Liesdelsluis

Museum Ons' Lieve Heer op Solder is een voormalige schuilkerk, gelegen in de binnenstad van Amsterdam, op de hoek van de Oudezijds Voorburgwal en de Heintje Hoekssteeg. Het pand staat in de 'Top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg' uit 1990. De voormalige schuilkerk fungeert als museum en wordt (opnieuw) gebruikt voor de rooms-katholieke eredienst. Er worden huwelijken ingezegend en elke kerstnacht zijn er twee nachtmissen. Iedere eerste zondag van de maanden oktober tot en met april vindt een heilige mis plaats, opgeluisterd met zang en orgelspel. Het museum is na het Rijksmuseum het oudste museum van Amsterdam en wordt jaarlijks door circa 100.000 personen bezocht. Vroeger moesten bezoekers schoenbescherming dragen om het museum te bezoeken, maar deze regel is sinds de verbouwing in 2015 komen te vervallen.

De Bierkaai was de kaai in Amsterdam, Utrecht, Hoorn, Den Haag en andere steden, waar de vaten met bier aankwamen en de sjouwers werkten die de zware vaten met bier laadden en losten. Dat moest hier gebeuren om de heffing van accijns te vergemakkelijken. De Amsterdamse Bierkade was een deel van de Oudezijds Voorburgwal, gelegen bij de Oude Kerk. De Utrechtse bierkaai lag op de werven tussen de Vollersbrug en de Geertebrug. Deze plaats was in 1648 door het stadsbestuur aangewezen.

De Heintje Hoekssteeg is een steeg in het centrum van Amsterdam vernoemd naar Heintje Hoek. Hoek was rond het jaar 1400 bestuurslid van de Schutterij van Amsterdam. In oude documenten wordt zijn naam geschreven als 'Heyntgen Hoec'. De steeg is naar hem vernoemd omdat hij er tussen 1382 en 1410 woonde. In oudere documenten komt ook de schrijfwijze 'Heyntgen Hoecxstege' voor. Op de hoek van de Heintje Hoekssteeg ligt de schuilkerk Ons’ Lieve Heer op Solder. Een oude bijnaam van deze kerk is 'Het Haantje'. Die naam is zeer waarschijnlijk afgeleid van de naam van de steeg.

De Gecroonde Raep is een grachtenpand aan de Oudezijds Voorburgwal 57 te Amsterdam. Het is in 1615 door Hendrick de Keyser gebouwd voor Eduard Emtinck (1569-1645) en is het beste voorbeeld van een trapgevel in de barokke Amsterdamse renaissance. De rijk versierde trapgevel heeft grote trappen met voluten, dubbele pilasters gekoppeld door cartouches (schilden) als muurdammen op de eerste verdieping, accoladebogen boven de vensters, maskers, kopjes en twee jaartalstenen. Opvallend is dat schuin aan de overzijde aan de Oudezijds Voorburgwal 18 (Int Slodt van Egmondt uit circa 1615) een gevelfragment voorkomt dat sterk lijkt op De Gecroonde Raep. Waarschijnlijk is hier sprake van "aannemersplagiaat". In een zeventiende-eeuws boek over Hendrick de Keyser is een ontwerptekening gepubliceerd, waarop de gevel voor de helft staat afgebeeld (naast de tekening van de gevel van De Dolphijn). De onderpui is later gewijzigd, namelijk versteend. De Gecroonde Raep is een vroeg voorbeeld van een huis met achterhuis gescheiden door een binnenplaats en een gang die voor- en achterhuis met elkaar verbindt. Maar dit achterhuis is niet, zoals gebruikelijk, dwars geplaatst. Het achterhuis bevindt zich aan de Oudezijds Achterburgwal (nummer 46A). Het werd in 1633 uitgebreid, waardoor het huis een L-vormige kavel kreeg. Aan de Achterburgwal-gevel bevinden zich twee jaartalstenen (1615 en 1633) en de gevelsteen De Gecroonde Raep. De jaartalsteen 1633 geeft het gedeelte van het achterhuis aan dat in 1633 bij het achterhuis uit 1615 is getrokken. De achtergevel is sterk gewijzigd, evenals de kap van het huis. In de 19e eeuw was in het pand een sigarenfabriekje gevestigd en in de 20e eeuw woonde en werkte de beeldhouwer Cephas Stauthamer er, met op de voormalige tabakszolder zijn atelier. Dit architectonisch uiterst belangrijke pand is sinds 1946 eigendom van de Vereniging Hendrick de Keyser. Het is in 1985 gerestaureerd.

De Wallen of de walletjes is een prostitutiegebied in het oudste deel van Amsterdam in de buurt Burgwallen Oude Zijde. Er wordt op ruim 300 werkplekken raamprostitutie bedreven. De buurt wordt in het Engels aangeduid met Red Light District, vanwege de rode lampen die traditioneel in de ramen van de prostituees branden. Het is een van de belangrijkste toeristische bezienswaardigheden van Amsterdam.

Mata Hari is een rijksmonument op de Amsterdamse Wallen. Het complex bestaat uit enkele onderling verbonden panden aan de Oudezijds Voorburgwal 27 en 29 en een pand aan de Oudezijds Achterburgwal 20-22-24. Het complex dankt zijn naam aan een berucht illegaal gokpaleis, dat hier sinds begin jaren 70 van de vorige eeuw werd gevestigd. In 2007 werd het inmiddels leegstaande pand op aandringen van de gemeente Amsterdam gekocht door woningcorporatie Ymere, om te voorkomen dat hierin opnieuw illegale of schimmige activiteiten zouden worden ontplooid.

De Bet van Beerenbrug (brug nr. 210, voorheen ook wel bekend als de Stormsteegbrug) is een brug over de Oudezijds Achterburgwal in het Wallengebied in Amsterdam. De brug verbindt de Korte Niezel met de (Korte) Stormsteeg. Er ligt hier al eeuwenlang een brug. Al op de kaart van Balthasar Florisz. van Berckenrode uit 1625 is hier een brug te zien, maar vermoedelijk lag er al eerder een brug. Die kreeg allerlei varianten, zoals van hout en een brug met een ijzeren overspanning. De brug bracht niet alleen verkeer naar de overkant, ze droeg ook jarenlang aan de noordzijde een enorme buis. In 1972 werd de brug gedurende vijf maanden geheel vernieuwd en kreeg een voor deze buurt afwijkend uiterlijk met een grijze betonnen overspanning; de enorme buis verdween eveneens. Opvallend is tevens dat de oostelijke oever van de OZ Achterburgwal hier geen kades heeft. De brug is in 2017 vernoemd naar de vroege voorvechtster van holebirechten Bet van Beeren, die iets verderop op de Zeedijk de uitspanning "Het Mandje" uitbaatte.

De Lange Niezel, met in het verlengde de Korte Niezel, is een smalle straat in het Wallengebied in Amsterdam-Centrum. De straat loopt van de Warmoesstraat in het westen naar de Oudezijds Voorburgwal in het oosten en loopt vandaar verder als de Korte Niezel naar de Oudezijds Achterburgwal. In de straat bevinden zich 17 rijksmonumenten. Verder bevinden zich in beide straten, naast woningen, hoofdzakelijk sekswinkels, gokhallen, horeca en er wordt raamprostitutie bedreven. De straten zijn verkeersluw en kennen eenrichtingsverkeer richting het oosten. De naam van de straat is een verbastering van liesdel, een del of dal waar Lies groeit. Oorspronkelijk was het gebied een moerassig land dat lag ten noorden van de hogere grond waar de Oude Kerk was gebouwd. Na 1350 werd de grond opgehoogd en verscheen er bebouwing. Op de plaats van de latere straat bleef de naam Liesdel voortleven maar verbasterde eerst tot Niesdel en daarna tot Niezel. In de zestiende eeuw werd de straat naar de Oudezijds Voorburgwal verlengd naar de Oudezijds Achterburgwal. Deze verlenging kreeg hierbij de naam Korte Niezel terwijl het oorspronkelijke Niezel de naam Lange Niezel kreeg. De brug die beide Niezels met elkaar verbindt heeft een onverbasterde naam en wordt de Liesdelsluis genoemd. In het AT5 programma "De straten van Amsterdam" stond de straat in een van de afleveringen centraal. In dit programma kwam naar voren dat in de 16e eeuw de straat, evenals de Warmoesstraat, een voorname straat was met de grootste huizen waar de rijkste burgers van Amsterdam woonden. Met de aanleg van de Herengracht en andere nieuwe grachten in de 17e eeuw verhuisden zij daarheen en werd de straat minder voornaam. Op nummer 15 bevond zich 60 jaar lang, van 1941 t/m 2001, café Monico, dat werd uitgebaat door Saar Heshof, alias Blonde Saar, waar net als in café 't Mandje op de Zeedijk een gemengd publiek van sekswerkers, lesbische vrouwen, homoseksuele mannen en volksjongens kwamen.

De Armbrug (brug 208) is een vaste brug in Amsterdam-Centrum. De brug vormt de verbinding tussen de Oudezijds Armsteeg en de Vredenburgersteeg. Ze overspant daarbij de Oudezijds Voorburgwal net voor de plaats waar die samenstroomt met de Oudezijds Achterburgwal en verder gaat als Oudezijds Kolk. Opvallend is dat de oostelijke kade van de OZ Voorburgwal ten zuiden van de brug ophoudt, de noordoostelijk van de brug gelegen gebouwen staan direct aan het water.

Het Wapen van Riga is een pand in Amsterdam, gelegen aan de Oudezijds Voorburgwal 14. Dit huis heeft een trapgevel. Dit soort huizen werden gebouwd tussen ongeveer 1600 en 1665. De eerste trapgevels hadden een stijl die nog niet typisch Amsterdam was, de Hollandse renaissance, een stijl die ook veel voorkomt in bijvoorbeeld Haarlem. Het Wapen van Riga is gebouwd in 1605 in opdracht van een koopman uit Riga, een immigrant. Daarom zit er ook een gevelsteen in de muur waarop twee gekruiste sleutels staan, dit is het stadswapen van Riga. Het lijkt erg op het stadswapen van Leiden. Het huis heeft verschillende namen: De Burcht van Leiden, De Leeuwenburg en de meest gebruikte (en meest correcte) Het Wapen van Riga. Dit huis is een versteend houten huis. Het heeft een houtskelet en een houten onderpui. De stenen muren hangen in de ankers van het houtskelet. De voorgevel helt naar voren, een bouwkundige term hiervoor is dat hij op vlucht staat. De zijgevel is uitgebouwd op een uitstekende balkenlaag. Het huidige pand is een reconstructie. Het zeer bouwvallige pand werd in 1942 opgekocht door de Vereniging Hendrick de Keyser.

De Majoor Bosshardtbrug (brug nr. 211) is een brug over de Oudezijds Achterburgwal op de Wallen in Amsterdam. De brug verbindt de Molensteeg met de Oudekennissteeg. Er ligt hier al eeuwenlang een brug. Al op de kaart van Balthasar Florisz. van Berckenrode uit 1625 is hier een brug te zien, maar vermoedelijk lag er al eerder een brug. Die kreeg allerlei varianten, zoals van hout en een brug met een ijzeren overspanning. In het begin van de 21e eeuw ligt er een brug die een overspanning heeft van beton; het is vooralsnog onbekend wanneer de brug dan voor het laatst vernieuwd is. De brug is op 7 juni 2013 vernoemd naar Alida Bosshardt, een officier van het Leger des Heils die actief was voor de prostituées en de junks die op dit deel van de Wallen zeer aanwezig waren. Er waren een jaar eerder pogingen gedaan om de Oudezijds Armsteeg en/of Armbrug naar haar te vernoemen; die pogingen strandden. De brug in Amsterdam is niet de eerste naar de majoor vernoemde brug. Al een jaar eerder, op 11 juli 2012, werd een (tot dan nog naamloze) brug in het Broersepark in Amstelveen naar haar vernoemd. De brug heeft vroeger bekendgestaan als de Molensteegbrug, naar de nabijgelegen straat, en deze naam was weer te danken aan de aanwezigheid van een molen die ooit aan de Zeedijk heeft gestaan, maar al voor 1357 gesloopt is. Er was nog een andere brug met die naam en wel over de Nieuwezijds Achterburgwal, deze brug is in 1867 bij de demping en ombouw van de gracht tot Spuistraat) verdwenen.

De Bananenbar is een erotische uitgaansgelegenheid op de wallen in Amsterdam. De inrichting is gevestigd in een 18e-eeuws pand aan de Oudezijds Achterburgwal dat opgenomen is in het register van rijksmonumenten. Het was eerder het zogenoemde Boudoir van de Satanskerk.