Westzaanplantsoen

Vaarwel is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-West, Spaarndammerbuurt. In het beeld van Godelieve Smulders wordt aan twee historische gebeurtenissen gerefereerd. Het eerste verwijst naar de tijd dat deze wijk nog helemaal niet was gebouwd. Rond 1890 werd aan de zuidelijke rand van de wijk gewerkt aan de bouw van de Maria Magdalenakerk van Pierre Cuypers. De bij die kerk behorende begraafplaats strekte zich uit vanaf de kerk tot het Westerkanaal. Dat was kennelijk niet goed genoeg ingepland want al vanaf 1907 (doorgaand tot 1924) werden delen van de begraafplaats geruimd ten behoeve van woningbouw aan de Spaarndammerstraat en Westzaanstraat. In 1956 verdween het laatste graf; de kerk hield het niet veel langer vol; ze werd in 1967/1968 gesloopt (restanten zijn nog te vinden in het Domela Nieuwenhuisplantsoen). Een tweede basis vormt een in de Westzaanstraat neergestorte Amerikaanse bommenwerper op 22 maart 1944. Op Westzaanstraat 61 is er een plaquette van deze gebeurtenis te zien. Het beeld annex monument bestaat uit een uit diverse segmenten opgebouwde granieten zuil. De segmenten omschreef de kunstenares als kralen, symbool voor leven (ontstaan, groeien en wegvliegen). De laatste kraal van brons met bladgoud vormt het vliegtuig met daarop een persoon, die al zwaaiend afscheid neemt. Aan de onderzijde van de vleugels is te lezen Wij Ook. Het beeld staat aan de westrand van het Westzaanplantsoen aan de Westzaanstraat.

De Van Noordtgracht is een gracht in het stadsdeel West in Amsterdam. De naam werd vastgesteld bij raadsbesluit van 20 november 1878. De gracht is vernoemd naar Olivier van Noort (1558-1627), een ontdekkingsreiziger, die als eerste Nederlander van 1598 tot 1601 via straat Magelhaens rond de wereld voer.

De Westzaanstraat is een straat in Amsterdam-West; de Spaarndammerbuurt.

De Westerkanaalschutsluis is een schutsluis in het Westerkanaal, Amsterdam-West. Ze liggen tussen beide Houtmankaden. De originele schutsluis werd vanaf juni 1877 (datum aanbesteding) gebouwd in het toen net gegraven Westerkanaal, dat een doorgaande route vormde tussen de Singelgracht en het IJ. Er kwamen grote schepen binnen, dus het werd een vrij grote schutsluis; de sluiskolk werd 122 meter. In augustus 1878 was de klus grotendeels geklaard. In de loop der jaren werd de schutsluis steeds meer een sta-in-de-weg voor grotere schepen in de route Amsterdam-Rotterdam. In 1959 werd dan ook besloten dat de schutsluis en de onder de Westerkeersluis (brug) liggende Westerkeersluis gereed te maken voor schepen tot 2000 ton. De noordelijke sluisdeuren verhuisden verder naar het noorden tussen de Houtmandwarsstraat en de Zoutkeetsgracht; de sluiskolk werd opgerekt tot 165 meter en er kwamen aan die zijde twee doorvaarten. Vermoedelijk zijn bij die verbouwing zijn ook schuilkelders aangebracht in de vier landhoofden; er zou plaats zijn voor 4 x 100 personen (vier landhoofden). Of deze nog operationeel zijn (laatste controle 1993) is onbekend. De zuidelijke sluisdeuren liggen in een doorvaart en dan al vanaf het begin in het verlengde van de Schiemanstraat, even ten noorden van de spoorbruggen. Het Westerkanaal maakt deel uit van de Staande Mastroute en staat dag en nacht open; slechts in geval van plotselinge stijging van het waterpeil gaat de sluis dicht. Bovendien vormt het kanaal een essentieel onderdeel binnen de waterverversing in Amsterdam.

De Van Noordtkade is een straat in Amsterdam-West, Zeeheldenbuurt.

Teken is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-West. Egidius Knops ontwierp dit abstract roestvast stalen beeld in 1984/1985 in het kader van een structuurplan voor de buurt rondom het Westerpark. Het werd vervolgens geplaatst aan de Zaanstraat/Polanenstraat nabij de Zaandijkspoorbrug. Bij een herinrichting van dit deel van de Spaarndammerbuurt waarbij de Jan Wolkerstuin ingepland werd, kwam het beeld in de verdrukking en werd daarom in 2010 verplaatst naar de Spaarndammerstraat nabij de Spaarndammerspoorbrug. Het kreeg daar een vergelijkbare positionering ten opzichte van de spoorbrug. Het kunstwerk bestaat uit twee zuilen (naamgever van de subtitel), waarvan de grote pal verticaal en een kleinere uit het lood staat. Deze zuilen zijn onderling verbonden door een witte band, waarbij het erop lijkt dat de grote de kleinere ondersteunt. De zuilen zijn geribbeld, de diagonale zuil is geheel grijs; de verticale heeft voorts blauwe en gele banden.

De Plaquette Westzaanstraat is een oorlogsmonument(je) in Amsterdam-West. De plaquette is te vinden op huisnummer 71 van de Westzaanstraat in de Spaarndammerbuurt. De plaquette refereert aan 22 maart 1944. Een Amerikaanse bommenwerper van het type Boeing B-17-G stort neer op de Sint Alfonsusschool, die hier stond op huisnummers 61-63. De bommenwerper kwam terug van een missie van het bombarderen van Berlijn, maar raakte beschadigd door Duits afweergeschut, ook in Amsterdam nog. De tienkoppige bemanning wist zich gedurende de neergaande lijn middels parachutes te redden maar werden wel opgepakt; het vliegtuig stort neer op de school die gevestigd is op nummer 61-63. Er overlijden drie personen en er raken vijf gewond, ook een muilezel sneuvelt als gevolg van rondvliegende vliegtuigonderdelen en brandende brandstof. Daaronder waren geen schoolgaande kinderen; het vliegtuig stort neer op de vrije woensdagmiddag, andere kinderen hadden vrij gekregen vanwege een zieke schoolmeester. Ter herinnering aan het voorval werd op 23 september 2006 een plaquette onthuld, bestaande uit een tekst begeleid door een aantal foto’s. De foto werd onthuld door John Edward Taylor, een van de bemanningsleden. De school was al omgebouwd tot buurthuis toen het begin jaren tachtig gesloopt werd en vervangen werd door woningen. Om de hoek stond toen al het beeld Vaarwel van Godelieve Smulders dat ook naar deze tragedie verwijst.

De Robiënnabrug (brug 1910) is een vaste brug in Amsterdam-West. De voetbrug werd gelijktijdig met de bruggen 1908 en 1909 gebouwd. Brug 1910 kwam te liggen over de Van Noordtgracht. Deze gracht heeft op beide oevers straten met de naam Van Noordtkade, maar die reiken niet zover westwaarts. De brug 1910 ligt tussen de Henk Curièrekade en de Martin Vlaarkade. De bruggen maakten deel uit van de herontwikkeling van dit gebied na de sloop van de Wester Suikerraffinaderij aan de Van Noordtgracht in 1984. In het najaar van 1984 en voorjaar van 1985 werd er gewerkt aan de bruggen. Het ontwerp van alle drie de bruggen is afkomstig van Dirk Sterenberg, als zelfstandig architect werkend vanuit Hoorn (Noord-Holland) maar wel in opdracht van de Dienst der Publieke Werken, waarvoor hij eerst nog in vaste dienst werkte. Van Sterenberg liggen meer dan 173 bruggen in Amsterdam (gegevens 2008), maar van hem is ook al een aantal bruggen gesloopt of vervangen, zoals eerder genoemde brug 1909. De brug wordt gedragen door een betonnen paalfundering met daarop betonnen landhoofden, borstweringen en brugpijlers. De overspanning is van hout met houten leuningen. De brug ging naamloos door het leven, totdat een buurtbewoner een verzoek bij de gemeente Amsterdam indiende om de brug te vernoemen naar het meisje Robiënna die in mei 2009 thuis aan de Nova Zemblastraat vermoord werd door een ex-vriend van haar moeder. De buurtbewoner Ad van Deventer, baas van De Toverboot waar Robiënna wel speelde, had daarvoor het meisje vaak over de brug zien lopen. De brug, al eerder een condoleanceplaats en startplek van een stille tocht, werd door de vernoeming op 27 mei 2010 een symbool tegen zinloos geweld. Anders dan andere naamborden op Amsterdamse bruggen in strakke letters in of op metaal, werd hier gekozen voor een vrolijker motief op hout. Op de zuidoostelijke brugvleugel staat een toekomstboom ter nagedachtenis aan Wil van Deventer, de overleden vrouw van bovenstaande initiatiefnemer en zelf initiator van een buurtcomité ten tijde van de sanering.

Brug 345 is een basculebrug in Amsterdam-West. Ze is gelegen in de Houtmankade, de westelijke oever van het Westerkanaal. Ze is gelegen over de Van Noordtgracht. Zowel het Westerkanaal als de Van Noordtgracht kwamen gereed in de jaren zeventig van de 19e eeuw. Om van de Houtmankade een doorlopende weg te maken was het noodzakelijk om een overspanning te bouwen over de Le Mairegracht (brug 349) en de Van Noordtgracht. Dit werd in 1882 ter hand genomen. Er werd hier een draaibrug neergelegd. Dit kon redelijk goedkoop uitgevoerd worden, want de gemeente Amsterdam had nog een draaibrug over; de Hortusbrug was net vernieuwd, dus de bovenbouw kon hier goed gebruikt worden. In 1931 was de brug een week buiten dienst, ze moest gerepareerd worden. In 1958 was de toestand van de brug al matig; zwaar vervoer (zwaarder dan 5000 kg) mocht de brug niet meer over. In 1960 constateerde de gemeente Amsterdam, dat het verkeer op de Houtmankade te druk was voor de bruggen 345 en 349. De pontveer die vertrok van de Tasmanstraat had een aanzuigende werking. Door de aanpak van drie bruggen in de aanvoerroutes daarnaartoe (ook de Zoutkeetsbrug werd vernieuwd), wilde de gemeente het verkeer spreiden. De brug 345 had “volstrekt onvoldoende capaciteit” zo constateerde het Algemeen Handelsblad. Voor de drie bruggen werd een budget vrijgemaakt van 4,75 miljoen gulden. Aanbesteding vond plaats in november 1961, waarna er in mei 1962 de voorbereidende werkzaamheden plaatsvonden. De drie bruggen kwamen van de tekentafel van de Dienst der Publieke Werken waarbij Gerrit Feiko Janssonius verantwoordelijk was voor de techniek en Dirk Sterenberg voor het uiterlijk. Hij had de nieuwe brug al in 1957 op papier staan. In het najaar van 1964 was de basculebrug klaar; ze werd in december geopend. De brug is qua opbouw hetzelfde als de Zoutkeetsbrug en brug 349, tot aan het brugbedieningshuisje toe. Constructiewerkplaats NV leverde de val, die op de betonnen landhoofden werd geplaatst. Na de oplevering werden door de jaren heen kleine aanpassingen aan de brug aangebracht, waarbij ook steevast de andere twee bruggen werden aangepast, zodat ze ook na zestig jaar op elkaar lijken. De brug ging lange tijd door het leven als IJszeebrug. In april 2016 schrapte de gemeente Amsterdam alle officieuze benamingen van bruggen en zo verdween ook deze vernoeming naar de Overwintering op Nova Zembla, zowel Cornelis de Houtman (voer op Nederlands-Indië) als Olivier van Noort (voer door Straat Magellaan) hadden daar niets mee te maken.

De Wester Suikerraffinaderij was een suikerraffinaderij in Amsterdam.

Het Westerkanaal is een kanaal in Amsterdam dat de Singelgracht en de Haarlemmertrekvaart verbindt met het IJ, waarbij de schepen aan de noordzijde van het kanaal eerst de Oude Houthaven moeten doorkruisen. Het kanaal loopt vanaf de Singelgrachtbrug tot aan de Tasmanstraat/Van Diemenstraat. De westelijke kaai wordt onderbroken door de Le Mairegracht en de Van Noordtgracht, de oostelijke kaai door de Zoutkeetsgracht.

De Houtmanspoorbrug, in de volksmond Singelgrachtbrug is een stelsel van ophaalbruggen in Amsterdam-Centrum, rand Spaarndammerbuurt. De brug overspant het Westerkanaal met haar westelijke kade, de Houtmankade. Tot november 2017 stond de brug bekend als S4 (spoorbrug 4) dan wel Singelgrachtbrug. Het Westerkanaal ligt namelijk in het verlengde van de Singelgracht. In die maand ver/hernoemde de gemeente Amsterdam alle spoorbruggen in de stad voor opname in de Basisregistraties Adressen en Gebouwen. De brug ligt in de drie spoorlijnen tussen de stations Amsterdam Centraal Station en Station Amsterdam Sloterdijk, de lijnen: Amsterdam - Haarlem; Amsterdam - Zaandam; Amsterdam Centraal - Schiphol.