Berlin-Moabit

Birkenstraße is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder de kruising van de Wilhelmshavener Straße en de Birkenstraße in het Berlijnse stadsdeel Moabit. Het metrostation werd geopend op 28 augustus 1961 en wordt bediend door lijn U9. De bouw van lijn G, de huidige U9, was een direct gevolg van de deling van de Berlijn na de Tweede Wereldoorlog. De historische binnenstad was in Oost-Berlijn komen te ligen en in het westen van de stad ontstond een nieuw centrum rond Bahnhof Zoo en de Kurfürstendamm. Om het nieuwe centrum met de dichtbevolkte buitenwijken te verbinden besloot men een nieuwe noord-zuidlijn te bouwen die de oude binnenstad ontweek. Eind augustus 1961, slechts twee weken nadat de Muur Berlijn fysiek spleet, kwam het eerste deel van lijn G, waarvan ook station Birkenstraße deel uitmaakt, in gebruik. Zoals alle metrostations op het oudste deel van de U9 werd Birkenstraße ontworpen door Bruno Grimmek. Herkenbare elementen van Grimmeks stijl zijn het geknikte, licht welvende dak en de met glasmozaïek beklede zeshoekige zuilen. Het station wordt gedomineerd door groene tinten; zowel de zuilen als de wanden dragen deze kleur. In tegenstelling tot de meeste andere stations op de lijn bevinden de uitgangen zich in het midden van het eilandperron, in plaats van aan de uiteinden. Het station is momenteel alleen via trappen te bereiken, maar uiteindelijk moeten alle Berlijnse metrostations van een lift voorzien zijn. Station Birkenstraße heeft hierbij echter geen hoge prioriteit; volgens het tijdschema van de Berlijnse Senaat zal de inbouw van een lift pas na 2010 plaatsvinden.

Turmstraße is een station van de metro van Berlijn in het Berlijnse stadsdeel Moabit. Het metrostation bevindt zich onder de Kleiner Tiergarten, een park tussen de Turmstraße en de straat Alt-Moabit. Station Turmstraße werd geopend op 28 augustus 1961 en wordt bediend door lijn U9. Lijn G, de huidige U9, is de enige Berlijnse metrolijn die volledig na de Tweede Wereldoorlog gebouwd werd. De aanleg van de lijn was dan ook een direct gevolg van de naoorlogse deling van de stad. De historische binnenstad was in Oost-Berlijn komen te liggen en in het westen van de stad ontstond een nieuw centrum rond Bahnhof Zoo en de Kurfürstendamm. Om het nieuwe centrum te verbinden met Moabit en Wedding besloot men een nieuwe noord-zuidlijn te bouwen die de oude binnenstad ontweek. Eind augustus 1961, slechts twee weken nadat de Muur Berlijn fysiek spleet, kwam het eerste deel van lijn G, waarvan ook station Turmstraße deel uitmaakt, in gebruik. Zoals alle metrostations op het oudste deel van de U9 werd Turmstraße ontworpen door Bruno Grimmek. Herkenbare elementen van Grimmeks stijl zijn het geknikte, licht welvende dak en de met glasmozaïek beklede zeshoekige zuilen. Grimmek ontwikkelde een schema van vier pastelkleuren, die in een herhalende volgorde aan de stations werden toegewezen. Turmstraße kreeg de kleur lichtblauw, die is toegepast in de gehele wandbetegeling; de zuilen dragen echter een zandkleur. Op de lange termijn zal Turmstraße wellicht een overstapstation worden. Er bestaan namelijk plannen lijn U5 te verlengen naar het westen van de huidige westelijke terminus Berlin Hauptbahnhof naar Moabit en Jungfernheide en, in een later stadium, luchthaven Tegel en/of Reinickendorf. In station Turmstraße zal het tracé de U9 kruisen op een niveau boven het huidige noord-zuid-georiënteerd perron. In voorbereiding hierop bouwde men boven de huidige perronkoker een korte tunnelstronk in west-oostelijke richting en in het midden van het station alvast een trappenhuis dat deze beide niveaus verbindt, en dat in de tussentijd dienstdoet als extra uitgang, leidend naar de Kleiner Tiergarten. Twee andere uitgangen bevinden zich aan beide uiteinden van het perron en leiden via een tussenverdieping naar de zuidzijde van Alt-Moabit respectievelijk de kruising Turmstraße/Wilhelmshavener Straße. De zuidelijke toegang tot het station is geïntegreerd in een huizenblok. Bij de noordelijke toegang kwam in 2010 een lift in gebruik. Turmstraße werd daarmee het 74e Berlijnse metrostation dat drempelvrij toegankelijk is.

De protestantse Heilandskerk (Duits: Heilandskirche) is gelegen in het Berlijnse stadsdeel Moabit. Met haar 87 meter hoge toren is de kerk een beeldbepalend gebouw in de omgeving.

De Kleiner Tiergarten is een park in het Berlijnse district Mitte.

De Stephankiez is een buurt in het Berlijnse stadsdeel Moabit in het district Mitte. De bebouwing stamt voornamelijk uit de Gründerzeit, in de 19e eeuw. Midden in de buurt ligt de Stephanplatz. Merkwaardig aan de buurt is het stervormig stratenpatroon. De kiez met de Stephanstraße als centrale as, wordt begrensd door de Quitzowstraße, Birkenstraße, Putlitzstraße, Perleberger Straße, Rathenower Straße en Kruppstraße. Belangrijke groene plek is het naar de vroegere districtsburgemeester genoemde Fritz-Schloß-Park.

De Sint-Pauluskerk (Duits: St. Paulus) is een rooms-katholieke parochiekerk in het Berlijnse stadsdeel Moabit. Tegelijkertijd is het een kloosterkerk van de dominicanen. Kerk en parochiehuis staan op de Berlijnse monumentenlijst.

Westhafen is een metrostation in de Duitse hoofdstad Berlijn dat in 1961 werd geopend bij het gelijknamige S-Bahnstation. Het metrostation Westhafen, voorheen Putlitzstraße, ligt iets ten noorden van de S-Bahnring en ten westen van de Putlitzbrücke, in een hoofdzakelijk industrieel gebied. Het station heeft een eilandperron met uitgangen aan beide uiteinden; de noordelijke uitgang leidt naar de Westhafenstraße, de zuidelijke geeft toegang tot het S-Bahnstation en is tevens voorzien van een lift. Zijn huidige naam kreeg station Westhafen in mei 1992. De bouw van lijn G, de huidige U9, was een direct gevolg van de deling van de Berlijn na de Tweede Wereldoorlog. De historische binnenstad was in Oost-Berlijn komen te ligen en in het westen van de stad ontstond een nieuw centrum rond Bahnhof Zoo en de Kurfürstendamm. Om het nieuwe centrum met de dichtbevolkte buitenwijken te verbinden besloot men een nieuwe noord-zuidlijn te bouwen die de oude binnenstad ontweek. Deze lijn zou tevens de tot het West-Berlijnse net behorende, maar deels over Oost-Berlijns grondgebied verlopende U6 en U8 versterken. Eind augustus 1961, slechts twee weken nadat de Muur de stad fysiek spleet, kwam het eerste deel van lijn G in gebruik. Putlitzstraße was een van de negen eerste stations van deze lijn. Ondanks de nabijheid van het gelijknamige S-Bahnstation moesten overstappende reizigers aanvankelijk een flinke omweg via de straat maken. Pas in 1975 werd een voetgangerstunnel tussen metro en S-Bahn aangelegd. Zoals alle Berlijnse metrostations uit deze periode werd station Westhafen ontworpen door Bruno Grimmek. Typerend voor Grimmeks stijl zijn met name de zeshoekige zuilen op het perron. In tegenstelling tot de andere stations op het oudste deel van de U9, ontworpen door dezelfde architect, heeft het station geen geknikt, maar een vlak dak. Oorspronkelijk waren de wanden bekleed met beige tegels, terwijl de zuilen in een lichtgroene kleur waren uitgevoerd. Tijdens een renovatie in 2000 werd het uiterlijk van het station echter volledig veranderd. Station Westhafen werd naar een ontwerp van Françoise Schein en Barbara Reiter in samenwerking met de Europese mensenrechtenorganisatie Inscrire ingericht als station van de mensenrechten. De wanden worden sindsdien gesierd door diverse citaten uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Duitse dichter Heinrich Heine. De letters van de citaten nemen steeds een hele tegel in beslag en vormen zowel rechthoekige als diagonale blokken, waardoor de werken niet alleen tekstueel, maar ook grafisch van aard zijn. De zuilen werden bekleed met citroengele tegels, waarop leestekens te herkennen zijn. Gelijkaardige projecten werden eerder gerealiseerd in de metro van Brussel (station Sint-Gillis Voorplein), Parijs (station Concorde), Lissabon en Stockholm. In Berlijn koos men voor station Westhafen vanwege de deportatietreinen die er tijdens de Tweede Wereldoorlog vertrokken.

Westhafen is een station van de S-Bahn van Berlijn, gelegen nabij de gelijknamige binnenhaven in het Berlijnse stadsdeel Moabit. Het S-Bahnstation ligt aan de Ringbahn en opende op 1 oktober 1898 onder de naam Putlitzstraße. Het gelijknamige metrostation haaks onder de spoorlijn, aanvankelijk eveneens Putlitzstraße geheten, kwam in gebruik op 28 augustus 1961 en is onderdeel van lijn U9.

De Sint-Johanneskerk (Duits: Sankt Johanniskirche) is een door Karl Friedrich Schinkel ontworpen kerkgebouw in het Berlijnse stadsdeel Moabit. Het kerkgebouw is een van de vier voorstadkerken van de architect die allen eenzelfde bouwplan hadden. De kerk draagt de naam van Johannes de Doper.

Hansaplatz is een station van de metro van Berlijn, gelegen onder het gelijknamige plein in het Berlijnse stadsdeel Hansaviertel. Het metrostation wordt bediend door lijn U9 en kwam in gebruik op 28 augustus 1961. Station Hansaplatz was echter reeds vier jaar daarvoor voltooid en in het kader van een architectuurtentoonstelling opengesteld voor publiek.

Hansaviertel is het kleinste stadsdeel van Berlijn, gelegen in het district Mitte. Het stadsdeel ligt tussen Großer Tiergarten en de Spree. In de Tweede Wereldoorlog is het district bijna volledig verwoest en is herbouwd tussen 1957 en 1961 als project door internationaal bekende architecten zoals Alvar Aalto, Egon Eiermann, Walter Gropius, Oscar Niemeyer en Sep Ruf. Het project, met de naam Interbau 57, bevat twee kerken (St. Ansgar en Kaiser-Friedrich-Gedächtniskirche) en is nu een beschermd monument. Het stadsdeel is genoemd naar het middeleeuwse samenwerkingsverband Hanze, met het Hansaplatz in het midden van de wijk. Het plein bestaat uit een klein winkelgebied, een bibliotheek en het Grips-Theater. Het metrostation Hansaplatz is geopend in 1957 maar de metro U9 reed er niet voor 1961. Sommige gebouwen uit de Gründerzeit ten noorden van het spoor zijn gespaard in de Tweede Wereldoorlog.

Beusselstraße is een station van de S-Bahn van Berlijn, gelegen nabij gelijknamige straat, die de sporen ter plaatse kruist op een viaduct, en de Westhafen in het Berlijnse stadsdeel Moabit. Het station ligt aan de Ringbahn en opende op 1 mei 1894. In 1867 begon de aanleg van een nieuwe spoorlijn ten oosten van het Berlijnse stadscentrum, die een aantal reeds bestaande kopstations met elkaar moest verbinden. In 1871 kwam de halve ringlijn gereed tussen de stations Moabit (aansluiting op de Lehrter Bahn) en Schöneberg, waar een aansluiting richting het Potsdamer Bahnhof werd gecreëerd. Zes jaar later kwam ook het westelijke deel van de ringlijn gereed. De lijn werd zowel gebruikt voor goederenvervoer als door stadstreinen, alles uiteraard met stoomtractie. Op 1 mei 1894 opende ter hoogte van de Beusselbrücke het nieuwe station Beusselstraße. Het verving station Moabit, dat slechts op zeer geringe afstand lag. Station Beusselstraße kreeg een eilandperron, dat aan de westzijde via trappen met de Beusselbrücke verbonden was. De eerste echte, elektrische S-Bahntreinen stopten in het station in februari 1929, toen de elektrificatie van de Ringbahn voltooid was. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte de toegang op de Beusselbrücke ernstig beschadigd, maar de ruïne van het stationsgebouw bleef toch nog in gebruik tot 1962, toen er een nieuw toegangsgebouw verrees. In 1975 werd Beusselstraße het eindpunt van treinen over de Siemensbahn, die bij station Jungfernheide van de Ringbahn aftakte. In station Jungfernheide was het perron waar deze treinen voorheen hun eindpunt hadden namelijk afgebroken in verband met de aanleg van metrolijn U7. Het reizigersaantal van de S-Bahn was in het westen van de stad ondertussen sterk gedaald. De door de Oost-Duitse spoorwegen (Deutsche Reichsbahn) geëxploiteerde S-Bahn werd na de bouw van de Berlijnse Muur in 1961 namelijk massaal geboycot in West-Berlijn. Ook onder het West-Berlijnse S-Bahnpersoneel bestond grote ontevredenheid, die in september 1980 tot uitbarsting kwam met een staking. De Deutsche Reichsbahn greep de staking aan om flink in de toch al magere dienstregeling van het westelijke S-Bahnnet te snijden. Een aantal lijnen, waaronder de Ringbahn, zou helemaal niet meer bediend worden. Op 18 september 1980 sloot station Beusselstraße zijn deuren. In 1985 nam de reizigersbelangenorganisatie IGEB zijn intrek in het ongebruikte stationsgebouw, dat vier jaar later echter gesloopt zou worden. Ook nadat het stadsvervoerbedrijf BVG de exploitatie van het westelijke S-Bahnnet in 1984 had overgenomen van de DR bleef de Ringbahn buiten gebruik. Pas in 1993 kwam het eerste deel van de S-Bahnring weer in dienst, tot aan station Westend. Vier jaar later was ook de verbinding met Jungfernheide hersteld en op 19 december 1999 bereikte de Ringbahn via station Beusselstraße zijn nieuwe voorlopige eindpunt Westhafen. Station Beusselstraße was ondertussen compleet herbouwd: het perron was heraangelegd, er waren nieuwe toegangen vanaf de Beusselbrücke gecreëerd en liften geïnstalleerd. Uiterlijk lijkt het station sindsdien sterk op zijn oosterbuur Westhafen, herbouwd in dezelfde periode. Drie jaar na de heropening van station Beusselstraße was de ring weer gedicht. Sinds de herinvoering van de zogenaamde Vollring-dienst in 2006 wordt station Beusselstraße bediend door de lijnen S41 (ring met de klok mee) en S42 (tegen de klok in).