De hechtsteek

Het Amsterdam UMC locatie VUmc (voormalig Vrije Universiteit Medisch Centrum) was een academisch ziekenhuis en medische faculteit in Amsterdam, gelieerd aan de Vrije Universiteit Amsterdam. De oorspronkelijke tenaamstelling Academisch Ziekenhuis der Vrije Universiteit is in het beton leesbaar. Binnen het Amsterdam UMC werkt VUmc nauw samen met het AMC in het op 7 juni 2018 ontstane fusieziekenhuis. Op 31 december 2023 is de juridische fusie afgerond. Het is één organisatie, Stichting Amsterdam UMC. Voor de fusie was een wetswijziging nodig. Het is nu één ziekenhuis verbonden aan twee universiteiten. Het VUmc is gevestigd aan de De Boelelaan in Buitenveldert in stadsdeel Zuid en ligt nabij de A10. Het VUmc is een van de acht universitaire ziekenhuizen in Nederland en een van de twee academische ziekenhuizen van Amsterdam. In 2014 telde de totale organisatie een gemiddelde personeelsbezetting van 7.183 in fte's. Het VUmc is aangesloten bij de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra. Het ziekenhuis van de Vrije Universiteit is een van de elf traumacentra in Nederland en beschikt over een Mobiel Medisch Team.

Botanische tuin Zuidas, voor augustus 2016 bekend als Hortus Botanicus Vrije Universiteit Amsterdam, is een botanische tuin in Amsterdam-Zuid. De tuin ligt tussen het VU medisch centrum (VUmc) en de universiteitscampus, in de verder veelal zakelijke omgeving van de Zuidas. Hij bevat in 2016 ruim 6000 soorten bijzondere planten, die onderdeel zijn van de Nationale Plantencollectie. Bovendien heeft de tuin de grootste collectie cactussen en succulenten van Nederland met meer dan 30.000 planten. Aan de Van der Boechorststraat vormt het hek, gemaakt door kunstenaar Ruud-Jan Kokke, de entree tot de tuin. De achterzijde van de Botanische tuin Zuidas sluit aan op de tuin van VUmc en vormt hiermee de verbinding met het ziekenhuis. De tuin wordt onderhouden door de vaste medewerkers met de hulp van vrijwilligers. De tuin is lid van de Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen en de stichting Nationale Plantencollectie.

De Toegang Botanische tuin Zuidas is toegepaste kunst in Amsterdam-Zuid. Bij de omvorming van de Hortus Botanicus Vrije Universiteit Amsterdam tot de Botanische tuin Zuidas was men van mening dat het wat achteraf gehelen park “meer zichtbaar” moest worden. De stichting Vrienden van de VU-Hortus onder injectie van Stadsdeel Zuid verzocht daarom kunstenaar Ruud-Jan Kokke een nieuw hekwerk te ontwerpen. Hij kwam met een soort poort dat tekenen vertoont van zowel abstracte als figuratieve elementen. Dat leidde tot minstens één misverstand; bij opening dacht de voorzitter van de stichting, dat hij vogels op het hek zag zitten, Kokke hielp hem verder door te vertellen dat het bladeren van een kiwiplant (Actinidia kolomikta) zijn, (donker met gouden puntjes). Andere vormen verwijzen naar de cactusverzameling binnen de hortus, naar eigen zeggen de grootste verzameling binnen Nederland.s, waaronder de Euphorbia cooperi. Het hekwerk werd in 2016 geplaatst. Bij sluiting van het hek wordt op het raakvlak van beide deuren de tekst Botanische Tuin leesbaar. Kokke heeft ook de Voetbalkooi Geschutswerf en het Hekwerk Olympiaplein op zijn naam staan, beide eveneens terreinafscheidingen.

Van der Boechorststraat 26, beter bekend als Paviljoen Buitenveldert, is een gebouw in de Van der Boechorststraat in Amsterdam-Buitenveldert. Het ontwerp van het gebouw is in basis afkomstig van Gerrit Rietveld. Hij werkte als architect vanaf 1963 tot aan zijn dood in juni 1964 aan het ontwerp. Voordat de bouw ter hand genomen kon worden moest Rietvelds medewerker Jan van Tricht het ontwerp voltooien. Het gebouw werd neergezet op een eigen terrein van De Vrije Gemeente en is gebouwd in een bijna rechthoekige vorm, waarvan het noordoostelijk kwadrant ontbreekt (bij vooraanzicht het rechter gevelgedeelte). Het totaaloppervlakte van het terrein was daarbij 1600 m². De beoogde kerk zou 2 miljoen gulden hebben gekost, wat mede werd gefinancierd door de verkoop van gebouw en grond aan de Weteringschans, het latere Paradiso). Op aandringen van de gemeente werd er een gebouw neergezet dat voor meerdere doeleinden kon worden gebruikt. De grote zaal met 425 stoelen kon zo gebruikt worden als concertzaal, andere ruimten konden dienen als expositieruimte, bibliotheek en jeugdhonk. Begin december 1967 opende de toenmalige burgemeester Ivo Samkalden het complex. Een van de eerste exposerende kunstenaars was Harry van Kruiningen; een van de eerste musici die er speelden was Theo Bruins. De Vrije Gemeente maakte slechts enkele jaren gebruik van het gebouw; het werd in circa 1970 overgenomen door de Nederlands-Israëlietische Hoofdsynagoge (NIHS). Zij vestigde er een Joods Cultureel Centrum in. Deze constateerde begin 21e eeuw dat het gebouw eigenlijk niet meer geschikt is voor haar toenmalige doelen. Het zou onpraktisch zijn en lekken. Het NIHS zag toen meer in een moderne variant, die ook beter aan zou sluiten bij de omgeving (er is sinds de bouw steeds meer hogere bouw toegepast in de omgeving). Zij zag meer in een nieuwe gebouw van vijf etages hoog (het huidige telt slechts twee etages) met ruimten voor niet-religieuze activiteiten met daarboven koopwoningen voor derden. Het zou hun een grote bezuiniging aan onderhoudskosten opleveren. Tegen vervanging van het gebouw was de Erfgoedvereniging Heemschut. Zij vond het gebouw uniek. Rietveld heeft slechts twee kerken ontworpen en het is een van Rietvelds laatste ontwerpen. Dat het gebouw lekt zou verholpen moeten worden, maar zou er in hun ogen bijhoren. De Erfgoedvereniging probeerde dan ook het gebouw erkend te krijgen als gemeentelijk monument of rijksmonument.

Lady Solid, beter bekend als Het waternetmeisje, is een artistiek kunstwerk annex fontein in Amsterdam-Zuid. Het beeld stamt uit circa 1994. Toen werd door bewoners rondom het Krugerplein in Amsterdam-Oost gekozen uit twee ontwerpen voor een fontein. Peer Veneman kwam met Fontein Krugerplein en Caro Bensca met Lady Solid. De buurtbewoners kozen behoudend voor het werk van Veneman, het werk van Bensca vonden ze aanstootgevend; het leek op een lachende urinerende vrouw. Het was een teleurstelling voor de kunstenaar, omdat ze met haar ontwerp juist de bewonerssamenstelling van die buurt had weergegeven. Zo heeft ze een combinatie van Aziatische (ogen), Afrikaanse (stevige billen, vlechten) en Europees/Amerikaanse (witte huid) vrouwen willen verbeelden. Het menshoge meisje heeft de handen naar de hemel voor inspiratie dan wel reiniging (watercirkel leven, vruchtbaarheid, reiniging), anderen zien er een groet in. Ze draagt daarbij de toen gangbare kledij waaronder een spijkerbroek. Zoals boven geschreven; de buurt vond het niets. De meeste afgekeurde ontwerpen raken in de prullenmand, zo niet deze. De voorloper van Waternet (Gemeente Waterleiding Bedrijf) zocht voor hun terrein aan de Amstelveenseweg, bekend door de blikvanger Watertoren Amstelveenseweg een beeld. Lady Solid werd weliswaar achter hekwerken met haar gezicht naar de weg neergezet. Public art constateert dat het beeld, dat is opgenomen in de Kunstroute Zuid, laat zien dat een vast idee van een kunstenaar toch door andermans ogen een andere invulling krijgt.

Aan de Amstelveenseweg in Amsterdam-Zuid staat een titelloos kunstwerk. Het staat op het voorterrein nabij de ingang van huisnummer 638. Het kunstwerk bestaat uit een boom van brons en is een creatie van Piet Warffemius uit 2010. Vanuit de boomstam ontspruiten twee hoofdtakken, die zelf ook weer twee zijtakken hebben. Warffemius maakte het model eerst in golfkarton, maakte aan de hand daarvan de mal en goot er brons in. De structuur van het golfkarton is daarom aan twee kanten van het beeld nog zichtbaar. De andere twee vlakken zijn vlekkerig "glad". Het beeld zou een weergave zijn van de duurzame renovatie van het gebouw achter het beeld. De kunstenaar zelf: "Het bronzen beeld motiveert en inspireert en is een ode aan de natuur en de ecologie". Warffemius maakte meer versies van dit ontwerp, waarvan een van cortenstaal de titel Van 1 tot 4 meekreeg. De beide versies laten kale takken zien; er zijn echter ook varianten met ontluikende bladeren.

Pekkendam is een straat in Amsterdam-Zuid. De straat is op 3 april 1963 vernoemd naar landgoed Pekkendam (ook wel Peckedam, Peckendam), in de 20e/21e eeuw gevestigd op Goorseweg 30 te Diepenheim en sinds 12 april 2005 een rijksmonument (527017). Andere straten in de buurt zijn ook vernoemd naar dergelijke landgoederen in de omgeving van Diepenheim. De bebouwing bestaat uit twaalf stadsvilla’s, waarvan een of meer ontworpen door Christiaan Nielsen, laatste stadsbouwmeester van Amsterdam. Het zijn zogenaamde patiobungalows waarvan er ook een aantal aan Weldam (vernoemd naar landgoed Weldam) staat, die parallel ten oosten van Pekkendam loopt. De architect kende de buurt goed, hij woonde zelf van 1967 tot 1970 aan de nabijgelegen Van der Boechorststraat 32, welke villa hij ook had ontworpen. De huizen in dit relatief rustige wijkje dateren uit de laatste helft van de jaren zestig. De huisnummers lopen op van 1 tot en met 11 en 2 tot en met 12. De villa's op huisnummers 9 en 11 hebben op de verdieping en bij de toegang glaskunstwerken ontworpen en gemaakt door Louis la Rooy (gekleurd glas) en zijn collega Richard Wieland (wit glas), die eerste is zelf in Amstelveen woonachtig en werkzaam.

De watertoren aan de Amstelveenseweg in Amsterdam-Zuid is ontworpen door de architect Piet Elling en gebouwd in 1965. Hij heeft een hoogte van 40 meter en één waterreservoir van 2335 m³. Het waterreservoir is van staal, daaromheen is een mantel van aluminium waardoor de toren bij felle zon goed zichtbaar is. Deze watertoren is nog steeds in gebruik bij het plaatselijk waterleidingbedrijf, sinds 2006 een onderdeel van Waternet.

Het metrostation Amstelveenseweg is een halte van de Amsterdamse metro in het stadsdeel Zuid. Het station ligt aan de Ringlijn, metrolijn 50, en werd geopend op 28 mei 1997. Per 3 maart 2019 wordt dit station ook aangedaan door metrolijn 51, die vanaf die datum vanaf station Zuid naar Isolatorweg is verlegd. Het metrostation ligt op een viaduct boven de Amstelveenseweg, die van het Stadionplein via Buitenveldert naar Amstelveen leidt. Net als de evenwijdig aan de metrosporen lopende Schipholspoorlijn ligt het station Amstelveenseweg tussen de rijbanen van de Amsterdamse ringweg A10. Het eilandperron heeft (voor beide richtingen van de metrolijn) twee in- en uitgangen, aan de west- en oostzijde, leidend naar weerszijden van de Amstelveenseweg. In de omgeving van het station bevinden zich enkele kantoorgebouwen (waaronder het Infinity-gebouw (het voormalige ING House) uit 2002 en het complex Tripolis uit 1994 van Aldo van Eyck) en verder het VU medisch centrum, het Olympisch Stadion en de Begraafplaats Buitenveldert. Er is een overstapmogelijkheid op tramlijn 24 en de buslijnen 62, 198, 246 (in de ochtendspits), 257 (in de ochtendspits), 346, 357 en 397.

Infinity, voorheen ING House (bijgenaamd de schoen, poenschoen, klapschaats, strijkijzer, kruimeldief of trein), is een prominent kantoorgebouw aan de Amstelveenseweg in de Zuidas te Amsterdam. Het gebouw werd ontworpen en gebouwd als hoofdkantoor van de grote Nederlandse multinational ING Groep. Op 16 november 1999 werd de eerste paal geslagen en op 16 september 2002 was de officiële opening door toenmalig kroonprins Willem-Alexander. Ondanks de reputatie heeft ING al jaren niets meer met het gebouw van doen.

Mens in beweging is een kunstwerk in Amsterdam-Zuid. De creatie van kunstenaar Peter van den Akker is geplaatst en staat aan de Arent Janszoon Ernststraat in de wijk Buitenveldert. Van den Akker maakte de beeldengroep in opdracht van de GGZ Buiten Amstel die daar gevestigd is in gebouw met huisnummer 1187. Het kunstwerk bestaat vier cortenstalen platen, die aan elkaar zijn gezet. Uit elke plaat is een silhouet van een mensfiguur gespaard. Desalniettemin lijkt het of de vier "uitgesneden" mensen met elkaar praten of juist weglopen van elkaar. Een van de vier uitgesneden mensen is terug te vinden aan de gevel van het gebouw; ook hij/zij is van cortenstaal, te interpreteren als geest buiten het lichaam. Het kunstwerk stond eerst aan de voorgevel van het gebouw maar werd later verplaatst, ook de eenzame figuur verhuisde van voor- naar zijgevel. Mens in beweging werd op 21 juni 2007 onthuld als eerbetoon aan psychiater Paul Dercksen, die bij de instelling heeft gewerkt. In het gebouw zijn ook twee figuren van Peter van den Akker te zien onder de titel Inside, outside; het is een kunstwerk dat om een hoek van een gangpad is gevouwen. Elders in het gebouw hangen zeefdrukken van de kunstenaar.

De Vrije Universiteit Amsterdam (afgekort VU) is een brede onderzoeks- en onderwijsuniversiteit in Amsterdam. De VU is een van de twee universiteiten in Amsterdam, de andere is de Universiteit van Amsterdam (UvA). In 2022-2023 telde de VU 31.761 studenten. De VU had een eigen academisch ziekenhuis, het VU medisch centrum (VUmc), dat in 2018 opgegaan is in het Amsterdam UMC. Het VU-complex is gevestigd aan de De Boelelaan in Buitenveldert, nabij de Zuidas. De VU is een bijzondere universiteit: zij gaat niet uit van de overheid, maar van de Stichting VU die de bestuurlijke koepel vormt boven de Vrije Universiteit Amsterdam. Deze stichting gaat op haar beurt uit van de VU-Vereniging, met de statutaire naam Vereniging voor christelijk hoger onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg. De Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek spreekt dan ook van "de bijzondere universiteit te Amsterdam, uitgaande van de Vereniging voor christelijk hoger onderwijs, wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg". De vereniging is in 1879 opgericht om de stichting van de VU mogelijk te maken. De VU werd gesticht als protestants-christelijke universiteit. Het klassieke motto van de universiteit luidt Auxilium nostrum in nomine Domini, ofwel: 'Onze hulp is in de naam des Heren'. Tot 2023 werden deze woorden ter opening van officiële bijeenkomsten (opening academisch jaar, dies natalis, promoties) standaard als votum uitgesproken.