place

Zeelandbank

Beeld in Amsterdam-CentrumBeeld van Nico OnkenhoutHerinneringsbank in Nederland
Zeelandbank, Leeuw en dankwoord
Zeelandbank, Leeuw en dankwoord

Zeelandbank, officieel Schouwse bank, is een kunstwerk annex straatmeubilair in Amsterdam-Centrum. De zitbank werd door Nico Onkenhout ontworpen als dank van het eiland Schouwen-Duiveland aan de gemeente Amsterdam. Amsterdam had de gemeenten op het eiland bijgestaan na de Watersnood van 1953. Weliswaar kreeg de provincie Zeeland uit alle windstreken steun, maar Amsterdam was een bijzonder steunpunt in verzamelen en opslag van benodigde goederen. Het eiland voelde zich als het ware geadopteerd door Amsterdam. Er ging daarbij vooral aandacht uit naar de gemeenten Zierikzee en Zonnemaire. In oktober 1955 kreeg Amsterdam van de eerstgenoemde de erepenning in goud van de stad Zierikzee overhandigd. Deze werd door de locoburgemeester aan de Amsterdam burgemeester Arnold Jan d'Ailly overhandigd, de “echte” burgemeester Jacobus Schuurbeque Boeije lag toen in een Amsterdams ziekenhuis, alwaar hij op 3 november 1955 zou overlijden. Tijdens de feestelijkheden in Zierikzee werd de adoptie beëindigd en overhandigde d'Ailly nog cheques met een gezamenlijk waarde van meer dan 100.000 gulden om nog enkele projecten te bekostigen. De totale steun vanuit Amsterdam zou een half miljoen gulden hebben bedragen. Als dank zou er nog een monumentale bank richting Amsterdam komen, te plaatsen bij het Monument op de Dam of in het nieuwe raadhuis. In februari 1957 werd bekend dat de Vereniging van burgemeesters en secretarissen op Schouwen-Duiveland aan kunstenaar Nico Onkenhout de opdracht had gegeven tot het vervaardigen van de zitbank. De bank werd niet geplaatst op de genoemde plekken. In juli 1957 werd op het Weteringcircuit een voorlopig exemplaar geplaatst in de vorm van een gipsmodel. De opvolger van Schuurbeuque Boeije, Frans Theodoor Dijckmeester kwam in juli 1958 vergezeld door vier Zeeuwen in klederdracht, Onkenhout en Zeeuwse bestuurders naar Amsterdam om de bank te onthullen op het Weteringcircuit. Hij droeg de bank over aan de opvolger van d'Ailly Gijs van Hall. De bank wordt gedragen door twee staanders van Beijers graniet. Aan de linker achterkant rijst een beeldhouwwerk op gebaseerd op het Wapen van Zeeland, een leeuw boven golven. Op het natuursteen is een plaquette bevestigd met de tekst "Schouwen-Duiveland dankt Amsterdam 1953". Aan de rechter achterkant is een vissenstaart eveneens van graniet te zien. Het draagdeel zou bestaan uit materiaal dat gebruikt was om de dijk bij Ouwerkerk te dichten. De bank zelf wordt gevormd door vijf teakhouten balken (twee voor het zitvlak, drie voor de leuning). In de bovenste balk zijn de achttien wapenen te zien van de toenmalige gemeenten op het eiland. De bank verschoof na haar plaatsing over het plein; het plein werd namelijk keer op keer opnieuw ingericht. In mei 2018 staat de bank op het Tweede Weteringplantsoen, aan de overkant van haar originele plaats. Ze staat dan voor de poffertjeskraam.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Zeelandbank (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Zeelandbank
Tweede Weteringplantsoen, Amsterdam Centrum

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: ZeelandbankLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.359105555556 ° E 4.8918083333333 °
placeToon op kaart

Adres

Tweede Weteringplantsoen
1017 ZW Amsterdam, Centrum
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

Zeelandbank, Leeuw en dankwoord
Zeelandbank, Leeuw en dankwoord
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Brug 86
Brug 86

Brug 86 is een vaste Brug in Amsterdam-Centrum. De verkeersbrug waarover ook openbaar vervoer rijdt is gelegen in de Nieuwe Vijzelstraat en overspant de Lijnbaansgracht. Alhoewel de brug in Amsterdam-Centrum ligt, is de geschiedenis van de brug beperkt. Net ten oosten van haar plek, lag hier een brug over de Vijzelgracht in de oostelijke kade van de Lijnbaansgracht. Die laatste gracht was tot circa 1865 de buitenkant van de stad. In circa 1872 werd er een verbinding nodig tussen de binnenstad en de Weteringschans met een doortrekking naar de Singelgracht.. In 1903 moest de brug wijken voor een nieuwe, er kwam hier een gemeentetram te rijden en de toenmalige brug kon dat niet aan. Ook de brug over de Singelgracht moest aangepast worden. In 1929 gaat de gemeente bekijken hoe er een belangrijke radiaalweg kan worden gemaakt, waartoe ook de Vijzelgracht zal moeten worden gedempt. In dat plan zit dan ook een aanmerkelijke verbreding van brug 86. Er komt een uitgebreide discussie op gang onder leiding van Wichert Arend de Graaf (die voor demping is) en buurtbewoners, die de gracht liever open houden. Pas in 1932 kan de Dienst der Publieke Werken aan de gang, er wordt gedempt en de nieuwe bredere brug komt er (ook die over de Singelgracht moet verbreed worden.) Jo van der Mey had al uniforme ontwerpen gemaakt voor bruggen van alle uitvalswegen (Leidsestraat, Utrechtsestraat etc.), maar doordat de verbreding van de Vijzelstraat lange tijd in beslag nam, werd het ontwerp steeds aangepast, waardoor de bruggen steeds verder van elkaar gingen verschillen. Ook brug 86 werd aangepast en wel door de opvolger van Van de Mey, Piet Kramer. In 1933/1934 werd er aan de brug gebouwd. De bouw vond in twee fasen plaats om het verkeer toch doorgang te kunnen blijven bieden. Zomer 1934 was de brug klaar. Kramers invloed is met name terug te vinden aan de einden van de balustrades waar natuurstenen zuilen het einde van de brug aangeven. In de 21e eeuw is de brug tot 2016 weinig zichtbaar, rondom de brug vinden uitgebreide werkzaamheden plaats voor de Noord-Zuidlijn. De brug stond bekend als Bakkerijbrug. Op de oever van de Lijnbaansgracht stond sinds 1857 een meel- en broodfabriek. In 2016 besloot de gemeente een eind te maken aan alle officieuze benamingen van bruggen, sindsdien gaat de brug anoniem (dat wil zeggen alleen met nummer) door het leven.

Villa Heineken
Villa Heineken

Villa Heineken is een villa staande op de hoek van de straat Tweede Weteringplantsoen en de Nicolaas Witsenkade, Amsterdam-Centrum. De voormalige woning kijkt uit op het parkje Tweede Weteringplantsoen en de Singelgracht, waar aan de overzijde de voormalige Brouwerij Heineken staat. De villa staat op huisnummer Tweede Weteringplantsoen 21; het laatste gebouw aan die straat. Het is gebouwd in opdracht van Gerard Adriaan Heineken van de bierbrouwerij. Lang kon de opdrachtgever er niet van genieten; hij overleed in 1893. Dolf van Gendt ontwierp het pand rond 1891 in een eclectische bouwstijl. Het gebouw kent een mengeling van bouwstijlen zoals vakwerk, neogotiek (spitsen) en neorenaissance (speklagen). Alleen al het dak bestaat uit drie typen, zadel-, tent- en schilddak. De toegang is voorzien van een niet oorspronkelijke luifel, doch de smeedijzeren luifelhouders zijn wel origineel, ook een deel van de terreinafscheiding in dezelfde stijl is nog origineel. De segmentbogen boven de ramen zijn opgevuld met tegeltableaus met bloemmotief. Rechtsboven van de voorsprong waarin de toegang verwerkt is zijn twee grotere tegeltableaus te zien, verwijzend naar de handel en graanteelt. De klassieke villa wordt aan beide zijden geflankeerd door laat-20e-eeuwse bebouwing, die enigszins aangepast lijkt te zijn aan deze villa door verwerking van natuursteen. Villa Heineken is sinds oktober 2005 rijksmonument. Op 9 november 1983 werden Freddy Heineken en zijn chauffeur Ab Doderer voor de deur van de Villa Heineken ontvoerd.

Our land
Our land

Our land is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Kunstenaar Judith de Leeuw plaatste in 2015/2016 een muurschildering van Amy Winehouse op een blinde muur van hoekpand Vijzelgracht (huisnummer 47) en Fokke Simonszstraat. Deze muurschildering, die in korte tijd populair raakte en voor de doorbraak van De Leeuw zorgde, werd door de gemeente Amsterdam verwijderd omdat het desbetreffende gebouw een rijksmonument is. Buurtbewoners misten Amy Winehouse al snel en verzochten de gemeente om een nieuwe uiting van kunst in de openbare ruimte. De eigenaar van het gebouw Stadsherstel zag dat niet zitten omdat de te gebruiken verf de oude bouwmaterialen zou aantasten. Het werd vervolgens een jarenlang getouwtrek tussen kunstenaar en bewoners enerzijds en Stadsherstel anderzijds. De kunstenaar ging daarom op zoek naar een manier om een muurschildering aan te kunnen brengen zonder dat het gebouw aangetast zou worden. Die vond ze in "platigraff", een idee van Anje Lag. Het is een in Parijs doorgevoerd procédé dat antieke gevels niet aantast. De Leeuw moest vervolgens naar Parijs om de muurschildering aan te brengen op zes stroken van 1,5 meter breed en acht meter hoog. Ook had ze een vergunning aangevraagd in maart 2023, maar die werd door de gemeente Amsterdam geweigerd in mei van dat jaar. Onder andere Bureau Monumenten en Archeologie achtte het gebouw niet geschikt voor een muurschildering. Eenmaal in Parijs voltooid werd het kunstwerk naar Amsterdam gereden en op 1-2 oktober 2023 illegaal aangebracht. Illegale plaatsing was volgens De Leeuw noodzakelijk vanwege de alom aanwezige bureaucratie waarmee een straatkunstenaar met dergelijke grote objecten te maken krijgt. Een andere muurschildering van De Leeuw kreeg daarom al de titel Diversity in bureaucracy. Ook deze nieuwe manier van muurschilderen kon geen genade vinden bij bijvoorbeeld de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad, die vroeg om verwijdering. Zij wezen ook op beschadiging van gevels, maar ook op een mogelijke precedentswerking. De Leeuw wil met de nieuwe muurschilderingen de overeenkomsten benadrukken van drie in haar ogen belangrijke religies in de stad en wereld: Jodendom, Christendom en Islam. Ze beeldde die af door respectievelijk davidster, kruis en maansikkel, waarbij die gedragen en gevoed worden door dezelfde wortels. Die wortels vinden dan ook hun weg naar de afgebeelde man en vrouw.