place

Suriname Onafhankelijk Nu

Betoging in NederlandGebeurtenis in 1971Geschiedenis van AmsterdamPolitiek in 1971Surinaamse onafhankelijkheid
Bijeenkomst van Surinamecomite onder motto Suriname onafhankelijk nu in Brakke, Bestanddeelnr 924 6928
Bijeenkomst van Surinamecomite onder motto Suriname onafhankelijk nu in Brakke, Bestanddeelnr 924 6928

Suriname Onafhankelijk Nu was op 1 juli 1971 een protestmanefestatie in De Brakke Grond in Amsterdam. De manifestatie viel samen met Emancipatiedag, de dag waarop de afschaffing van de slavernij wordt herdacht, en werd aangekondigd als een demonstratieve meeting. Deze vond plaats vier jaar voordat de Surinaamse onafhankelijkheid een feit werd en op een moment toen hierover nog geen politieke consensus was in Suriname. Premier Jules Sedney (PNP) vormde toen een coalitie met Jagernath Lachmon (VHP) en beiden waren geen voorstanders van onafhankelijkheid. Dit veranderde toen een groot voorstander, Henck Arron, Sedney in 1973 opvolgde. De organisatie lag bij het Suriname-comité dat een pamflet had gedrukt in een oranjerode kleur. Hierin werd tegengesproken dat de Nederlandse regering erg gretig zou zijn, naar aanleiding van een opmerking dat "Suriname maar één kik hoefde te geven om met instemming van Den Haag onafhankelijk te zijn." Vervolgens werd een aantal beweringen gegeven die juist zouden bewijzen dat er "een voortdurende repressie van Nederlandse zijde was om het onafhankelijkheidsstreven in te dammen en te kanaliseren." Er werd onder meer beweerd dat een uitzending van 300 mariniers naar de West op 30 mei 1971 bedoeld was om daar het verzet neer te slaan, de Antilliaanse waarnemend hoofdcommissaris Sprockel in december 1970 was ontslagen, de revolutionaire schrijver R. Dobru was gekneveld, Jozef Slagveer en Rudi Kross een spreekverbod op de radio hadden gekregen en er in het Surinaamse nieuws werd gezwegen over dekolonisatie. Tijdens de vertoning van films van leden van de Surinaamse regering klonken in de zaal kreten als leugenaars en volksmisleiders. Op de muren hingen spandoeken om de eisen kracht bij te zetten en een beeltenis van Karl Marx, een grondlegger van het communisme. Op de manifestatie kwamen twee- tot driehonderd bezoekers af, rond de een à twee procent van de in Amsterdam wonende Surinamers. Vooraan zaten aan een lange tafel vijf sprekers. Een van hen zei dat Suriname "niet veel aan Nederland te danken" had, zoals een Surinaamse minister dat had gezegd, maar Suriname driehonderd jaar had uitgebuit en dat Nederland daarvoor herstelbetalingen zou moeten doen. Een van de sprekers eiste dat kinderarbeid in Suriname zou worden afgeschaft en de feodale acties van Sticusa moesten worden stopgezet. Sticusa was de Stichting voor Culturele Samenwerking tussen Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen.

Fragment uit het Wikipedia-artikel Suriname Onafhankelijk Nu (Licentie: CC BY-SA 3.0, Auteurs, Beeldmateriaal).

Suriname Onafhankelijk Nu
Nesplein, Amsterdam Centrum

Geografische coördinaten (GPS) Adres Nabijgelegen plaatsen
placeToon op kaart

Wikipedia: Suriname Onafhankelijk NuLees verder op Wikipedia

Geografische coördinaten (GPS)

Breedte Lengte
N 52.37125 ° E 4.8939166666667 °
placeToon op kaart

Adres

Nesplein

Nesplein
1012 KH Amsterdam, Centrum
Noord-Holland, Nederland
mapOpenen op Google Maps

Bijeenkomst van Surinamecomite onder motto Suriname onafhankelijk nu in Brakke, Bestanddeelnr 924 6928
Bijeenkomst van Surinamecomite onder motto Suriname onafhankelijk nu in Brakke, Bestanddeelnr 924 6928
Ervaringen delen

Nabijgelegen plaatsen

Rocket 020
Rocket 020

Rocket 020 is een driedelig artistiek kunstwerk ontworpen door Street Art Frankey. De raketten zijn toegepaste kunst; ze dienen tevens tot straatverlichting. Al in de jaren tien van de 21e eeuw vroeg de bedrijfsvereniging Biz Nes toestemming voor het plaatsen van een meerdelig werk van deze kunstenaar. Het werd een zaak van lange adem, want het plaatsen van een kunstwerk in de nauwe straat/steeg Nes heeft sowieso invloed op de omgeving. Het plan voor de raketten zeurde een hele tijd door, in 2022 kwam het Stadscuratorium Amsterdam (SCA) nog met een negatief advies. Frankey had hier al enkele kunstwerken (gewild en ongewild) geleverd en een mooie bijdrage vond men het niet. Het SCA had liever een andere kunstenaar gewild met werk dat leidde tot meer inclusiviteit. De vereniging bracht daartegenin dat de opdracht (dus) al veel eerder was gegeven en dat sommige van Frankey’s uitingen alweer verdwenen waren uit het stadsdeel. Zo was het Legobeeld van André Hazes alweer verdwenen en ook Flip Fluitketel (Frankey’s eerbetoon aan André van Duin was verplaatst naar de Amstelsluizen. Uiteindelijk ging het SCA overstag onder de opmerking dat het aanbestedingstraject voortaan anders moest. Niet alleen het SCA was tegen, maar ook de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad was tegen; in hun ogen leken het geen raketten als ruimtevaartuig, maar rakketten als wapens. Frankey haalde inspiratie uit de lantaarns die er toch al hingen, de raketten van Elon Musk en de bouwstijl Amsterdamse School met haar donkerrode kleur en rondingen, zie bijvoorbeeld de vorm van Museum Het Schip. Frankey wilde zelf na het zien van Top Gun en Back to the Future straaljagerpiloot worden, vaak de opstap richting astronaut; hij werd afgekeurd. Het kunstwerk bestaat uit drie raketvormige lantaarns die bijdragen aan de stadsverlichting. Het kunstwerk werd onthuld op 30 oktober 2024; 30 oktober 1985 was de dag dat de Nederlandse ruimtevaarder Wubbo Ockels begon aan zijn eerste ruimtevlucht. Tegelijkertijd onthulde Joos Ockels (weduwe van Wubbo) een infobord ter nagedachtenis aan haar man. Een jaar (2023) eerder werd van Frankey de Adyen-brug geopend in de nabijgelegen Nieuwe Sint Pieterpoort.

Nes (Amsterdam)
Nes (Amsterdam)

Nes is een smalle Amsterdamse straat, evenwijdig aan het Rokin, tussen de Dam en de Grimburgwal in de Amsterdamse binnenstad De naam duidt aan dat hier in vroegere tijden een 'nes' lag, dat is een landtong, een smal stuk land dat uitsteekt in een binnenwater (hier de Amstel) en soms de vorm heeft van een tong: een smalle strook land die zich aan het uiteinde iets verbreedt. Ten oosten van de Amstel lag tot in de veertiende eeuw moerassig land. Tot in de zeventiende eeuw noemde men het noordelijk deel Gansoord. De Nes vormde de oostelijke oever van de Amstel, terwijl de Kalverstraat hier de westelijke oever vormde. Vanaf 1342 werd het zuidelijk gedeelte van de Nes bij de stad gevoegd. Vanwege de goedkope grond werden hier zes kloosters gevestigd: het Cellebroedersklooster, het Sint Mariaklooster, het Sint Margarethaklooster, het Sint Maria Magdalenaklooster, het Sint Barbaraklooster en het Sint Claraconvent. Vijf hiervan lagen in het laatste stukje van de Nes. In de volksmond werd dit stukje straat dan ook wel Gebed zonder End genoemd. Tegenwoordig is er nog een zijsteeg met de naam Gebed zonder End. Na de Alteratie van 1578 kregen de kloostercomplexen andere functies. Zo stichtte het Sint-Pietersgilde van Vleeshouwers en Visverkopers hier het Sint Pietersgasthuis, later Binnengasthuis op de plaats van het Oude en Nieuwe Nonnenklooster. De Sint-Pieterskapel werd in 1582 uitgebouwd tot Sint-Pietershal Grote Vleeshal ter vervanging van die in de Waagsteeg. In 1587 werd ook de kapel van het Margarethaklooster erbij getrokken: de Kleine Vleeshal. In 1779 werd het complex gedeeltelijk vervangen door nieuwbouw van de stadsbouwmeester Abraham van der Hart. Ten huize van de koopman Dirck van Os werd in 1602 de Verenigde Oost-Indische Compagnie opgericht. Het kantoor van de VOC bleef daar nog jarenlang zitten. Al in de vroege negentiende eeuw was de Nes een uitgaanscentrum. Naast bordelen vond men hier café chantants, het Salon des Variétés, Tivoli en artiestencafés. Later werd het een centrum voor de tabakshandel. Tot in de jaren dertig van de twintigste eeuw was op nummer 17 een van de vroegste homocafe's gevestigd: The Empire. Sinds de jaren zestig zijn er weer theaters in de Nes gevestigd, waaronder theater/produktiehuis Frascati, Theater De Engelenbak, het Vlaams Cultureel centrum, De Brakke Grond, TOBACCO Theater en het 'Comedy Theater in de Nes'.

Adyen-brug
Adyen-brug

De Adyen-brug is een artistiek en bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Centrum. Het wordt omschreven als "canal skybridge". De firma Adyen heeft aan het Rokin twee gebouwen in gebruik, gescheiden door de Nieuwe Sint Pieterspoort. Ze schreef een soort wedstrijd uit om een verbinding tussen beide panden te maken. Street Art Frankey kwam met een bijzondere voetgangersbrug annex luchtbrug tussen de twee gebouwen. Frankey is in Amsterdam bekend vanwege kleine kunstzinnige ingrepen in de stad, maar heeft ook enkele grotere objecten op zijn naam staan, zoals Eberhard van der Laan zittend boven de toegang van Paradiso en de Autoprikker. Het bruggetje is overigens zelf geen brug, maar heeft wel de vorm van een welfbrug, veelvuldig voorkomend in de Amsterdamse grachtengordel. Die welfbrug is hier een dak boven een glazen loopbrug die ongeveer tien meter boven het maaiveld hangt. Frankey gaf het het uiterlijk mee van een enigszins scheve brug uit de binnenstad van Amsterdam; ook de lantaarn op de brug staat uit het lood. Ook de 19e eeuwse brugleuningen zijn terug te vinden, alleen dienen hier niet tot leuning. Frankey werkte samen met Boltt/Rijnboutt en ipv Delft (constructief ontwerp). Ipv meldde nog dat het bruggetje in twee dimensies scheef ligt. De geplande toegangen van de gebouw liggen alleen verticaal niet recht tegenover elkaar, maar ook horizontaal. Met deze vorm is het naast brug 482 de tweede dubbeldeks brug in Amsterdam, daarvan zijn echter beide etages in gebruik. Het bruggetje werd 14 december 2023 geopend. Frankey en Jan Pieter Ekker stelden dat de brug is opgetrokken uit een staalskelet omhuld door acrylhars, de vorm is gegoten in de 3D geprinte mal. Verdere gebruikte materialen zijn glas en aluminium. Frankey gaf aan dat dit soort scheve bruggen eigenlijk alleen in comics kunnen en wilde dat de kijker verbaasd was en toch tweemaal moest kijken.

Rokin 69
Rokin 69

Rokin 69 te Amsterdam is een gebouw aan het Rokin in Amsterdam-Centrum. Het is deels een rijksmonument. Rond 1900 ontwikkelde de gracht Rokin zich als een soort financieel centrum. Diverse verzekeringsmaatschappijen vestigden zich hier (om even later weer te vertrekken). Toen het Rokin nog open water was dat in verbinding stond met de Amstel wilde de Britse "The Marine Insurance Company Limited" zich vestigen aan de hoek Rokin 69 en Wijde Lombardsteeg 2, 4, 6. Zij schakelden daarbij hun Nederlandse vertegenwoordiger Emanuel Orobio de Castro in, een belangrijke man binnen verzekeringsland. Daartoe moest een pakhuisachtig gebouw plaatsmaken. Architect Gerrit van Arkel ontwierp een gebouw, dat aangekondigd was als een verbouwing van het gebouw. In de praktijk kwam het erop neer dat er gesloopt werd met vervolgens een geheel nieuw pand. Van Arkel kwam met een gebouw in de voor hem gangbare art nouveaustijl, hier en daar met invloeden van Hendrik Petrus Berlage. In 1914 werd het gebouw aan de achterzijde uitgebreid, daartoe moesten de Wijde Lombardsteeg 8 en Nes 80 geïntegreerd worden. Opnieuw was de architect Van Arkel, die overigens kantoor voerde op Damrak 80-81. In 12 juli 1919 was de maatschappij alweer weg; opvolger was "Dunlop & Co, in effecten en assurantiën", komende van Damrak 74. Het gebouw draagt het stempel van Van Arkel; hij ontwierp voor diverse gebouwen een torentje op een hoek, zoals voor de gebouwen Helios (Spui), Astoria (Keizersgracht) en zijn eigen kantoor. Verder paste hij veel zandsteen in de voorgevel toe en is het gebouw asymmetrisch en heeft een ongelijke etagering (deels 2 en deel 4 etages). Van Arkel ontwierp ook de indeling van het interieur. In de periode 1984-1987 verrees een nieuwe buurman aan de overzijde van de Wijde Lombardsteeg, de Optiebeurs van Cees van Dam. Ook daarin kwam tussen 1995 en 2012 een verzekeraar te werken Fortis. In 1989 was er nog geen sprake van een monument. De Volkskrant van 3 februari 1989 sprak van een “platvloers niveau”, “smakeloos gebouw”, “kitsch” en “op de monumentenlijst zal je het niet vinden”. Tegelijkertijd sprak Het Parool bewonderend over het ranke torentje van het gebouw. Het oorspronkelijke oude deel werd op 11 december 2001 opgenomen in het monumentenregister. De bolvormige dakafsluiting werd tussen 2013 en 2021 nog vervangen. In die periode moest het gebouw grondig verbouwd worden vanwege de eisen van de tijd; daarbij moest echter rekening gehouden worden met monumentschap, begeleidend architect was Claudio Varone. De naam van de eerste eigenaar en opdrachtgever is ook in 2021 nog duidelijk boven in de gevel leesbaar, volgens het monumentenregister is het verwerkt in een mozaïek. Onder de naam is een zeilschip zichtbaar. Minder duidelijk is de naam van de architect, uitgespaard in een hoeksteen. Jarenlang voer een pontje over het water Rokin tegenover de Lombardsteeg.