De Punt (gebouw)

De Albert Cuypmarkt is een dagmarkt in Amsterdam op het gedeelte van de Albert Cuypstraat tussen de Ferdinand Bolstraat en de Van Woustraat in De Pijp in het stadsdeel Zuid. De straat en de markt zijn vernoemd naar Albert Cuyp, een kunstschilder uit de 17e eeuw. De markt begon als een losse verzameling straatventers en handkarren. Dit ontaardde in het begin van de 20e eeuw in een chaos, waarop het gemeentebestuur in 1905 besloot een vrije markt te vestigen, die in eerste instantie alleen op zaterdagavond gehouden werd. De Albert Cuypstraat, de Dapperstraat, de Ten Katestraat en de Lindengracht werden in 1910 als 'ventstraat' aangewezen. In 1912 werd de markt een dag-markt die 6 dagen per week geopend is; maandag tot en met zaterdag van 09.00 tot 17.00 uur. Oorspronkelijk was de straat voor elk verkeer toegankelijk tijdens de markt-uren, maar al vele jaren is de straat volledig voor verkeer afgesloten indien de markt open is, behalve voor het lopende publiek. De Albert Cuypmarkt is met 260 kramen de grootste dag-markt van Europa. Het staat er vol met kramen met o.a. verse producten, kleding, bloemen, stoffen en natuurlijk typische Hollandse lekkernijen. Hij is ook de drukste markt van geheel Nederland met een heel gemengd publiek van Amsterdamse bewoners, toeristen, studenten, dagjesmensen en ondernemers. De markt is de laatste twee decennia een belangrijke toeristische attractie geworden; hij wordt elk jaar bezocht door zes miljoen mensen. Toeristen zijn verantwoordelijk voor een derde deel van de omzet op de markt. 'Buitenlandse toeristen geven gemiddeld dertig euro uit per bezoek. De toerist op het Damrak geeft maar vier euro uit', aldus de heer Ben Bockstael, voorzitter van de ondernemersvereniging Albert Cuyp in 2011. Op 23 september 2005 werd op de Albert Cuypmarkt, in de Albert Cuypstraat, het standbeeld van de Amsterdamse volkszanger André Hazes onthuld. Hazes bracht zijn jeugd door in De Pijp. Zijn zangtalent werd in 1959 ontdekt door Johnny Kraaijkamp sr., toen André op de Albert Cuypmarkt stond te zingen.

Het pand Albert Cuypstraat 182 is een gebouw aan de Albert Cuypstraat in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het is een van een drietal gemeentemonumenten in die straat. Het symmetrische gebouw steekt voor wat betreft grootte, robuustheid en soliditeit af tegen de belendingen en overzijde van de Albert Cuypstraat. De aanpalende woonhuizen en de woonhuizen aan de overzijde hebben last van verzakkingen etc., maar deze kerk staat nog pontificaal recht. De kerk zonder kerktoren, de Buiten-Amstelkerk, kwam er in 1892 als laatste zogenaamde doleantiekerk voor de afgescheiden groep gereformeerden onder leiding van Abraham Kuyper. Het is een rechthoekige gebouw met dito zaal met inwendige galerijen. In de jaren zestig van de 20e eeuw kreeg het gebouw een andere bestemming. Er kwam een supermarkt in, die niet al te veel geld in verbouwingen/aanpassingen investeerde. Dat veranderde in de jaren negentig van diezelfde eeuw toen het een luxe horecagelegenheid werd. Eerst heette het bedrijf De Engel (die de engel op de voorgevel plaatste, geheel in tegenstrijd tot de principes van de Gereformeerden), daarna Bazar. Het kerkinterieur (voor zover nog aanwezig) is daarbij gespaard gebleven. Echter het orgel is in 1971 verhuisd naar de hervormde kerk te Steenderen. Het gebouw heeft een doorloop naar de achterzijde, Govert Flinckstraat 191-193. Daar was een school gevestigd met op de bovenetage een kosterwoning. De soberheid van de toegepaste bouwstijl van de school staat in contrast met de voorgevel aan de Albert Cuypstraat. Er waren tijdens de kadasterindeling kennelijk woningen gepland op deze plaats aan de Albert Cuypstraat. De straatnummering springt ter plaatse van 168 naar 182, de nummering aan de Govert Flinckstraat verspringt niet.

Van Cuyp tot Dou is een muurschildering in Amsterdam-Zuid. De begane grond van het gebouw van de voormalige Stadsbank van Lening aan Gerard Doustraat 156 te Amsterdam, werd in 2017 en 2018 omgebouwd tot een fietsenstalling. Tijdens de uitgebreide werkzaamheden, waarbij het interieur omgebouwd moest worden voor de nieuwe bestemming, werd aan kunstenaar Hugo Kaagman een ontwerp gevraagd voor de levering van een muurschildering in het pand. Hij kwam met drie ontwerpen, waarbij de uiteindelijke keus gemaakt kon worden door de bevolking van de wijk. De muurschildering werd vervolgens door de kunstenaar met hulp van een bevriende galeriehoudster aangebracht op de westelijke muur van het pand. Die muurschildering begint bij de neveningang aan de Albert Cuypstraat (ten tijde van opening van het gebouw lag hier nog de stinkende Zaagmolensloot) en loopt tot aan de hoofdingang aan de Gerard Doustraat. Er zijn allerlei Amsterdamse zaken afgebeeld tussen een street-artportret van Albert Cuyp tot eenzelfde beeltenis van Gerard Dou aan de andere kant. Men vindt onder meer terug afbeeldingen die betrekking hebben op de Albert Cuypmarkt (soms inclusief standhouders), Jan Cremer op zijn motor, een muziekgroep, een afbeelding van het logo van AFC Ajax en een portretje van Johan Cruijff. Ook Airbnb waarover veel klachten zijn binnen De Pijp wordt genoemd. Op 26 mei 2018 werd de fietsenstalling geopend door Stadsdeel Zuid en dus ook het kunstwerk onthuld.

Het pand Gerard Doustraat 156 is een gebouw aan de Gerard Doustraat in De Pijp te Amsterdam-Zuid. Het is een van een vijftal gemeentemonumenten in die straat. Het pand is gebouwd naar een ontwerp van architect Willem Hamer jr.. Hij ontwierp een gebouw in de Neorenaissancestijl. Het gebouw vertoont voor wat betreft toegepaste materialen gelijkenis met Gerard Doustraat 220, rood/oranjeachtige gevels echter hier met grijze speklagen. Op straatnummer 220 zijn daarbij trapgevels toegepast, Gerard Doustraat 156 oogt meer als een symmetrische blokkendoos met Romaanse bogen boven ramen en deuren. Aan de voorgevel is nog een hijsbalk gemonteerd. De gevel is verder ter hoogte van scheiding begane grond/eerste etage voorzien van gevelversieringen. Het gebouw diende vanaf de ingebruikname tot 17 november 2016 als filiaal van de Stadsbank van Lening. De hoofdingang van die bank was (ook al vanaf het begin) geplaatst aan de Gerard Doustraat, terwijl het pand wel is doorgetrokken naar de Albert Cuypstraat (huisnummer 181). Die straat was echter tijdens de oplevering nog een sloot (Zaagmolensloot). Het gebouw is niet alleen vanwege de afwijkende kleur markant. De buurpanden werden door particuliere eigenaren gebouwd in “normaal” baksteen en vertoonden in de jaren zeventig van de 20e eeuw tekenen van verzakking. Datzelfde gold toen voor de gebouwen aan de overkant. Al die panden waren, in tegenstelling tot dit monument, gebouwd in de kenmerkende stijl voor woningen in De Pijp destijds, pijpenladen, smalle relatief diepe panden. Het pand is ter plaatse nog het enige gebouw, dat in originele staat verkeert. Hogere even huisnummers werden afgebroken en herbouwd in de jaren negentig, de overkant dateert uit de late jaren tachtig. Lagere huisnummers werden na een renovatie in de jaren tachtig toch gesloopt en herbouwd in de jaren nul van de 21e eeuw. In 2009 werd het een Gemeentemonument. Ongeveer gelijktijdig verdween de grote lichtreclame die de gevel voor enige tijd ontsierde, ze werd vervangen door een meer bij het gebouw passend bescheidener exemplaar, die op haar beurt op 17 november 2016 werd verwijderd. In de overgang van 2017 naar 2018 werd de begane grond omgebouwd tot fietsenstalling, daarbij ging de symmetrie van de begane grond verloren. Een hardstenen trappetje werd vervangen door een steen op het maaiveld met vandaar uit een inwendige helling voor de fietsen.

De Oude Pijp, ook wel Noord-Pijp, is een wijk in Amsterdam, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De wijk is gelegen in het stadsdeel Amsterdam-Zuid en heeft 0 inwoners (per 1 januari 2023). Op centraal stedelijk niveau wordt de wijk aangeduid als buurtcombinatie V24. De oppervlakte van de Oude Pijp is 68,11 hectare. Samen met de Nieuwe Pijp vormt de Oude Pijp de wijk (voorheen stadsdeel) De Pijp. De Oude Pijp wordt begrensd door: Boerenwetering, Singelgracht, Amstel, Ceintuurbaan, Sarphatipark en wederom Ceintuurbaan. In de Albert Cuypstraat vindt elke dag de Albert Cuypmarkt plaats. Pleinen met veel horecagelegenheden zijn het Gerard Douplein en het Marie Heinekenplein. Ook het Sarphatipark bevindt zich in de Oude Pijp. Het oude deel van de Pijp staat bekend (zie Gerard Arbous, 1933) als het Quartier Latin van Amsterdam (naar de wijk Quartier Latin in Parijs). De voormalige Heineken-brouwerij (tegenwoordig Heineken Experience) staat aan de Stadhouderskade bij de Ferdinand Bolstraat. Enkele boeken, waarvan het verhaal zich omstreeks 1900 in de Oude Pijp afspeelt: Herman Heijermans: Kamertjeszonde (1898) Jacob Israël de Haan: Pijpelijntjes (bitterzoete roman) (1904) Piet Bakker: Jeugd in De Pijp (vrijmoedige herinneringen) (1946).

Stadhouderskade 87-88 is een dubbel woonhuis, dat gelegen is aan de Stadhouderskade, de zuidoever van de Singelgracht in Amsterdam-Zuid, De Pijp. De woningen zijn ogenschijnlijk een spiegelbeeld van elkaar. Maar ze zijn in detail verschillend. De volgende verschillen zijn zichtbaar: onder de ramen van de ene helft zitten versieringen, die aan het ander gebouw gedeeltelijk elders zijn geplaatst. de begane grond/souterrain is weliswaar geheel van natuursteen, maar verschillend uitgevoerd; de balkons zijn op verschillende manieren uitgevoerd, maar het is onduidelijk of dat al van het begin het geval is (nr. 87, rechttoe rechtaan, nr. 88 versierd). De relatief smalle woonhuizen steken qua uiterlijk schril af ten opzichte van de buurman Stadhouderskade 86, dat een (zeer) groot complex is. Dat complex werd gebouw in opdracht van het rijk dan wel gemeente en daar was beduidend meer geld voor. De woonhuizen zijn gebouwd in een eclectische bouwstijl, met twee hoog opgesneden toegangen, die juist wel symmetrisch geplaatst zijn. De architect dan wel makelaar (de beroepen gingen vaak samen toen) is vooralsnog onbekend. In 2016 is er nog een opvallend verschil; de gevel van huisnummer 87 is gereinigd van aanslag door uitlaatgassen, de gevel van nummer 88 is niet gereinigd. In de 19e eeuw stond huisnummer 87 een tijdje voor het complex "Amstelhoek", een theekoepel aan het eind van de huidige Stadhouderskade, hoek Amsteldijk.

Stadhouderskade 89-90 is een dubbel woon/winkelhuis, dat gelegen is aan de Stadhouderskade, de zuidoever van de Singelgracht in Amsterdam-Zuid, De Pijp. De panden zijn ogenschijnlijk een spiegelbeeld van elkaar. Maar ze zijn in detail verschillend. De volgende verschillen zijn zichtbaar: onder de ramen van de ene helft zitten versieringen, die aan het ander gebouw gedeeltelijk elders zijn geplaatst, een voortzetting van gebouwen 87 en 88. de begane grond/souterrain is geheel voorzien van pleister/houtwerk; wel symmetrisch, maar een zonneschermpje bij toegang 89 heft dat op de balkonnetjes zijn symmetrisch geplaatst op die ene op drie hoog na; De panden vormen een geheel met de panden van Stadhouderskade 87-88, behalve dan de begane grond, die hier omgebouwd is tot winkel/horecaruimte. De woonhuizen zijn gebouwd in een eclectische bouwstijl, met twee hoog opgesneden toegangen, die dus later verdwenen zijn. De architect dan wel makelaar (de beroepen gingen vaak samen toen) is vooralsnog onbekend. De bedrijfsruimten en woningen kenden een aantal bekende gebruikers: in verloskunde afgestudeerd arts L. Foreman hield hier praktijk; hij hield praktijk tegen kanker en aambeien in Arnhem, maar werd ook genoemd als kwakzalver, notaris Spijer hield hier praktijk en sprak menig faillissement uit, een secretaris van de Oranjebond van Orde (heffing van het gewone volk) woonde hier (mevrouw Daniël-Cohen), danseres Gertrud Leistikow (1885-1948) gaf hier les, Mercedes-Benz had hier meer dan vijftig jaar een vertegenwoordiging, Francesco Zani (siervelgen) was hier voor even gevestigd, in 1982 werd hier een dovenontmoetingscentrum (DOC) geopend in de aanwezigheid van Willem Nijholt; dit centrum is in 2015 nog steeds aanwezig en wordt soms gebruikt als stemlokaal.

Het gebouw Stadhouderskade 86 is door de Amsterdamse stadsarchitect Bastiaan de Greef in 1874-75 gebouwd voor de Rijksacademie, een opleidingsinstituut voor beeldend kunstenaars aan de Stadhouderskade te Amsterdam-Zuid, De Pijp. Het gebouw, dat ontworpen is in de eclectische bouwstijl herbergde vanaf het begin de Rijksakademie van beeldende kunsten (toen nog met 'c'). Dat in 1870 opgerichte instituut was de opvolger van de Koninklijke academie van beeldende kunsten. Koning Willem III der Nederlanden was een van de oprichters van de Rijksakademie. In 1992 verliet de Rijksakademie het gebouw om zich te vestigen aan de Sarphatistraat 470, een voormalige kazerne. Het gebouw Stadhouderskade 86 is sedertdien in gebruik bij De Ateliers, een instelling waar kunstenaars ("deelnemers") na hun opleiding nog twee jaar, begeleid door gerenommeerde tutor artists, kunnen verder studeren. Het van oorsprong symmetrische gebouw is ontworpen door de stadsarchitect Bastiaan de Greef, zoon van "architect des konings paleizen" Jan de Greef. Het pand is na de bouw nog voorzien van een serre, die vanaf de straatkant niet te zien is. In 1926 werd het trappenhuis gerenoveerd, waarbij tevens een glaspaneel van Jaap Weyand (ex-leerling van de academie) werd geplaatst in de achterwand. Dit paneel werd later weer verwijderd. De reliëfs ter zijde van de toegang van Frits van Hall onder de titel De kunstenaar en de muze uit 1927 zijn gebleven. In de jaren 1954-1958 werd een nieuwe expositieruimte geplaatst naar een ontwerp van Gerrit Rietveld. Het gebouw heeft een afwijkende teruggetrokken rooilijn ten opzichte van de gebouwen links en rechts.

De kunstenaar en de muze is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuid. Het zijn twee reliëfs in brons van Frits van Hall. Zij werden rond 1927 geplaatst aan de zijkant van de entree van de Rijksakademie van beeldende kunsten dan nog gevestigd aan de Stadhouderskade 86. Van Hall, zelf student geweest aan de akademie, gaf een kunstenaar weer (links van de deur) en een of zijn muze (rechts van de deur). De reliëfs vallen nauwelijks op, doordat het brons langzaam verweert en donkerder van kleur wordt. Bovendien richt men het oog eerder op de deur met bijbehorende raampartijen, ook uitgevoerd in donker wordend metaal met een aanzienlijk groter oppervlak.

Het complex Tweede Jacob van Campenstraat 87-89 is een gebouw met veertig woningen aan de Tweede Jacob van Campenstraat in De Pijp te Amsterdam-Zuid. De officiële nummering is Tweede Jacob van Campenstraat 87-95. De woningen zijn door Vereeniging Salerno gebouwd naar ontwerp uit januari 1872 van Jan Leliman in de Eclectische bouwstijl. Deze werd veelvuldig in De Pijp toegepast. Het bijzondere aan het complex is dat het zowel twee ingangen (nrs. 87-89) heeft aan de straatzijde van de Tweede Jacob van Campenstraat, als ook twee ingangen (nrs. 93-95), waar men normaal de achtergevel aantreft. Door deze rug-aan-rug bouw konden op een relatief klein oppervlak acht eenkamer- en tweeëndertig tweekamerwoningen worden gebouwd. In 1988 worden de woningen voor het eerst gerenoveerd, waarbij bijv. elke woning een badkamer krijgt in plaats van een toilet in de keuken of in het trappenhuis. In 2015 behoren de achteringangen niet meer tot het publieke domein, ze zijn afgesloten door middel van een hek met daaraan de brievenbussen. Veel arbeiders vonden hier in 1873 relatief goedkoop onderdak. Er waren echter ook mensen die er niet blij mee waren. Aan de Stadhouderskade 85 was een aantal jaren hiervoor het zogenaamde Henriëttehofje (ook wel J. de Voshofje) gebouwd. De bewoners daarvan zagen hun uitzicht naar de landerijen ineens beperkt worden door dit woonblok. Het complex was een van de laatste grote opdrachten voor de architect.

Stadhouderskade 91 is een woon/winkelhuis, dat gelegen is aan de Stadhouderskade, de zuidoever van de Singelgracht in Amsterdam-Zuid, De Pijp. Het gebouw is los van de belendingen gebouwd. Het.is gebouwd in een eclectische bouwstijl, waarvan er aan de Stadhouderskade dertien in een dozijn staan. Architectonische variatie zit in de twee pilasters en de witte raamgang in het midden. Dit gebouw, waarvan de architect vooralsnog onbekend is, diende al vrij vroeg tot winkel. Al in 1894 liet de firma Rootmeijer Verlichting de winkel uitgebreid verbouwing. De begane grond is in 2015 deels uitgevoerd in roze marmer, het is onbekend van wanneer dat materiaal stamt (in 1982 was die nog niet zichtbaar). Daarnaast zijn als gebruikers van het gebouw bekend Th. Hunck (handel in kachels), een vertegenwoordiger in Hæmatogen (een vermeend rustgevend middel bestaande uit een mengeling van runderbloed en alcohol), Palmer Cord Tyre (bandenspeciaalzaak) en J v.d. Eynden, een technisch handelbureau. In 2015 is er een zonnebankcentrum gevestigd op de begane grond.

Stadhouderskade 92 is een woon/winkelhuis, dat gelegen is aan de Stadhouderskade, de zuidoever van de Singelgracht in Amsterdam-Zuid, De Pijp. De oorspronkelijke indeling van Stadhouderskade 92 is souterrain, beletage, bovenverdieping en zolder. Later is die indeling aangepast aan het gebruik. Het gebouw is een opvallende verschijning aan de Stadhouderskade. Het is donker van uiterlijk, bijna zwart. Voorts is geen baksteen te zien in de voorgevel; deze is geheel bepleisterd. Er zijn pilasters te zien met kapitelen. Op de pilasters en kapitelen van de eerste verdieping zijn daarbij voorzien van hoofden. Bij de oorspronkelijk versie was voorts het balkon nog voorzien van enige opstaande versieringen. Bovendien is het pand veel lager dan haar belendende panden - het lijkt alsof er een verdieping is vergeten. In de loop der jaren heeft het gebouw te lijden gehad van verbouwingen die het uiterlijk niet altijd ten goede kwamen. De balkonversieringen zijn gesneuveld. In de jaren twintig of dertig is een gevelsteen boven de entree geplaatst, deze is na 1982 verwijderd. De laatste jaren van de 20e eeuw was op de begane grond een tapijthandel gevestigd en ook een bedrijf in allerlei vloeren. In 2015 opende een feel-good-winkel haar filiaal hier.Sinds december 2017 is op de begane grond een tandartspraktijk gevestigd: Tandartspraktijk Stadhouderskade. Voor het gebouw geldt dat het niet meer gewijzigd mag worden, alleen een nieuwe bestemming mag nog aangegeven worden. Het pand wordt van belang geacht voor de architectuur, maar is geen gemeentelijk of rijksmonument.