Oosterparkbuurt (Amsterdam)

Het Nationaal Monument Slavernijverleden is een monument in het Oosterpark te Amsterdam ter herdenking van de afschaffing van de slavernij in het Nederlands Koninkrijk. Het beeld is van brons en de sokkel is van beton.

Maria van de 21e eeuw is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Oost. Het beeld is te vinden in de voor het publiek toegankelijke ontvangstruimte van het OLVG-Oost, Oosterpark 9. Het is in 1998 geplaatst als geschenk van de medische staf en oud-assistenten aan het ziekenhuis dat in dat jaar haar honderdjarig bestaan vierde onder haar originele naam Onze Lieve Vrouwe Gasthuis. Kunstenaars Sylvie Zijlmans en Hewald Jongenelis kwamen met een modern Mariabeeld waarin zij de plaats van het "gasthuis" in de Amsterdamse maatschappij wilden weergeven. Zij geven het beeld zelf de naam MRI. Overigens was bij de plaatsing nauwelijks nog iets over van het eeuwoude ziekenhuis; het was sinds opening eigenlijk steeds bezig met vernieuwing. Het beeld is samengesteld uit de materialen (verchroomd) brons, verzilverd licht en glas. De voorstudie was in polyester gemaakt. Aan de buitengevel staat al sinds de bouw van het ziekenhuis Staande Maria met Christus, in 2000 verwerkt in nieuwbouw.

Glimlach is een tweedelig artistiek kunstwerk in Amsterdam. Het kunstwerk bevindt zich in de twee "filialen" van het OLVG. In 2015 fuseerden het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam-Oost met het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam-West. De directie van de nieuwe instelling verzocht kunstenaars Wil van Blokland en Mirjam Bakker een kunstwerk om de fusie te vieren. Zij beeldden verspreid over twee tableaus de glimlach van 800 medewerkers af in porselein, nadat deze eerst in gips waren vervaardigd. De beeltenis in de openbare ontvangstruimte van OLVG-Oost bestaat uit een wit tableau met daarop in een cirkel met een doorsnee van 360 centimeter, waarin glimlachen zijn geplaatst (een in goud). Het tableau in OLVG-west bestaat uit een enkele witte ellips (400 x 200 cm), die een reflectie heeft op de voorliggende vloer. Nadat het kunstwerk opgeleverd was kregen de deelnemers hun eigen gipsafdruk mee.

Spelende kinderen is een artistiek kunstwerk in Amsterdam-Oost. Het is een bronzen beeld van Gerda Rubinstein dat staat in het Oosterpark. Het beeld stelt een rennende jongen met een meisje op zijn rug voor. Rubinstein maakt het in opdracht van gemeente Amsterdam ter gelegenheid van vijftig jaar Amsterdamse Vacantie Kindercomité. In 1957 had de kunstenares een kleien exemplaar klaar. In 1958 werd het geplaatst op een stenen sokkel. In 2006 constateerde Lida Goede, beheerder van de site Buitenbeeldinbeeld.nl, dat op het voetstuk het naambordje Kattinka van Rood-Limpers prijkte, het beeld toewijzend aan Katinka van Rood. Behalve dat er een spelfout in de naam zat, bleek de genoemde kunstenares nooit onder de vermelde naam gewerkt te hebben. Eerdere afbeeldingen in Goedes bezit lieten de naam Gerda Rubinstien zien. In 2008 kwam de kunstenares vanuit Engeland naar Nederland en moest ook zien dat haar beeld aan een ander toegewezen was. Ze kon middels artikelen in Het Parool aantonen, dat zij wel degelijk de maakster was en het Stadsdeel Amsterdam corrigeerde het in de zomer van 2010. Het beeld inspireerde dichter Méland Langeveld tot het gedicht Vertraagde wind. Het Oosterpark is aangelegd op de voormalige begraafplaats De Ooster. In dat park staat tevens het beeld Bokkenrijder van Gerrit Bolhuis. Bolhuis maakte voor De Nieuwe Ooster, waarheen sommige graven van De Ooster naar toe verhuisden, een beeld onder de titel Spelende kinderen.

De Fontein 's-Gravesandeplein is een kunstwerk in Amsterdam-Oost. Het 's-Gravesandeplein werd begin 21e eeuw bijna geheel nieuw ingericht. De afbraak van oudere gebouwen en de daaropvolgende nieuwbouw voor het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis. Omdat aan het plein de hoofdingang van de parkeergarage van het ziekenhuis kwam, was een overzichtelijker plein een wens van het Stadsdeel Oost. Door ingrijpende maatregelen zoals verlegging en versmalling rijroutes etc. werd het plein autoluw gemaakt, zodat het meer haar oorspronkelijke functie als voorplein van het Oosterpark terugkreeg. Het bedrijf dat de vernieuwde inrichting van het plein verzorgde, Handle with Care, ontwierp in overleg met het ziekenhuis een fontein. Deze fontein staat aan de zuidrand van het plein, maar is wel het middelpunt van de in- en uitrit van genoemde parkeergarage. Door de zachte kleur van de watersteen paste het in de ogen van ontwerper en ziekenhuis voorts bij de achterliggende Onze Lieve Vrouwe Kapel. Daarbij heeft ze de vorm van een soort doopsteen, wijzend op de katholieke achtergrond van het ziekenhuis. Er loopt over de steen een constante stroom van water, die over de rand in een bassin stroomt, dat weer aanvoert naar het midden van de cirkelvormige fontein.

De Onze Lieve Vrouwe Kapel is een kapel in Amsterdam-Oost. Ze is gelegen aan de zuidzijde van de Ruyschstraat/'s-Gravesandeplein te Amsterdam. Van deze kerk zijn twee versies: tussen 1895 en 1986 maakte ze deel uit van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis vanaf 2001 maakt ze deel uit van OLVG (Oost).

Politiehond Albert is een beeldje uit 1924 dat geplaatst is in het Oosterpark te Amsterdam. Het beeldje bestaat uit een granieten grafsteen op een stenen sokkel. Het beeldje is neergezet ter nagedachtenis van politiehond Albert (roepnaam Ab of Appie), die leefde van 1916 tot en met maart 1923. De privéspeurhond was een Tervuerense herder van agent Water, die de Amsterdamse politie af en toe hielp bij het oplossen van misdrijven. De eerste trainingen van de hond vonden in genoemd park plaats. De hond stierf een droevig einde. Zijn begeleider moest opgenomen worden in het Burgerziekenhuis, de hond stikte thuis in een zakdoek van zijn baas. Het succes van de speurhond zou volgens overlevering hebben geleid tot de oprichting van de Hondenbrigade. Het beeldje kwam er na veel inspanningen; het waren crisisjaren en niet iedere agent vond het de moeite waard geld te doneren voor dit beeldje. Gedurende de jaren is het beeldje verplaatst en op een lagere sokkel neergezet. Het beeldje bevat een voorbeeld van onjuist spatiegebruik. Het is onbekend wie het beeldje heeft ontworpen of geleverd. Ook zijn er twijfels of er wel een Tervuerense herder is afgebeeld. Fabrikant is De Zuil aan het Leidseplein te Amsterdam, aldus een tekst op de zerk.

De Jaap Kunstbrug (brug 1926) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Oost. De brug is een van de drie bruggen die de grote vijver van het Oosterpark overspannen. De brug heeft uiterlijk veel weg van de Klaartje de Zwarte-Walvischbrug. In december 2018 vernoemde de gemeente Amsterdam de brug naar etnomusicoloog Jaap Kunst, die enige jaren in het Koninklijk Instituut voor de Tropen (aan de noordrand van het Oosterpark) gewerkt heeft.

Het 's-Gravesandeplein in Amsterdam-Oost kreeg zijn naam in 1897 en werd vernoemd naar Willem Jacob 's Gravesande, Leids hoogleraar in de wis- en sterrenkunde.

Onze Lieve Vrouwe Gasthuis was tot 2015 de naam van het huidige OLVG, locatie Oost. Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam-Oost is opgericht in 1898 door de Zusters Onder de Bogen. Het was tot ver in de twintigste eeuw een rooms-katholiek ziekenhuis. Sinds 1994 maakt ook het protestantse Prinsengrachtziekenhuis deel uit van de organisatie. Op 1 maart 2013 fuseerde het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in bestuurlijk opzicht met het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam Nieuw-West. De juridische fusie volgde in 2015. De namen van de beide ziekenhuizen bleven hetzelfde en ook de meeste afdelingen bleven in eerste instantie intact. Vanaf 15 oktober 2015 gingen de ziekenhuizen verder onder de gemeenschappelijke naam OLVG. De namen Onze Lieve Vrouwe Gasthuis en Sint Lucas Andreas werden vervangen door OLVG, locatie Oost en OLVG, locatie West. Het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis had in 2010 555 bedden. De hoofdlocatie staat aan het Oosterpark. Er zijn kleine nevenvestigingen in de Spuistraat en op IJburg.

De Klaartje de Zwarte-Walvischbrug (brug 1925) is een bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Oost. Het vormt met brug 159 en de Jaap Kunstbrug (brug 1926) de verbinding tussen de noord- en zuidkant van het Oosterpark dat door midden gesneden lijkt door een vijver. De brug komt al voor op de tekeningen van de parkarchitect Leonard Springer uit 1893 en ook op de stadsplattegrond uit 1913 is een brug te zien. Echter, zo veelvuldig als brug 159 nabij uitgang Linnaeusstraat en Muiderkerk is gefotografeerd, zo weinig beelden zijn er van de bruggen 1925 en 1926 die meer centraal in het park liggen. In 1988 werd het Oosterpark gerenoveerd en werden ook de twee bruggen opnieuw gelegd. Zij kregen het uiterlijk mee van bruggen die elders in de stad in parken werden neergelegd; leuningen van zware houten balken vermoedelijk naar een ontwerp van Dirk Sterenberg werkend voor de Dienst der Publieke Werken. In 2016 werd die brug gerenoveerd en kreeg simpeler balustrades. Tijdens de uitwerking van de renovatieplannen van het park in de termijn 2010-2020 door Buro Sant en Co kregen de bruggen een nieuw uiterlijk, die teruggrijpt naar het ontwerp van de oorspronkelijke bruggen, maar de brugleuningen werden van moderne materialen gemaakt. Op 28 september 2017 besloot de gemeente Amsterdam de brug te vernoemen naar mantelnaaister en oorlogsslachtoffer Klaartje de Zwarte-Walvisch, die in maart 1943 opgepakt werd wonende aan de Tweede Oosterparkstraat.

De Speelslinger Oosterpark in een artistiek en bouwkundig kunstwerk in Amsterdam-Oost. Het speeltuig kwam er op verzoek van de gemeente Amsterdam. Zij liet een speeltoestel ontwerpen voor een nieuw in te richten speelplaats in het Oosterpark, dat een flinke opknapbeurt kreeg in de jaren tien van de 21e eeuw. Het ontwerp is afkomstig van het Amsterdamse bedrijf Carve, dat speeltoestellen voor over de gehele wereld ontwerpt. Vervolgens moest er een bedrijf ingeschakeld worden om het object te bouwen. Een in civiele techniek gespecialiseerd bedrijf uit Nieuw-Vennep kreeg uiteindelijk de opdracht. In de zandbak werd vanaf mei 2015 gebouwd aan wat de langste speelslinger van Nederland was. In het object zijn diverse bouwtechnieken samengevoegd (bouwkundige elementen, speelveiligheid, passend maken tussen bomen met hun wortels etc.). Het gevaarte wordt gedragen door een paalconstructie die een buizenframe draagt waarop loopplanken liggen. De vierkleurige balustrade (oranje, geel, blauw en roze) is afgewerkt met kabelnetten van roestvast staal. Het geheel is 88 meter lang en mondt uit in een tunnelglijbaan.