Hazentafel

De Tramremise aan de Koninginneweg 29 te Amsterdam-Zuid is een gebouw uit 1893, dat is gebouwd als remise voor de paardentrams van de AOM. De architect was A.L. van Gendt, uit de bouwbeschrijving blijkt dat deze bij het ontwerp hulp heeft gehad van P.H. van Gendt. Bij de bouw stond het nog vrij van de omliggende bebouwing, in een weiland. Tot de annexatie van 1896 was dit grondgebied van de gemeente Nieuwer-Amstel. Vlakbij was het eindpunt van de paardentramlijn Dam – Willemsparkweg, die werd ingesteld in 1883 en in 1890 werd verlengd tot de Willemsparkweg. In 1903 werd deze paardentramlijn vervangen door de elektrische tramlijn 2. Het gebouw is deels vrijliggend en bevindt zich in wat nu een bocht in de Koninginneweg is. Bij aanleg bestond het complex uit een hoofdgebouw in "fin-de-siècle"-stijl, voorzien van een fraaie façade met aan de achterkant een remise en de paardenstallen. Het hoofdgebouw bestond uit een koetshuis, een kantoor voor de stalbaas en bergingen op de begane grond. Op de eerste verdieping bevond zich een bovenwoning, en naast bergingen en een afrekenkamer was er een kamer voor de hoofdconducteur. Deze verdieping is in 1903 verder uitgebouwd. De stallen en de remise waren gelegen langs een sloot ter hoogte van wat nu de Emmastraat is. De stal bood plaats aan 81 paarden. Daarnaast was er een remise waar de tramwagens gestald werden, een ziekenstal en een smidse. Het is lastig voor te stellen dat zeven jaar na de bouw het paardentrambedrijf geleidelijk opgeheven zou worden ten gunste van de elektrische tram, alhoewel elektrificatie van de laatste paardentramlijn toch nog tot 1916 zou duren. Nadat de paardentram hier in 1903 verdween, werd deze remise gebruikt voor het stallen van bijwagens en in 1917 werd ook het bedrijfsarchief van de Gemeentetram Amsterdam daar ondergebracht, in verband met ruimtegebrek op het hoofdkantoor. Het gebruik als tramremise werd in 1932 beëindigd en het gebouw werd ontruimd en overgedragen aan de Dienst der Publieke Werken. Er kwam toen een post van de stadsreiniging in en de stallen werden verbouwd tot garage voor de voertuigen van het GEB, waarbij de aansluitsporen in 1933 verdwenen. Het gebouw is later verbouwd tot politiepost; in de jaren 2010 is het opnieuw verbouwd, ditmaal tot sportschool.

De Etty Hillesumbrug (brug 409) is een vaste brug in Amsterdam-Zuid.

Het Toegangshek Vondelpark (Koninginneweg) is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuid. Het Vondelpark kent diverse ingangen. Deze zijn aangebracht in de loop der jaren. Van alle toegangen zijn er zes tot rijksmonument verklaard, waarbij de toegang aan de Stadhouderskade een aparte status kreeg. De andere vijf, aan de P.C. Hooftstraat, Roemer Visscherstraat, Vondelstraat nummer 120), Vondelstraat nummer 164) en de Koninginneweg zijn samen onder een monument zijn begrepen. Het hekwerk Koninginneweg staat bij huisnummer 1; het voormalige Luthers Diaconessenziekenhuis. Bijzonder aan die hekwerk is dat het tevens optreedt als bescherming van een boom, die midden in de toegangsweg staat. De hekwerken bestaan volgens het monumentenregister uit ijzeren hekpijlers, die van het ijzeren basement gedecoreerd en gecanneleerd zijn. De pijlers zijn afgewerkt met leeuwenkoppen, acanthusmotieven, en puntvormige bekroningen. Deze pijlers zijn dragers van openslaande hekwerken, die eenzelfde mate van decoratie hebben. Ze zijn in 1996 tot monument verklaard vanwege hun typologische waarde en hun belang binnen nog gave onderdelen van het park.

Kosmos is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Zuid, Vondelpark. Kosmos is een beeld gecreëerd door Wim van Hoorn. Het is gemaakt in 1969/1970 en stamt uit de periode dat de kunstenaar interesse had voor de kosmos nadat Neil Armstrong zijn voet op de Maan had gezet. Het bestaat uit een bronzen ruit met uitsparingen. Daar waar de kosmos zich in alle richtingen oneindig uitstrekt is het beeld van Van Hoorn bijna tweedimensionaal.

Het Vondelpark is een langgerekt stadspark in Amsterdam, daterend uit 1865. Het park ligt in het stadsdeel Amsterdam-Zuid, op de grens met het stadsdeel Amsterdam-West en ten zuidwesten van de Amsterdamse grachtengordel. Het strekt zich uit van de Stadhouderskade tot aan de Amstelveenseweg. Bij de opening in 1865 heette het park het Nieuwe Park, in de volksmond Wandelpark. Na de onthulling in oktober 1867 van het Vondelmonument, een standbeeld ter ere van de dichter en toneelschrijver Joost van den Vondel, werd de naam gewijzigd in Vondelpark. Feitelijk is het daardoor Cuypers geweest die ervoor zorgde dat het park zijn naam kreeg, omdat hij degene was die zich vanaf 1862 had beijverd voor dat standbeeld, en Vondelfeesten organiseerde om geld in te zamelen voor het monument. Sinds 1996 is het park een rijksmonument.

Het Hilton Amsterdam is een hotel in Amsterdam. Het hotel is gevestigd aan de Apollolaan in Amsterdam-Zuid

Minerva is een kunstwerk in Amsterdam-Zuid, vervaardigd tussen 1929 en 1931 door Jan Havermans.

De Isaac Israëlsbrug, (Brug 408), ook bekend als Schildersbrug, is een brug in Amsterdam-Zuid. De brug overspant het Noorder Amstelkanaal en vormt de verbinding tussen de Cornelis Schuytstraat en de Breitnerstraat. De huidige brug (gegevens 2016) werd in 1961 aangelegd en was althans vanaf de tekentafel de derde brug: de eerste brug, toen aangeduid als Academiebrug was van de hand van Piet Kramer, die diverse ontwerpen maakte, de brug werd niet gebouwd; een tweede brug, die daadwerkelijk in de jaren twintig werd gebouwd, maar het verkeer eind jaren vijftig niet aan kon; de derde brug die in 1961 werd aangelegd naar een ontwerp van Dick Slebos. Tot eind jaren vijftig was het terrein gelegen ten zuiden van het Noorder Amstelkanaal een plantsoen, er was weinig verkeer. Echter met de oplevering van het Hilton Amsterdam Hotel werd het drukker en moesten de bruggen aan zowel de oost- als westkant (408 en 409) vernieuwd worden. Het werden twee betonnen vaste bruggen, die tegelijkertijd gebouwd werden. Dit werd gedaan omdat er voor de aanleg nieuwe funderingspalen de grond in moesten, dus door de bouw te combineren kon geld worden uitgespaard. Omwonenden, taxichauffeurs en ook het Hilton maakten daartegen wel bezwaar, maar de dienst Publieke Werken van Amsterdam zag geen andere mogelijkheid. De naam Schildersbrug werd gebruikt omdat in de buurt een aantal straten naar schilders is vernoemd. Cornelis Schuyt was echter een componist en organist. In juli 2016 besloot de gemeente Amsterdam dan ook om de officieuze benaming niet meer in officiële stukken te gebruiken. De brug had daarna een aantal maanden geen echte naam, maar werd aangeduid met het brugnummer 408. In februari 2017 heeft het gemeentebestuur besloten de brug te vernoemen naar de kunstenaar Isaac Israëls (1865-1934), een zoon van Jozef Israëls. Hiermee is de brug dan toch naar een schilder genoemd. Terwijl de Amsterdamse Jozef Israëlskade (door Gerard Reve in De avonden de Schilderskade genoemd) in een andere buurt ligt, zijn in de buurt van de brug straten genoemd naar George Breitner en Willem Witsen, die met Isaac Israëls tot de Amsterdamse impressionisten worden gerekend, en ook is een straat genoemd naar hun generatiegenoot Gerrit Willem Dijsselhof. Bovendien heeft Israëls werken gemaakt naar bruggen in Amsterdam, Den Haag en Batavia.

Van Eeghenstraat 103 te Amsterdam is een gebouw aan de Van Eeghenstraat in Amsterdam-Zuid. De Van Eeghenstraat is een straat vol herenhuizen, opgetrokken uit baksteen en natuursteen, met over het algemeen veel ornamenten. Daarbij steekt het gebouw op nummer 103 behoorlijk af. Het voorgevel van het gebouw is grotendeels opgetrokken uit geelgrijze Obernkirchner zandsteen. De plint is echter van grijzer hardsteen, dat verder terug te vinden is in de portiek, lateien bij ramen, banden en de balkonbalustrade. Opvallend is de maar één verdieping hoge, driehoekige erker, eveneens gedragen door hardstenen consoles. De bouw werd op 7 maart 1899 aangekondigd in "Café Parkzicht" aan het oostelijk eind van het Vondelpark nabij de Stadhouderskade. Als geografische aanduiding werd toen aangegeven dat het gebouw kwam te staan tegenover de ruime ingang van het Vondelpark aan de Van Eeghenstraat, dat zelf een rijksmonument is. De architect Jonas Ingenohl omschreef het gebouw zelf in het blad Bouwkundig Weekblad van juni 1899. Het gebouw is ontworpen door architect om er zelf te wonen tussen 1899 en 1905 en vermoedelijk in de periode 1921 tot 1925 (jaar van overlijden). Het gebouw is gesplitst in de beneden- en bovenwoning, beide met twee verdiepingen. Op 12 juni 2012 werd het gebouw tot gemeentelijk monument verklaard.

De Waterspeelplaats of Waterspeeltuin Vondelpark is een speelplaats midden in het Vondelpark, Amsterdam-Zuid. De speelplaats ligt nabij het Kattenlaantje.

De Breitnerstraat is een relatief korte straat in Amsterdam-Zuid.

Sobibór-Wat doe jij? is een artistiek kunstwerk alsmede een monument in Amsterdam-Zuid. Op 4 mei 2020 hield koning Willem-Alexander der Nederlanden een toespraak tijdens de Nationale Dodenherdenking. Daarin kwam de volgende zinsnede voor: "Sobibór begon in het Vondelpark". Hij refereerde aan de bordjes “Voor Joden verboden” die tijdens de Duitse bezetting op veel plaatsen werden bevestigd om aan te geven dat sommige plekken niet (meer) toegankelijk waren voor Joden. Eén van die bordjes werd geplaatst op de lantaarnpaal voor het toegangshek van het Vondelpark aan de Van Eeghenstraat in Amsterdam-Zuid. Op zich was het een kleine ingreep in levens, maar die bordjes vormden op den duur een schakel in maatregelen die voor die bevolkingsgroep (maar ook anderen) tot ellende zou leiden met als slot ontberingen en/of vergassing in concentratiekampen of vernietigingskamp, zoals Sobibór. Die zin in de toespraak van de koning viel een Nederlandse ondernemer op, die een vergelijking trok met microagressie in de 21e eeuw, waarbij op zich kleine tekenen van onrecht, discriminatie en/of intolerantie kunnen uitgroeien tot daadwerkelijk discriminatie etc. op grotere schaal. De ondernemer moest diverse loketten af om zijn initiatief om te kunnen zetten tot daadkracht. Voor installatie van een monument in de openbare ruimte gelden allerlei (ambtelijke) regels. Bovendien was de ondernemer geen kunstenaar; hij was alleen initiator. Met bemoeienissen van diverse instanties werd in april 2021 het monumentje geplaatst. Het kreeg de vorm van een metalen plaquette (bevestigd op een straattegel) en een spiegel (bevestigd op de lantaarnpaal). Die spiegel lijkt op een eerder voorstel van Don Ceder en Marijn Bosman, maar is niet hieraan gelieerd; zij wilden een plaatsen op het Nationaal monument slavernijverleden, als spiegel op het verleden met de bedoeling dat de kijkers zich afvraag: Wat zou ik doen? (Wegkijken of niet). De titel voert terug op een gedicht van verzetsstrijder Gerrit van der Veen, geplaatst in verzetsblad De vrije kunstenaar (maart 1944) "Wat doe jij, nu je land wordt getrapt en geknecht.Nu het bloedt uit ontelbare wondenWat doe jij, nu je volk wordt ontmand en ontrecht,Door de zwarte en feldgraue honden." De eerste regel van dat gedicht is ook te lezen op het Monument voor het kunstenaarsverzet (1973) van Carel Kneulman aan de Plantage Middenlaan.