Aalsmeerbaan

Schiphol-Zuidoost is de naam van het bedrijventerrein in het luchthavengebied van Schiphol dat ten zuiden van Schiphol-Centrum ligt. Het wordt van Schiphol-Centrum gescheiden door de start- en landingsbaan Kaagbaan. Ten noorden van het gebied ligt de Kaagbaan, aan de oostkant de Aalsmeerbaan en Oude Meer, aan de zuidkant het bedrijvengebied Schiphol-Rijk (dat niet deel uitmaakt van het formele "luchthavengebied") (en Aalsmeerderbrug) en aan de westkant ligt Rozenburg.

De crash van de PH-TBW, een Douglas C-47 van de KLM, vond plaats op 14 november 1946 op de luchthaven Schiphol. Alle 26 inzittenden zijn hierbij om het leven gekomen.

Rijk is een voormalig dorp in de gemeente Haarlemmermeer, provincie Noord-Holland. Het dorp lag in het noordoosten van de gemeente, op het kruispunt van de Aalsmeerderweg en de Vijfhuizerweg. Sinds 1960 ligt op die locatie de Kaagbaan van Schiphol, nabij de C-pier. Het dorp was genoemd naar een eerder dorp Rijk of Rietwijk (ten zuidwesten van het dorp Sloten), dat in de 17e eeuw door de golven van het Haarlemmermeer werd verzwolgen. In 1959 moest het tweede dorp Rijk wijken voor de bouw van het huidige Schiphol-Centrum. De inwoners verhuisden grotendeels naar Rijsenhout. In het begin van de 21e eeuw leeft de naam nog voort in het bedrijvengebied Schiphol-Rijk en de straatnaam Rijkerstreek op Schiphol.

De taxibaan G3 ("Golf 3") is een voormalige startbaan, de 32-14, op de luchthaven Schiphol. De baan stamt uit de luchthavenuitbreiding van 1938, waar deze de Noordwest-Zuidoost baan vormde. Na de oorlog is de baan verlengd en stond toen bekend als baan 32-14. De baan ligt precies haaks op de Oostbaan en eindigde op de plek waar de Buitenveldertbaan en Aalsmeerbaan samenkomen. De baan was 1100 meter lang en 40 meter breed. De baan is voor 1967 als startbaan buiten gebruik geraakt, maar ligt er nog wel en werd jaren gebruikt om vliegtuigen van Schiphol-Centrum naar Schiphol-Oost te slepen. Tegenwoordig wordt het stuk asfalt ten westen van de Oostbaan gebruikt als locatie waar het magnetisch kompas van een vliegtuig kan worden gekalibreerd. Het gedeelte van de voormalige baan dat aan de oostzijde van de Oostbaan ligt wordt nu gebruikt als taxibaan.

De Schipholbrand was een brand die op donderdag 27 oktober 2005 in het cellencomplex op Schiphol-Oost bij Oude Meer woedde en die 11 gedetineerde illegalen het leven kostte. Door de brand raakten ook vijftien mensen gewond, waaronder enkele bewaarders. De brand woedde in de K-vleugel, waar in 24 tweepersoonscellen in totaal 43 gedetineerden verbleven. Het brandalarm ging op 26 oktober om 23.55 uur af in cel 11 van de K-vleugel. Op dat moment zat er één persoon in deze cel. Aangenomen werd dat de brand in deze cel ontstond, en dat de gedetineerde in deze cel de brand had doen ontstaan. Het cellencomplex was een detentie- en uitzetcentrum voor illegaal in Nederland verblijvende personen gelegen in Schiphol-Oost. Deze werd gebouwd als noodmaatregel voor de detentie van zogenoemde bolletjesslikkers. Van de elf doden waren er twee afkomstig uit Suriname, twee uit Turkije, twee uit Oekraïne en verder één uit Roemenië, Georgië, Bulgarije, Libië en de Dominicaanse Republiek. Drie gedetineerden probeerden na de brand te ontsnappen maar werden, mede doordat helikopters werden ingezet, snel opgepakt. Kort na de brand werden alle gedetineerden elders in het land ondergebracht. Toen de brand begon waren er minimaal 268 vreemdelingen in het complex. 39 van deze toenmalig afgewezen asielzoekers hebben op 31 augustus 2006 van minister Rita Verdonk alsnog een verblijfsvergunning gekregen.

Luchthaven Schiphol heeft twee verkeerstorens in gebruik: de grote verkeerstoren op Schiphol-Centrum ('Toren-Centrum') en een kleinere toren ('Toren-West') bij de Polderbaan. Toren-Centrum is het grootst. Op de bovenste verdieping kunnen maximaal 15 verkeersleiders tegelijk werken. De verkeersleiders zijn in dienst van Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL). Daaronder bevindt zich een grotere verdieping, voor apron control en gate-planning door medewerkers van de Schiphol Group. Het wordt vaak gedacht dat Toren-Centrum de hoogste verkeerstoren van de wereld is, maar er zijn verschillende verkeerstorens hoger dan die van Schiphol. Zo is die van Luchthaven Wenen 109 meter hoog, en die van Bangkok 132 meter hoog. In Vancouver staat een 142 meter hoge verkeerstoren gebouwd op een wolkenkrabber. De operationele ruimte van Toren-Centrum bevindt zich zo’n 90 meter boven de grond, die van Toren-West 50 meter. Vanuit beide torens regelen de verkeersleiders en de verkeersleidingsassistenten al het luchtverkeer in een straal van bijna 15 kilometer rondom Schiphol. Ook begeleiden zij het andere (grond)verkeer op de luchthaven.

De Oostbaan (04 - 22) is een startbaan van luchthaven Schiphol. De baan ligt ten oosten van de Aalsmeerbaan en ten zuidoosten van de Buitenveldertbaan. De Oostbaan is 45 meter breed en 2014 meter lang en loopt van het zuidwesten naar het noordoosten (040° - 220°). Dit is de kortste baan van Schiphol. De Oostbaan is een overblijfsel van het oude Schiphol en is in 1938 als asfaltbaan geopend. De baan wordt vooral voor kleine vliegtuigen gebruikt. De meeste toestellen die er landen zijn zakenvliegtuigen. Ook vliegtuigen van het formaat Boeing 737 en widebody's zoals de Boeing 777 kunnen op deze baan landen. Gebruik voor de reguliere passagiers- en vrachtdiensten gebeurt bij uitzondering in uitzonderlijke weersomstandigheden, zoals bij zware zuidwesterstormen. Bij dergelijk weer vliegen vliegtuigen van een groter type een aanvliegroute voor baan 22, om vervolgens af te buigen richting de Kaagbaan (24). Vanwege de sterke tegenwind landen de toestellen met een lagere grondsnelheid, waardoor minder baanlengte nodig is om tot stilstand te komen. Tussen 23.00 en 06.00 uur mag de baan niet voor de reguliere diensten worden gebruikt. Omdat de aanvliegroute voor baan 22 over het centrum van Amsterdam voert en daar geluidsoverlast met zich meebrengt, kwamen Schiphol en de gemeente Amsterdam in 1994 in een zogeheten Letter of Intent overeen dat per jaar slechts 1 procent van alle vliegtuigen recht op de Kaagbaan en de Schiphol Oostbaan mag vliegen. Alleen bij slecht weer mocht het percentage verdubbelen. In de praktijk vloog in 2002 soms 8 tot 9 procent van de vliegtuigen over Amsterdam. Schiphol en de Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) besloten de overeenkomst op te zeggen. De gemeente Amsterdam spande hiertegen een rechtszaak aan. Volgens de rechter werd in andere wetgeving de beperking van geluidsoverlast voldoende gewaarborgd en daarmee de belangen van Amsterdam. Schiphol en LVNL mochten de afspraak met de gemeente Amsterdam opzeggen, omdat ze volgens de rechtbank in Haarlem hier genoeg reden toe hadden. In 1997 werd het Platform Vliegoverlast Amsterdam (PVA) opgericht. Deze vrijwilligersorganisatie verzet zich tegen het aanvliegen van de Oostbaan over het centrum van Amsterdam.

Schiphol Plaza (officieel: Shopping Centre Schiphol Plaza) is een winkelcentrum op luchthaven Schiphol aan de landzijde en daardoor voor iedereen toegankelijk. Het vormt het deel van de aankomsthal dat voor aankomende reizigers na de paspoortcontrole is (bestaand uit de vier gedeelten Aankomst 1 t/m 4; de vertrekhal is een etage hoger), geïntegreerd met de stationshal van Station Schiphol Airport. Om veiligheidsredenen is het gebied tussen 00:00 en 04:00 uur alleen toegankelijk voor reizigers en personeel. Er zijn onder meer een supermarkt, een fast-foodrestaurant, diverse andere winkeltjes en horeca te vinden. Schiphol Plaza werd in juli 1995 geopend na de sloop van het oude stationsgebouw. In juli 2006 werd een ander logo voor Schiphol Plaza ontworpen en een campagne gestart om meer bekendheid te geven aan het winkelcentrum. Het rood-wit-geblokte Meetingpoint is een ontwerp van de kunstenaar Dennis Adams, getiteld Coda (1995).

De Buitenveldertbaan (09 in oostelijke richting, 27 westelijk) is een van de start- en landingsbanen van de Nederlandse luchthaven Schiphol, die werd aangelegd aan het einde van de jaren zestig. De baan ligt ten oosten van de Zwanenburgbaan en is genoemd naar de Amsterdamse wijk Buitenveldert omdat de aanvliegroute over deze wijk voert. De Buitenveldertbaan is 45 meter breed en 3450 meter lang. Hij kruist de autosnelweg A4 zodat voor het wegverkeer een tunnel moest worden gebouwd, de Schipholtunnel, en kruist ook de Aalsmeerbaan. Dit is een secundaire baan, net als de Aalsmeerbaan en de Zwanenburgbaan. Het aanvliegen van de baan veroorzaakt geluidsoverlast in Diemen, Duivendrecht, Muiden, Weesp, Amsterdam-Zuidoost, Buitenveldert, Amstelveen-noord en het Amsterdamse Bos. De Buitenveldertbaan ligt gunstig voor landingen bij de in het gebied vaak voorkomende westenwind en zuidwestenwind en wordt daarom regelmatig gebruikt. Van en naar het westen wordt de baan zelden gebruikt. In 2018 werd wegens eisen vanuit EASA een PAPI-installatie aangelegd voor landend vliegverkeer uit oostelijke richting (09). Tussen 23.00 en 06.00 uur mag de Buitenveldertbaan alleen worden gebruikt als de Polderbaan en de Kaagbaan niet kunnen worden gebruikt. Bij omwonenden staat deze baan bekend als de Bulderbaan.

Station Schiphol Airport ligt in het hart van de luchthaven Schiphol in de Schipholspoortunnel. Het station werd geopend op 21 december 1978 door prinses Beatrix en prins Claus, met een opvallend volledig rond stationsgebouw. In 1995 is dit gebouw gesloopt en werd het station geïntegreerd in het luchthavengebouw (Schiphol Plaza). Tot en met dienstregeling 2015 heette het station Schiphol. In gedrukte publicaties (dienstregelingen, vertrekstaten, mededelingen van werkzaamheden, etc.) werd de naam begeleid door een vliegtuigsymbool, zodat het leek of dat symbool deel uitmaakte van de stationsnaam (Schiphol ). De naamborden op de perrons toonden het symbool niet. Op 13 december 2015 is de naam van het station gewijzigd in Schiphol Airport, om dit station voor internationale reizigers herkenbaarder te maken als luchthaven.

Amsterdam Airport Schiphol (IATA: AMS, ICAO: EHAM) is de grootste Nederlandse luchthaven en een belangrijke luchthaven in Europa. Schiphol was in 2018 met 71 miljoen passagiers de op twee na drukste luchthaven van Europa, na Heathrow (Londen) en Charles de Gaulle (Parijs). De luchthaven ligt in de gemeente Haarlemmermeer in het zuiden van de provincie Noord-Holland en bevindt zich ongeveer 15 kilometer ten zuidwesten van Amsterdam. Op een deel van de huidige locatie van Schiphol, lag tot 1959 het dorp Rijk. De naam "Schiphol" wordt ook gebruikt als plaatsnaam, evenals Schiphol-Oost en Schiphol-Rijk. De luchthaven is eigendom van de Koninklijke Schiphol Group (statutaire naam: "Royal Schiphol Group N.V."), met als aandeelhouders de Nederlandse Staat en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam. Een wederzijdse deelneming met het Franse Aéroports de Paris is in 2012 beëindigd. Schiphol is de thuishaven van de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen KLM, Martinair, Corendon, TUI en Transavia. Daarnaast is het de Europese hub van Delta Air Lines, en een basis voor easyJet. De luchthaven ligt enkele meters onder zeeniveau en telt zes start- en landingsbanen.

De Schipholspoortunnel is een 5.821 meter lange tunnel in de Schiphollijn tussen Amsterdam/Badhoevedorp en Hoofddorp. De tunnel werd in 1978 in gebruik genomen. De tunnel ligt onder de vertrekhal van luchthaven Schiphol en gaat onder de Buitenveldertbaan door. Aan de andere kant ligt de tunnel net iets ten zuiden van de Zwanenburgbaan. Halverwege de tunnel ligt Station Schiphol Airport.