Vogelparade

De Boy Edgarbrug (brug 1064) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Deze vaste brug uit omstreeks 1969 komt in de vorm van een viaduct dan wel tunnel, afhankelijk van het gezichtspunt. Boven de overspanning voert gemotoriseerd verkeer op de Hoogoorddreef; een doorgaande route voor snelverkeer. In de tunnel bevindt zich een uitloper van het Bijlmerplein dat voetgangersgebied is. Een fietspad komend vanuit het zuiden eindigt onder het viaduct. Het bouwwerk draagt bij aan de afhandeling van de gescheiden verkeersstromen in de wijk. Gemotoriseerd verkeer vindt plaats op dijklichamen; langzaam verkeer op maaiveldniveau. Ontwerper van de brug is Dirk Sterenberg voor de Dienst der Publieke Werken. Hij zou menig kunstwerk voor Amsterdam Zuidoost ontwerpen. Brug 1064 bevindt zich qua uiterlijk in een grote groep gelijksoortige bouwwerken te herkennen aan de brugleuningen, de betonnen randplaten en de specifieke schakelkastjes. Die liet Sterenberg passen binnen het tegelpatroon op de landhoofden. De brug ging tijdenlang naamloos door het leven. In 2018 vernoemde de gemeente Amsterdam de brug naar jazzmusicus, maar ook huisarts Boy Edgar. Amsterdam kent ook een Boy Edgarstraat in de jazzbuurt in Slotervaart. Onder en ten zuiden van het viaduct staat het kunstwerk Vogelparade van Ko Aarts en Guido Vlottes.

Brug 1068 is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost.

There's a light that never goes out is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Kunstenares Hadassah Emmerich maakte voor de zuidelijke onderdoorgang van de Anton de Kombrug een bijdrage aan het "Open Source Festival" dan wel "Straat van de Sculpturen". In 2009 was dat een tijdelijke kunstlooproute tussen Station Amsterdam Bijlmer ArenA en metrostation Kraaiennest. Het kunstwerk bestaat uit drie relatief grote tegeltableaus van 3 bij 3 meter, die na afloop van de tentoonstelling bleven staan. De drie tableaus zijn bevestigd op drie brugpijlers. Meestal werd bij soortgelijke projecten gebruikt van felle tinten om het grijze beton weg te werken. Emmerich kwam echter met tableaus in donkere tinten aangepast aan de omgeving. De grillige lijnen in de afbeeldingen staat juist in contrast met de hoekigheid van die omgeving. De kunstenaar liet zich rond 2009 vooral inspireren door exotische bloemmotieven. Emmerich verbleef destijds onder een toelage van het Mondriaan Fonds in het Künstlerhaus Bethanien in Berlijn, waarbij de rust aldaar zorgde voor een donkerder kleurgebruik in haar werk; iets dat zij later weer losliet.

De Mural Hofgeest is een kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Het kunstenaarscollectief RUA (Reflexo on Urban Art) kreeg de opdracht de eentonige hoogbouwflats in de H-buurt in de Amsterdamse wijk na een renovatiebeurt op te fleuren. Bij dat collectief was toen Braziliaans streetartartiest Speto (Sao Paulo, 1971) aangesloten. Deze wandelde in de wijk bekeek de flats en bewoners, sprak ook met de opdrachtgevers en ging vervolgens aan de slag op een bijna blinde muur van flatgebouw Hofgeest. Die zijgevel bevat slechts een raamgang met kleine ramen in het midden en er lopen twee buizen over de volle hoogte van de flat. Speto en assistent schilderden de flathoge muurschildering in korte tijd vanuit een hoogwerker. Speto was een laatste kunstenaar uit RUA, die aan zijn karwei begon. Hij schilderde een meisje met kleurige haarband. Andere kunstenaars uit RUA namen andere delen van de flat voor hun rekening zoals de onderdoorgangen onder de flat en bijgebouwtjes.

Hoogoordbrug (brug 1039) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De vaste brug uit 1966-1968 komt hier in de vorm van een viaduct annex tunnel, afhankelijk van het gezichtspunt. Boven de overspanning voert gemotoriseerd verkeer op de Flierbosdreef, een doorgaande route voor snelverkeer. Onder de overspanning leidt het voet- en fietspad Gulden kruispad. Om die gescheiden verkeersstromen te realiseren werden in de wijk tientallen van dit soort bruggen neergelegd. Het ontwerp voor brug 1039 is afkomstig van Dirk Sterenberg, dan werkend voor de Dienst der Publieke Werken. Daar waar hij voor elders in de stad brug-voor-brug moest ontwerpen, sluit het ontwerp van de brug aan op die van andere bruggen in de buurt, die uit dezelfde tijd stammen, zie bijvoorbeeld de Dolingadreefbrug (brug 1012). Ze zijn herkenbaar aan leuningen (metalen strips), betonblokken op het rijdek en de vorm van het schakelkastje voor het elektra op de brug. Sterenberg, ook kunstenaar, paste het ontwerp daarvoor precies in het tegelpatroon in het landhoofd. De brug kreeg pas in 2018 haar naam in een serie vernoemingen binnen de bruggen op wegen voor gemotoriseerd verkeer. Ze werd daarbij vernoemd naar de flat Hoogoord, die op zich vernoemd was naar een herenhuis nabij Hilversum. Ongeveer 700 meter westelijk liggen de Hoogoorddreefmetrobrug en Hoogoorddreefspoorbrug; anders dan deze Hoogoordbrug liggen die spoorbruggen over de Hoogoorddreef.

De kus is een plastiek van Jeroen Henneman. Henneman kreeg inspiratie voor dit werk door het spelen met ijzerdraad en het werken met een soldeerbout met zilverdraad. Na enige bewerking ontstond iets wat op een kus leek. Henneman zag het als een ruimtelijke tekening. Henneman kreeg in 1979 het verzoek van de Koninklijke Bijenkorf Beheer een beeld te ontwerpen voor plaatsing bij het nieuwe hoofdkantoor aan de Frankemaheerd in Amsterdam-Zuidoost. In oktober was het ontwerp in handen van onder meer TNO om berekeningen te maken voor de fundering. Het plan was dat het beeld er in april 1981 zou staan. Het werd 1982 voordat het beeld er stond. De kus bestaat uit drie delen, samen ongeveer zestien ton wegend. De belangrijkste onderdelen zijn twee roestvrij stalen platen van 1,5 meter (man) en 30 centimeter breed (vrouw). Zij vormen twee gezichtsprofielen, die in de hoogte naar elkaar toe neigen en op de plaats van de lippen elkaar raken. Dit thema wordt pas zichtbaar als de toeschouwer er recht voor staat. In 1983 werd het beeld onderscheiden met de Nederlandse staalprijs (Nationale staalprijs) van de Stichting Staalcentrum Nederland (SSN), in 1985 kreeg het de Europese Staalprijs van de Europese staalconstructiebedrijven (ECCS). In 2007 maakte Henneman opnieuw een Kus, ditmaal voor Apeldoorn. De Koninklijke Bijenkorf trok in 2015 uit het kantoor en de nieuwe eigenaar van het gebouw wilde van het beeld af en in 2016 zijn plannen uitvoeren. Er is gezocht naar een alternatieve plek, waarbij de kunstenaar nog Rudi Fuchs in zijn hoedanigheid van curator van ArtZuid heeft ingeschakeld. Dat bleef zonder resultaat Het beeld kon nog net bewaard worden voor opslag. De kunstenaar moest toezien hoe zijn beeld op grove manier uit elkaar werd gehaald; hij had wel richtlijnen opgesteld, maar de aannemer hield zich daar niet aan. De gemeente Amsterdam ging samen met de kunstenaar op zoek naar een nieuwe plaats. Het beeld verdween vervolgens in opslag, maar er werd in die tijd gezocht naar een nieuwe plek. Het beeld bleek gewild bij andere stadsdelen, maar Zuidoost wilde het niet kwijt; het stadsdeel voelde "dat het beeld iets om trots op te zijn was" in de moeilijke perioden die het stadsdeel kende. Bij herplaatsing moest volgens de kunstenaar aan een tweetal eisen voldaan worden. Het beeld moest rondom vrij zijn (in verband met het contrast met de open lucht), maar tevens in een bebouwde omgeving (ook vanwege contrast). In de nazomer van 2019 werd bekend, dat De kus geplaatst wordt op het Anton de Komplein in Zuidoost, dat aan beide voorwaarden voldoet. Plaatsing kan echter niet zonder een paalfundering; het weegt circa 16.000 kilo; zonder goede fundering zou het in de bodem wegzakken. In oktober 2020 vond het daar plaats, niet direct op het plein, maar op een zuidelijk punt (richting politiebureau).

De Hoptillebrug (brug 1005) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De Hoptillebrug, vernoemd naar de straat Hoptille weer vernoemd naar de Friese buurtschap Hoptille is een verkeersbrug in de Foppingadreef. Deze Foppingadreef is een van de hoofdverkeersaders in Amsterdam-Zuidoost en maakt verbinding met de Bijlmerdreef en Karspeldreef. Met de komst van het viaduct werd een voor voetgangers en fietsers een verbinding gemaakt richting het westen; het toen nog in de planning zijnde kantorenpark rondom de Hogehilweg met bijvoorbeeld het Atlas kantorencomplex. Er moest voor die verbinding ook een spoor- en metrotunnel aangelegd worden, die op historische foto’s nog te zien is. Tussen dreef en sporen lag lange tijd een braakliggend grasveldje. In het begin van de jaren tachtig liet de alsmaar groeiende AMRO Bank aan de Foppingadreef een groot kantorencomplex bouwen van 69.000 m². Dit ter vervanging van hun kantoor aan het Rembrandtsplein. In 1987 ging dat gebouw ontworpen door Architectenbureau Van den Broek en Bakema open. De bouw was dermate volumineus dat het voet- en fietspad op dat tussenliggende terrein lag, verdween. De onderdoorgang in het viaduct werd nutteloos en werd afgesloten. Om illegale doorgang te blokkeren kwam er aan de zijde van de woonwijk een moestuin; de andere zijde werd afgesloten door middel van hekwerken. Het metro- en treinviaduct verdween in het geheel. Het ontwerp van het viaduct was in handen van de architect Dirk Sterenberg en de Dienst der Publieke Werken die in de serie 1005-1038 vijftien soortgelijke viaducten ontwierp. Ze zijn herkenbaar aan het elektriciteitskastje in de onderdoorgang, afgeronde stootplaten en betonnen blokken in het wegdek.

De Flierbosdreefbrug (brug 1038) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De bouw van dit viaduct in de Flierbosdreef (haar naamgever) was noodzakelijk vanwege de strikte scheiding tussen snel en langzaam verkeer in grote delen in Zuidoost. De Flierbosdreef voor snel verkeer werd daarom op een halfhoog dijklichaam aangelegd, langzaam verkeer bevindt zich op maaiveldniveau. Om voetgangers en fietsers in de gelegenheid te stellen van de ene buurt naar de andere te komen werd een heel stelsel aan viaducten gebouwd. De Flierbosdreefbrug stelt bewoners van de H-Buurt via het Kraaiennestpad rechtstreeks naar het Nelson Mandelapark te gaan, al moet men daartoe nog wel het heuveltje van brug 1162 over. Het ontwerp van de brug is afkomstig van Dirk Sterenberg voor de Dienst der Publieke Werken. Zijn naam ontbreekt weliswaar op de bouwtekeningen, maar zijn architectonische handtekening is terug te vinden in de betegeling van de brughoofden, het schakelkastje, als ook de uitvoering van keermuren, dat in tal van “zijn” bruggen in Zuidoost is terug te vinden. Brug 1038 is ongeveer 19 meter lang en 21 meter breed. De brug kreeg in 2018 haar naam.

Steve(n) van Dorpel is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuid. Nelson Carrilho kreeg in 1990 het verzoek/een opdracht tot het maken van een beeld van voetballer Steve van Dorpel, in 1989 omgekomen tijdens de SLM-ramp. Initiatiefnemer voor het beeld was SV Bijlmer (Sportvereniging Bijlmer), waar Van Dorpel op jonge leeftijd begon te voetballen. Geld werd ingezameld door de Vrienden van Steve. Carrilho, meest werkzaam met vrije beelden, kreeg de opdracht mee dat in dit geval het beeld op Steve van Dorpel moest lijken; het beeld kwam dan ook in overleg met de familie tot stand. De moeder van Van Dorpel herkende haar zoon erin, aldus de kunstenaar. Carrilho beeldde de voetballen “met bal aan de voet” af. Bobby Haarms, hulptrainer bij AFC Ajax, kwam het beeld op 28 mei 1992 onthullen. Het beeld stond vanaf toen op een grasveldje aan de Flierbosdreef nabij het politiebureau. In 2010 werd het herplaatst in het Nelson Mandelapark. Het beeld is van brons en staat op een sokkel van cortenstaal. Op de sokkel is een plaquette geplaatst met de tekst: Steven van Dorpel13 december 1965 – 7 juni 1989Ter nagedachtenis aan “de parel van de Bijlmer” die samen met andere dierbaren is uitgevlogenom nooit meer terug te keren. Moge genade, vrede en liefde de jouwe zijn in volle glorie.Amsterdam, 28 mei 1992 De ramp zelf wordt herdacht door het Monument voor de vliegramp op 7 juni 1989 op het 's-Gravesandeplein (Amsterdam-Oost).

Hogevecht is een straat in Amsterdam-Zuidoost, wijk Bijlmermeer. Aan de straat staan de flats Hogevecht Oost en Hogevecht West. Ze staan ingeklemd tussen het Abcouderpad en de Flierbosdreef.

De Albert Helmanbrug (brug 1231) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. De brug vormt de verbinding tussen het Anton de Komplein en het Nelson Mandelapark. Direct ten zuiden van de brug staat het beeld van Steve van Dorpel gemaakt door Nelson Carrilho. Daar is tevens het start- en eindpunt van een 2,1 km lang trimparcours door het park.

De Horstenburgbrug (brug 1003) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Zuidoost. Deze brug werd door Dirk Sterenberg voor de Dienst der Publieke Werken ontworpen in een toen nog naamloze dreef in Amsterdam-Zuidoost. Sterenberg ontwierp voor die wijk talloze bruggen in steeds hetzelfde stramien, meest te herkennen aan de opbouw, leuningen en het schakelkastje. De brug werd vanaf 1966 geheel in beton opgetrokken, maar lag er nog jaren ongebruikt bij. Ze zou nabij de op een dijklichaam liggende Foppingadreef en Karspeldreef op maaiveldniveau de verbinding verzorgen tussen wat pas veel later de woonwijken Hoptille (bouw 1981) en Heesterveld (bouw 1978) zouden worden. De brug ging vanaf de bouw tot 2018 naamloos door het leven. Op augustus 2018 besloot de gemeente Amsterdam in één keer talloze bruggen te vernoemen. Zo kreeg deze brug de naam Horstenburgbrug en is vernoemd naar villa Horstenburg in Obdam. In die naamgeving trad verschil op met de nabijliggende straat Horstenberg, vernoemd naar diezelfde villa, sinds januari 1996 een rijksmonument (495679) aan de Dorpsstraat 111 aldaar.