg (Potsdam), Duitsland is de oudste filmstudio ter wereld.